Pablo Neruda – De lippen van de aarde

nerudalippenmetlijn-75Pablo Neruda
De lippen van de aarde

Honderd ‘Oden’
Gedichten – tweetalig Nederlands-Spaans
Chili
Samengesteld, vertaald en van een nawoord voorzien door Bart Vonck
Co-uitgave met Uitgeverij P, Leuven
Genaaid gebrocheerd in omslag met blindstempel, royaal formaat, 304 blz.
€ 29,50
oktober 2016
ISBN 978-90-6265-932-6

In zijn omvangrijke verzameling oden schept Neruda “een geschiedenis van de dingen, de beroepen, de mensen, de vruchten, de bloemen [en] het leven.” Het zijn oden / van alle / kleuren en grootten, waarin de dichter alles en iedereen roemt. Zo brengt hij een ode aan de lente, die is als een groene brief / die de bomen lezen, aan de eenvoud, die hem opnieuw leerde zingen, aan de geur van zijn geliefde, aan de sterren, de maan en de zon, die het Horloge en de middelste bloem / van de hemel zijn. Met grenzeloze dankbaarheid en bewondering biedt de dichter van alles / een beetje / voor iedereen. Hij vleit onbekende goden met zijn vers, en zingt onder besterde hemelen over wat zelfs zeemeerminnen zijn vergeten: een ode aan het leven.

Neruda ziet poëzie niet als een dampende najade. Hij zet haar als wasvrouw aan het werk, laat haar brood verkopen in de bakkerijen, spinnen met de eenvoudige weefsters en ijzer beslaan in de metaalwerkplaats. Hij brengt haar naar de ondergrondse mijnen en moet lachen als ze tevoorschijn komt met haar voorhoofd vol vlekken steenkool. Zijn poëzie spreekt de taal van mensen, de taal van iedereen. In uiterst korte verzen weet Neruda vervoering en rust met elkaar te combineren. Maar zelfs achter zijn schijnbaar eenvoudige poëzie schuilen diepere betekenissen als politiek, oorlog, geheime liefde en armoede. Neruda bevecht de gevestigde machten terwijl hij het leven in al haar schoonheid herontdekt.

De oden van Pablo Neruda werden oorspronkelijk in drie boeken uitgegeven: Odas elementales (1954), Nuevas odas elementales (1955) en Tercer libro de las odas (1957). In De lippen van de aarde worden 100 oden bij elkaar gevoegd, een ruime selectie uit de drie originele bundels. Ze worden prachtig vertaald door Bart Vonck, zodat ze nu ook in het Nederlands geproefd kunnen worden. En ze smaken heerlijk.

Pablo Neruda (Chili, 1904-1973) werd geboren als Neftalí Ricardo Reyes Basoalto. Hij wordt met recht één van de grootste dichters van de twintigste eeuw genoemd. Als jongeman werd hij al bekend door zijn poëzie, die hij uitgaf onder de naam Pablo Neruda. De Chileense dichter belichaamt de traditie van de geëngageerde Latijns-Amerikaanse kunstenaars. Hij had een lange politieke carrière die in vele gedichten naar voren komt, maar hij is veel meer dan enkel een politiek dichter. Hij was een romanticus die ook liefdessonnetten schreef en een uitbundige ziel die met zijn oden het leven vierde. Hij werd het icoon van de openhartige poëzie die in een pure en eenvoudige taal het menselijk bestaan bezingt. In 1971 won hij de Nobelprijs van Literatuur. Amper twee jaar daarna stierf hij door kanker ondermijnd in verdachte omstandigheden. Het gerucht gaat dat hij door de dictatuur van Pinochet op zijn ziekbed werd vermoord.

