«Talige spitsvondigheid en een onalledaagse brille qua stijl.» – Sander Meij

Opmaak 1Over ‘Maskerade’ van Harry Vaandrager op Tzum, 15 januari 2017:
(…) ‘Maskerade’ is geschreven vanuit verschillende perspectieven, in de vorm van brieven, interviews en andere ego-documenten; vol woordgrapjes, neologismen, intertekstuele verwijzingen en postmoderne bespiegelingen over het bestaan. In die zin zou je Maskerade ook een experimentele roman kunnen noemen. Maar vanuit de gedachte dat veel romans die wij als ‘klassiek’ beschouwen, in brief- dan wel dagboekvorm zijn geschreven, zou je dit boek tegelijkertijd ook als zodanig kunnen bestempelen. (…) Het verhaal is ingebed door brieven van de Rotterdamse Ada Brink, die als een soort Kaspar Hauser tijdens haar jeugd opgesloten heeft gezeten in een bijkeuken. Verder bestaat het uit interviewfragmenten met de fictieve kunstschilder Bob Boëtius, die net als Rob Scholte zonder benen door het leven gaat, plus het verontwaardigde commentaar van diezelfde Bob Boëtius op de weergave van zijn woorden ín die interviews. De interviewer wordt door Boëtius ‘Vaantje’ genoemd, in wie de lezer de bijnaam van de auteur kan herkennen. Daar tussendoor klinkt vanuit een ‘versteende baarmoeder’ ook nog de stem van Ben Boëtius, de ongeboren tweelingbroer van Bob. Ben tekent de baarmoederwand vol met ‘schilderingen’ en bij gebrek aan daglicht tekent hij ook in het luchtledige. (…) Tot slot krijgen we ook nog de brieven van vader Boëtius te lezen. (…) In zijn laatste brief besluit hij dan ook voor eeuwig te zwijgen, ‘niemand breekt mij de bek nog open.’ Hier klinkt de echo van Hermans’ ‘Au pair’, waarin personages in opstand willen komen tegen de almacht van de auteur en zich vertwijfeld afvragen waarom de ellende die hen overkomt juist hén moet overkomen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maskerade’
Meer over Harry Vaandrager op deze site

40 Jaar Surinaamse muziek in Nederland. De muzikale fakkeldragers + 2 CD

VoorplatSuriname7540 Jaar Surinaamse muziek in Nederland + 2 CD
De muzikale fakkeldragers

Redactie Marcel Weltak, Robin Austen, Guilly Koster (eindredactie)
Paperback met flappen, 104 blz.,
geïll. met ruim 40 paginagrote foto’s
2 muziekcd’s ad. 20 nummers elk, resp. 71:59 en 73:50 minuten
€ 25,-
eerste uitgave 2015; tweede oplage 2017
ISBN 978-90-6265-906-7

Vlak voor de Surinaamse onafhankelijkheid op 25 november 1975 trokken grote groepen Surinamers naar Nederland. Zij namen een waaier van culturele uitingen met zich mee, waaronder muziek. Het nieuwe vaderland Nederland bood nieuwe mogelijkheden om het Surinaamse muzikale vuur te doen branden. Het kopen van een instrument was in Nederland simpelweg gemakkelijker. Het kunnen bezoeken van festivals en concerten maakte het eenvoudiger om fysiek in contact te komen met collega muzikanten uit de hele wereld. Dromen van Surinaamse muzikanten werden werkelijkheid. Podia in heel Europa en ver daarbuiten werden bestormd en veroverd door muzikanten die in Coronie, Nickerie of Paramaribo geboren waren. De noten in zielen van de artiesten begonnen te branden en werden vlammen. Deze vlammen ontstaken fakkels. Zij die hun artistieke ideeën daadwerkelijk tot tastbare en hoorbare producten maakten en voorop liepen op soms onbegaanbare muzikale paden, zijn de muzikale fakkeldragers, zoals o.a. Fra Fra Sound, Lieve Hugo, Ronald Snijders, Robby Harman, Kenny B., Gerda Havertong, Trafassi, Dave MacDonald, P-I Man, Robbie Alberga, Djinti, Iwan van Hetten, Andro Biswane, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Jeannine LaRose, Norman van Geerke maar ook Oema Soso, Funmasters, Ewald Krolis, Pawana en Raj Mohan. Met dit muzikaal overzicht van 40 muzikale fakkeldragers op 2 cd’s en in bijhorend boek, wordt een belangrijk deel van het Surinaams-Nederlands cultureel erfgoed op waardevolle wijze gedocumenteerd voor de huidige en komende generaties.
Meer over ‘40 Jaar Surinaamse muziek in Nederland’

