Donderdag 9 februari 2017 bereikte mij het bericht dat Tjeerd Ybeles Smit die dag is overleden:
Gérard Bed, vriend van de uitgeverij, attendeerde me op 7 april 2011 tijdens de Haarlemse presentatie van Frank Kraaijeveld’s Bintangsboek Fifty fifty op het schrijverschap van Tjeerd. Hij gaf me kort daarna een vroege versie te lezen van Bijverschijnselen, een roman die uiteindelijk in 2014 het licht zag, voorafgegaan door zijn late debuut in 2012 Sterven doe je zo. Wat direct opviel was zijn gemakkelijke en ook humorvolle manier van schrijven over onderwerpen die niet zo gemakkelijk zijn: lijden, sterven en dood, waarbij humor over het algemeen niet zo’n gangbaar stijlmiddel is. Het duurde even voordat de eerste persoonlijke kennismaking met Tjeerd op de uitgeverij plaatshad. Tjeerd was toen al koorddanser op een levenslijn die op knappen stond, en keer op keer moesten afspraken vanwege ziekenhuisopnamen worden doorgeschoven. Maar keer op keer wist hij de crises door de jaren heen te doorstaan en deed hij zijn (ook medische) omgeving versteld staan van wonderbaarlijke oplevingen, waarvoor hij toch de kracht in zichzelf gevonden moet hebben want in hogere krachten geloofde hij al lang niet meer en dat ongeloof maakte hij zelfs tot thema van zijn gepubliceerd literair werk. Gelukkig heeft hij in die kleine zes jaar dat hij met de uitgeverij optrok heel wat keren de weg naar Haarlem weten te vinden. Wie zijn website opzoekt leest: ‘Ik ben geboren in 1944, in een streng gereformeerd gezin. Dat betekende dat ik voorbeschikt was voor een leven lang oorlog. Een niet aflatende strijd tussen mezelf en mijn omgeving. Van alle scholen ben ik afgetrapt, mijn militaire diensttijd eindigde in S-5, mijn opvoeders haalde ik het bloed onder de nagels vandaan, ik brak luidruchtig met de kerk waar mijn vader ouderling was. Zelfs mijn eerste liefde en mijn dochtertje liet ik in de steek. Vrij wilde ik zijn. Als een vogel zo vrij, voor zover een krijgsgevangene dat kan zijn.’ Maar ook aan krijgsgevangenschap komt een eind. Wees vrij. – franc knipscheer
Meer over Tjeerd Ybeles Smit op deze site
Bijverschijnselen, Nederlandse literatuur, Sterven doe je zo, Tjeerd Ybeles Smit,