Bart Vonck (Brugge, 1957) is actief als literair vertaler uit het Spaans, het Portugees en het Frans, met een voorkeur voor poëzie. Die voorliefde had onder andere tot gevolg dat hij de samensteller-vertaler werd van een reeks bloemlezingen van de hedendaagse Spaanse poëzie: De Tuin der Muzen, uitgegeven bij Uitgeverij P, met de steun van het instituto Cervantes. Hij vertaalde ook poëzie van onder meer Valente, Gamoneda, Maillard,Vallejo en Ortiz Uit het Frans bracht hij vertalingen van Jacqmin en Vaes, en uit het Portugees een Bloemlezing van de hedendaagse Braziliaanse poëzie en een selectie uit de gedichten van de Braziliaan Domeneck, Het veranderde lichaam (Perdu, 2015).Van de Spaanse dichter Lorca publiceerde hij in 2009 de Verzamelde gedichten bij Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep in de befaamde Perpetuareeks waarin in 2014 ook de volledige vertaling van Neruda’s Canto general verscheen. Van Pablo Neruda vertaalde hij ook Spanje in het hart (1986), Verblijf op aarde (2004) en Ode aan een ster (2014). Bart Vonck is ook dichter en criticus. Voor zijn laatste bundel Teloor, zalig (2014) kreeg hij de Poëziepremie van de Provincie West-Vlaanderen. Zijn voorlaatste bundel Wanvuur (2008) verscheen in 2012 in het Frans als Malfeu bij uitgeverij Le Cormier.

Meer over Pablo Neruda op deze site

Literair tijdschrift Extaze 19 ‘Vrouw en Literatuur’ [Jrg. 5, nr. 3]

coverE19voorDEF.inddExtaze 19 – Vrouw en Literatuur
vijfde jaargang nr. 3
Gebrocheerd, geïllustreerd, 112 blz.
€ 15,00
Presentatie 6 oktober 2016
ISBN 978-90-6265-940-1

De rode draad in dit nummer van literair tijdschrift Extaze: vrouwen in de Nederlandstalige literatuur die de gemoederen van hun lezers in beroering hebben gebracht en in verschillende opzichten baanbrekend zijn geweest. Uit negen eeuwen literatuurgeschiedenis koos de redactie in acht essays:

Hadewijch, de dertiende-eeuwse schrijfster en mystica, die de balans zoekt tussen ketterij en christelijke verering (Charlotte D’Eer);

Anna Maria van Schurman (1607–1678), vrouw van de wetenschap en de letteren, die in woord geschrifte haar onvrede uit over stad (Utrecht), kerk en universiteit (Pieta van Beek);

Betje Wolff (1738–1804) en Aagje Deken(1741–1804), die strijden tegen intolerantie en dogma’s van gereformeerd Nederland (Marleen de Vries);

Johanna Grobbelaar, de Zuid-Afrikaanse (begin negentiende eeuw), die wil meehelpen aan de opbouw van haar land (Annemarié van Niekerk, Pieta van Beek);

Cécile de Jong van Beek en Donk (1866–1944), die een ‘encyclopedische’ tendensroman schrijft waarin alle aspecten van de vrouwenkwestie moeten worden belicht (Elisabeth Leijnse);

Carry van Bruggen (1881–1932), die zich verzet tegen groepsgedrag en groepsdenken (Jacques Sicking);

Annie M.G. Schmidt (1911–1995)) die spot met van bovenaf opgelegde regels en opvattingen (Joke Linders);

Bea Vianen (1935), die in haar poëzie smacht naar vrijheid, waarbij het Surinaamse een niet weg te denken element vormt (Michiel van Kempen).

Korte verhalen van Marc Colsen, Elke De Klerk, Heidi Koren, Trudy van Rooij-van Mil, John Toxopeus, Ilona Verhoeven, Jan Zwaaneveld. In Archief gedichten van Lorine Niedecker (1903–1970) vertaald door Jeroen van den Heuvel en een selectie uit de dagboeken en brieven van Aya Zikken (1919–2013), gekozen en ingeleid door Kees Ruys. Gedichten van Jos Versteegen. Het beeld in dit nummer is van
Wendela de Vries.

De presentatie van Extaze 19 zal plaatsvinden op donderdag 6 oktober 2016 in de Houtrustkerk in Den Haag (hoek Houtrustweg/Beeklaan).
Lees ook nieuwe verhalen, gedichten (o.a. van Astrid H. Roemer), interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze
Meer over Extaze

Els Launspach – Maîtresse van Oranje. Roman

voorplatmaitresseEls Launspach
Maîtresse van Oranje

Roman
Nederland
Paperback met flappen, 228 blz., € 18,50
ISBN 978-90-6265-926-5
oktober 2016

Maîtresse van Oranje is een intrigerende roman over een cruciaal moment in de geschiedenis van het Nederlandse koningshuis. Het verhaal speelt zich af in Den Haag, in één week, eind maart 1625.

Soms vraagt Margaretha van Mechelen zich af waarom ze zich, 18 jaar oud, aan prins Maurits heeft gegeven. Hij, de zoon van Willem van Oranje, protestant, succesvolle veldheer en cynische stadhouder. Zij van verarmde adel, katholiek, liefdevol en plooibaar. Ze is trots en blij als hij hun eerste zoon, de latere Willem van Nassau, naar zijn vader noemt. Ook al verwekt hij kinderen bij zijn nachtvlinders, dit kind is het bewijs van hun relatie, hun trots, hun vrucht. Ze krijgt nog twee kinderen, waarvan de jongste overlijdt. De zonen ontvangen titels, een opleiding, een positie… Was dat al niet meer dan ze kon verwachten?

Wanneer Maurits ziek wordt, vraagt hij haar ten huwelijk; bovendien wil hij een portret van haar voor het stadhouderlijk kwartier aan het Binnenhof. Hoe moet ze dit duiden, wil ze dit wel? Maar het leven is eindig en de dynastie zal moeten worden voortgezet. Margaretha kiest een eigenzinnige schilderes, die haar portretteert in haar eigen huis.

‘Houdt u nog van de stadhouder?’
De verandering van onderwerp verbijstert Margaretha. ´Denk je dat ik daar zomaar antwoord op geef?´
De schilderes grijnst.
‘Je permitteert je teveel!’
‘Dat hoor ik vaker. Neemt u mij niet kwalijk.’ Mariet zegt het met een zekere zwier.

Dat mens moest eens weten hoe hartstochtelijk de prins met zijn armen maaide toen hij vroeger het verschil uitlegde tussen huwelijk en echte liefde. ‘Een huwelijk sluit je uit politieke overwegingen, rekening houdend met de Europese machtsbalans. Het is een verdrag. En soms doe je het allemaal voor niets, want als de Turken onverwacht oprukken wordt de belofte van de keizer van Oostenrijk, om in ruil voor zijn Franse bruid militaire steun te verlenen, onmogelijk. Dan moet hij alles aan de oostgrens concentreren en vervalt de interventie die hij Frankrijk had toegezegd. Snap je, Margaretha? Of je hebt door een erfgename te trouwen aardige gebiedsuitbreiding voor elkaar, en opeens wordt er in het paleis van schoonpapa nog een jongetje geboren!’ Maurits’ haren hadden voor zijn ogen gehangen terwijl hij dat uitriep, en hij merkte het niet eens. Hij drukte een kus op haar hand. ‘Mijn liefde is puur. Van al die bijkomende redenen hebt u geen last, bij ons is er geen sprake van berekening.’

Van Els Launspach verscheen eerder de historische roman Messire over Richard III van Shakespeare, en de hedendaagse roman Jonker waarin de ‘politionele acties’ in voormalig Nederlands-Indië decennia later leiden tot een familieconflict.

Meer over Els Launspach op deze site

Amsterdamse boekpresentatie van ‘Anbessa’s dochter’ van David van Reen

Opmaak 1Op zaterdag 24 september organiseert Stichting Lalibela in het Lloyd Hotel in Amsterdam onder de titel ‘A taste of Ethiopia’ een benefietmiddag voor de meest kwetsbaren uit het Ethiopische stadje Lalibela. Schrijver, fotograaf en schilder David van Reen (1969-2015) was de mede-oprichter van Stichting Lalibela, die steun biedt aan de kansarmen in het stadje Lalibela. Het gevarieerde programma laat u middels film, muziek, literatuur en traditionele hapjes en drankjes proeven van de vriendelijke cultuur en het overweldigende landschap van Ethiopië. U bent tevens getuige van de presentatie van Anbessa’s dochter, de nieuwe roman over Ethiopië van David van Reen, die die dag postuum verschijnt. De middag begint om 15.30 uur. De toegang bedraagt € 15,– geheel ten bate van Stichting Lalibela. Meld uw komst vooraf op info@stichtinglalibela.nl. Locatie: Lloyd Hotel & Culturele Ambassade, Oostelijke Handelskade 34, 1019 BN Amsterdam.
Meer over ‘Anbessa’s dochter’

Presentatie ‘Het dilemma van Otto Warburg’ in Pintohuis Amsterdam.

voorplatwarburg75Het dilemma van Otto Warburg’, de nieuwe roman van Eric de Brabander, wordt op 12 oktober 2016 gepresenteerd in cultureel & literair centrum Huis De Pinto:
‘Het dilemma van Otto Warburg’ (Eric de Brabanders vierde roman) heeft onverwacht een actuele kant gekregen vanwege de alternatieve Duitse kankerkliniek van Klaus Ross, die zijn patiënten onder meer glucoseblokkers inspoot om kankercellen af te breken, een onder medici zeer omstreden methode, gebaseerd op de theorieën van Otto Warburg zonder dat die getoetst waren. Jan Brokken zal het een en ander vertellen over het onderwerp van de roman: een Duitser die ook nog eens Jood was en toch ongeschonden de oorlog doorkwam. Peter de Rijk zal de auteur live interviewen. Alexander Kraft van Ermel, de kleinzoon van de bekende Curaçaose componist en pianist Wim Statius Muller, speelt enkele stukken (waaronder een Curaçaose wals). Eric de Brabander leest een fragment uit de roman.

Eric de Brabander en Uitgeverij In de Knipscheer nodigen u en uw vrienden uit daarbij aanwezig te zijn. U bent van harte welkom. Aanmelden vooraf op indeknipscheer@planet.nl verplicht!; dan wordt u op de gastenlijst geplaatst. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis. Locatie: Huis De Pinto, ook bekend als Pintohuis, Sint Antoniesbreestraat 69, 1011 HB Amsterdam.
Klik hier voor de route.
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

«Werkelijk álles klopt aan dit boek.» – Willeke van der Vlist

JEANETTE_STASIA_COVER-75LICHTOver ‘Statia Song’ van Jeanette Bos op Leestafel, 9 september 2016:
(…) De opbouw van het boek is bijzonder en indrukwekkend; het begint en eindigt met pagina’s vol zwart wit foto’s van het oerbos van Statia, waar voorzichtig aan steeds meer bebouwing zichtbaar is, hier een muurtje, daar een schuurtje. Adembenemende beelden van de woeste natuur, de hoge vulkaan begroeid met bos, prairies vol immense keien en uitgebleekt hout. Tot je ineens twee-pagina grote foto’s van mensen krijgt. Alleen maar foto’s, geen tekst, maar bij iedere foto heb je het gevoel dat tekst overbodig is, omdat de foto zelf een verhaal vertelt. Verhalen van leven en van dood, veel dood en begrafenissen, met mensen op wiens gezichten een heel leven geschreven staat, maar zelfs op die foto’s spat het leven er van af. Veel kinderen, veel oude mensen. De levenslust spat van alle foto’s af, er wordt gedanst, muziek gemaakt, gegeten, liefgehad, gewerkt en ontmoet. Ook al zie je aan de hoofden dat sommige levens niet over rozen zijn gegaan, er gaat een enorme kracht en dynamiek van uit. Het boek eindigt zoals het begon, met die prachtige eenzame, immense natuur, maar nu in omgekeerde volgorde, met steeds minder bebouwing en steeds meer leegte. Werkelijk álles klopt aan dit boek, het grote formaat, de prachtige foto’s, zwart-wit en verstild én vol kleur en beweging, de portretten, de verhalen zonder dat er tekst aan te pas komt. Het is een indrukwekkend adembenemend eerbetoon aan Statia en zijn bewoners geworden, een boek om op je koffietafel te leggen en héél vaak in te kijken, terwijl de reiskriebels om je koffers te pakken en óók die kant op te reizen, per pagina groter worden. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Statia Song’
Meer over Jeanette Bos op deze site