«Aanbevolen!» – drs. Cor Gerritsma

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op NBD | Biblion, 13 januari 2017:
De romantitel verwijst naar de hoofdpersoon, gravin Margaretha van Mechelen (ca. 1580-1662). Op haar achttiende krijgt ze een relatie met haar verre achterneef prins Maurits (1567-1625), de cynische en overheersende stadhouder en veldheer die er ook andere liefjes op nahoudt. Tijdens hun bijna 25 jaar durende verhouding krijgen ze drie zoons (Willem, Lodewijk en Maurice), maar wonen ze nooit als gezin bij elkaar. Aan het eind van zijn leven zegt de ernstig zieke Maurits zijn inmiddels 42-jarige maîtresse toe alsnog met haar te trouwen, wat echter een loze belofte blijkt te zijn. De roman telt acht hoofdstukken die elk een dag omvatten, eind maart 1625. Het perspectief ligt bij Margaretha, maar in de cursief gedrukte “notities” bij hoofdstuk 1-7 komt Elizabeth Stuart aan het woord. Dit boeiende verhaal bestaat voor het grootste gedeelte uit terugblikken bestaat en geeft een goed tijdsbeeld van begin zeventiende eeuw. Duidelijk wordt dat Maurits bepaald geen aangenaam mens was. De stijl van Els Launspach (1951; theaterwetenschapper) – een mix van zakelijk en beeldend taalgebruik – is prettig leesbaar. Vlot leesbare, boeiende roman, tevens een fraai tijdsbeeld. Aanbevolen!
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Intrigerend.» – L.W. Zandberg

Opmaak 1Over ‘Maskerade’ van Harry Vaandrager op NBD | Biblion, 13 januari 2017:
Bob zit opgesloten in het donker, van waaruit hij een gevecht levert met zichzelf. Ben is zijn nooit geboren tweelingbroer. Deze dode foetus koestert zich in het feit dat hij nooit ter wereld is gekomen. Meerdere stemmen komen aan het woord. Zo vertelt Bob over zijn gevecht, maar becommentarieert hij zijn eigen vertelling en maakt deze soms zelfs belachelijk. Daarnaast is er een voor- en nawoord van Ada, een verteller die misschien niet bestaat, net als de andere personages. (…) Er wordt driftig verwezen naar allerlei filosofen, dichters en personages uit de wereldliteratuur. Dit maakt het plotloze boek zowel intrigerend als irritant. (…)
Meer over ‘Maskerade’
Meer over Harry Vaandrager op deze site

«Van Kempen staat stil bij wereldbeeld van ‘politicus’ Helman.» – Jerry Egger

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [5], 7-8 januari 2017:
(…) De opvattingen van Helman nog voor hij naar zijn geboorteland kwam, staan in een geschrift uit 1945, ‘Suriname aan de Tweesprong’. Het geeft een beeld van zijn ideeën over de plaats van Suriname vooral in Zuid-Amerika en het Caribische gebied. (…) In het boek van Michiel van Kempen wordt stilgestaan bij diverse aspecten van het wereldbeeld van Helman. (…) Van Kempen schrijft over de ontmoetingen die Helman als minister in een Surinaams kabinet heeft met Caribische schrijvers, intellectuelen en politici. (…) Na zijn pensionering strijkt hij neer op Tobago. Van Kempen volgt in de sporen van Helman om zijn eigen beschrijving te geven en uiteraard ook onderzoek te doen om het leven van Helman te kunnen beschrijven. Ook dit deel van het leven van deze wereldburger wordt levendig beschreven in de biografie. Omdat er zoveel brieven en andere persoonlijke stukken zijn, kan vaak uitgebreid worden geschreven over Helman’s observaties en kan hij gevolgd worden naar heel wat van de plaatsen die hij bezocht. Het komt deze publicatie ten goede, al moet direct erbij gezegd worden dat het Helman niet altijd sympathieker maakt vanwege de venijnige manier waarop het een en ander wordt beschreven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Zijn dadendrang doet denken aan V.S. Naipaul, nog zo’n grote Caribische schrijver.» – Tessa Leuwsha

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [4], 7-8 januari 2017:
Helman was niet alleen uiterst actief op literair gebied. Hij produceerde in eenzelfde tempo boeken en andere geschriften, als dat hij vrienden vergaarde en vrouwen versleet. Zijn dadendrang doet denken aan V.S. Naipaul, nog zo’n grote Caribische schrijver. (…) Hij neemt het op tegen de dogma’s van de katholieke kerk en tegen de seksuele moraal van zijn tijd. Dat impliceert een eenzaamheid die misschien wel leidt tot nog meer boeken en tot de vele reizen die hij in zijn leven onderneemt. Hij is altijd op zoek naar ontsnapping aan de dagelijkse realiteit. (…) In 1925 reist hij naar Italië en Noord-Afrika. (…). In Rome en het Vaticaan is hij onder de indruk van de roomse pracht en praal, maar hij is er ook getuige van een fascistische optocht van troepen van Mussolini. (…) Helmans reizen en schrijven zullen altijd in dienst staan van elkaar. Toch maakt hij in zijn werk ook mentale reizen naar zijn geboorteland. In 1926 verschijnt ‘Zuid-Zuid-West’ dat hem als schrijver op de kaart zal zetten. (…) ‘Zuid-Zuid-West’ gaat over een man die naar Europa trok en vervolgens als antropologische reisleider terugkeert naar het land waar zijn wieg stond. Het is niet moeilijk Helman hierin te herkennen. In het boek speelt het Surinaamse binnenland een belangrijke rol, het oerbos met zijn mystieke krachten. In 1932 verruilt Helman Nederland voor Spanje (…) en Mexico, waar hij na het uitbreken van de Spaanse burgeroorlog zijn heil heeft gezocht. (…) Na de Tweede Wereldoorlog keert Helman terug naar Suriname en bekleedt er verschillende functies. Het land waarmee hij zijn leven lang een haat-liefde verhouding onderhoudt, zal hem nooit helemaal loslaten. (…) Deze vuistdikke, boeiende biografie, is het resultaat van jarenlang onderzoek. Een mooie aanleiding voor Suriname om onze grote landszoon te eren.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Goedgeschreven historische roman.» – André Oyen

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op Ansiel, 12 januari 2017:
(…) Margaretha was vanaf 1601 tien jaar lang de maîtresse van prins Maurits. Een huwelijk behoorde niet tot de mogelijkheden: zij was katholiek, Maurits protestant. (…) Maar Maurits sloot ook geen huwelijk met een ander, zodat Margaretha door de omgeving eigenlijk wel gezien werd als zijn vrouw. ‘Maîtresse van Oranje’ is een goedgeschreven historische roman die een mooie inkijk in deze periode van de Nederlandse geschiedenis biedt. (…) Naast een tijdsbeeld vormt de onderdanigheid van de vrouw aan de man het thema. Margaretha probeert haar en zijn motieven te achterhalen, te ordenen en denkt terug aan bepaalde situaties waar zij via Maurits bij betrokken was. Vooral aan de politiek: hoe Maurits en Johan van Oldenbarnevelt met elkaar overhoop lagen, hetgeen leidde tot de terechtstelling van de laatste. (…) Els Launspach is er schitterend in geslaagd een vrouw die door iedereen, zichzelf inbegrepen, werd weggecijferd, tot leven te wekken.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Weergaloos goede stijl.» – Hans Puper

Opmaak 1 Over ‘Maskerade’ van Harry Vaandrager op MeanderMagazine, 11 januari 2017:
(…) Taal speelt een essentiële rol: de verhouding met het onzegbare bijvoorbeeld. Ada, een ander personage, schrijft daarover in haar brief die aan de vertelling vooraf gaat: ‘Er schijnen lieden te zijn, die daar levenslang over neuzelen. Anderen verhangen zich erom. Dichters krijgen er woorddiarree van. Overloop. Hoe miezerig, hoe kleinzielig. Is er een erfzonde, dan is dat de taal.’ Van dat geneuzel is ook dit boek gelukkig niet vrij; het had anders ongeschreven kunnen blijven. Zo zegt Ben – zie hieronder – bijna aan het slot: ‘Bob, ik kan niet anders dan verstillen. Stilte, het is het onvermogen om het onzegbare te benaderen. Ik heb een leven van zwijgen in te halen.’ Hij is de enige niet. (…) Een groots boek. De thematiek is van alle tijden, maar lijkt nieuw door de bijzondere vorm. De grote kracht van Vaandrager ligt echter in zijn weergaloos goede stijl.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maskerade’
Meer over Harry Vaandrager op deze site

«Van Kempen oordeelt niet over het liefdesleven van Lou Lichtveld.» – Hilde Neus

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [3], 17-18 december 2016:
Van Kempen heeft het liefdes- en seksleven van de grote Surinaamse schrijver geïnventariseerd, en dat levert nogal wat anekdotes op. Helman begon nogal conservatief, hij huwde Lenie Mengelberg in 1927. Zij leverde commentaar op zijn kritische muziekrecensies over het werk van haar beroemde oom, de musicus Willem Mengelberg. Met Leentje kreeg Helman drie kinderen, de meisjes Cecilia (Cieltje) en Noni en zoon Peter. In 1932 vestigen ze zich in Spanje. (…) Helman ontmoet in Barcelona de Duitse beeldhouwster Lili Cornils. Met haar begint hij een affaire, en zij zal, in Van Kempens woorden, ‘dertig jaar lang de haven blijven waarin de motorsloep genaamd Lou Lichtveld beschutting vond na de zoveelste storm’ (p. 176). (…) Van Kempen is een toekijker van afstand, hij beschrijft en oordeelt niet. (…) Naast een aantal romances (aan beide zijden van de oceaan) trouwt hij na het overlijden van Lily (1962) in 1965 een derde maal, met Thera Rebel. Zij brengen veel tijd door op Tobago en in Italië, waar zij de contacten onderhoudt. Ook dit loopt stuk (…). In 1974 gaan ze met grote onenigheid uit elkaar. Zijn laatste langdurige relatie van dertien jaar is met Janneke Monshouwer. Hij trouwt echter niet met haar en het eindigt in 1993 met het vertrek van Helman uit haar woning.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«De zienswijze van Albert Helman over taal.» – Lila Gobardhan-Rambocus

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [2], 17-18 december 2016:
Helman had uitgesproken opvattingen over taal, de Surinaamse taalsituatie en het onderwijs. Dat laat de studie van Michiel van Kempen steeds weer duidelijk zien. Hij beschrijft in zijn tiende hoofdstuk de zienswijze van Helman. (…) Als minister van Onderwijs heeft hij er dan ook voor gezorgd dat in december 1949 de Surinaamse Kweekschool (SKS) werd opgericht en een paar maanden later de Algemene Middelbare School (AMS). (…) In 1956 organiseerde de Surinaamse Mulovereniging een onderwijscongres. Helman hield voor het gehoor een lezing over de talenstudie bij het mulo en stelde onder meer dat de leerlingen de Nederlandse taal zouden moeten beheersen, omdat het een schooltype voor algemene vorming betrof. Daarnaast moesten ze een vreemde taal, Engels, kennen. (…) Mocht het nodig zijn nog een vreemde taal te onderwijzen, dan kwam Spaans daarvoor in aanmerking. Rond 1960 werd Spaans een verplicht vak, wat een verdienste van Helman genoemd kan worden. (…) Over Helman kan nog veel meer geschreven worden. Het is bewonderenswaardig dat Van Kempen deze biografie heeft gepubliceerd. Echt monnikenwerk! Van Kempen laat zien dat de mens Lou Lichtveld inderdaad de wereldburger werd die hij altijd had willen zijn.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site