«Pleidooi voor een slavernijmuseum in Amsterdam reduceert de nazaat tot iemand die twee eeuwen niets heeft gepresteerd op het gebied van emancipatie.» – Aart G. Broek

Aart G. Broek in gesprek met Rob Zwetsloot op Salto Radio Amsterdam, 4 maart 2024:

«Rutte c.s. spreken van ‘een komma en nu gaan we beginnen met het herstel’ net alsof de slavernij  vorige week is afgeschaft. Die emancipatie heeft de afgelopen 200 jaar al plaatsgevonden!  Men reduceert daardoor die nazaten tot mensen die tot nu niets zouden hebben gepresteerd. Dat die nazaten, Afro-Curaçaoënaars en ook blanken,  de afgelopen eeuw eisen aan zichzelf stelden en hebben bijgedragen aan de  verdere emancipatie van allerlei nazaten is uit het zicht verdwenen.»

Luister en kijk hier naar het gesprek
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door een ander zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Grensoverschrijdend gedrag?Tegenspraak kan je letterlijk of figuurlijk de kop kosten.» – Aart G. Broek

Over ‘Dwarsliggers’ door Aart G. Broek in artikel op Management Site, 4 maart 2024:

Grensoverschrijdend gedrag? Hoog tijd om tegenspraak te leren geven en te faciliteren. (…) Het is een fikse opgave voor ieder van ons om naar tegendraadse en deugdelijk onderbouwde kritiek te luisteren. Waarom is het zo’n opgave om tegenspraak te incasseren en daadwerkelijk te verwerken? Een antwoord formuleren begint met weten wat er sociaal-emotioneel speelt. In essentie is de pijnlijke schok die bij gefundeerde tegenspraak ontstaat een kwestie van ‘schaamte’. Door de onderbouwde kritiek horen we praktisch even niet ín de groep, maar staan juist te kijk vóór de groep waartoe we (willen) behoren. In onze jeugd doen we allemaal pijnlijke ervaringen op met het slachtofferschap van afwijzen, uitsluiten, kleineren. Ervaringen met dergelijke vernederingen én de angst die opnieuw te kunnen ervaren noemen we schaamte. (…) Het gaat bij schaamte om de ervaring dat het persoonlijke ‘ik’ wordt geraakt. Dat snijdt ons diep door de ziel. (…) We haten schaamte: het venijnige samenballen van angst, verdriet en woede. (…) De schok van schaamte vertaalt zich in agressie. (…) Tegenspraak kan je letterlijk of figuurlijk de kop kosten. (…) De geschiedenis leert ons dat tegenspraak dikwijls getergd van tafel wordt geslagen en de boodschapper hardhandig worden uitgeschakeld. (…) De persoon die de tegenspraak aandraagt heeft vrijwel altijd het beste met de eigen organisatie – of de samenleving in het algemeen – voor. (…) In principe kan iedere (overheids)organisatie of elk bedrijf voordeel behalen met het faciliteren van tegenspraak. (…) Bovendien mag van deugdelijk gefaciliteerde tegenspraak worden verwacht dat het een preventieve werking heeft op het steeds dreigende klokkenluiden. Kortom, voorkom klokkenluiden, word een dwarsligger. (…)

Lees hier het artikel
Meer over ‘Dwarsliggers’

«Wat moet je ermee als emanciperende nazaat wanneer het water je aan de lippen staat?»

Over Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ van Aart G. Broek op Wynia’s Week, 24 februari 2024:

Het laatste waar getormenteerde nazaten van slaven op zitten te wachten, is een slavernijmuseum van honderd miljoen euro aan het IJ in Amsterdam. Gebruik dat geld liever om het wegkwijnende onderwijs op de Nederlands-Caraïbische eilanden op te krikken. (…) Een zwart-activistische elite – die hoofdzakelijk in Nederland huist – slaat het langdurige emancipatieproces, inclusief het eigen gemankeerde handelen, uit het zicht. Zwarte heilsprofeten, hun slippendragers en wapenbodes bikkelen de geschiedenis af tot nog slechts de gefolterde zwarte slaaf resteert. Zij verlangen een slavernijmuseum, bewustwordingscampagnes voor blanke Nederlanders over hun verwerpelijke rol in het slavernijverleden én een fonds van honderden miljoenen euro’s. Zo zou eindelijk een begin gemaakt worden met het herstel van de duistere nawerking van dat verleden. Dit is een beschamende ontkenning van wat er door zwarte én witte mensen in eeuwen werd gepresteerd om de nazaten van slaven te emanciperen. (…) Wat moet je ermee als emanciperende nazaat wanneer het water je aan de lippen staat? (…) Maar van die poet komt niets de behoeftige nazaten ten goede. (…) Met een fractie van dat bedrag kan tevens het bestaande slavernijmuseum in Curaçao worden opgeknapt. Daarenboven dienen we ons te realiseren dat het vertellen van ‘het hele verhaal’ het beste tot z’n recht komt in het bestaande Rijksmuseum in Amsterdam: het betreft ‘onze gezamenlijke geschiedenis’, niet waar? (…)

