Boeken – Pagina 348 – Uitgeverij In de Knipscheer

Antoine J. Maduro – Bida, remordementu, konfeshon i krítika

Antoine J. Maduro
Bida, remordementu, konfeshon i krítika
Un relato outobiográfiko
Curaçao
Omslagillustratie Elis Juliana
Met bijdragen van Daphne van Schendel-Labega, Sidney Joubert
Gebonden, luxe uitgave, royaal formaat
met vele tientallen foto’s in duotone
299 blz., € 49,50
ISBN 978-99904-60-41-4
Presentatie 24 januari 2016
Imprint Fundashon Instituto Raúl Römer

“… Ik wist wie ik was en waarvoor ik op deze school zat”.
“… Simplemente,… ami tabata sa ken mi ta i ta kiko mi a bin hasi n’e skol akí”.

Deze woorden, vastgelegd in dit autobiografische werk, kenmerken Antoine J. Maduro (1909 – 1997). Een uitzonderlijke man die met zijn karakteristieke zelfverzekerdheid glansrijk een elite muloschool van toen, het St. Thomas-college, wist te doorlopen. Eenzelfde vasthoudendheid toonde Antoine J. Maduro niet alleen tijdens zijn loopbaan bij de Shell, waar hij opkwam voor de Curaçaose employés, maar ook in zijn dynamische activiteiten die hij op het gebied van sport en muziek ontplooide. Met onstuitbare inzet en daadkracht wijdde hij zich aan de door hem zo geliefde voetbalsport en heeft hij ontegenzeggelijk een stempel gedrukt op de ontwikkeling en groei van de Curaçaose voetbalsport. In dit levenswerk toont Antoine Maduro zijn veelzijdigheid en geeft hij blijk van zijn liefde voor de Curaçaose literaire werken, muziek en zang die een grote rol in zijn leven hebben gespeeld.

Het meest heeft Antoine Maduro zich echter als onvermoeibare strijder doen kennen op het gebied van zijn moedertaal, het Papiamentu. Met de voor hem zo kenmerkende oprechtheid, wars van alle conventionele meningen, werd hij een – gevreesde – autoriteit op Bon Uzo di Papiamentu (het Correcte Gebruik van het Papiamentu). Zijn werken zijn gestaafd door eigen diepgaand taalonderzoek en raadpleging van lokale en buitenlandse studies. Hij had bijzondere belangstelling voor de oorsprong van Papiamentse woorden, gezegden en spreekwoorden en streefde vurig naar een gestandaardiseerde orthografie van het Papiamentu. Dankzij zijn wetenschappelijke taalonderzoek, verwoord in talloze publicaties, verleende de Universiteit van de Nederlandse Antillen hem in 1984 het eerste eredoctoraat van genoemde universiteit in de letterkunde.

Dit autobiografische werk werpt een unieke blik in het dagelijks leven van een opgroeiende katholieke jongeman in de wijken rondom Pietermaai in de eerste helft van het 20ste eeuwse Curaçao. Met een zeldzame openhartigheid legt hij hierin tot het bereiken van een hoge leeftijd zijn persoonlijke levenshouding en religieuze gevoelens bloot. Antoine Maduro is de personificatie van hetgeen een man door zijn strijd bereikt heeft, alles op eigen kracht en geheel onbaatzuchtig.

«John Coltrane en Ben Webster zingen door de bundel.» – Paul Lips

Over ‘Haarlem Nocturne’ van Djordje Matic in Haarlems Dagblad, 19 januari 2016:
In het titelgedicht ‘Haarlem Nocturne’ beschrijft hij hoe hij ’s nachts een ‘potje’ gaat praten bij het standbeeld van de vermeende uitvinder van de boekdrukkunst op het ‘Grote Plein’. Allebei zijn ze buitenstaander: ‘…Met die geheime kennis/praten we vertrouwelijk met elkaar:/ik, de Vliegende Balkaniër/en hij, een lokale dromer/van vergane dromen…’. (…) Muziek inspireert hem name de jazz. Tijdens zijn onbezorgde jeugd in een intellectueel gezin kwam hem via de radio al het internationaal vermaarde ‘Hocus Pocus’ van Focus ter ore. Hij raakte geïnteresseerd in punk- en metalmuziek, stelde fanzines samen, en was verbluft toen hij in 1986 een concert van jazztrompettist Miles Davis in Belgrado bezocht. ‘Harlem Nocturne’ (een jazzstandard uit 1939 van Earle Hagen en Dick Rodgers), ‘Amsterdam after dark’ (Steve Coleman), John Coltrane en Ben Webster zingen door de bundel. Al zwervend en dichtend trekt de ‘expert in eenzaamheid’ Matic langs rood verlichte ramen in Amsterdam. Langs doodlopende wegen, reclames in brandende kleuren en ‘dreigende straatpalen’, om uit te komen bij de gedenkplaat van Chet Baker, die bij Hotel Prins Hendrik overleed. ‘…Een gemartelde zak botten en vlees/op de meedogenloze klinkers…’.
Lees hierhier het artikel
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«Bewondering voor dit debuut.» – Els van Swol

Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Literair Nederland, 20 januari 2016:-
Met het fragmentarische, en niet-chronologisch opgeschreven verhaal staat de schrijfster (…) in de recente traditie van de Surinaamse literatuur. Het is Astrid H. Roemer, winnares van de P.C. Hooftprijs 2016, die deze fragmentarische aanpak ook bezigde en daarmee brak met de traditionelere stijl van in Nederland bekende Surinaamse auteurs als Cynthia McLeod, Bea Vianen en Ellen Ombre. Waar ze niet mee breekt, is de aandacht voor de tradities van Suriname, zoals geestverering en dergelijke. Blijft de vraag naar de op het eerste gezicht grammaticale onhandigheden en een zekere stroefheid in de eerste twee hoofdstukken. (…) Dit taalgebruik, dit taaleigen – want dat is het – blijkt gaandeweg niet alleen het voertuig van het verhaal, maar ook de uitdrukking ervan; die eerste twee hoofdstukken waren alleen maar een ouverture om ons in die taal, in het drama dat volgt te trekken. Een taal, die niet alleen is geworteld in Suriname, maar ook in alle hevigheid, soms door punten tussen elk woord te zetten, uitdrukking geeft aan de heftigheid van het verhaal en de moeite die het kost om het te vertellen. Als je dit beseft, rest alleen meer bewondering voor dit debuut. En schaamte dat je als Nederlander toch nog zo ver van de Surinaamse vertelcultuur blijkt af te staan.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’

«Een grootse roman.» – André Oyen

Over ‘Geen weg terug’ van Iraida van Dijk-Ooft op Ansiel en op Lezerstippenlezers, 20 januari 2016:-
Met haar debuutroman ‘Geen weg terug’ wil Iraida van Dijk een heel moeilijke periode die het Suriname volk moest doorleven, aankaarten. Het boek schetst de periode van 1962 tot 2014, een belangrijke moment voor Suriname, met name voor al die bewoners van het gebied dat later een stuwmeer werd. (…) De auteur verweeft historische feiten met fictie in een grootse roman die een stuk patriarchaat blootlegt, waarmee we bijvoorbeeld ook geconfronteerd werden in het werk van Alice Walker, Toni Morrison en Astrid H. Roemer, en dat generaties lang giftige sporen nalaat. Een bijzonder goed gestileerd boek dat door zijn tijdschakeringen de lezer ook de evolutie van het landelijk Suriname laat beleven.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Geen weg terug’

