Categorie: Nieuws

«Nadat de val van het kabinet werd aangekondigd, moest ik denken aan een gedicht van Albert Hagenaars. » –  Wouter van Heiningen

Over ‘Intriges’ van Albert Hagenaars op Zichtbaar Alleen, 4 juni 2025:

Nadat de val van het kabinet werd aangekondigd op de nieuwskanalen, moest ik denken aan een gedicht van Albert Hagenaars (1955). Dit gedicht is getiteld ‘Inzicht’ en vooral de laatste paar zinnen deden mijn gedachten naar dit gedicht gaan. ‘Inzicht’ staat in zijn bundel ‘Intriges’ uit 1986. Dat de naam van de dichter een grappige verwijzing is naar de plek waar het kabinet is gevallen, of moet ik zeggen is opgeblazen door de man waaraan ik moest denken bij die laatste regels (de Hagenaars) is slechts toeval.

Inzicht

Verwijder ik me allengs minder over
hermetisch oude sloten, door verglaasd riet,
vaststrompelend ook soms in ruwe akkers

van papieren steden binnen houtwallen,
waarop gedurig en pal en ongemeen felle
hagel staat, die gaten slaat en verblindt.

Bereik ik dan zienderogen de laatste,
de enige dijk van waaraf het zicht door-
breekt op een zee van zout en kalk,

die, aldus ontdaan van wat hier niet meer
ter zake doet, verstuift in een symboliek
die zelfs hij niet meer in de hand heeft.

Bron
Meer over ‘Intriges’
Meer over Albert Hagenaars bij Uitgeverij In de Knipscheer

Keniaanse schrijver Ngugi wa Thiong’o op 87-jarige leeftijd overleden.

Op 28 mei 2025 overleed in de Verenigde Staten Ngugi wa Thiong’o (1938). De Keniaanse auteur maakte in 1967 naam met zijn roman ‘Slechts een korrel graan’. Dankzij redacteur Jan Kees van de Werk verscheen de  Nederlandse vertaling van Lieke Frese in 1979 in de door hem gestarte Afrikaanse Bibliotheek, eerst bij Uitgeverij Corrie Zelen, in 1984 overgenomen en voortgezet door Uitgeverij In de Knipscheer. De roman over de onafhankelijkheidsstrijd tegen de koloniale Britse overheersing is een klassieker uit de Afrikaanse literatuur. Dat geldt ook voor zijn roman ‘Bloesems van bloed’ (Uitgeverij In de Knipscheer, 1988 in samenwerking met EPO, vertaald door Annelies en Karel Roskam) die zich afspeelt in en zich richt op de dan onafhankelijke staat Kenia en zou leiden tot zijn gevangenschap in Kenia en later zijn ballingschap in de USA. Ngugi wa Thiong’o  was jarenlang kandidaat voor de Nobelprijs voor Literatuur. Aan beide Nederlandse edities zijn nawoorden toegevoegd van Jan Kees van de Werk.

Meer over ‘Slechts een korrel graan’
Meer over ‘Bloesems van bloed’
Meer over de ‘Afrikaanse Bibliotheek’ op deze site

«Zowel grof, brutaal, weemoedig, donker als verfijnd humoristisch.» – André Oyen

Over ‘Mens is de naam’ van Philip Hoorne op Ansiel, 19 mei 2025,

(…) De poëziewereld van Philip Hoorne is zowel grof, brutaal, weemoedig, donker als verfijnd humoristisch. Soms zit van al deze ingrediënten iets in één gedicht. En dat gaat zeker weer op voor zijn nieuwe bundel ‘Mens is de naam’. En inderdaad niets menselijk is de dichter vreemd! In de bundel,  waarop felgekleurde maskers grijnzen op de cover,  buitelt alles over mekaar, gehuld in krachttermen en gevoeligheid. Van vuile taal tot rust in een strak metrum, Philip Hoorne pakt het allemaal vakkundig aan en bezorgt de lezer rode oortje van genot of ontzetting.

ik ga verder met mijn leven en jij met je dood
maar ooit zitten we naast elkaar blinkend in ons vel
en jij lacht weet je nog philip daar bij die beek?

en ik zeg ja hoe kan ik het ooit vergeten beest

Bron
Meer over ‘Mens is de naam’
Meer over Philip Hoorne bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Nijmeegs eerbetoon aan een Antilliaans auteur.» – Jos Joosten

Over Erich Ziekinski bij ‘Literaire Bakens Nijmegen’ op Neerlandistiek, 25 mei 2025:

Foto Peter van der Heijden

‘Literaire Bakens Nijmegen’ is een stichting die op passende locaties in de publieke ruimte citaten plaatst (‘bakens’) van Nederlandse auteurs. Op 24 mei 2025 werd door burgemeester Hubert Bruls en rector Louise Beernink het baken onthuld op het Canisius College, dat dit jaar zijn 125-jarig bestaan viert. Het is een citaat uit de roman Scott Zuyderling (2009) van Erich Zielinski (1942-2012). Bij die gelegenheid hield Jos Joosten (hoogleraar letterkunde) een toespraak:  « (…) Canisius heeft minstens twee schrijvers opgeleverd van wie één, Thomas Verbogt, een landelijke bekendheid is geworden en de andere zelfs wereldvermaard: Thomas Oldeheuvelt (…). In de letterkunde is de aanwezigheid van het Canisius College als onderwerp niettemin tamelijk bescheiden. Er is één opzichtige uitzondering: de rol die het (oude) gebouw speelt bij A.F.Th. van der Heijden, in de eerste delen van zijn reeks ‘De tandeloze tijd’. Het had voor de hand gelegen als de commissie voor een citaat daaruit had gekozen. Het siert ze dat ze een veel onverwachtere keuze maakte, een tekst uit de relatief onbekende roman Scott Zuyderling van Erich Zielinski. (…) In de charmante en intrigerende roman van Zielinski is het Canisius College eigenlijk maar een detail. Hotel Sionshof of Crematorium Jonkerbos hadden welbeschouwd veel meer voor de hand gelegen als locatie voor een baken uit Scott Zuyderling. Maar daar staat tegenover dat deze keus zeer verrassend is en een eerbetoon aan deze Antilliaanse auteur, waarmee meteen ook rechtgedaan wordt aan een toch vaak wat veronachtzaamd deel van ons koninkrijk én van onze letterkunde. En misschien moet ik daar ook even toevoegen: indirect is het ook een eerbetoon aan uitgeverij In de Knipscheer, die er volgend jaar na vijftig jaar mee ophoudt, en van onschatbaar belang is geweest bij het uitgeven en promoten van de letterkunde uit Suriname en de Antillen. Zo doet dit baken wat literatuur eigenlijk altijd moet doen: op een op het oog bekende plek een baken zijn van iets onverwachts en veel groters. (…)»

Lees hier of hier de hele toespraak van prof. Jos Joosten
Lees hier de tekst op het baken
Meer over ‘Literaire Bakens Nijmegen’ op deze site
Meer over Erich Zielinski bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Zuyderling

Over Pierre Lauffer, de grootste dichter van Curaçao, in Cultureel Literair Centrum Pinto

Wim Rutgers (Aruba) in Caraïbische Salon van Huis de Pinto op zondagmiddag 25 mei 2025:

Met de verschijning van een hele reeks dichtbundels heeft Pierre Lauffer (1920-1981) het Papiaments definitief als poëzietaal geijkt. Zijn werk is even fel en kritisch als somber en melancholisch. Hij inspireerde een hele generatie dichters. De grand old man van de Nederlands-Caraïbische literatuurgeschiedschrijving, Wim Rutgers, komt over van Aruba om over hem te vertellen. John Heymans schreef een fascinerend boek over de vertalingen die August Willemsen van Lauffer maakte. Nadine Robertus draagt voor. Gastheer is Michiel van Kempen.

Locatie St. Antoniesbreestraat 69, 1011 HB Amsterdam. Aanvang 15.00 uur (deuren open 14.30 uur), einde 17.00 uur. Reserveer hier een kaart
Bron
Meer over Pierre Lauffer bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het lijkt alsof de eilanden door de zee gescheiden zijn, maar de zee verbindt ook.» – Brede Kristensen

foto: Scott Rollins
Toespraak van Brede Kristensen bij de opening van de tentoonstelling ‘Een veld van eilanden’ in De Vishal op 16 mei 2025:

Édouard Glissant behoort niet tot de klasse ‘wereldberoemde dichters’, maar is in mijn ogen wel een uiterst originele dichter, maar vooral een uiterst originele denker of filosoof. Hij verdient meer aandacht dan hij doorgaans krijgt. Uniek is de wijze waarop hij dichten en denken combineerde. Poëzie betekent in wezen: iets wat in potentie bestaat, maar onzichtbaar/opaak is, zichtbaar maken. Dat kan zowel een voorwerp als een inzicht, een ervaring, een relatie of een persoon zijn. Maar in alle gevallen maakt poëzie iets zichtbaar doordat erover nagedacht is. Over iets nadenken oefent een poëtische functie en vice versa stimuleert poëzie ons denken. (…) In de Caribische mens leeft de Afrikaanse, Europese en Indiase mens, ieder op aparte wijze verminkt door slavernij, machtsmisbruik, ontheemding. (…) Hoe kijken we naar elkaar, hoe lezen we een gedicht, hoe kijken we naar kunst? Vaak als buitenstaander. Dan vinden we iets of iemand meer of minder interessant. Het levert ons enig ‘interest’ op, oftewel rente als resultaat van onze investering in de vorm van aandacht. Het verrijkt ons. Zo blijven we buitenstaanders. Glissant: vraag hoe de ander, die zich uitdrukt in taal, klank, teken, deel van mijn existentie wordt. Met die vraag relateren we onszelf aan de ander en wordt die ander deel van onszelf, met als gevolg dat we onszelf op een andere wijze gaan zien en ontdekken. Hij eindigt zijn lange gedicht over ‘een veld van eilanden’ met de woorden: “Ik maak mezelf tot zee waarin het kind zal dromen”.

De tentoonstelling ‘Een veld van eilanden’ is te bezichtigen van 17 mei t/m 22 juni 2025 in De Vishal, Grote Markt 20, 2011 RD Haarlem. Brede Kristensen is de auteur van ‘Caribisch enigma’, een bundel essays over Caribische literatuur.

Meer over ‘Een veld van eilanden’
Lees hier de toespraak van Brede Kristensen
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over négritude / Aimé Césaire op deze site

Erich Zielinski (Bonaire 1942 – Curaçao 2012) ‘literair baken’ in Nijmegen

24 mei 2025: onthulling Literair Baken Erich Zielinski Canisius College Nijmegen, 16 mei 2025:

Literaire Bakens Nijmegen meldt met trots dat voor het eerst een auteur uit de Caraïbische literatuur een baken krijgt. Erich Zielinski, zoon van een Duitse vader en een Curaçaose moeder, sprak thuis, zoals hij ooit heeft gezegd, ‘een rommeltje van Duits en Papiaments’. En Nederlands dan? ‘Ja, de fraters, hè. Die waren goed. Daar leerde je wat van. En later in Nijmegen, de onderwijzersopleiding.’  Na die opleiding keerde hij terug naar de Nederlandse Antillen. Werkte er als onderwijzer, richtte het kritische tijdschrift Vitó op, voltooide een studie rechten en werd advocaat. Als schrijver debuteerde Zielinski in 2004 met de roman De Engelenbron, waarvoor hij onderscheiden werd met de Cola Debrotprijs. Vier jaar later verscheen zijn roman De prijs van de zee en in 2009 Scott Zuyderling. Deze novelle speelt zich voor een deel af in Nijmegen. Naast de Waalstad, Berg en Dal, Hotel Sionshof en crematorium Jonkerbos komt ook het Canisius College erin voor. Het Canisius College opende in 1900 zijn deuren. De viering van het 125-jarig jubileum wordt luister bijgezet met de onthulling van een literair baken, een fragment uit de novelle Scott Zuyderling. Na het welkomstwoord van rector Louise Beernink zal Jos Joosten, oud-leerling van het Canisius College en hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit, het woord voeren. Aansluitend spreekt burgemeester Hubert Bruls over Canisius College 125 jaar in Nijmegen, waarna hij samen met Louise Beernink het literaire baken onthult. Als afsluiting van de onthulling zal G. Denise Zielinski, dochter van de auteur, de tekst van het baken voorlezen. Locatie Canisius College, Berg en Dalseweg 207,  6522 BK Nijmegen. Aanvang 15.00 uur.

Meer Literaire Bakens in Nijmegen
Voorbeelden van andere locaties
Meer over Erich Zielinski bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Zuyderling

«Mijn moeder werd onze grootste fan.» – Ernst Jansz

Over ‘Een liefdeslied’ van Ernst Jansz in Margriet 20, 15-21 mei 2025:

In ‘Margriet’ praat Ernst Jansz (met Marcel Langedijk) over het liefdesverhaal van zijn ouders in de Tweede Wereldoorlog, maar ook over familiegeheimen, Doe Maar, Henny Vrienten , ouderdom en sterfelijkheid. «(…) Mijn moeder kwam uit een straatarm Amsterdams gezin. (…) Tijdens de kerst van 1937 zag ze op een dansavond een knappe donkere jongen die haar aandacht trok: mijn vader. (…) Toen de oorlog uitbrak, gingen ze allebei in het verzet. (…) Levensgevaarlijk, maar ze deden het.  Uiteindelijk zijn ze opgepakt  – verraden door Nederlanders. Mijn moeder kwam redelijk snel vrij, mijn vader kwam in de dodencel (aan het Amsterdamse Leidseplein) terecht. Daarna heeft hij tot het eind van de oorlog in concentratiekamp Amersfoort gezeten. (…)  Mijn vader overleed al toen ik zeventien was aan het concentratiekampsyndroom, maar aan me moeder heb ik alles gevraagd wat in mij opkwam. Zij gaf mij ook een doos vol met liefdesbrieven van haar aan mijn vader.  (…) Ik heb er al eerder over geschreven, maar pas vorig jaar heb ik alles gebruikt om hun hele verhaal te vertellen. Dat werd ‘Een liefdeslied’.»

Bron
Meer over ‘Een liefdeslied’
Meer over Ernst Jansz bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie nieuwe bundel Margriet Westervaarder in HKK op 14 juni 2025

Op zaterdagavond 14 juni, vindt vanaf half acht in de Haagse Kunst Kring, Denneweg 64, 2514 CJ  Den Haag de presentatie plaats van  een waakhond aan me vastgebonden, de nieuwe bundel van beeldend kunstenaar en dichter Margriet Westervaarder. De avond wordt begeleid door Anita Poolman, voorzitter van de Haagse Kunstkring. Peter de Rijk, redacteur van de bundel, zal met Margriet Westervaarder in gesprek gaan over haar poëzie. Marie Anne de Rooij zingt een aantal door haar op muziek gezette gedichten van Margriet Westervaarder. Ook de auteur zelf zal een aantal gedichten voorlezen. Verder werkt aan het programma mee beeldend kunstenaar en poëzieliefhebber Pien Hazenberg. Belangstellenden kunnen na afloop de bundel aanschaffen en door Margriet Westervaarder laten signeren.

Meer over ‘Een waakhond aan me vastgebonden’
Meer over Margriet Westervaarder bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer In de Knipscheer-auteurs bij HKK, Haagse Kunstkring

«Ik hoopte op een geluid in de verte: dat van de Bokkenrijders.» – Leon Verdonschot

Column van Leon Verdonschot in De Limburger, 14 mei 2025:

In de bioscopen draait op dit moment de vermakelijke misdaadkomedie Fabula, met Fedja van Huêt als een Limburgse kleine crimineel die zelf meent dat hij een grote crimineel is. In de film komen veel iconische Limburgse beelden voorbij: van carnavalswagens tot de Bokkenrijders, van de mist op het land in de Peel tot de mergelgrotten in Valkenburg. (…) Ik moest er smakelijk om lachen, en de film bracht tegelijk in herinnering hoeveel verhalen in de Limburgse grond zitten. Sommige zijn er al uitgetrokken; de film deed me alleen al denken aan Ton van Reens klassieker De Bende van de Bokkenrijders. (…) Toevallig zag ik in dezelfde week als Fabula een Videolandserie die je met veel welwillendheid ook een Limburgs verhaal zou kunnen noemen: The Real Housewives van het Zuiden. (…) Inmiddels staan vijf afleveringen online. Dat heb ik niet gered. Na twee en een halve hoopte ik op een geluid in de verte: dat van de Bokkenrijders.

Lees hier of hier de column
Meer over ‘De bende van de Bokkenrijders’