Lees hier het artikel
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door een ander zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

Aart G. Broek  – Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken. Essay

Aart G. Broek
Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken
essay
gebrocheerd in omslag met flappen, 136 blz.,
€ 19,50
ISBN 978-94-93368-03-3
eerste uitgave februari 2024

Een zwart-activistische elite verlangt een slavernijmuseum, bewustwordingscampagnes voor blanke Nederlanders over hun verwerpelijke rol in het slavernijverleden én een fonds van honderden miljoenen euro’s. Zo zou eindelijk een begin gemaakt worden met het herstel van de duistere nawerking van dat verleden. De heilsprofeten van deze eisen, hun slippendragers en wapenbodes bikkelen de geschiedenis af tot nog slechts de gefolterde zwarte slaaf resteert. Dit is een beschamende ontkenning van wat er door zwarte én witte mensen in eeuwen werd gepresteerd om de nazaten van slaven te emanciperen. De verleiding is gebleven om zich de verzorging van het moederland te wensen zoals de slaven aanspraak op de zorg van hun eigenaren maakten. De zwarte emancipatie is echter gediend bij een krachtdadiger handelen. Met die last van het verleden is wel degelijk te breken.

Aart G. Broek onttrok zich aan zijn witte onschuld en privileges, omgordde zich met deugdelijk onderzoek en argumenten, port ermee in zwarte huichelarij, onwetendheid en emancipatie. Dit levert beschouwingen op die de titel rechtvaardigen: Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken. Kortom, dit zijn essays om je – ongeacht de huidkleur – te bevrijden uit zwart-activistische ketenen.

Aart G. Broek, (historisch) socioloog en letterkundige; was langdurig werkzaam op Curaçao; hij promoveerde aan de Vrije Universiteit, Amsterdam, op Papiamentstalige propaganda van de rooms-katholieke missie op de Nederlands-Caribische eilanden, hij is de auteur van onder meer Het zilt van de passaten; Caribische literatuur in de twintigste eeuw (2000), De kleur van mijn eiland; Ideologie en schrijven in het Papiaments sinds 1863 (2006), Geboeid door macht en onmacht; Geschiedenis van de politie op de Nederlands-Caribische eilanden (2011), De terreur van schaamte; Brandstof voor agressie (2015) en Medardo de Marchena; Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao (2021).

Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Over de tot nu toe onderbelichte levensgang en geschriften van Medardo.» – Tommy van Avermate

VoorplatMedardo-75Over Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao van Aart G. Broek op Pas Uit, 3 augustus 2023:

Als het Duitse leger op 10 mei 1940 Nederland binnenvalt, wordt 7.800 kilometer verderop de Curaçaose schrijver, dichter en activist Pablo Pedro Medardo de Marchena (1899-1968) gearresteerd. In de laatste editie van de ‘Parelduiker’ van 2022 schrijft bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische letteren Michiel van Kempen een uitvoerig essay over deze relatief onbekende antikoloniale verzetsfiguur. Eén jaar eerder was al het boek ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek verschenen. (…) Medardo de Marchena werd vanwege zijn ‘opruiende’ antikoloniale, antikapitalistische en antikatholieke geschriften al jaren door de koloniale autoriteiten en de inlichtingendienst in de gaten gehouden. (…) Uiteindelijk bood de uitzonderingstoestand van de wereldoorlog de autoriteiten alsnog de gelegenheid om Medardo op te pakken. (…)  Van Kempen noemt Medardo in de titel van zijn essay ‘een Antilliaanse held’ en vergelijkt hem vanwege beider radicaliteit, rechtvaardigheidsgevoel en eloquentie met Anton de Kom. (…) Medardo schreef zijn schotschrift, waarin hij fel uithaalt naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationaal grootkapitaal, maar waarin hij ook kritisch is op het gebrek aan verzet van het Afro-Curaçaose volksdeel, in het Papiaments. Dat is nog een belangrijk verschil met Anton de Kom (waar Van Kempen zelf op wijst), die ‘Wij slaven van Suriname’ in het Nederlands schreef en daarmee dus ook een Nederlands publiek bediende. Medardo spreekt tot zijn mede-eilandbewoners en spoort hen aan massaal in opstand te komen tegen het onrecht dat hen wordt aangedaan. (…)
Lees  meer op Pas Uit
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

Uitgeverij In de Knipscheer en haar Top-10 voor Keti Koti 2023 over slavernij

VoorplatHaarlemmers en de slavernij-75Door de jaren heen is Uitgeverij In de Knipscheer actief geweest met boekenstands op Keti Koti-herdenkingen, of het nu bij de viering was in Het Amsterdamse Oosterpark bij (de onthulling van) het slavernijmonument of op het Surinameplein, ook in Amsterdam. Dit jaar heeft In de Knipscheer een boekentafel in het Frans Hals Museum in Haarlem gedurende het Keti Koti Event van 15.00 uur ’s middags tot 20.00 uur ’s avonds. Het kan eigenlijk niet anders omdat recentelijk het spraakmakende boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ verscheen met op de voorkant van het omslag een Afrikaans jongetje geschilderd door Frans Hals. Voor deze gelegenheid is uit het fonds aanvullend een negental, nog recente boektitels geselecteerd die alle slavernij tot thema hebben.

1. Ineke Mok, Dineke Stam Haarlemmers en de slavernij (koloniale geschiedenis) Suriname / Antillen, genaaid in omslag met flappen, royaal formaat, 360 blz., met honderden illustraties, geheel in vierkleuren incl. wandel- en fietskaart € 19,50 ISBN 978-90-6265-923-4

2. Fred de Haas Servus Macht, slavernij, uitsluiting en verzet (koloniale) geschiedenis gebrocheerd in omslag met flappen, 216 blz. geïllustreerd, € 19,50 ISBN 978-94-93214-16-3

3. Aart G. Broek Medardo de Marchena Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao (pamflet – essay) Curaçao, gebrocheerd, 140 blz., € 18,50 geïll. met een ets van Bert Kienjet ISBN 978-94-93214-51-4

4. Els Langenfeld Porto Marie. 1738 – 1795 – 1888 (novellen) Curaçao, genaaid gebrocheerd, 296 blz., € 19,50 ISBN 978-90-6265-816-9

5. Carel de Haseth Slaaf en Meester / Katibu di Shon (novelle Curaçao, tweetalig Nederlands-Papiaments) genaaid gebonden in stofomslag, 144 blz., € 18,50 ISBN 978-90-6265-835-0

6. Joseph Hart De Wooncirkel (roman) Curaçao, gebrocheerd met flappen, 328 blz. € 19,50 Eerste uitgave in het Nederlands 2017 ISBN 978-90-6265-971-5

7. Henna Goudzand Nahar De geur van bruine bonen (roman) Nederland / Suriname, gebrocheerd in omslag met flappen, 372 blz., € 23,50 ISBN 978-94-93214-17-0

8. Janny de Heer Gentleman in slavernij (roman) Nederland / Suriname, gebrocheerd, 336 blz., € 19,50 ISBN 978-90-6265-832-9

9. Lucia Nankoe en Jean Jacques Vrij Trouwportretten Surinaamse voorouders in beeld 1846-1950 genaaid gebonden, oblong, 156 blz., € 24,50 ISBN 978-90-6265-677-6

10. Barney Agerbeek Njai Inem Kroniek van een steen (roman) Indië / Indonesië, genaaid gebrocheerd met flappen, 176 blz. € 19,50 ISBN 978-90-6265-864-0

Meer over slavernij op deze site

«‘De door de regering aangeboden excuses zijn het begin van een lange weg.’ Deze zinsnede van koning Willem-Alexander in zijn jongste kersttoespraak is een gotspe.» – Aart G. Broek


Presentatie over ‘Medardo de Marchena’ van Aart G. Broek in Pletterij, 5 maart 2023:
Dit boek over Medardo de Marchena is opmerkelijk: het bevat een pamflet (‘Onwetendheid of De vorming van een volk’) dat even opzienbarend is als ‘Wij slaven van Suriname’ uit 1934 van Anton de Kom: Suriname heeft Anton de Kom, maar Curaçao blijkt in Medardo de Marchena zijn evenknie te hebben! Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij op de Nederlands-Caribische eilanden. De slaven verloren de status van bezit en zouden gaandeweg volwaardige burgers worden. Ruim 65 jaar later schreef Medardo de Marchena in 1929 (!) in het Papiaments een schotschrift, waarin hij onomwonden stelde dat van de beoogde emancipatie niets terecht was gekomen. Vooral de katholieke kerk krijgt er van langs. Het kwam De Marchena duur te staan. Gebrandmerkt als ‘staatsgevaarlijk’ bracht hij de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Een poging om hem van overheidswege op te nemen in een psychiatrische inrichting mislukte. Dat pamflet is onlangs herontdekt en nu eindelijk door Aart Broek vertaald in het Nederlands.
Kijk hier naar de presentatie vanaf 1.12.25 op de tijdlijn
Meer over Medardo de Marchena
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer presentaties van Uitgeverij in de Knipscheer in Pletterij
Kijk ook naar De Epiloog-livestreams en podcasts Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij

Literair café: Over slavernij en verzet

30 OKT Knipscheer FACEBOOK 1920x1080

Zondagmiddag 5 maart 2023 Literair café in Pletterij om 15.00 uur:
Op 19 december 2022 bood premier Mark Rutte namens de Nederlandse regering excuses aan voor het slavernijverleden van Nederland. Op initiatief van Bureau Discriminatiezaken Kennemerland vinden in 2022 en 2023 tal van activiteiten plaats onder de noemer ‘De erfenis van ons Koloniaal Verleden in Haarlem’. Een van de initiatieven is dit ‘literair café’ in de Pletterij. Daarin zijn op 5 maart 2023 twee schrijvers te gast met toelichtingen op hun meest recente titels: Fred de Haas over de geschiedenis van de slavernij en Aart Broek over Merdardo de Marchena. Suriname heeft Anton de Kom, maar Curaçao blijkt in Medardo de Marchena zijn evenknie te hebben.

Eeuwenlang was slavernij de normaalste zaak in Europa en iedereen kon in handen komen van slavenhandelaren. Hier werd de basis gelegd voor de Trans-Atlantische slavenhandel. Ook de rol van het christendom en de islam – die de slavernij faciliteerden – komt sterk naar boven. Fred de Haas legt de historische en religieuze processen uit, die verklaren waarom juist zwarte mensen het slachtoffer werden van de slavenhandel: eerst in Europa – met name Portugal, Spanje en islamitische landen – en later in het Caribisch Gebied.

Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij op de Nederlands-Caribische eilanden. De slaven verloren de status van bezit en zouden gaandeweg volwaardige burgers worden. Ruim 65 jaar later schreef Medardo de Marchena in 1929 (vijf jaar vóórdat Wij slaven van Suriname van Anton de Kom verscheen) in het Papiaments een schotschrift, waarin hij onomwonden stelde dat van de beoogde emancipatie niets terecht was gekomen. Het kwam De Marchena duur te staan. Gebrandmerkt als ‘staatsgevaarlijk’ bracht hij de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Dat pamflet is onlangs herontdekt en nu eindelijk vertaald in het Nederlands door Aart G. Broek.

Presentatie Franc Knipscheer. De presentatie vindt plaats in de Pletterij, Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem. De toegang is gratis, inlopen mag/kan maar een plaats reserveren via de website wordt op prijs gesteld. En vol=vol. Het programma wordt ook live gestreamd. U kunt de livestream volgen op de homepage van debat- en cultuurpodium Pletterij, op hun Facebook-pagina of op hun YouTube-kanaal. Op het moment van de uitzending openen zich op deze drie platforms vensters met de livebeelden. Een inlogcode is niet nodig. Op het YouTube-kanaal van de Pletterij kunt u de uitzending later ook terugzien.

Klik hier voor de aankondiging op website Pletterij
Meer over ‘Servus. Macht, slavernij, uitbuiting en verzet’
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’

«Geen excuus meer om aan Antilliaanse held Medardo de Marchena voorbij te kijken.» – Michiel van Kempen

VoorplatMedardo-75Over Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao van Aart G. Broek in De Parelduiker, jaargang 27, nummer 5:
Het zal niemand ontgaan zijn hoe de ster van Anton de Kom en zijn boek ‘Wij slaven van Suriname’ in twee jaar tijd gerezen is. Met het boek uit 1934 gaf De Kom op eigen kracht een radicale wending aan de geschiedschrijving van Suriname en stond hij met de kracht van rechtvaardigheidsgevoel en grote eloquentie op tegen een tot in de 20ste eeuw doorgezet Nederlands kolonialisme. (…) Maar in wat toen ‘de Nederlandse West’ heette, was er nog iemand die fel ageerde tegen de Hollandse overheersing, en dat deed hij in 1929, dus vijf jaar vóór Anton de Kom. Zijn naam: Medardo de Marchena. (…) Wie was nu die Medardo de Marchena en wat had hij geschreven? Dat is recent geboekstaafd in een elegant boekje waarin Aart Broek het leven van de man heeft vastgelegd en zijn belangrijkste pamflet heeft vertaald uit het Papiaments, onder de titel ‘Medardo de Marchena; staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’. (…) In de eerste alinea van dat pamflet zet hij al direct neer wat hem voor ogen staat: “Deze uitgave kan hen [de gekleurde mensen van het eiland] helpen zich te bevrijden van allerlei vernederingen en uitbuiting die hen ten deel vallen, vanwege de vreselijke plaag die steeds meer terrein wint en die nooit wordt bestreden en bekend staat onder de naam onwetendheid. (p. 81)” We horen natuurlijk al de echo die vijf jaar later zal opklinken uit het boek van Anton de Kom: “Geen volk kan tot volle wasdom komen, dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft. Daarom wil dit boek trachten het zelfrespect der Surinamers op te wekken en voorts de onjuistheid aantonen van de vredesbedoelingen der Hollanders ten tijde der slavernij.” (…) Medardo de Marchena schreef [zijn boek] in het Papiaments, in de volkstaal die iedereen kon verstaan. ‘Wij slaven van Suriname’ was geschreven in het Nederlands, een taal die bijna geen van de verschoppelingen van Suriname voor wie De Kom het opnam kon lezen. (…) Evenmin als Engelstalige historici nog langer een verontschuldiging hebben om de Nederlandstalige Anton de Kom te negeren, hebben wij nog een excuus om aan de Papiamentstalige Medardo de Marchena voorbij te kijken, nu zijn pamflet vertaald is in het Nederlands.
Bron
Lees hier het artikel ‘Een Antilliaanse held: Medardo de Marchena’
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zou een gelegenheidsuitgave met niet eerder in boekvorm verschenen werk niet bijzonder zijn?» – Franc Knipscheer

VoorplatWieDenkJe-300Lezing over 100 jaar Boeli van Leeuwen in Nationaal Archief op Caraïbisch Uitzicht op 8 oktober 2022:
De vraag die Magda Lacroes van Dutch Caribbean Book Club mij in juni van dit jaar stelde was: “Franc: Zou je 8 oktober 2022 iets kunnen vertellen over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer? De 10de is het 100 jaar geleden dat Boeli werd geboren.” (…) Zou het niet bijzonder zijn, dacht ik, om ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van Boeli van Leeuwen een gelegenheidsuitgave te realiseren waarin werk van hem zou worden opgenomen dat niet eerder in boekvorm is verschenen? Maar dan moest er snel gehandeld worden. Ik nam in Haarlem contact op met mijn plaatsgenoot Klaas de Groot, die al eerder voor de uitgeverij bloemlezingen had samengesteld. We kwamen al snel tot 7 stukken van Boeli, die niet eerder in boekvorm waren verschenen. In overleg besloten we dit ongepubliceerde werk uit te breiden met de verhalen die wel al in boeken zijn verschenen, hoewel deels uitverkocht, waarin Boeli van Leeuwen zelf, al dan niet onder eigen naam, naar voren komt. Dames en heren, het is gelukt. Gisterenmiddag kon ik de boeken ophalen bij mijn drukker in Den Bosch en letterlijk het eerste exemplaar heb ik nu in handen: Wie denk je dat ik ben? Een biografische bloemlezing, waarmee deze “lezing” meteen een soort boekpresentatie wordt. (…)
Lees hier of hier op Caraïbisch Uitzicht de lezing
Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer