Groslijst canon Nederlands proza door vrouwen op Tzum, 9 januari 2021:
“Vorig jaar publiceerde Elena Ferrante in The Guardian een lijst van 40 romans geschreven door vrouwen. Zo’n lijst, liefst nog wat uitgebreider, zou er ook in Nederland moeten komen. De canon blijft voornamelijk een mannenzaak. Laten we er eens een lijst tegenover zetten van proza geschreven door vrouwen. Deze lijst pretendeert niet volledig te zijn. We presenteren een, hopelijk handzame, lijst met proza geschreven door vrouwen voor leerlingen en docenten die weleens wat anders willen lezen dan De Grote Drie. Hieronder staat een groslijst om wat diversiteit aan te brengen in de canon. Als je een toevoeging hebt, geef dan een pleidooi voor een boek (proza) en dan voegen we dat boek wellicht toe. Wij gaan door tot maximaal 200 prozawerken.” Van Uitgeverij In de Knipscheer staan op de groslijst auteurs van vroeger en nu bij de uitgeverij: Marion Bloem, Damesschrijfbrigade Dorcas, Henna Goudzand, Helen Knopper, Annel de Noré, Astrid H. Roemer, Diana Tjin, Bea Vianen, Etchica Voorn, Aya Zikken. Als de genoemde titels van deze auteurs nog leverbaar zijn in edities van In de Knipscheer kunt u op de blauwgemaakte namen klikken.
Lees hier het artikel van Marie-José Klaver op Tzum
Categorie: Nieuws
Gedicht van Peter H. van Lieshout (2)
In zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Het is vandaag (10 januari) de geboortedag van Jan H. Eekhout, Mies Bouhuys, Jo Verbruggen, Saskia Stehouwer en Peter H. van Lieshout. Het is ook de sterfdag van A. Marja en Guy Commerman. Bij wijze van felicitatie/gedenken kiest Wim van Til voor een gedicht van A. Marja; uitgeverij In de Knipscheer kiest voor het gedicht ‘Allen Ginsberg, meikoning’ van Peter H. van Lieshout (1946-2017) uit zijn bij deze uitgeverij verschenen bundel ‘Zo goed als nieuw’ (In de Knipscheer, 1976). Dit gedicht werd ook geselecteerd door Klaas de Groot in zijn bloemlezing ‘Grenzenloos; 40 jaar Knipscheer Poëzie’ (2018).
Allen Ginsberg, meikoning
Ik stel me nu Allen Ginsberg voor,
zonder kleren aan, grinnikend
in het grote bagagedepot
van het Centraal Station in München.
Net als in het dure fotoboek
van Richard Avedon en James Baldwin
zou hij daar dan staan
nat en naakt met gespreide tenen,
tegen het lijf geplakt hoofd-
en lichaamshaar, de handen beschermend
om het blote Dichterslid gevouwen.
Geflankeerd door ruwhouten rekken
volgestapeld met genummerde valiezen,
rugzakken en glimmende aluminium koffers
zou hij daar dan wijdbeens staan,
met glanzende brillenglazen de Mens wezen,
Lijden, er Zijn.
Allen Ginsberg, Koning van de Mei,
Walpurgisnacht een bezemsteel in Praag,
een boodschappentas tomaten opeisend
aan het bagagedepot te München.
Meer over Peter H. van Lieshout bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos’
«Voor onze vijf jaar geleden overleden zoon David.» – Ton van Reen
Ton van Reen met gedicht ‘Nu jij er niet meer bent’ op Facebook, 3 januari 2021:
“Elk jaar kent een aantal dagen die we maar moeilijk doorkomen, de dagen waarop we onze zoon David missen. Dagen dat het gemis niet te verdragen is. Zijn verjaardag. Zijn sterfdatum. Mensen willen ons troosten en vaak horen we dat we het verdriet een plekje moeten geven. Maar dat gaat niet. Het enige wat ik kan doen is mijn verdriet onder woorden brengen, voor zover dat kan. Ook in deze kerst- en nieuwjaarsdagen worden we vaak aan hem herinnerd, vooral door de vele mensen in Ethiopië, gehandicapten, blinden, bejaarden, die hij hielp. En die hem ook nog altijd missen.”
Nu jij er niet meer bent
tijd stroomt door als stromend water
van ergens naar het niets
op weg naar later, altijd later
en altijd moet ik door
steeds verder van de plek
waar jij gebleven bent
en achterblijft
verder verder is de plek
waar ik je achterliet
omdat ik altijd verder moet
naar eindeloze verten
naar later later later
elke dag stroomt door
en elk uur moet ik verder
verder verder, naar later later
nog verder van je weg
elke dag hoor ik je stem weer verder weg
verstommend in het lawaai van elke dag
je roept me, haal me terug
maar hulpeloos kan ik niet helpen
want altijd moet ik door
naar eindeloze verten
door onweer en door regen
naar verder verder verder
verder van je weg
verder over verlaten wegen
van nergens naar het niets
Lees hier het gedicht op Facebook
Meer over David van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Corrie Zelen op deze site
«Zo heeft hij alles van en over Lord Byron.» – Thomas Claassen
Over ‘De boekenkast van Peter de Rijk’ op Oost-Online, 30 november 2020:
Schrijver, dichter en hoofdredacteur Peter de Rijk (pseudoniem: Ezra de Haan) heeft ongeveer 10.000 boeken, verdeeld over zijn huis en twee opslagplaatsen. (…) De Rijks passie voor boeken stamt uit de familie. ‘Mijn grootvader bezat een grote verzameling. Hij verzamelde alles over het Habsburgse Rijk. Het hele huis bestond uit boeken. Het was zelfs zo erg dat als de loodgieter kwam er een pad vrijgemaakt moest worden. Een oom maakte iets soortgelijks mee: die moest een keer per brancard het huis verlaten, maar er was door de vele boeken geen ruimte. Hij moest dus toch lopend naar buiten.’ (…) De Rijk is werkzaam bij uitgeverij In de Knipscheer die zich onder meer richt op literatuur uit en over Nederlands-Indië, de Nederlandse Antillen en Suriname. Bij deze uitgeverij verschenen eveneens boeken van zijn hand, waaronder ‘De Zwijguren. Vijftien literaire reisverhalen en een zeeslag’. In dat boek bezoekt hij plekken van schrijvers en dichters, waaronder Samuel Beckett, Robert Burns, Franz Kafka, John Keats en – natuurlijk – Lord Byron. (…)
Lees hier het artikel
Meer over Peter de Rijk
Meer over E. de Haan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘De Zwijguren’
Gedicht van Alja Spaan bij ‘Matthijs gaat door’.
‘geen rijmwoord voor’ van Alja Spaan voorgedragen door Joost Prinsen bij Matthijs gaat door, 31 december 2020:
Matthijs van Nieuwkerk was op oudejaarsdag terug op de buis (BNNVARA NPO 1) om 2020 door te nemen in een programma vol muziek. Zijn ‘tafelheer’ was acteur Joost Prinsen die o.a. het gedicht ‘geen rijmwoord voor’ voordroeg (door hem hertiteld als ‘zij sterft alleen’) van Alja Spaan, verwijzend naar het ‘coronajaar’ 2020: «Een prachtig gedicht; bedankt dat ik het hier voor mocht dragen.» Alja Spaan publiceerde het gedicht op haar website op 15 maart 2020. Dagelijks verschijnt er sinds 8 april 2006 een gedicht op deze blog. Van Alja Spaan verscheen bij Uitgeverij In de Knipscheer in 2018 de bundel ‘Tegen het vergeten en voor de behoedzaamheid’.
geen rijmwoord voor
Zij sterft alleen. Achter glas het wuivend handje dat ze niet meer
ziet, in de gang schaduwen die niet meer bewegen,
rammelende karren die zij niet meer hoort. Ze had altijd heel veel
mensen om haar heen zoals er heel veel pannen
van het aanrecht naar de eettafel werden gedragen, ze duwde de
deuren open met haar heupen, ze kon zich
herinneren dat iedereen haar hielp, opstond, verschoof, rook onder
het deksel. Zij aan het hoofd van de tafel, het glas
in de lucht, de fles bij de tafelpoot, stemmen door elkaar, het ene
verhaal nog mooier dan het andere. Halverwege
vielen ze elkaar in de armen, kinderen lagen op schoot en droomden
en de warmte van buiten liep over in die van
binnen. Misschien dat ze dat nog gevoeld heeft die laatste uren. Lang
was dat natte kleverige handje nog zichtbaar op het raam.
Lees hier het gedicht op de site van Alja Spaan
Kijk hier naar Joost Prinsen bij ‘Matthijs gaat door’ op de tijdlijn vanaf 21.00 tot 23.00
Meer over Alja Spaan bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Er is weer een jaar voorbij.» – Bert Vissers
Uit ‘De wereld wacht op mij’ van Bert Vissers op dewereldwachtopmij.nl, 30 december 2020:
Zit er nog water in het bad?
Er is weer een jaar voorbij
ik hoop dat ie nooit weerkeert
we begraven ’m onder de grootste steen
het vuurwerk dampt nog na
en wij gaan vrolijk verder
al weet ik al lang niet meer waarheen
Zing mijzelf een weg
wat houdt me tegen
fiets onverstoorbaar door de stad
zie geen gevaar als ik door rood rijd
zolang je leeft, wie maakt je wat
De rampspoed van vandaag
is morgen weer vergeten
we leren maar zelden van weleer
de hoekbank zit te goed of zoiets moet ’t wezen
wat je nú niet voelt doet nog lang geen zeer
Het gaat vanzelf voorbij
’t loopt vast zo’n vaart niet
men zegt zoveel, men zegt maar wat
we springen van de hoogste duikplank
zit er nog water in het bad?
we springen van de hoogste duikplank
zit er nog water in het bad?
Lees het gedicht op Columns+ of klik hier
Meer over ‘De wereld wacht op mij’
Meer over Bert Vissers bij Uitgeverij In de Knipscheer
Jos van Daanen – De heilige cohesie van water. Poëzie
Jos van Daanen
De heilige cohesie van water
gedichten
Nederland
geniet in omslag, 12 blz., € 7,50
ISBN 978-94-93214-09-5 NUR 306
december 2020
In De heilige cohesie van water loopt een man, een millennial met hipsterbaard, veertig weken over de zeven zeeën. De wereld die hij aanschouwt komt sterk overeen met de huidige. Bootvluchtelingen, massaconsumptie, plasticsoep en windmolens trekken aan hem voorbij. ‘De selfmade man zou het even fixen, het weer/ honger, de politiek, het geld en ongelijkheid/ het noodlot van alle verwachtingen.’ De heilige ‘bidt om welvaart, een boot/ een uitgestoken hand.’ Maar ruis krijgt de overhand in zijn geest. Hem resten nog slechts vragen aan zijn vader. Overpeinzingen en machteloosheid vullen zijn dagen. Wanneer een wonder soelaas lijkt te bieden, wijst hij het af. Hij wil immers loskomen, zich een vrije geest tonen in een wereld vol slaven, op zoek naar inzicht.
De heilige cohesie van water telt tien samenhangende gedichten van elk 14 versregels plus het gedicht ‘Hij is de Millennial’ op het achterplat van het omslag.
Hij is de Millennial
Aan hem kleven veel te hoge verwachtingen.
Ze drijven hem tot wanhoop.
Maken dat hij zich wil verdrinken.
Hij is Jezus. Hij loopt over water.
Schuilt daar onder bomen.
Ontwijkt vluchtelingen. Bouwt kampvuren.
Vermaakt zijn volk.
Hij is de Illusionist.
Jos van Daanen (Kerkrade, 1959) studeerde Nederlands en Algemene Literatuurwetenschap. Vanaf 1988 verschijnen met enige regelmaat gedichten van zijn hand in gerenommeerde literaire tijdschriften, in 2016 deels gebundeld in een bibliofiele uitgave ‘Tot er woorden waren, waren we niets’ bij Kleinood & Grootzeer. In 2018 volgt zijn officiële debuutbundel ‘De Schoonspringer’ bij Uitgeverij In de Knipscheer, waarmee hij in 2019 door de jongerenjury werd genomineerd voor de ‘Grote Poëzieprijs 2019’. In 2019 verschijnt in samenwerking met Uitgeverij Van Groningen de bundel ‘Soldaten’. Lutijn (2019) is zijn prozadebuut.
