«Een mooi verfrissend beeld over oud zijn en hoe om te gaan met herinneringen.» – Vera ter Beest

VoorplatLiedjesDEF-75Over ‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper voor NBD/Biblion, 9 maart 2022:
Een portret van een 86-jarige vrouw die terugkijkt naar het leven op een manier die je niet verwacht. Iedere zin toont de zelfstandigheid en kracht van deze vrouw. In het verleden, maar ook in het heden. Haar leven is een serie van liefdes en moeilijke beslissingen. Ze breekt met haar moeder, heeft meerdere abortussen, wordt schrijfster. In eerste instantie gaat het om de liefdes voor de mannen, van de man die alles kort en klein sloeg behalve haar tot de man die haar liet zitten net voor hun verloving. Het is ook de liefde tussen haar ouders die ze ziet in oude foto’s, maar nooit zelf heeft mogen zien. Haar vader vond de dood in een werkkamp, hetzelfde jaar dat haar geliefde broer stierf aan hartproblemen. Ook de liefde voor de werkster die van de ene op de andere dag verdwenen was. En dan is er nog de liefde voor haar goede vriendin die zuster werd. Een verhouding die wellicht het meest interessant is in dit werk, omdat het zo goed de verschillende kanten van vriendschap weergeeft. Daarnaast wordt ook de geschiedenis van haar moeder op een verrassende manier verteld. Een mooi verfrissend beeld over oud zijn en hoe om te gaan met herinneringen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘En dan nog de liedjes’
Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een ode aan de kracht van de stem, de geest, de herinnering, die de tijd trotseert.» – Willem Thies

VoorplatLiedjesDEF-75Over ‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper in Pletterij, 31 januari 2022:
‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper is een ode aan de kracht van de stem, de geest, de herinnering, die de tijd trotseert – althans de chronologische tijd, de verlopende tijd. De verteller is zesentachtig en kan niet eens meer zelfstandig boodschappen doen. Zij is slecht ter been. Maar haar geest is buitengewoon beweeglijk en lenig. (…) De tijd is niet een eenduidige as, een spectrum, die van begin tot eind verloopt, de tijd gebeurt voortdurend zónder te verlopen of verstrijken. De stem, de geest, de herinnering haakt zich aan een lied, de afbeelding van een foto, een episode, en boort zich dwars door alle tijdlagen en segmenten, en het is weer toen – en tegelijk toen is weer nu. (…) De protagonist (…) Madeleine is dan zesentwintig, (…) het vertellend ik is 86. (…) Een krasse, kranige vrouw, deze dame van zesentachtig die zich echter geen illusies meer maakt en zegt waar het op staat, en het over zichzelf in dat verre verleden, haar jeugd, heeft als ‘meisje Madeleine’, een ander als het ware. (…) Een terloopse zwangerschap, als veertienjarige, een al even terloopse ‘ingreep’, een abortus. Alles wordt op het moment dat het zich afspeelde met een soort zijdelingse argeloosheid beschreven, een onderkoeldheid of beter nuchterheid, die het eens te meer wrang en pijnlijk maakt. (…) De ik wórdt telkens de ander – de vroegere ik wordt het huidige ik, of andersom. (…) Zesentachtig, of niet, de verteller is levendig en vitaal in haar stem, haar ‘verhaal’, haar herinneringen, haar beschrijvingen, haar representaties. Haar toon is ‘geestig’; opstandig en tegelijk berustend, laconiek, maar ook vrijpostig – kwetsbaar maar met een laatste restje esprit en temperament en buitengewoon sterke wil. (…)
Lees hierEn dan nog de liedjes – die onverminderd blijven klinken’
Meer over ‘En dan nog de liedjes’
Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Deze kleine roman is poëtisch geschreven. Een mooi verhaal, verfijnd van stijl.» – Marianne Janssen

