Jeroen Heuvel  – Op weg naar authenticiteit. Essays

Jeroen Heuvel
Op weg naar authenticiteit
Een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel
samengesteld door Peter de Rijk en Scott Rollins
Curaçao, Nederland
omslagillustratie Jeroen Heuvel
gebrocheerd in omslag met flappen, 352 blz.,
+ fotokatern 8 blz.,
€ 24,50
eerste druk december 2023, januari 2024
ISBN 978-94-93214-34-7

Op weg naar authenticiteit is een liber amicorum in twee delen voor Jeroen Heuvel. Het aanvankelijke idee om een standaard liber amicorum voor hem te maken, lieten de samenstellers Scott Rollins en Peter de Rijk varen. Zij wilden hem zelf ook aan het woord laten met een omvangrijke selectie uit de honderden stukken die hij in de loop van pakweg de laatste kwart eeuw in verschillende Antilliaanse periodieken heeft gepubliceerd.

Geboren (uit Nederlandse ouders) en getogen op Curaçao is Jeroen Heuvel Curaçaoënaar in hart en nieren. Dit perspectief levert een scherpzinnige kijk op de recente ontwikkelingen van zijn geboorteland en hoe het zich verhoudt tot Nederland. Met zijn beheersing van het Nederlands en Papiamentu is hij de ideale vertaler van zijn cultuur. Naast beschouwingen over aspecten van de cultuur, taal, literatuur en geschiedenis van zijn geboorte-eiland Curaçao, zijn er een paar vertalingen en enkele prachtige sfeerverhalen van zijn hand opgenomen. Nog steeds levert Jeroen Heuvel regelmatig bijdragen aan het Antilliaans Dagblad. Ook heeft hij in het Papiaments en Nederlands gepubliceerd in het meertalig Curaçaose sociaal-culturele tijdschrift Kristòf. Zijn eerste journalistieke bijdragen die meermaals toneel (en soms lokale politiek) belichten, komen uit het dagblad Amigoe. Een flink aantal artikelen, veelal uit het Antilliaans Dagblad, is digitaal te lezen op de onvolprezen blogspot Caraïbisch Uitzicht van de Werkgroep Caraïbische Letteren.

In het eerste deel introduceert Jeroen Heuvel zichzelf door over (het werk van) anderen te schrijven, zoals Frank Martinus Arion, Barche Baromeo, Lucille Berry Haseth, Krijn de Best, Paul Brenneker, Maryse Condé, Rudolf Crispulo, Luis Daal, Colá Debrot, Ronald Donk, Nydia Ecury, Henk Egbers, Radna Fabias, Carel de Haseth, Rihana Jumalidin, Jan de Heer, Bernadette Heiligers, Pim Heuvel, Dorie Heuvel-Meijer, Ita Heuvel-Nicolas, Anton Koolhaas, Michiel van Kempen, Pierre Lauffer, Diana Lebacs, Boeli van Leeuwen, Tip Marugg, Ralf Mohren, Jules de Palm, Walter Palm, Rudi Plaate, Miguel Pourier, Scott Rollins, Lionel Romney, Jan-Willem Roozenboom, Wim Rutgers, Alfred Schaffer, Edsel Samson, Shrinivási, Tula, Erich Zielinski. In deel twee schrijven vrienden, familie en collega’s over Jeroen Heuvel: Elodie Heloise, Ita Heuvel-Nicolas, Michiel van Kempen, Brede Kristensen, Wim Rutgers, Clay Toppenberg, Lex Veerkamp.

Jeroen Heuvel (1957) werd geboren op Curaçao. Hij studeerde tot 1981 aan het Hoger Instituut voor Dramatische Kunsten, Studio Herman Teirlinck te Antwerpen. Hij kreeg zijn eerste rol in toneelstuk Naamloos… Naamloos, van Edsel Samson en speelde voorts diverse solovoorstellingen zoals Zwarte Pelgrim en Mijn Zuster de Negerin. Jeroen Heuvel baseerde toneelvoorstellingen op boeken van onder meer Derek Walcott, Maryse Condé, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en heeft bijgedragen aan tientallen theaterproducties in Nederland en op Curaçao. Hij ontpopt zich als storyteller van voornamelijk Caraïbische verhalen, vertaler en recensent. Daarnaast is hij tot aan zijn pensioen leraar Papiaments en literatuur. In zijn vrije tijd is hij al enkele decennia belangeloos belangenbehartiger van Uitgeverij In de Knipscheer, beheert voor de uitgeverij een boekendepot op Curaçao en vertegenwoordigt hij aldaar de uitgeverij op tal van lokale boekpresentaties.

Meer over Jeroen Heuvel bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ton van Reen werkt aan nieuwe grote roman

Schrijver Ton van Reen onderzoekt al meer dan dertig jaar de verhalen over Isa, die in oosterse kerken gezien wordt als Jezus  en begraven ligt in India. Op zijn reizen bezocht hij de plaatsen waar deze Isa verbleef. Volgend jaar verschijnt zijn boek over zijn bevindingen, dat draait om de vraag Is of was Isa Jezus? Rond het begin van onze jaartelling verbleef in Palestina een boeddhistische zendeling die Isa heette en de woorden van prins Siddharta Gautama, de latere Boeddha, verspreidde. Deze Boeddha leefde meer dan 400 jaar voor Chr. In het begin van onze jaartelling had diens aanhang het grootste deel van de toenmalig bekende wereld bereikt. In die tijd waren er al boeddhistische woonvormen in Jeruzalem, Alexandrië, Rome, Aleppo, en meerdere plaatsen waar boeddhistische zendelingen verbleven en vrij konden leven. Opmerkelijk is ook dat de woorden van Boeddha veel overeenkomen met de woorden van de man die wij Jezus noemen. In de vroegste geschiedenis van het westerse christendom werd ook Boeddha vereerd, zoals in de tweede eeuw werd geschreven door Clemens van Alexandrië. Het leven van Isa is ook de basis van het verhaal over de heilige graal. De graal is de kelk van de paus die hij meenam nadat hij uit Rome werd verjaagd en zich vestigde in Avignon. De Romeinen, die toentertijd een groot deel van de wereld in Europa en in het Midden-Oosten bestuurden, hielden zich afzijdig van religies. Isa, lokaal ook Youza genoemd, was een zendeling uit Srinagar, dat nu in Noord-India ligt. Isa werd 82 jaar oud. Zijn graftombe is er nog steeds. Er is veel over Isa geschreven, maar al deze boeken zijn door de Rooms-Katholieke kerk in de ban gedaan. Ze stonden op de lijst van verboden boeken, de index, zodat ze ons zelden of nooit hebben bereikt. De kennis over het leven van Isa bleef beperkt tot landen in het Midden-Oosten, bij de oosterse christenen zoals de Thomas-christenen in India.
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ernst Jansz over ‘Dan huilt mijn hart’

Op donderdag 23 november 2023 om 16.35 uur is Ernst Jansz te zien bij ‘Te Mooi Voor Woorden’ (Omroep MAX), een serie over betekenisvolle en ontroerende liedjes in de Nederlandse taal. In elke aflevering staat één lied centraal samen met de bijbehorende artiest. Wat is de betekenis van een lied dat je raakt? Wat is de achtergrond van het nummer en waarom werd het geschreven? In aflevering drie van Te Mooi Voor Woorden spreken we Ernst Jansz, oprichter van de band Doe Maar. Ernst vertelt over zijn biografische repertoire, hij haalt inspiratie voor zijn liederen uit zijn emoties, zowel vreugde als verdriet. Het nummer ‘Dan huilt mijn hart’ is geïnspireerd door de oorlog in Vietnam en zijn vader die in het verzet heeft gezeten in de Tweede Wereldoorlog. Het nummer verscheen voor het eerst op het album ‘De Neerkant’ uit 2018.
Kijk hier naar de uitzending
Meer over ‘De Neerkant’
Kijk hier naar de officiële video van ‘Dan huilt mijn hart’
Meer over Ernst Jansz bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een Indische familiekroniek die overgaat in een Italiaanse maffiathriller.» – Peter Bruyn

Over ‘Zwijgen zweeg gezwegen’ van Johnny Laporte in Haarlems Dagblad, 15 november 2023:

(…) Johnny Laporte speelt inmiddels een halve eeuw ‘leadguitar’ bij Barrelhouse, misschien wel de beste bluesgroep van Nederland. (…) Daarnaast was hij nauw betrokken bij de comeback van Oscar Benton, de in 2020 overleden Haarlemse blueszanger. (…)  Daarna maakte Laporte tijd voor zijn bijna vijfhonderd bladzijden omvattende literaire debuut ’Zwijgen zweeg gezwegen’: (…) een labyrint aan verhaallijnen en intriges die naarmate het boek vordert steeds fantastischer worden. (…) John, in 1952 geboren in Medan op Sumatra, komt in 1958 met zijn ouders, broers en zus naar Haarlem-Noord, waar hij zijn jeugd doorbrengt. Vader overlijdt na twee jaar. Hij kan niet tegen het Nederlandse klimaat. Voor veel Indische Nederlanders die in de jaren veertig en vijftig naar Holland kwamen geldt dat ze hier een warme ontvangst verwachtten. Maar dat was zelden het geval. Dat gold ook voor mijn ouders. Ze hadden oorlog en geweld in Indië overleefd, waren getraumatiseerd, maar zwegen daarover. Praten over het verleden was taboe. Ze wilden zich zo snel mogelijk aanpassen. (…) Uiteraard spookt ook de ‘goena-goena’, de Indische magie, door het boek. ‘‘Mijn moeder wilde het daar nooit over hebben, maar mijn tante vertelde die verhalen graag. Ik smulde daarvan. Indonesië bestaat uit verhalen…”

Lees hier of hier verder
Meer over ‘Zwijgen zweeg gezwegen’
Meer over Johnny Laporte bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Aanstekelijk enthousiasme van Walter Palm bij het ophalen van zijn herinneringen aan bekende Curaçaoënaars.»

Over Walter Palm bij Dutch Caribbean Bookclub in Amigoe, 14 november 2023:

Wat zou er gebeuren als het hele eiland Curaçao op een mooie lentedag naar Nederland wordt gesleept en buiten de haven van Rotterdam wordt geplaatst? Gekleed in een dikke winterjas zouden de inwoners genieten van het koele lente- en zomerweer. Ze zouden hun kans grijpen en met de trein hun vrienden en familie bezoeken, zonder honderden euro’s voor vliegtickets kwijt te zijn. Kortom, ze zouden genieten. Maar dan wordt het herfst… De Curaçaose schrijver en dichter Walter Palm fantaseert erop los in ‘Als Curaçao de oceaan oversteekt’. Het korte verhaal staat in het boek ‘De vele gezichten van mijn pen’, zijn literaire memoires. Hij schreef het om zijn geliefden het enorme gevoel van leegte te besparen dat hij zelf ervoer na het overlijden van zijn vader. “Hij was er niet meer en nooit meer zou ik uit zijn mond kunnen vernemen wat hij had meegemaakt gedurende zijn leven”, schrijft hij in het voorwoord. Bezoekers van Theater de Vaillant in Den Haag kregen zaterdag een voorproefje uit het boek. De Dutch Caribbean Bookclub van Magda Lacroes vierde daar het elfjarig jubileum. Palm, spreker van de eerste bijeenkomst in november 2012, mocht daarbij niet ontbreken. (…) Alles houdt verband met elkaar in de wereld van Palm. Verwijzend naar het noodweer bij het eerherstel van vrijheidsstrijder Tula (demissionair staatssecretaris van Koninkrijksrelaties Van Huffelen): “We weten allemaal wat er op 5 oktober gebeurde. Dat was geen toeval”, aldus Palm.

Bron
hier het artikel in de Amigoe
Meer over ‘De vele gezichten van mijn pen’
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer

Film over Albert Helman op komst.

Over Albert Helman door Michiel van Kempen in De Taalstaat, 11 november 2023:

Een van de gasten van Frits Spits in zijn De Taakstaat van 11 november was Michiel van Kempen, hoogleraar Nederlands-Caribische Letteren. Schrijver Albert Helman heeft een imposant oeuvre achter zijn naam staan. Eén van zijn allerbekendste boeken verscheen in 1931: ‘De stille plantage’. Over die roman, ook wel beschouwd als de eerste ‘slavernijroman’, gaat het gesprek met Michiel van Kempen, die ook Helmans biograaf is: in 2016 verscheen van hem de biografie ‘Rusteloos en overal’, in 2022 in wat verkorte en herziene editie verschenen als ‘Pionier en rebel. Het leven van Albert Helman’. Aan het eind van het gesprek verklapt Van Kempen dat aan een film over Helman gewerkt wordt door regisseur Sherman de Jesus, waarvoor Van Kempen het scenario schrijft.

Luister hier naar het gesprek
Meer over ‘Pionier en rebel’
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een drama dat veel meer aandacht verdient.» – Janny de Heer

Janny de Heer over lezing ‘Ouderenmishandeling’ in de Bibliotheek Julianadorp, 16 november 2023:
(…) Aanklacht in ‘Dooddoener’ is vooral de medewerking van de thuiszorg die de zogenaamde mantelzorgers kregen, gevolgd door een onwillige klachtenfunctionaris van de branchevereniging, de wegkijkende huisarts en de achter privacy verschuilende wijkagent, een GGD die zich om de tuin liet leiden, de te goedmoedige burgemeester die zijn tools niet wist, de Nationale Ombudsman wist ook van niets en tenslotte hoe vreselijk, de rechterlijke macht die last had van tunnelvisie. (…) Een drama dat veel meer aandacht verdient dan het tot dusver heeft gekregen. Maar er is hoop aan de horizon, vier politieke partijen gaven acte de présence te weten SP, VVD, de Stadspartij Den Helder en Samen Actief Den Helder, professionals uit de zorg(!) en de ouderenbond KBO. (…)
Meer over ‘Dooddoener. Het zal je pa maar wezen’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Relatie tussen beeld, woord en klank prachtig beschreven.» – André Oyen

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst op Ansiel november 2023:

Theo Monkhorst (1938) publiceerde romans, poëzie en toneelstukken. Bij Uitgeverij In de Knipscheer kwamen in 2016 de roman ‘De blijmoedige leugenaar’ en in 2018 de eerste delen in één band van zijn trilogie ‘De zegen van weemoed’ uit, in 2020 gevolgd door de afsluitende roman ‘Rozen en rook’. Zijn dichtbundel ‘Huis Huid’ verscheen in 2019, en zijn roman ‘De Schrijver en de Luchtvrouw’ 2021. Zijn nieuwe roman ‘De vriend van Matisse’ speelt zich af in het jaar 1903 ten noordoosten van Parijs. Het hoofdpersonage is de boer Théodore. (…) Op een dag raakt de jonge schilder Henri Matisse er verzeild als hij een plaats zoekt waar zijn paard water kan drinken en Théodore, de boer, hem gastvrij ontvangt. Matisse raakt geïnspireerd door de dochter van Théodore. Als hij haar portret wil schilderen ontstaat er onrust in de landelijke gemeenschap. Maar ook een bijzondere relatie tussen de schilder en zijn model. De auteur heeft op een prachtige manier de relatie tussen beeld, woord en klank beschreven. Het is een boek dat je een warm gevoel bezorgt tijdens het lezen.

Bron (4) Facebook
Meer over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Nog steeds een komma. Recente publicaties over het slavernijverleden.» – Ger Jan Onrust

Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Kleio 6,  oktober 2023:

(…)  Fraai uitgegeven is ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok (eerder onder meer scenario-schrijver van de strip ‘Quaco’) en Dineke Stam (onder meer van ‘Mapping Slavery)’. Mok en Stam hadden hier meer ruimte dan in de Mapping Slavery-boekjes. (…) Er valt nog veel te onderzoeken en publiceren. Wat er ook gebeurt, het is geen punt, maar een hele dikke komma.

Kleio is het tijdschrift van de Vereniging van docenten geschiedenis en staatsinrichting in Nederland (VGN).
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer

Trailer over komende documentaire over Ton van Reen

Over de trailer ‘Ton van Reen – Verhalenverteller’ van Bart Coenders, 7 november 2023:
Op 17 december 2023 wordt de documentaire film ‘Ton van Reen – Verhalenverteller’ op televisie uitgezonden. Niemand weet meer over de Rooms-Katholieke kerk dan Ton van Reen. De proza van deze 82-jarige Limburgse schrijver is dan ook veelal gebaseerd op religieuze herinneringen. Tons Rijke Roomse jeugdjaren stonden in het teken van pijn en verdriet. Verdriet vanwege het vroegtijdig sterven van zijn vader. Pijn vanwege het effect dat het katholieke geloof had op zijn familie. Toen hij op 11-jarige leeftijd zijn vader verloor wist hij het zeker: Er was geen God, anders had deze pappa wel genezen. Zijn moeder werd daarentegen steeds geloviger. Zelfs haar laatste beetje pensioengeld gaf ze weg als gebedsintentie aan de priesters, tot groot ongenoegen van de jonge atheïstische Ton. Deze documentaire vertelt het verhaal over het ontstaan én de gevolgen van de in Ton van Reen gekerfde littekens. En hoe deze diepe wonden weergalmen door het oeuvre van deze markante Limburgse schrijver. ‘Ton van Reen – Verhalenverteller’ is een film van Bart Coenders. Documentairemaker Bart Coenders (1974) is bekend om zijn eigenzinnige manier van werken. Hij hanteert zelf de camera en doet vaak ook zelf de montage. Het gevolg hiervan is dat zijn werk en stijl erg authentiek zijn.  Hij leerde het vak aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar hij Cum laude afstudeerde met de lange documentaire ‘City Mondial’. Toen al hanteerde hij zelf de camera. Iets wat hij had geleerd tijdens zijn stage bij het programma ‘VPRO-Veldpost’ onder leiding van Peter van Ingen en Frans Bromet.
Kijk hier naar de trailer van de documentaire
Klik hier voor andere trailers op deze site
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer