Boeken – Uitgeverij In de Knipscheer

Elly Stolwijk leest in Grote Kerk Alkmaar over de dwangarbeid van haar vader in de oorlog

Op zondag 27 april 2025 leest Elly Stolwijk voor in de Grote Kerk in Alkmaar tijdens een marathonconcert voor de vrede. De vereniging European Cities of Historical Organs (ECHO) organiseert dit in diverse Europese steden. De marathon is van 11:00 tot 23:00 uur. Op alle hele uren lezen verschillende mensen voor: een kort verhaal of gedicht waarin de vrede centraal staat, gevolgd door korte concerten met diverse musici. Tot de deelnemers behoren behalve Elly Stolwijk o.a. Diederik van Vleuten, stadsdichter Lonneke van Heugten, historicus Pim Griffioen. De toegang is gratis. Elly Stolwijk leest die dag viermaal voor uit ‘voet in voet oog in oog’, het boek over Fons’ (haar vaders) dwangarbeiderschap in de Tweede Wereldoorlog. Zoals zo velen, ook en juist in de huidige tijd, wordt Fons op jonge leeftijd geconfronteerd met de waanzin van de oorlog. Stolwijk leest fragmenten voor waarin korte momenten van vriendschap, solidariteit, medemenselijkheid en schoonheid voorkomen. Elly Stolwijk leest om 12.00, 17.00, 20.00 en 21.00 uur. Locatie: Grote Kerk Alkmaar, Koorstraat 2, 1811 GP Alkmaar. In diezelfde Grote Kerk is tot en met 25 mei de jubileumtentoonstelling van het Grafisch Atelier Alkmaar te zien. Er hangen 50 nieuwe werken, speciaal voor deze gelegenheid (50 jaar Grafisch Atelier) gemaakt, waaronder werk van Elly Stolwijk.

Meer informatie over tijdstippen en uitvoerenden van het marathonconcert voor de vrede.
Meer over ‘Voet in voet oog in oog’
Meer over Elly Stolwijk bij Uitgeverij In de Knipscheer

Live interview met Jaap Goedegebuure over het kwaad in de Nederlandse literatuur

(foto André Homan)

Peter de Rijk interviewt Jaap Goedegebuure in Pletterij, 10 april 2025:

Op donderdagavond 10 april 2025 knetterden de letteren in het Haarlemse debat-en cultuurpodium Pletterij met Jaap Goedegebuure. De oud-hoogleraar Nederlandse Taal- en Letterkunde en, gedurende bijna twee decennia, de vaste literatuurcriticus voor Haagse Post/HP De Tijd, doceerde letterkunde aan de universiteiten van Leiden, West-Berlijn, Tilburg en Nijmegen. Goedegebuure publiceerde boeken over onder meer H. Marsman, Jeroen Brouwers, Frans Kellendonk, het fin de siècle, literatuur en religie, en poëzie en mystiek. Sinds 1975 recenseert hij voor tal van kranten en tijdschriften. Van Jaap Goedegebuure verscheen vorige maand Sympathie voor de duivel, een kloeke bundel essays over de verbeelding van het kwaad in de literatuur van onze lage landen, waarin je niet uitgelezen raakt. Je hebt het kwaad van grensoverschrijdend gedrag zoals lustbeleving, of het kwaad van de oorlogsmisdadigers, zoals in het werk van de overleden Haarlemse schrijvers Harry Mulisch en Louis Ferron, of het satanische kwaad van de griezelromantiek en de gothic novel van bijvoorbeeld wijlen Renate Dorrestein, een geliefd auteur die ook in deze regio woonachtig was. In zijn bundel Door de jaren heen lezen, een bundel over boeken en schrijvers uit 2018, schrijft Jaap Goedegebuure over recenseren en refereert dan aan twee voorvallen waarbij auteurs van In de Knipscheer betrokken waren. Ik citeer: «Wie recenseert, krijgt onvermijdelijk te maken met wrok en agressie. Toen Michaël Zeeman de klauwhamerpoëzie van de Maximalen had afgedaan als ‘een teil rotte vis’, kreeg hij bij wijze van vergelding een emmer van dat spul over zich heen. Eerder had zijn collega Aad Nuis het gewaagd om aanmerkingen te maken op de bloemrijke stijl van Léon de Winter, die een personage had laten glimlachen ‘als een geslacht varken’. Bij de redactie van de Haagse Post liet De Winter omgaande een varkenskop bezorgen; kon de criticus met eigen ogen zien hoe adequaat zijn beeldspraak was.» Het gesprek over ‘Sympathie voor de duivel’ tussen Jaap Goedegebuure en uitgeverijredacteur Peter de Rijk begint op de tijdlijn vanaf 05:10 en eindigt op 38:32. Wat is het kwaad? Bestaat het? In weerwil van Rutger Bregman: de meeste mensen deugen niét. Achtereenvolgens komen o.a. langs Louis Couperus (Noodlot, Eline Vere), Gerard Reve, Jacob Israël de Haan (Pijpelijntjes), Renate Dorrestein (Hart van steen), Conny Palmen (o.a. over Pim Fortuyn), Manon Uphoff, de Franse filosoof Bataille, Frans Kellendonk, Louis Paul Boon, Harry Mulisch (Siegfried).

Kijk hier naar het programma
Kijk hier naar de foto’s die André Homan maakte

Hypo-Hike: boektrailer ‘Zilte windsels suikerwier’ van Inge Nicole

In deze trailer/korte film voor haar nieuwe roman ‘Zilte windsels suikerwier’ nodigt auteur Inge Nicole de kijker uit met haar mee te gaan op Hypo-Hike, een haast hallucinante korte wandeling, maar dan zoals de auteur die ervaart als vrouw met diabetes type 1. Voor haar valt het landschap uiteen en is ze voortdurend op zoek naar een ijkpunt. Als suikerwaarden dalen, verandert het landschap. Zijn afgeknakte rietsigaren granaten in het gras. Aan je eigen poort loop je voorbij ‒ gissend of die van de buren de jouwe is. Om te zien wat ik zie, zou je paddo’s moeten eten.

Ik ga op in de bomen
in de lucht
in het gras
in het water

Ik ben alles
en tegelijkertijd ben ik niets
helemaal niets

De trailer duurt 4:53 minuten.

Kijk hier naar de trailer ‘Hypo-Hike’
Meer over ‘Zilte windsels suikerwier’
Kijk ook naar de andere boektrailers van In de Knipscheer-auteurs

Jubileum ‘Winterwater’ van Lex Paleaux met Bender online

Op zondagmiddag 23 maart 2025, de laatste dag van de Boekenweek 2025, pakte Uitgeverij In de Knipscheer nog even uit met een speciaal programma rond de roman ‘Winterwater’ waarmee Lex Paleaux begin 2020 debuteerde. In 2025 zou hij met zijn vijfde boek de Nederlandse Boekhandelsprijs 2025 winnen. Uitgever Franc Knipscheer vertelt over het allereerste begin toen Lex Paleaux in de Pletterij op 3 november 2019 als sidekick optrad bij de boekpresentatie van ‘De wereld wacht op mij’ van Bert Vissers, dichter en liedjesschrijver en zanger van de Haarlemse band Bender. Op de tijdlijn wordt vanaf 09:00 de trailer die gemaakt werd voor ‘Winterwater’ aangekondigd en hervertoond. Om 11.50 praat uitgeverijredacteur Peter de Rijk met Lex over 5 jaar ‘Winterwater’. Om 30:00 vindt de eerste helft van het optreden van Bert Visser met complete Bender plaats. Vanaf 43:00 is het pauze. Vanaf 01:07:00 komt Lex Paleaux zelf aan het woord. Bender speelt tweede deel van het optreden vanaf 01:13:45. Om 01:30:00 wordt het eerste exemplaar van de gelimiteerde (genummerd van 1 tot 150) gebonden jubileumeditie van Winterwater’ door Franc Knipscheer uitgereikt aan Lex Paleaux . Deze eenmalige uitgave wordt niet via de boekhandel verkocht. Belangstellenden kunnen, zolang de voorraad strekt, een exemplaar bestellen bij Uitgeverij In de Knipscheer.

Klik voor het jubileumprogramma op YouTube
Bestel hier een exemplaar van de exclusieve jubileumuitgave van ‘Winterwater’
Meer over Lex Paleaux in Pletterij
Meer over Uitgeverij In de Knipscheer in Pletterij

Jacob Bijman – kleine Salomé. Erotische beeldvertelling

Wilfred Alders
Jacob Bijman
kleine Salomé
vertelling met (kleur)tekeningen
formaat 163 x 176 mm staand
bezorging Marja van der Toorn en George Thieme
opmaak Jacques Overtoom (bno)
gebonden, 152 blz. in vierkleuren,
€ 25,00
ISBN 978-94-93368-26-2
juni 2025

Een kinderboek voor zeer volwassenen, dat is het, geloof ik. Iets dat me als het ware werd voorgezegd. Een echo…

Kleine Salomé is een postuum werk van de Haarlemse kunstenaar Wilfred Alders (1951 – 2017). Hij was acteur, regisseur, schrijver en beeldend kunstenaar. ‘kleine Salomé’ werd in 1984 door de kunstenaar begonnen en meerdere malen hernomen onder de naam Jacob Bijman. Deze uitgave is een facsimile-editie op het formaat van het origineel. De oorspronkelijke getypte tekst werd opnieuw gezet met handhaving van formaat, bladspiegel, afbrekingen, spelling en interpunctie.

Een werkloze, in de kracht van zijn dertig jaren, niet gespeend van intelligentie, aanvankelijk niet zonder dadendrang, het werkloos zijn moe, ook al wil hij dat niet weten, vindt op zekere dag in een envelop van de SD, zo noemt hij de Sociale Dienst, een plat vrouw mensje… Ze blijkt niet alleen driedimensionaal en levend te kunnen worden: Tot veel meer wonderen is zij in staat en zij blijkt ook nog tot het doen van wonderen zeer bereid, alsof het niets is… Haar missie schijnt te zijn de werkloze nieuwe levenslust te verschaffen. Zal zij slagen? De werkloze zelf is er niet zo zeker van, als zij hem aan zijn nieuwe lot overlaat.

De fantasie van de schrijver vertaalt zich exponentieel in een erotische droomwereld van de tekenaar-schilder die hij ook is.

W.F. Alders groeit in Haarlem op. Tijdens de middelbare school publiceert het Haarlems Dagblad gedichten van zijn hand. In 1979 voltooit hij de opleiding schilderen en grafiek aan de Gerrit Rietveld Academie, waar hij lessen volgt bij Herman Gordijn, Piet Klaasse, Piet Zimmerman en Henk Huig. Hij werkt voor het Haarlems Dagblad als illustrator, geeft schilderles, maakt portretten in opdracht, bekwaamt zich verder in het schrijven van verhalen, gedichten en toneelstukken, waaraan hij als speler deelneemt. Zijn eerste tentoonstelling vindt in 1982 in de Annex galerie te Amsterdam plaats. Het jaar daarop neemt hij deel aan een groepstentoonstelling in de Spiegelzaal van het Amsterdamse Concertgebouw. In 1985 voert hij in onder meer de Toneelschuur en het Shaffy Theater de door hemzelf geschreven solovoorstelling ‘Monoloog van de schilder’ uit met als regisseur Luc van de Lagemaat. Voor diverse theaterproducties ontwerpt hij decors en kostuums. Hij verhuist naar Amsterdam en betrekt een atelier in het voormalige Wilhelmina Gasthuis. Daar werkt hij in relatieve afzondering tot aan zijn abrupt overlijden aan een omvangrijk geschilderd, getekend en geschreven oeuvre.

Uit zijn nalatenschap bezorgden Marja van der Toorn en George Thieme voor Stichting Aldersz het werk ‘kleine Salomé’.

Presentatie Elders literair nr. 5

Op zondagmiddag 11 mei 2025 vindt de presentatie plaats van ‘Literair tijdschrift Elders 2024-5’ in Pulchri in Den Haag. Programma: Zohra Jongerius en Dante Jongerius spelen werk van C.P.E. Bach en G. Ph. Telemann, Jan-Hendrik Bakker over Walt Whitman, Hans Muiderman over zijn podcast ‘Breedtegraad 52.11’. Verder werken mee: Mieke Pennock (Pulchri Studio), Arjan van Meijgaard, Louise van der Veen (poëzie). Toegang is gratis. Locatie: Louis XVI-zaal Pulchri Studio, Lange Voorhout 15, 2514 EA Den Haag. Aanvang: 17.00–18.00 uur (zaal open 16.45 uur). Deze middag is een onderdeel van ‘Cultuur op Zondag,’ een inspirerende reeks literaire bijeenkomsten die elke eerste zondag van de maand worden georganiseerd in samenwerking met Pulchri Studio, het Antiquariaat Colette & Co, Elders literair en cateraar Karsten en Kuiper. Het tijdschrift Elders literair verschijnt 2x per jaar en is bij elke (online) boekhandel, via de website van Elders en bij uitgeverij In de Knipscheer (Haarlem) te bestellen en te koop voor € 15,- (exclusief verzendkosten). Voor abonnementen en meer informatie www.eldersliterair.nl Op de hoogte blijven? Klik om u in te schrijven op de nieuwsbrief van Elders.

Klik hier voor vergrote affiche
Meer over ‘Elders 5’
Meer over Elders
Klik hier voor eerdere presentaties van Elders literair
Meer over Arjen van Meijgaard bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer

Elders Literair 2025-5

Elders Literair 2025-5
Els Kort, Kees Ruys (kernredactie)
gebrocheerd, geïllustreerd, 72 blz., waarvan 7 in kleur
formaat 180 x 245 mm
vormgeving Els Kort
beelden binnenzijden omslag Nour-Eddine Jarram
illustraties binnenwerk Marike Schuurman
ISSN 2949 8449 i.s.m. Stichting Parachute
verkrijgbaar in de boekhandel € 15,00
ISBN 978-94-93368-30-9
mei 2025

‘Elders 5’ probeert geloof te houden in de kracht van de verbeelding als een bron van schoonheid, inzicht en ontroering. Filosoof Jan-Hendrik Bakker schrijft in Zachte krachten. Poëzie als wapen over het radicale humanisme van de negentiende-eeuwse Amerikaanse dichter Walt Whitman en diens visie op natuurbehoud, samenleving en democratie. In Een kannibalistische beschaving. De kruistocht tegen de oorlog van Frans Masereel, Stefan Zweig en Romain Rolland verdiept Bart Slijper zich in het gedachtegoed van – en de verwantschap tussen – twee Europese schrijvers en een beeldend kunstenaar die tijdens de Eerste Wereldoorlog in het neutrale Zwitserland met elkaar verwikkeld raakten. Hans Muiderman roept beelden op van zijn zwerftochten door Duitsland, literaire leeservaringen en oude oorlogsspelletjes. Een beschouwing over het vreemde en het eigene, over xenofobie en tolerantie en, dus, over grenzen. ‘Elders 5’ toont werk van twee beeldend kunstenaars: Diederik Gerlach introduceert Nour-Eddine Jarram. Voor haar reeks Alptraum werkte Marike Schuurman met inktjetprints van ‘reclaimed negatives’, waarbij ze gebruikmaakt van een polaroidcamera en peel-apart film. Verder nieuw werk van vijf jonge(re) Belgische en Nederlandse dichters: Matthias Van de Velde, Tyche Tjebbes, Vince Noens, Louise van der Veen en Nele Bruynooghe. Het verhalend proza is van Ines Nijs, Gert-Jan van den Bemd, Marc Terreur en Annette Van ’t Hull. Redactiemedewerkers aan dit nummer: Nele Bruynooghe, Kristien De Wolf, Diederik Gerlach, Hein van der Hoeven (redactiesecretaris), Herman Jansen (tekstcorrectie), Arjen van Meijgaard, Felix Monter, Hans Muiderman en Thijs Veraart.

Klik hier voor het digitale platform Elders literair
Meer over de presentatie van Elders nr. 5 op 11 mei 2025
Meer over Elders
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Ines Nijs bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Annette Van ’t Hull bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Elly Stolwijk zwijgt niet en verbreekt heel passioneel de stilte over het verleden van haar vader.» – André Oyen

Over ‘voet in voet oog in oog’ van Elly Stolwijk op Ansiel, 16 april 2025:

Nu er nog maar weinig levende getuigen van de gruwelijkheden in WOII overblijven, beginnen de kinderen van deze getuigen te zoeken naar de feiten waarover hun ouders niet konden of wilden praten! In ‘Voet in voet oog in oog’ heeft Elly Stolwijk getracht zich in te leven in het leven van haar vader Fons die op de jonge leeftijd dwangarbeider werd in Duitsland. Na zijn dood begon ze research te doen over zijn Duitse geschiedenis waarover hij zelden had gesproken. Stolwijk geeft haar vader een stem zodat zijn verzwegen verhaal alsnog bekend wordt voor de buitenwereld. Gedurende de Tweede Wereldoorlog had hij dwangarbeid verricht in metaalfabrieken in Berlijn en Laucherthal, een ervaring waarover hij tijdens zijn leven nauwelijks kan spreken en op zeldzame momenten achteloos zal zeggen dat hij ‘iets deed met schroefjes en moertjes’, want hij schaamde zich voor zijn gedwongen bijdrage aan de Duitse wapenindustrie. Van de ruim vijfhonderdduizend Nederlandse dwangarbeiders zijn er ongeveer dertigduizend omgekomen. Van diegenen die terugkeerden bleven de meesten net als Elly haar vader zwijgen over de traumatiserende gebeurtenissen tijdens hun gedwongen verblijf in Duitsland. Maar Elly Stolwijk zwijgt niet en verbreekt heel passioneel de stilte over het verleden van haar vader. Stolwijk wil haar vader 80 jaar na dato een stem geven over zijn leven van toen en tevens de Nederlandse dwangarbeiders in Duitse dienst in de Tweede Wereldoorlog uit de vergetelheid halen.

Bron
Meer over ‘Voet in voet oog in oog’
Meer over Elly Stolwijk bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Beeld van een halve eeuw aan muzikaal leven.»

Over ‘Onvoltooide muziek’ van Rob H. Bekker voor NBD Biblion, 16 april 2024:

‘Onvoltooide muziek’ is een verzameling gedachten en gedichten over muziek, waarin schrijver en dichter Rob H. Bekker zijn persoonlijke ervaringen en observaties deelt. Het boek bevat o.a. verhalen over een voorheen verborgen bandcorrespondentie, nachtelijke escapades, de administratie van een gymnastische workaholic en omzwervingen door diverse steden. Deze verhalen vormen samen met acht tekeningen van Niels Bongers een beeld van een halve eeuw aan muzikaal leven. Het werk is een reflectie op de onafgemaakte aard van muziek en het leven. Poëtisch geschreven. Met foto’s en illustraties in kleur en zwart-wit. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Rob H. Bekker is schrijver, dichter en zanger. Hij zingt in de band ZatIkMaarInHoogCatharijne. Hij publiceerde de poëziebundels: ‘Later’ (1988), ‘Staart’ (1991), ‘De mond’ (1995), ‘De gezichtenstalling’ (2000), ‘De balvirtuoos, eindeloos’ (2001), en ‘Kruisigingen’ (2002).

Bron
Meer over ‘Onvoltooide muziek’
Meer over Rob H. Bekker bij Uitgeverij In de Knipscheer

Willem – De zaak Reinaerd Vos, door Harrie Geelen

Willem
De zaak Reinard
(vertaald) door Harrie Geelen
verluchtigd met 60 prenten van Harrie Geelen
concept omslag Harrie Geelen
foto Harrie Geelen Imme Dros
gebrocheerd met stofomslag,
17,5 cm x 24,5 cm staand
192 blz., € 29,50
ISBN 978-94-93368-29-3
eerste uitgave najaar 2025

Schrijver, beeldend kunstenaar, regisseur, tekenfilmer, componist-tekstdichter Harrie Geelen manifesteert zich recentelijk ook als vertaler. Van Ovidius vertaalde hij uit het Latijn diens Metamorphoses (2022) en Heroides (2024) die hem veel lof opleverden: “Geelen bewijst dat hij ook een meestervertaler is.”

Nu verrast hij met zijn versie van ‘Van den vos Reynaerde’ (rond 1260), het hoogtepunt uit de Middelnederlandse literatuur door. Van dit satirisch-grappige heldendicht en dierenverhaal zijn on de voorbije eeuwen talloze bewerkingen verschenen, op rijm al dan niet gekuist, of als proza of kindervertelling, ook door gerenommeerde hedendaagse schrijvers en vertalers als Ernst van Altena, Karel Eykman, Koos Meinderts en, nog zeer onlangs, Tom Lanoye.

In tegenstelling tot die hertalingen van de laatste eeuw koos Harrie Geelen in De zaak Reinard voor een zeer getrouwe vertaling in gepaard rijm, van versregel voor versregel, 3494 versregels in totaal, en baseerde zich daarvoor op de laatste bezorging van de oertekst door historisch letterkundige Frits van Oostrom.

Het epos begint met een Proloog van de oorspronkelijke auteur Willem die Madock herschiep waarvan hieronder de eerste strofen:

Willem die Madock herschiep
en daar nachten niet van sliep
vond het toen zo onaanvaardbaar
dat men over le Renard maar
amper iets in ’t Diets mocht lezen
(Arnout was geen hulp in deze )
dat híj de doopceel zelf ging lichten
en wat men over Vos berichtte
naar Diets, dus geen woord Frans, omwerkte.
Heregod. Wens Willem sterkte.

Een ding moet mij van het hart:
ik bid en smeek nog vóór ik start
kleinsteeds volk en kletsmajoren,
als zij iets onbehoorlijks horen,
als iets niet aan hen is besteed,
(geen iets zinnigs te zeggen weet),
dat zij dan niet zelf gaan schaven.