VoorplatVanzover-75Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers op LeesKost, 17 oktober 2021:
Als de dertienjarige Dominicaanse Ariana zwanger gemaakt wordt door haar vader en weigert een abortus te ondergaan, schopt haar moeder haar meteen na de geboorte van het kind de straat op. Ze wordt opgevangen door een straatarme visser die haar onderdak biedt en deelt wat hij bezit. Als hij haar vertelt van zijn familie op Curaçao waar ze zou kunnen werken, vertrekt Ariana met haar dochter – Dini genoemd naar visser Dionicio – naar het eiland. Ze gaat er illegaal werken als huishoudhulp en houdt haar dochter bij zich, tot ongenoegen van haar mevrouw en de stugge huishoudster Ena die haar het liefst de deur uit zou zetten. Maar dan, op een dag, gaat ze zwemmen en verdrinkt. De negenjarige Dini blijft achter en probeert zo goed ze kan Ariana’s taken over te nemen, ‘gratis natuurlijk, want anders was het kinderarbeid en daar deed mevrouw niet aan’. Tot haar taken behoort ook de verzorging van de bedlegerige ‘oom Rudy’. Hij is aardig tegen haar, was vroeger schoolmeester en leert haar van alles. Hij adviseert het meisje dringend later rechten te gaan studeren: ‘Je hebt juridische kennis nodig,’ zei hij steeds. Waarom vond hij dat toch zo belangrijk, uitgerekend voor dit kleine meisje? (…) Voor Dini ontvouwt zich gaandeweg een merkwaardige familiegeschiedenis die haar eigen verleden en heden in een heel ander daglicht plaatst. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Heel degelijke roman over verzwegen feiten.»

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in Winq., nr. 88, mei 2018:

In het Amsterdam van net voor de Eerste Wereldoorlog probeert notaris Theo Borret zijn homoseksualiteit zo goed mogelijk verborgen te houden. Schaamte voelt hij niet echt, maar wel sociale druk en het gevaar van de nieuwe wet, artikel 248bis, die minderjarigen moet beschermen tegen zedenbederf – trek hier een ironische wenkbrauw op. Misschien dat een huwelijk voor de schone schijn een oplossing is, al was het maar met zijn huishoudster, die na een korte periode in de prostitutie ongewenst zwanger is geworden. Dan verzeilt een Belgisch gezin, op de vlucht voor de oorlog, in Theo’s leven. ‘Zwijgplicht’ is een kruising tussen een faction-roman – de historisch correcte details zijn overal! – en een familiegeheimenroman. In dit geval de familie van de auteur, want Theo Stokkinks moeder kwam er pas laat achter dat zij geadopteerd was. Het resultaat van deze kruising is een ouderwets vertelde maar heel degelijke roman. in de knipscheer, 442 pagina’s, 24,50 euro
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Schitterend.» – Elisabeth Marain

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink door Elisabeth Marain in een e-mail aan de auteur, 15 april 2018:
Op vakantie in Frankrijk nam ik de tijd om jouw boek eindelijk te lezen! Ik vind het geweldig geschreven, boeiend, accuraat en met veel liefde voor de familie. Ik ben blij dat het verhaal van jouw moeder de beste invulling heeft gekregen. Jouw woord van dank in het boek is te veel eer bewezen aan mijn schuchtere poging om de bijzondere lotgevallen van de familie de Sobrie onder woorden te brengen. Gelukkig is dat nu wel en schitterend gebeurd. Ik hoop dat het boek veel aandacht zal krijgen, want ook de andere thema’s in het boek zijn dat waard.
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Goed evenwicht tussen fictie en non-fictie.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Ansiel, 10 april 2018:
De Vlaamse auteur Elisabeth Marain liet zich in 1994 inspireren door ‘ de groote oorlog’. In ‘Cyclus der legenden’ worden we geconfronteerd met het schrijnend leed van de Belgische vluchtelingen die vanuit hun door Duitsers bezette land een veilig onderkomen zochten in het neutrale Nederland. (…) Na twee delen haakte de schrijfster jammer genoeg af. In het derde deel zou de zoektocht naar Hélène worden beschreven, maar tot publicatie is het nooit gekomen. Met haar toestemming heeft Theo Stokkink dertig jaar later de draad opgepakt, nu vanuit een Nederlands perspectief. (…) In het eerste deel van het boek ligt de nadruk behalve op de geschiedenis van Hélene en ook op de homoseksualiteit van Theo en op de verscheurdheid, schaamte en dilemma’s die dat begin vorige eeuw met zich mee zich mee bracht. De liefde moest altijd in het verborgene plaatsvinden en door een nieuwe wet lag zelfs gevangenisstraf op de loer. Bovendien was er altijd de angst voor ontdekking waarmee je dan schaamte en blaam over je familie zou uitstorten. Liefde, schaamte, angst, onbegrip en onmacht strijden om voorrang en taal voor dit soort zaken vinden ze nauwelijks. Theo Stokkink weet het evenwicht goed te bewaren tussen fictie en non-fictie en maakt er één groot factionverhaal van. Dat de pijnlijke geschiedenis van een zoekgeraakte baby het verhaal van zijn eigen moeder is, maakt het boek des te aangrijpender.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Aangrijpend verhaal van zijn moeder en haar homoseksuele adoptievader.» – Adri Gorissen