Meer over Jos van Daanen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Kerstverhaal door Lex Paleaux
Kerstverhaal door Lex Paleaux voor Radio Haarlem105, 23 december 2020:
Ik haalde diep adem en keek naar de rijen stoelen gevuld met verwachting. Door thuis veel te oefenen had ik me zo goed mogelijk voorbereid, nu het moment daar was, had ik het gevoel dat de woorden die vroeger mijn vrienden waren zich van mij hadden vervreemd tot kennissen die niet gemist zouden worden. ‘Dames en heren, Lex Paleaux. De aankondiging galmde door de luidsprekers, ik kreeg er nauwelijks iets van mee en had het gevoel onder water te zwemmen waarbij mijn stem zou verdrinken in onzekerheden. Ik keek naar de tekst, haalde diep adem en begon: ‘Toen Maria’s kindje bijna geboren werd, kwam er een boodschapper van de keizer van Rome. Hij zei dat iedereen naar de stad van zijn vader moest gaan.’ Dominee Wesseling had eerder die week naar ons huis gebeld en speciaal naar mij gevraagd. Nerveus nam ik de telefoon uit mijn vaders hand aan. ‘Goedenavond dominee, met Lex Paleaux.’ (…) Het is vijfendertig jaar later en ik ben inmiddels 43. Ik werd gebeld of ik een verhaal op de radio wilde voorlezen. Ik aarzelde geen seconde, in gedachten zag ik mijn pake in zijn handen klappen, deze keer van trots. (…)
Lees de column ‘Kerstverhaal’ op Columns of klik
Meer over Lex Paleaux op deze site
«Black Lives Matter raakt iedereen.»
Els de Groen interviewt Etchica Voorn over ‘Dubbelbloed’ in De Republikein, december 2020:
2020 was het jaar van Black Lives Matter. De Nederlands-Surinaamse schrijfster Etchica Voorn heeft aan den lijve ervaren hoe de discussie over de erfenis van de slavernij schuurt in de Nederlandse samenleving. ‘Als je in Nederland slavernij ter sprake brengt, krijg je al gauw het verwijt de racismekaart te trekken.’ (…) Haar roman ‘Dubbelbloed’ werd een succes en is toe aan een vijfde druk. Het verrijkte de Nederlandse taal met een mooi nieuw woord en schafte een ander af: niemand is meer halfbloed. (…)
Lees hier het interview
Meer over ‘Dubbelbloed’
Meer over Els de Groen op deze site
«Krijg op de valreep nog even de mooiste avond van dit jaar in mijn schoot geworpen.» – Nico Baars
Over ‘Huidhonger’ van Lakshmi in Westlandtheater De Naald, 14 december 2020:
Krijg op de valreep nog even de mooiste avond van dit jaar in mijn schoot geworpen. ‘Huidhonger’ van LAKSHMI. Met tranen in mijn ogen. En niet alleen bij mij. Zo mooi, klein, fijn en ontroerend. Zang, viool, vleugel, gitaar en elektronica. Vol verlangen. Prachtig. Muziek. Het is alles. Zeker live. Gisterenavond bij de Top 2000 Quiz hoorde ik Suzanne Bosman zo gepassioneerd praten over Rammstein dat ik dat nog goed zou gaan vinden. Afgelopen zaterdagavond genoot ik twee keer in intieme setting ademloos van een prachtig optreden van Lakshmi. Met de hoogzwangere Pauline Koning op viool en Rob Peters op gitaar en elektronica. Bij het verwelkomen van het publiek bij de eerste voorstelling stond er ineens een grote vent voor me die mij een bosje tulpen in mijn hand duwde, en zei: ‘Nico, voor jou. Omdat je het zo goed doet.’ Overdonderd, wist ik niet wat ik moest zeggen. Een paar woorden, zo’n klein gebaar, zo bijzonder. Het licht doofde en Lakshmi greep me gelijk bij de opening met een geweldige vertolking van een lied van Billie Eilish. Dan heb je lef. En talent. Luister maar. Twee nummers verder sloeg de man naast mij zijn arm om zijn vrouw, en zong zacht alle woorden mee, ik zag de tranen in zijn ogen. Iets verder zat een beer van een vent, enorme baard, type Hells Angels, in zijn eentje, onophoudelijk zachtjes met zijn hoofd mee te schudden op alle ritmes. Het was de eerste keer in onze huiskamerreeks ‘Wat Wél Kan’ dat het publiek aan het eind uit de banken kwam voor een staande ovatie. Met slechts dertig mensen zo intens kunnen genieten. Over willen aanraken, over verlangen naar de menigte. Het lijkt me weer een heel stuk verder weg, nu er opnieuw strenge maatregelen aankomen. Moeten we weer dicht, dan is dat zo. Maar dat het met elkaar beleven, ook al zijn er slechts dertig, van zo’n groot belang is, is mij de afgelopen weken weer heel duidelijk geworden. Fingers crossed daarom.
Nico Baars is directeur van het Westland Theater De Naald in Naaldwijk.
Meer over Lakshmi op deze site