Alfred Birney
Rivier de Brantas
Genaaid gebonden, met stofomslag, 106 blz.
ISBN 978-90-6265-669-1 € 16,50
Eerste druk 2011
Te verschijnen: 7 maart
Rivier de Brantas is het verhaal rond een gitarist, die bij het graf van zijn grootmoeder op Java een vloek wil bezweren die op zijn familie zou rusten. In het boek, vol tempowisselingen en vertellingen, passeert de Nederlandse koloniale geschiedenis spelenderwijs de revue. Iedereen die de reizende gitarist ontmoet lijkt van die ingrijpende geschiedenis doordrongen, in tegenstelling tot veel mensen in Nederland. Herinneringen lijken plaatsbepaald, en de gitarist, met zijn familiewortels op Java en in Nederland, moet lang met zijn vragen wachten voordat hij uiteindelijk een antwoord krijgt van toevallige passanten.
Ik heb een zwak voor preludes, voor dat wat begint, wat worstelt met de aanvang of eenvoudig zonder enige worsteling begint, de prelude als lente die iets groots aankondigt of waarop direct, zonder tussenliggende zomer, het verval van de herfst volgt, de prelude als instrumentaal voorspel zonder vastliggende vorm of als een improvisatie die voor het hoofdwerk wordt gespeeld, dan wel als opwarmer voor de muzikant of als mogelijkheid je virtuositeit te tonen, de prelude desnoods als aanloop waarmee je je instrument stemt, als inleiding van een suite of als een stuk dat aan een fuga voorafgaat en hiermee een contrast vormt, en anders gewoon als officieel muziekstuk, als zelfstandige compositie, in het extreemste geval als opperste vorm van verveling – het maakt me allemaal niet uit: de prelude is mijn favoriete muziekvorm. De prelude laat iets open. Altijd. Maar daar, in dat hotel, met die onaflatende karavaan van herriemakers langs mijn balkon, in het smorende Jakarta onder een deken van smog waar geen satellietcamera doorheen kon gluren, hoorde die gitaarmuziek niet thuis.
De pers over Rivier de Lossie (2010):
‘Zijn oeuvre is uniek, niet alleen door zijn stijl maar ook door de thema’s die hem bezighouden. Heel kort door de bocht zijn dat zijn Indische achtergrond, het internaatsleven, geweld, erotiek en muziek. Vaak heeft het proza van Birney een poëtische toon, al beheerst hij meerdere registers.’ – Het Literatuurplein.
De pers over Rivier de IJssel (2010):
‘Van de auteur met het grote gebaar met dikke romans werd hij fijnslijper, een getalenteerd schrapper, de man die weet hoe hij zijn woorden moet wegen. Birney weet in 112 bladzijden de vinger te leggen op feiten en gevoelens die het binnenste van de kolonie Nederlands-Indië tonen. Verzwegen kanten, de dingen van toen, bijna niet meer de kennis van nu. Chapeau voor de auteur die zijn familiegeschiedenis weet te overstijgen en een universeel verhaal neerzet.’ – Den Haag Centraal.
Rivier de Brantas is de follow-up van Rivier de Lossie en Rivier de IJssel, maar de boeken kunnen ook gemakkelijk zelfstandig, of in willekeurige volgorde gelezen worden.