Eric de Brabander – Het dilemma van Otto Warburg. Roman

voorplatwarburg75Eric de Brabander
Het dilemma van Otto Warburg

Roman
Curaçao
Gebrocheerd in omslag met flappen
284 blz., € 19,50
oktober 2016
ISBN 978-90-6265-934-0

‘Wij zijn hier allemaal ergens in het verleden op dit eiland aangespoeld,’ zegt de uit de Dominicaanse Republiek afkomstige Tito d’Estrées wanneer hij het glas heft op een feestelijk etentje ter kennismaking met zijn toekomstige geliefde. Het lot heeft hem en een Poolse moeder met dochter naar Curaçao gebracht, dan nog een Nederlandse kolonie, om daar een nieuw bestaan op te bouwen.

Het dilemma van Otto Warburg verenigt de Europese en de Caribische geschiedenis van de twintigste eeuw in romanvorm: een wetenschapper verricht baanbrekend kankeronderzoek in Duitsland. De moeder en dochter overleven de verschrikkingen van Buchenwald en vestigen zich op Curaçao, om hun leven weer in eigen hand te nemen. Een jonge arts breekt zijn specialistenstudie af en is ooggetuige van onmenselijke wreedheden in Frans postkoloniaal Afrika. Deze zoon van een aanhanger van de Dominicaanse dictator Trujillo neemt na een geweldsincident de wijk uit Parijs waar hij zijn specialistenstudie volgde, om in ballingschap te gaan op datzelfde Curaçao.

In schokkende details schetst Het dilemma van Otto Warburg een beeld van de Duitse Endlösung in de Tweede Wereldoorlog. Tevens laat de roman het onverholen racisme en de bloedige onderdrukking zien onder het Trujillo-bewind in de Dominicaanse Republiek.

De tegenstelling tussen wetenschap en morele verantwoordelijkheid, menselijke wreedheid en slachtofferschap wordt in deze roman op een ingenieuze wijze ten tonele gevoerd. Kunnen macht en moraal wel samengaan? Wordt de mens niet bepaald door de darwinistische survival of the fittest?

Het dilemma van Otto Warburg, een boek om langzaam te lezen, weg te leggen en nog lang over na te denken.

Eric C. de Brabander (1953) debuteerde in 2009 met Het hiernamaals van Doña Lisa. Daarna volgden Hot Brazilian Wax en het Requiem van Arthur Booi in 2011 en De supermarkt van Vieira in 2013. Het dilemma van Otto Warburg is zijn vierde roman.

Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over Eric de Brabander op deze site

Els de Groen winnares van de Stadsgedichtenwedstrijd 2016

portretje-oss-1Op zaterdag 3 september werd in Lelystad de 12de editie van de Nationale Stadsdichtersdag 2016 georganiseerd. Op die dag werden alle, door hun gemeente erkende, stadsdichters van Nederland en Vlaanderen uitgenodigd om naar Lelystad te komen en hun Stadsdichterspoëzie te presenteren. Dit zijn er inmiddels 61 totaal, 47 in Nederland en 14 in Vlaanderen. In het kader hiervan is uit 400 ingezonden gedichten een selectie gemaakt van 100 gedichten die is gepubliceerd in de dichtbundel “Stadshart”. Het gedicht “Groei” van Els de Groen werd door de jury onder leiding van Luc Baaten beloond met de eerste prijs van deze stadsgedichtenwedstrijd: ‘Het taalgebruik is treffend. Zelfs in de vormgeving van het gedicht is groei zichtbaar gemaakt.’
Lees hier het gedicht ‘Groei’ op het digitale supplement van het literair tijdschrift Extaze
Meer over Els de Groen op deze site

«De eenzaamheid heel poëtisch getekend.» – André Oyen

VoorplatGeenoorlog75metkaderOver ‘Geen oorlog’ van Ton van Reen op Ansiel, 5 september 2016:
‘Oorlog is alleen maar haat. Haat ken ik allang. Mijn vader heeft het me geleerd. Hij haatte alles wat getekend was. Ik weet alleen nog niet wat de tekens van deze oorlog zijn. Misschien is het wel de ster!’ Deze roman speelt zich af in Nederland, afwisselend in de levensfasen: 1940-’45, 1960-’62 en 1965. In de oorlog duikt het joodse jongetje Jarde onder in een dorp. Zijn moeder blijkt aan het eind van de oorlog gestorven. Vader komt in een psychiatrische inrichting. In 1960 is Jarde soldaat. Wegens insubordinatie wordt hij van officier gedegradeerd tot gewoon soldaat. In 1965 gaat Jarde naar zijn vader, maar die is juist gestorven. Jarde heeft een korte maar onstuimige liefdesverhouding met Eliane, maar ze verlaat hem. Het boek is een aanklacht tegen jodenvervolging, oorlog en tegen vervreemding. In ‘Geen Oorlog’ tekent de auteur heel poëtisch de eenzaamheid van een jongen, later een man, die door zijn genetische afkomst wordt geminacht en vernederd.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Geen Oorlog’
Meer over Ton van Reen op deze site

Historicus Rob de Wijk ontvangt eerste exemplaar ‘Voor het Volk’ bij Douwes in Den Haag.

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxdOp donderdagmiddag 6 oktober 2016 wordt vanaf 16.00 uur ‘Voor het Volk’ van Els de Groen gepresenteerd in Boekhandel Douwes:
Voor het Volk is een essay dat met 40 foto’s van bekende fotografen uit Oost en West 30 jaar Europese geschiedenis beslaat, te beginnen in 1983, in de vorm van 25 column-achtige hoofdstukken, geschreven door oud-Europarlementariër Els de Groen. Zij is het essay gaan schrijven n.a.v. de herdenking van de val van de Muur, november 2014. Na haar samenwerking met de Russische schrijver Uspenski in de jaren tachtig en talloze reizen door Oost-Europa in de jaren ‘90, werd er in 2003 druk op haar uitgeoefend zich kandidaat te stellen voor het Europees Parlement. Ook deze termijn als MEP (2004-2009) komt in het essay aan bod. Na haar mandaat, met Oost-Europa als prioriteit, heeft zij het reizen voortgezet en ook het schrijven weer opgepakt. Voor het Volk behandelt een periode waarin populisten en nationalisten zich verzetten tegen de grensoverschrijdende aanpak en benadering van internationale kwesties. Dus is het ook een boek over de onmacht van muren.

Het eerste exemplaar wordt in ontvangst genomen door Prof. Dr. Rob de Wijk. Hij is oprichter en directeur van het HCSS (The Hague Centre for Strategic Studies), historicus en deskundige op het gebied van de Internationale Betrekkingen. Hij was o.a. geruime tijd verbonden aan Instituut Clingendael in Den Haag.

Els de Groen, Boekhandel Douwes en Uitgeverij In de Knipscheer nodigen u uit hierbij aanwezig te zijn. Els de Groen zal een korte inleiding houden. U bent van harte welkom. Meld uw komst vooraf (maar uiterlijk 3 oktober!) op info@boekhandeldouwes.nl; dan wordt u op de gastenlijst geplaatst. Locatie: Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag. Toegang vrij.

Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site