Frank Martinus Arion (1936-2015): Nederland, Suriname, Curaçao

Frank Martinus ArionFoto: Nicolaas Porter

De eerste keer dat ik Frank Martinus Arion ontmoette was denk ik 1977 of 1978. In die jaren gaven we o.a. werk uit van de Surinaamse schrijver Edgar Cairo, toen een kersvers auteur bij een beginnend uitgever. Bij een van de recensies die in 1977 over Adoebe lobi / Alles tegen alles van Edgar Cairo geschreven werd was door de betreffende krant een foto geplaatst van … Frank Martinus Arion. Ik vond dat zelf een uiterst pijnlijke vergissing. Niet lang daarna kwam ik op een literaire manifestatie Frank Martinus tegen, toen al een gelouterd auteur bij De Bezige Bij van 2 of 3 grote romans, waaronder Dubbelspel. In het gesprek probeerde ik die blunder van die krant niet ter sprake te brengen, maar Arion begon er zelf over, met een glimlach van oor tot oor, toonde zich erg geïnteresseerd in Edgar Cairo (Arion woonde, werkte en trouwde toen in Suriname) en complimenteerde de uitgeverij met waarmee we bezig waren. Eind 1981 werd Frank Martinus Arion indirect auteur bij In de Knipscheer: de uitgeverij nam het fonds Antilliaanse bibliotheek/Biblioteka Antiyano over van Uitgeverij Flamboyant/P, inclusief Arions in 1978 uitgegeven dichtbundel Stemmen uit Afrika. Zo’n dertig jaar later, die ene keer dat ik een paar dagen op Curaçao was in 2007, zou ik hem uitgebreider kunnen ontmoeten. Ik heb met mijn gastheer van die dag, Richard Doest, aan zijn tuinhek gestaan en aangebeld, maar juist die week bleek Arion niet op het eiland. In 2008 levert hij zijn koninklijke onderscheiding uit 1992 in “omdat dat Antillianen zijn gedegradeerd tot minderwaardige koninkrijksburgers.” En nu, in 2015, lees ik over zijn eerste pennenvrucht in Jos de Roo’s literatuurgeschiedenis Praatjes voor de West: “Vooral ‘De Antilliaanse student in Leiden en Den Haag’, het eerste verhaal uit 1956, is opmerkelijk omdat het propageert dat de Antilliaanse student in Nederland de Europese cultuur in zich moet opzuigen en eruit blijkt dat de auteur mede-oprichter is van een Antilliaanse vereniging die de integratie in Nederland moet bevorderen.”
Franc Knipscheer

NB.
Op internet verscheen een aantal prachtige In Memoriams opgedragen aan Frank Matinus Arion. Lees ook Michiel van Kempen , Elodie Heloïse , Aart G. Broek