MARYSE CONDÉ
Het valse leven
Guadeloupe, Roman
Vertaling: Eveline van Hemert
Gebonden met stofomslag, 400 blz. € 22,50
ISBN 90-6265-389-8
Eerste druk 1994
Albert… hoe oud was hij toen? ongeveer twaalf… stond huilend in een hoek naar zijn vader te staren, en de mensen dachten dat hij huilde uit berouw omdat hij zijn vader zo vaak kwaad had gemaakt. Ze hadden geen idee dat de kleine jongen zich een eed zwoer. Dat hijn iet zo zou leven en sterven als Mano. Hij zou weggaan van de plantage. Ergens anders een nieuw leven beginnen
Albert houdt zijn woord: na jaren net als zijn vader op een suikerplantage te hebben gewerkt, vertrekt hij op een dag van Guadeloupe naar Panama, als kanaalarbeider. Daarmee begint een soms heroïsche, soms tragische, soms komische strijd tegen ‘het valse leven’, die we in dit boek over een spanne van vier generaties kunnen meebeleven. Albert wordt de stichter van een familie die in veel opzichten geslaagd is, maar toch verscheurd raakt, doordat ieder zich op eigen wijze probeert te wapenen tegen de valse streken van het leven. De imponerende daadkracht is moeilijk te scheiden van een wanhoop die hen drijft tot bezeten arbeid, tot roekeloos politiek activisme, of tot een vlucht in hersenschimmen, in een pose of in de dood…
Van alle twisten die de Caribische samenlevingen nog steeds verdelen, legt Maryse Condé in deze wonderlijke familiegeschiedenis de wortels bloot. De geschiedenis van de familie Louis is tevens die van de moeizame integratie van zwarte Antillianen in Frankrijk endie van de vorming van een sociale bovenlaag op de Antillen.
Maryse Condé (1937, Guadeloupe) publiceerde tal van romans, verhalen, toneelstukken en essays. Haar magistrale epos Ségou werd een internationale bestseller, en zoals Ségou geprezen is als de grote roman over Afrika, zo wordt Het valse leven nu al de Antilliaanse roman genoemd.
In Het valse leven neemt Maryse Condé de lezer mee van de stranden van Guadeloupe naar de modderige aarde van Panama, en van San Francisco’s Chinatown naar de betere buurten van La Pointe. Vol humor en genegenheid boekstaaft ze een familie die langzaam en met veel moeite opklimt op de maatschappelijke ladder.
Hoe kan zij het bloed van haar familie verloochenen? Het bloed van haar overgrootvader Albert, met zijn mooie tanden waarmee hij de hele wereld wel leek te kunnen opeten, die ging werken in Panama en die rijk werd, maar tenslotte ontdekte dat je voor geld niets kunt kopen. Dat van haar arme grootvader Jacob, die gekluisterd zat aan de planken vloer van zijn winkel; van haar oudoom Jean, de patriot, held en martelaar, wiens rijke bloed de bodem van Guadeloupe had doordrenkt. En tenslotte dat van haar moeder, diede wonden likte van al haar nederlagen en zich opvrat vanwege alle desillusies en uiteindelijk vluchtte naar de andere kant van de wereld.
Coco, de vertelster van deze familiegeschiedenis, verloochent haar bloed niet, maar ze maakt de dingen ook niet mooier dan ze zijn: ze is opzoek naar de waarheid over het leven van haar familieleden, en naar de redenen waarom die zo lang voor haar verborgen is gebleven.
De pers over Het valse leven
«Een verhaal van bijbels allure, een fantastisch epos, wreed en teder, dat vier generaties omvat. Een saga waarin de herinnering helder, dichterlijk en met liefde vorm krijgt.» – La femme actuelle
«Een omvangrijk en weergaloos boek.» – De Groene Amsterdammer
«Het mooiste boek dat van Condé in het Nederlands is verschenen.» – NRC Handelsblad (1994)
«Het valse leven is een weergaloze koestering van de regio en haar mensen. De roman heeft een enorme reikwijdte en diepgang. Dit is de Cariben in de twintigste eeuw.» – Aart G. Broek
«Na Derek Walcott en Toni Morisson mag de Nobelprijs voor literatuur nu dus ook naar Maryse Condé.» – EGO
«Het valse leven is een weergaloze koestering van de regio en haar mensen. De roman heeft een enorme reikwijdt en diepgang. Dat is de Cariben in de twintigste eeuw.» – Amigoe (Curaçao)
«Opnieuw is er van Maryse Condé een magistrale roman verschenen. En opnieuw maakt deze Caribische auteur de geschiedenis van een volk tastbaar aan de hand van lotgevallen van een familie die over de hele wereld uitwaaiert. Maar ditmaal is de uitvalsbasis niet het continent Afrika – zoals in het ambitieuze epost Ségou – maar haar geboorte-eiland Guadeloupe. Het valse leven is een genot om te lezen. Condé is in staat om in één zin een complex maatschappelijk proces haarscherp te projecteren op het gedrag van een personage.» – Onze Wereld