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in De Limburger, 28 maart 2018:
(…) Theo Stokkink wil al langer iets doen met het verhaal van zijn moeder. Dat komt er kort samengevat op neer dat haar Vlaamse familie haar tijdens de vlucht voor de Duitsers in 1914 kwijtraakt en dat ze als Belgische vondeling in Amsterdam terechtkomt. Ze wordt daar geadopteerd door notaris Theo Borret en diens vrouw Sophie. Theo is homoseksueel en is een schijnhuwelijk aangegaan met de ex-prostituee Sophie, die na een abortus geen kinderen meer kan krijgen. (…) Stokkink vertelt niet alleen over de tragiek van zijn moeder, maar laat ook en bovenal de verscheurdheid van de notaris zien, die echt worstelt met zijn geaardheid en die, om aan alle verleidingen te ontsnappen, verhuist naar Breda. Zijn moeder Hélène heeft het altijd geweten, vertrouwt ze hem later toe. Wat het echt voor hem heeft betekend, beseft ze pas later in haar leven. (…)
Lees hier het artikel ‘De homo en de vondeling’
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bijzonder levensverhaal goed gedocumenteerd.» – Ingrid Glorie

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Voertaal, 25 januari 2018:
(…) ‘Zwijgplicht’ is een historische familieroman. Theo Stokkink vertelt hierin het bijzondere levensverhaal van zijn moeder, Hélène. (…) De roman omspant de periode 1913-1948. Hoewel Stokkink het verhaal van zijn moeders leven systematisch afwerkt, lijkt de belangstelling van de auteur toch vooral uit te gaan naar het leven van zijn grootvader, Theo Borret, en de impact die Wet 248bis in die beginjaren op de Amsterdamse homogemeenschap heeft gehad. Stokkink heeft zich goed gedocumenteerd en beschrijft Theo’s leefwereld tot in detail. Verschillende bekende figuren, zoals Jacob Israël de Haan (schrijver van het “schandaalboek” Pijpelijntjes) en Louis Couperus, krijgen een glimpoptreden in het verhaal. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Opvallend goed beschreven.» – Drs. Madelon de Swart

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink voor NBD | Biblion, 22 januari 2018:
In 1913 realiseert kandidaat-notaris Theo Borret, zoon uit een gerespecteerde, rijke rooms-katholieke familie, zich dat hij het met zijn homoseksuele geaardheid en verliefdheid op een Duitse man, sociaal gezien moeilijk zal krijgen in het Nederland van toen. Hij besluit te trouwen met zijn huishoudster Sophie, een voormalige prostituee die een nieuw leven begon. Omdat zij door een vroegere abortus onvruchtbaar is, adopteren ze in 1915 een Vlaamse baby die door de Eerste Wereldoorlog vondeling werd. De kleine Helene is gelukkig bij hen, maar Theo overlijdt als ze acht is. Pas veel later gaat ze op zoek naar haar echte ouders. (…) Het tijdsbeeld en het denkklimaat begin twintigste eeuw worden opvallend goed beschreven. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer