Hans van Hartevelt – Amandelen voor Franciscus. Roman

VoorplatFranciscus_Opmaak 1.qxdHans van Hartevelt
Amandelen voor Franciscus

Roman
gebrocheerd in omslag met flappen,
392 blz., € 22,00
ISBN 978-90-6265-617-2
eerste uitgave november 2018

In Amandelen voor Franciscus maakt de lezer kennis met een kant van Franciscus die minder graag belicht wordt door zijn bewonderaars. Met bacchanalen maakt Franciscus – excentrieke zoon van een rijke lakenhandelaar – vrienden in Assisi, het vrouwenlichaam koopt hij met dure stoffen. Hij is ambitieus, wil ridder worden, maar belandt als krijgsgevangene in de kerkers van Perugia. Hij wordt vrijgekocht en pakt zijn oude leventje op. Weer trekt hij ten strijde om zijn adellijke titel te bemachtigen totdat een stem hem vraagt een kapel te restaureren. Zijn vader accepteert niet dat zijn geld hiervoor gebruikt wordt en sleept hem voor het gerecht. Franciscus bekeert zich, breekt met zijn vader en trekt bedelend rond om het Woord te verkondigen. De orde die hij sticht groeit snel, ondanks de strenge leefregels.

Franciscus gaat op missie en tijdens de vijfde kruistocht probeert hij in het hol van de leeuw de koning van Egypte te bekeren en strijd te voorkomen. Er groeit iets bijzonders tussen de twee mannen. De kruisvaarders richten uiteindelijk een bloedbad aan. Franciscus ziet zijn vredesmissie mislukken en verdwijnt. Wanneer Franciscus na bijna een jaar opduikt in het Heilige Land verneemt hij dat zijn orde uiteenvalt. Verzwakt maar vastberaden keert hij terug om iedereen in het gareel te krijgen, gemakkelijk gaat dat niet in het wespennest van de kerk en de orde. Aan de roep de leefregel te versoepelen geeft hij geen gehoor, ook niet wanneer Rome hem onder druk zet. Hij eist van zijn volgelingen volledige overgave, vecht conflicten uit.

Waarom is hij zo verbeten? Wat heeft hij meegemaakt en waar? Welk geheim sleept hij mee? En wie is toch die ‘broeder’ Jacoba?

De auteur maakt in deze roman dankbaar gebruik van de leemtes in de geschiedschrijving vooral met betrekking tot het verblijf van de heilige in het Nabije Oosten gedurende een klein jaar van zijn leven.

Hans van Hartevelt haalde in 2014 de media met zijn onthullende roman ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ over de gedwongen onttakeling van de eeuwenoude bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. «Een spannende sleutelroman.» – Bas Blokker in NRC Handelsblad

Meer over Hans van Hartevelt op deze site

«Zo vers en gedetailleerd ogen ze.» – Felix Monter

Groen Omslag def2Over ‘Wakker vallen’ van Els de Groen op Extaze, 23 oktober 2018:
(…) De combinatie van spitsvondigheid en engagement is in de hele bundel aanwezig. De interpunctie is sober. Af en toe lopen zinnen en gedachten in elkaar over doordat een komma of punt is weggelaten. Een subtiele methode die goed werkt, en die met recht spaarzaam wordt toegepast. (…) De beschrijvingen en de beeldspraak zijn bijna wetenschappelijk nauwkeurig en fotografisch. (…) In de meerderheid van de gedichten komen bredere thema’s aan de orde als populisme, macht, geld, vergankelijkheid. (…) De dichter heeft dankbaar geput uit haar vele reizen en haar werk als Europarlementariër. Een aantal gedichten lijkt ter plekke geschreven dan wel gebaseerd op dagboekaantekeningen, zo vers en gedetailleerd ogen ze. (…) De vijfendertig zelfgemaakte illustraties sluiten volmaakt aan bij de gedichten: naturalistisch en sfeervol. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Literair tijdschrift Extaze 28 ‘Geloof in de kunst’ [Jrg. 7, nr. 4]

coverE28voorDExtaze 28– Geloof in de kunst
zevende jaargang nr. 4, november 2018
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
gebrocheerd, geïllustreerd, 112 blz.,
€ 15,00
presentatie 15 november 2018
ISBN 978-90-6265-623-3

Zoals in elk nummer wordt ook in dit nummer de inhoud bepaald door essays, gedichten, korte verhalen en beeld en nog uitgebreid met interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze. ‘Extaze 28’ bevat 5 essays. In zijn essay ‘De tegenverbeelding van het religieuze’ concludeert Kris Pint na lezing van Gerard Reve’s literaire werk, dat de schrijver in het katholicisme een tegenverbeelding vond die krachtig genoeg was om de strijd met zijn wanhoop, verslaving en angst voor depressies aan te gaan. De neurotheologie leert ons dat de religieuze verbeelding dient als interface om met de primitieve religieuze ervaringen om te gaan die in de specifieke structuur van de hersenen zijn opgeslagen.

De sterke religieuze vervoering die is uitgedrukt in het beeld ‘Extase van de heilige Theresia’ van Giam Lorenzo Bernini (1598-1680) zet Onno Schilstra in ‘Het nachtkastje van Franco’ op hetzelfde spoor als Pint. De sculptuur vormt een verwijzing naar iets onzegbaars, iets ‘onbegrippelijks’ dat hooguit door het soort symbolen waarover Reve schrijft in ‘Moeder en zoon’ (1980) in taal uitgedrukt kan worden.

’Een verrukkende heidense schoonheid’ is de titel van Ruurd Halbertsma’s essay over de waardering van de antieke beeldhouwkunst door de eeuwen heen en de aantrekkingskracht die de lichamelijkheid en sensualiteit van de beelden uitoefenden op mensen met sluimerende seksuele fantasieën. Louis Couperus beschouwde de antieke wereld als een ‘foreign country’, waarnaar hij terugreisde op elk moment dat hij in extase een klassieke sculptuur beschouwde.

Artien Utrecht is geboeid door de tegenstelling die de schrijver Junichiro Tanaziki waarnam tussen de Japanse sensitiviteit voor nuances van licht en duisternis en de westerse voorkeur voor het felle licht. Op het Japanse kunsteiland Naoshima ervaart ze dat het spel van schaduwlagen en hun verschillende diepten je dwingt om te kijken met je zintuigen. Het donker vraagt om een voorbijgaan aan het ‘gewone’ zintuiglijke zien. Voorbij het gewone zien ligt de verbeelding van wat niet is, maar zou kunnen zijn.

In ‘Van West naar Oost’ analyseert Klaas de Groot zes Indische gedichten van de Surinaamse auteur Bernardo Ashetu (1929-1982), wiens thematiek: dood en verandering gekoppeld aan geweld, voor hem een middel was om zich bevrijd te voelen van beklemming en onderdrukking.

In dit nummer gedichten van Guy Commerman, Anne Karelse, Lisa Rooijackers en Merel van Slobbe en korte verhalen van Michiel van den Berg, Jens Bezemer, Guido Eekhaut, Else de Jonge, Christien Kok, Dewi de Nijs Bik, Phaedra Onclin, Yoko Theeuws en Liedewij Vogelzang. Het beeld is van Mariëtte van Erp.

De presentatie van Extaze 28 vindt plaats op donderdag 15 november 2018. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Lees ook supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’

Dieuwke van Turenhout – Olifanten warm houden. Verhalen

coverEreeks6-OWH-DefDieuwke van Turenhout
Olifanten warm houden

Extazereeks (6)
verhalen
gebrocheerd in omslag met flappen,
148 blz., € 16,50
ISBN 978-90-6265-687-5
november 2018

Olifanten warm houden van Dieuwke van Turenhout is de zesde uitgave in de Extazereeks van het literair tijdschrift Extaze, uitgegeven door Uitgeverij In de Knipscheer.

Een man probeert de draad weer op te pakken na het dodelijke auto-ongeluk van zijn geliefde, kinderen van een religieuze sekte bereiden zich voor op het eind der tijden en een jonge vrouw worstelt met haar kersverse moederschap. In deze en veertien andere korte verhalen in Olifanten warm houden neemt Dieuwke van Turenhout de lezer mee naar de kwetsbare wereld van de buitenstaander – mensen die door hun eigenzinnige karakter of hun liefde voor een ander in extreme situaties zijn beland. In haar veelzijdige debuut, waarin ze personages opvoert uit verschillende rangen, standen en tijden, toont Dieuwke van Turenhout het inlevingsvermogen en stilistisch vernuft van een geboren schrijfster.

Dieuwke van Turenhout studeerde Letteren in Tilburg en woonde werkte onder meer in Nederland, op de Filippijnen, in India en in België. Ze publiceerde verhalen in literaire tijdschriften als Gierik & NVT, Revisor, Hard/Hoofd, De Optimist en Extaze.

De Extazereeks, een gezamenlijk initiatief van het literair tijdschrift Extaze en Uitgeverij In de Knipscheer, biedt schrijvers die eerder in Extaze hebben gepubliceerd de mogelijkheid hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De vormgeving van omslag en binnenwerk is van Els Kort.
Meer over Dieuwke van Turenhout op deze site
Meer over de Extazereeks

«Feuilleton van Ton van Reen op Facebook.» – Rob Stikkelbroeck

TonvanReenTon van Reen over de Ringovenstraat in Panningen in Via, oktober 2018:
Enkele tienduizenden mensen lezen het feuilleton van Ton van Reen op Facebook. Althans, dat kreeg de schrijver te horen toen hij de cijfers onlangs eens opvroeg bij het online platform. De losse teksten op Facebook gaan ooit uitmonden in een boekwerk over de Ringovenstraat in Panningen in de jaren 1952-1955. (…) “Op Facebook merk ik aan de reacties, ook van veel jongeren, dat de verhalen van toen gewaardeerd worden. En dat bepaalde zaken in de huidige tijd moeilijk voor te stellen zijn, zoals de macht van de kerk.” (…) “Ik krijg wel eens een reactie dat een gebeurtenis heel anders was dan hoe ik het heb opgeschreven. Ik ben me er al heel lang van bewust dat ik niet de geschiedenis van de Ringovenstraat schrijf, maar míjn verhaal over de Ringovenstraat. Zoals ik het heb beleefd. Zoals ik het mij herinner. Met herinneringen die zijn verkleurd en vertekend zoals dat bij iedereen gebeurt in de loop der jaren. Ik heb ze toen al opgeschreven, honderden bladzijden in schriftjes. Die vormen de basis voor veel van mijn boeken en ook voor het feuilleton.”
Lees hier het artikel
>Meer

Ilona Verhoeven – In het licht. Verhalen en foto’s

VoorplatInhetlicht75Ilona Verhoeven
In het licht

verhalen en foto’s
gebrocheerd in omslag met flappen,
226 blz., geïllustreerd met tientallen foto’s in kleur,
€ 19,50
ISBN 978-90-6265-635-6
2019

Een voor een spreidde ik steeds meer foto’s uit. Een schaduwcollectie – onder mijn handen ontstaan. Zomaar, want ik verzamel helemaal geen collecties. Ik vind foto’s interessant. En als ze me aanspreken, wil ik ze graag hebben. Soms zijn het hele albums vol, dat wel. Een reis. Een feest. Een huwelijk. Een heel leven soms. Veel afdrukken staan op zichzelf, zijn avonturen op zich. Snapshots, opnames van momenten in de tijd, afkomstig uit albums en fotodoosjes van echte mensen.

In het licht schetst in tientallen korte verhalen een opgewekt en hier en daar betoverend beeld van de onzinnige, maar ook fascinerende wereld waarin we ons bewegen. Een samenspel van foto’s met korte verhalen en poëtische beschouwingen die de werkelijkheid transformeert tot een plek waar je naar hartenlust mag dwalen. Vaak is het lachwekkend, soms stemt het tot nadenken, maar altijd ontvouwt de werkelijkheid zich als iets nieuws. Ilona Verhoeven vindt nieuwe werelden naast de deur, ondertussen woord en beeld combinerend. Terwijl overal de vraag heerst wat waar of niet waar is, deinst zij er niet voor terug het heden en de herinnering te verbinden met het onzichtbare in al zijn verschijningsvormen.

In het licht gaat vooral over fotografie, en over kijken. Over de overweldigende hoeveelheid beeld om ons heen, en over technologie. Over foto’s vinden. En over wat foto’s voor mensen kunnen betekenen, waarbij onder meer Bauhaus, dadaïsme, Hans Fallada passeren.

Haar bundel Voor de eerlijke vinder uit 2012, waarin ook collages van de auteur zijn opgenomen, werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs voor het beste literaire debuut. Fiets onder de waterspiegel, verhalen en foto’s uit de werkelijkheid inspireerde zowel liefhebbers van literatuur als van fotografie.

In het licht werkt als een zaklamp in een vreemde ruimte. Ilona Verhoeven bekijkt de dingen van alle kanten door simpelweg om zoveel mogelijk assen te draaien. In de allesoverheersende beeldcultuur versnippert ze de diversiteit die ons omringt tot korte verhalen, gevonden foto’s en intrigerende fragmenten. Ze heeft het niet over de stilte voor de storm, maar over die erna. Identificeert zich met kijkers en wegkijkers. Danst met vuurvliegen en slakken. Drenkt het dagelijks leven in speelse lichtheid, dimt de spotlights van de digitale overheersing, verkent de markt. En ze koestert de fiets, het liefst als verlengstuk van de literatuur.

Ilona Verhoeven werd in 1974 in Amsterdam geboren. Ze studeerde Kunstgeschiedenis en Nederlandse taal- en letterkunde in Amsterdam en Wenen. Thans woont en werkt ze in Berlijn.

Meer over ‘Fiets onder de waterspiegel’
Meer over ‘Voor de eerlijke vinder’
Meer over Ilona Verhoeven op deze site

Helen Knopper – Het onbesproken beeld. Novelle

VoorplatOnbesproken3_Opmaak 1.qxdHelen Knopper
Het onbesproken beeld

novelle
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
136 blz., € 17,50
ISBN 978-90-6265-621-9
eerste druk november 2018

Het was zo erg, dat het niet gebeurd kan zijn. Dat zinnetje hield mij boven water in de eerste weken dat ik thuis was na ruim twee maanden gestrekt in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, waar ik drie zware operaties had ondergaan en de chirurg zei dat het kantje boord was geweest.

Eenmaal thuis valt de kersverse beperktheid zwaar tegen. Moedeloosheid slaat toe als een vuistslag in een fluwelen kussen. De gedachte nooit meer over de Gooische Hei te zwerven, naar Texel te gaan of een hondje te hebben, valt bijna niet te verwerken. Het antwoord op het doodongelukkig zijn, is terug in de tijd te gaan en te dansen met haar broer in het St. Vitusgebouw te Bussum. Of nagenieten van de vele huisdieren in haar leven. Want er is geen keus. Zodra ze zich laat meevoeren door melancholie en droefheid is ze verloren… Dus dwingt ze zichzelf anders in het leven te staan. Met behulp van kleine wonderen die het leven naast grote rampen ook te bieden heeft. In Het onbesproken beeld gaat Helen Knopper in op hoe het ervoor was. En daarna, in haar nu tijdloos geworden bestaan.

In 2016 verraste Helen Knopper (1934) bijna twee decennia na haar vorige boek met haar twintigste titel Het loopt het ademt het leeft, een biografie van een vriendschap. De roman werd meteen genomineerd voor de Halewijnprijs 2016 en de Reinaerttrofee 2016. In 2018 verscheen van Helen Knopper opnieuw Een onfatsoenlijk afscheid (oorspronkelijke uitgave 1977), een psychologische roman over een vader-dochterrelatie en de zoektocht van de dochter naar wie haar vader was. Een ontroerende roman van onmiskenbaar literaire kwaliteit door de directe en sobere taal. Naar aanleiding van haar ziekbed begin 2017 schrijft ze in 2018 haar nieuwe roman Het onbesproken beeld. Momenteel legt ze de laatste hand aan een essayboek Het brandende huis, een pleitrede voor het behoud van een geestelijk gezond milieu als een noodzakelijk goed, dat al vóór haar ziekbed in de steigers stond.

Meer over Helen Knopper op deze site

«Een magische vertelling.» – Marjo van Turnhout

VoorplatMal-75Over ‘Mal’ van Harman Nielsen op Leestafel, 25 oktober 2018:
Het meisje heet Mal, kort voor Nirmala, maar zo wil ze absoluut niet genoemd worden. De zestienjarige is een eenzaam en eenzelvig kind, die anderen probeert te ontwijken, als ze op weg is naar huis. (…) Ze is op zoek naar een sleutel – wat voor sleutel precies? We weten het niet. Tegen die tijd weet de lezer al wel dat Mal geen normaal meisje van zestien is. Maar wie is ze dan wel? En wat is haar doel? Wat doet die wolf bij haar? (…) Er is een omlijstende vertelling die het geheel bij elkaar houdt. Daarmee wordt iets meer duidelijk. Vooral ook dat we hier een magische vertelling lezen over een vrouw die zich in een ziekenhuis (inrichting?) bevindt. Ze hoort mensen praten maar kan er niet op reageren. Ze is een jonge vrouw, in de dertig. Het verhaal over het jonge meisje is een herinnering, een vervormde herinnering waarschijnlijk. Mal is tekenares, een creatief persoon, die haar draai in de echte wereld niet schijnt te kunnen vinden. Dus verdwijnt ze in wanen. Haar inspiratiebron? Als de twee werelden bij elkaar komen moet Mal een keuze maken. (…)
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Mal’
Meer over Harman Nielsen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Chesley Rach – Het wonder van Santa Clara. Roman

VoorplatRachClara_Opmaak 1.qxdChesley Rach
Het wonder van Santa Clara

roman
Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
320 blz., € 19,90
ISBN 978-90-6265-616-5
eerste druk november 2018

De gerenommeerde New York Times-journalist Tom Alexander, tweevoudig winnaar van de Pulitzerprijs, is in korte tijd zijn kind en vrouw verloren. Hij is zwaar aan de drank geraakt en verkwanselt zijn talent als reporter. Zijn meerdere, hoofdredacteur Peter Becker, stuurt hem naar het mijndorpje Santa Clara in Mexico, dat ooit welvarend was maar dat in verval is geraakt toen het daar gewonnen zilver was uitgeput. In Santa Clara zouden zich wonderen voordoen, onverklaarbare, bovennatuurlijke verschijnselen. De hoofdredacteur hoopt dat Tom weer zijn oude niveau weet te behalen, weer de bevlogen journalist van weleer zal worden, en zijn nihilisme en drankzucht zal overwinnen.

Door het verlies van zijn kind en vrouw heeft Tom zich van God en het geloof afgekeerd. Als journalist is hij scherp, kritisch en empirisch; hij is dus niet bepaald iemand die ontvankelijk is voor het bovennatuurlijke. Hij neemt enkel aan wat waargenomen wordt, wat onafhankelijke bronnen bevestigen. Maar meer en meer lijkt het erop dat in Santa Clara inderdaad wonderen hebben plaatsgevonden, verricht door een jongeman uit het dorp genaamd Salvador. Deze schijnt een gave te hebben gekregen omdat hij tijdens een hevig onweer bij een bliksemschicht zijn beeltenis in de spiegel zag. Meerdere inwoners van het dorpje merken dat lichamelijke gebreken en ziekten zijn verdwenen na een omhelzing of aanraking van Salvador. Maar is zijn gave een zegen of vloek? Niet iederéén is onverdeeld gelukkig met de wonderen die Salvador verricht. Een duivels plan wordt beraamd.

Het wonder van Santa Clara is een fascinerend relaas, een indringende roman, die op meerdere niveaus gelezen kan worden: als een gelaagd misdaadverhaal, vanwege de plot of intrige, het drama en de spanningsboog; maar óók om de theologische, filosofische en morele vragen die de roman opwerpt. Is er een God en zo ja, hoe verhoudt Hij zich tot ons? Is Hij genadig of wraakzuchtig. Wat is schuld? Wie draagt schuld? Zijn het ‘alleen’ de aanstichters, degenen die de wandaad of misdaad beramen? Of zijn het de medeplichtigen, degenen die meeheulen met de aanstichters, die meeroepen met de horde? Die zich laten meeslepen in de daad? En is vergelding rechtvaardig of gerechtvaardigd, zelfs als die vergelding grenzeloos is – ongetemperd?

Chesley Rach (Curaçao, 1952) debuteerde in 2016 met de roman De terugkeer van Ricardo Bonifacio (‘boeiend verhaal, prima geschreven, uitstekend debuut’), waarmee hij de traditie van het carnavalsthema in de Caribische literatuur voortzet. Het wonder van Santa Clara is zijn tweede roman.

Meer over Chesley Rach op deze site

Eric de Brabander – De vergankelijkheid der dingen. Roman

VoorplatVergankelijkheid75Eric de Brabander
De vergankelijkheid der dingen

roman
Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
272 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-750-6
eerste druk november 2018

Grenchen, Zwitserland, december 1918. Wanneer ’s lands beste uurwerkmaker Thomas Fischer gevraagd wordt een klokje passend te maken voor een nieuw model polshorloge, betwist hij de haalbaarheid daarvan. Toch kómt dat polshorloge er, een Favre-Leuba. En de wijzers van één exemplaar beginnen een bijkans magisch-realistisch verhaal bij elkaar te tikken.

In De vergankelijkheid der dingen is de mens een speelbal van de tijd, op het letterlijke af. De verhalen, deelverhalen, buitelen over en langs elkaar heen in een tijdsbestek van een eeuw, in een gebied grofweg gesitueerd tussen Zwitserland en Colombia en Curaçao. De Brabander laat zijn personages los zoals gemakzuchtige ouders hun kinderen in een aftands pretpark. Je kijkt ernaar en schudt het hoofd, maar verkneukelt je heimelijk bij wat het noodlot misschien nog in petto heeft. Het glaswerk van het horloge fungeert als raamwerk van de vertelling. De Favre-Leuba gaat van hand tot hand, of eigenlijk van pols tot pols: van pensionado tot antiekhandelaar, van drugsdealer tot schoonmaakster. De tijd als parasiet, als scherprechter. Wanneer stopt bij wie het tikken? En waarom?

De vergankelijkheid der dingen rijgt diverse levens aan elkaar zoals een rozenkrans kralen. Het ene kraaltje wat groter, wat gepolijster dan het andere, en in het tikkend doorschuiven van al die kraaltjes ontvouwt zich een bijzonder literair tijdspad.

Eric C. de Brabander (1953) debuteerde in 2009 met Het hiernamaals van Doña Lisa. Daarna volgden in Hot Brazilian Wax of het Requiem van Arthur Booi in 2011 en De supermarkt van Vieira in 2013 en Het dilemma van Otto Warburg in 2016. De vergankelijkheid der dingen is zijn vijfde roman.

Meer over Eric de Brabander op deze site