«Roman van het dualisme die zeker de moeite loont. » – Jos Radstake

Over ‘De blinde kamer’ van Meine Fernhout voor Biblion, 20 januari 2016:
In deze roman van Meine Fernhout (1946, ooit gitarist bij de Bintangs, museoloog, filosoof en kunstdocent) vertelt de hoofdpersoon vanuit de Koepelgevangenis zijn verhaal. Rick Alting von Geusau wordt ervan verdacht een innig bevriend natuurkundige, een vrouw die erin geslaagd zou zijn het licht stil te zetten, te hebben vermoord. Vanuit de gevangenis vertelt hij over wat hem in zijn leven is overkomen. Een bepalende jeugd – zonder vader, maar met een bijzondere moeder – in Bergen aan Zee, in een apart huis met een blinde kamer (de bibliotheekkamer van zijn grootvader, waarin hij alle kennis, vooral filosofisch en natuurkundig, tot zich nam) belicht hij. Over zijn studie, bijbaan als taxichauffeur en baan in het Teylers Museum wordt geschreven en over zijn pogingen het licht te begrijpen. De roman is een boek van het dualisme: wetenschap tegenover mystiek; rationalisme versus romantiek; materie versus geest; materialisme versus geborgenheid. De roman, met daarin veel kennis over licht-natuurkundigen, bevat heftige wetenschapskritiek. Een zware ideeënroman die zeker de moeite loont.
Meer over ‘De blinde kamer’

«Genoeg literair spel voor een speurlezer.»

Over ‘De lichtkamer’ van Henriettte de Mezquita in Antilliaans Dagblad, 16 januari 2016:
Taal leeft, letterkunde ook. Vroeger leerde je op de recensentenopleiding dat in ‘echte literatuur’ alles betekenis moest hebben, dat er geen woord teveel in een literair werk mocht staan, zoals je vroeger door de etiquette wist dat je geen bruine schoenen onder een donkerblauw pak mocht aantrekken, tegenwoordig (…) is dat juist wel mode. Mode in de literatuur verandert ook, nu mogen er zinnen in een roman staan die voor het volgen van het verhaal overbodig schijnen, zinnen waarin het spel van letters, woorden belangrijker is, alsof het muzieknoten zijn die stemming oproepen, maar geen ‘betekenis’ zouden hebben, dan het logisch, of erger nog psychologisch, kunnen volgen van de personages in de handeling, zeg maar een traditie – om het lokaal te houden van een Debrot of om het internationaal te maken van een Bolaño – hoe dan ook De Mezquita is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de Spaanstalige wereldliteratuur, kortom zinnen die, ehm, een vleug aan het palet toevoegen, als ingrediënten in een gerecht. (…) Speuren naar de ware identiteit van De Mezquita levert niet veel op. (…) Er staat in het boek ook een epiloog geschreven door de kinderen van Henriette de Mezquita en, alsof dat niet genoeg literair spel is voor een speurlezer, na het nawoord staat er nog een ‘tijdsbeeld’ in over ‘de schrijfster’ die in 1930 (sec) geboren zou zijn. (…) Het mysterie rond de auteur (of auteurs) wordt groter als blijkt dat de reguliere recensenten voor het ‘Antilliaans Dagblad’ bedankten voor de eer, omdat ze te dicht bij het ontstaan van het boek zijn geweest om er een onbevooroordeeld leesverslag over te kunnen schrijven. Vandaar dat ‘een onzer verslaggevers’ dit doet.
Lees hier het artikel in ‘Antilliaans Dagblad’
Meer over ‘De Lichtkamer’

‘De stilte van het ongesproken woord’ in het theater.

‘De stilte van het ongesproken woord’ in De Doelen Rotterdam en in Bijlmer Parktheater Amsterdam op 29 en 31 januari:
De muziekvoorstelling ‘De stilte van het ongesproken woord’ is een feest voor oog en oor, en bovenal: voor het hart. Drie belangrijke Surinaamse dichters staan centraal in deze voorstelling. Trefossa, Shrinivási en Dobru. Een zorgvuldige selectie van hun gedichten is verwerkt tot schitterende songs, uitgevoerd door topmuzikanten die de poëtische woorden en de veelzeggende stilte met muziek combineren en interpreteren. De Nederlandse vertaling van de gedichten worden geprojecteerd met, door de teksten geïnspireerde, schilderijen. De muziek wordt gebracht in verschillende stijlen, wereldmuziek, kaseko, R&B, jazz en soul. Een mooi en waardig monument voor deze Surinaamse dichters. Muziekcomposities en arrangementen: Dave MacDonald & Robin van Geerke. Met Sanguita Akkrum, Lucas Shepherd (vocals), Raj Mohan (spoken word, vocals), Dave MacDonald (gitaar), Robin van Geerke (piano, keyboard), Roy Bagwandin (drums), Pat Winterdal (bas), Sanne Landvreugd (sax), Antoinette van Maarschalkerwaart (beeld). In de theaters is tevens het unieke DVD-in-Boek van het project ‘De stilte van het ongesproken woord’ te koop.
Vrijdag 29 januari 2016, 20:30 uur in de Eduard Flipse Zaal van De Doelen Rotterdam, kaarten €15,-
Zondag 31 januari 2016, 15:00 uur in Bijlmer Parktheater Amsterdam Zuidoost, kaarten €16,-

«Proeve van schrijfbekwaamheid met succes afgelegd.» – Ko van Geemert

Over ‘De lottowinnaar’ van Sakoentela Hoebba in Parbode, januari 2016:
Deze debuutbundel van de in Suriname (Wanica, 1958) geboren Sakoentela Hoebba bestaat uit elf verhalen, in lengte variërend van 8 tot 23 pagina’s. Het titelverhaal gaat over een vrouw die een loterij tot haar grote teleurstelling niet wint. Even groot als deze teleurstelling is de verrassing als ze leest wie die loterij dan wel gewonnen heeft. (…) De verhalen over de jongen die als gay grote moeilijkheden ondervindt uit de kast te komen (‘Anders’) of dat over een ongewenste zwangerschap die een onverwachte wending krijgt (‘Hoe te beginnen’) bekoorden me. Of het ontroerende ‘Uit liefde’, over een moeder die in het ongelukkige bezit is van maar liefst 81 bulten op haar lijf. (…) De proeve van schrijfbekwaamheid heeft Sakoentela Hoebba met deze bundel met succes afgelegd. Ze kan over alles schrijven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De lottowinnaar’

«Een geslaagde bundel.» – André Oyen

Over ‘Rechte paden doen ons niets’ van Fred Papenhove op Ansiel en op lezerstippelnlezers, 16 januari 2016:
In de bundel ‘Rechte paden doen ons niets en andere gedichten’ gaan we op verkenning door de hedendaagse wereld. Technisch is het een heel strakke bundel die vier hoofdstukken heeft. (…) Er worden thema’s aangeroerd als doodgaan, liefde en trouw. Onder de kop ‘Naklinken’ is een aantal gedichten gebundeld – waaronder het lange vers ‘In een zomerlandschap’; ze geven een beeld van de waarneming van het landschap, het weer etc. De meeste gedichten zijn echter kort en hebben een kopspeldeffect, klein, maar direct en venijnig. (…) De meeste gedichten van deze geslaagde bundel hebben een ietwat wanhopige ondertoon die regelmatig gecompenseerd wordt door troost en hoopgevende woorden.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Rechte paden doen ons niets’

«De Mezquita kan schrijven.» – Ko van Geemert

Over ‘De lichtkamer’ van Henriette de Mezquita in Parbode, januari 2016:
In ‘De lichtkamer’ worden de belevenissen van een aantal familieleden beschreven. De gebeurtenissen spelen zich in Suriname en Nederland af, maar voornamelijk toch op Curaçao. Hoofdpersonen zijn de zussen Ana en Bets. In het eerste hoofdstuk lezen we hoe Bets in Suriname Sensi ontmoet, met wie ze trouwt. Maar Sensi keert terug naar Suriname: ‘Op Curaçao bleef hij een Surinamer. Hij werd nooit iemand van het eiland.’ In het volgende hoofdstuk is zus Ana het hoofdpersonage. Ze belandt in Nederland in een ziekenhuis voor de verwijdering van een tumor, die op Curaçao niet was opgemerkt. Vervolgens leren we Martha kennen (dochter van Ana), haar man Isaac en dochter Lisa. Martha krijgt borstkanker, maar alweer: dit wordt niet ontdekt door De Kliniek, een radiologisch centrum op het eiland. (…) Langzamerhand wordt het Ana en Bets te gortig. Ze bedenken Het Plan, samen met ‘de spin in het web’ kapster Grace en de kleinzoon van Bets, Jan, die als (beginnend) radioloog De Kliniek goed kent. (…) Eigenlijk hebben we hier te maken met een thriller. (…) De Mezquita kan schrijven en heeft kennis van de Curaçaose maatschappij. Maar wie is Henriette de Mezquita?
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtkamer’