«We zouden Shrinivási de dichter van de illuminatie kunnen noemen.» – Brede Kristensen

Over ‘Hecht en Sterk’ van Shrinivási in Ñapa/Amigoe, 2 maart 2013:
Uniek kenmerk van Shrinivási trouwens, al die talen vervlochten met elkaar, zonder dat het storend is. De ontmoeting tussen mensen en talen gaat hand in hand. Niemand hoeft zijn taal ontrouw te worden. Onze werkelijkheid is meertalig. (…) Met het klimmen der jaren is zijn poëzie aan eenvoud gaan winnen. Het komt mij voor dat deze late gedichten, zoals nu gebundeld, tevens zijn meest fascinerende zijn. Waarom? Wanneer het vele overbodige is opgeruimd, ligt de weg tot de kern en daarmee tot inzicht open.

Lees hier de recensie of in Ñapa/Amigoe

Meer over deze bundel

«**** De bundel is een mooie combinatie van jeugdherinneringen en poëzie over het naderende einde.» – Ko van Geemert

Over ‘Hecht en Sterk’ van Shrinivási in Parbode, februari 2013:
In 1984 stelde Geert Koefoed voor uitgeverij In de Knipscheer uit het werk van Shrinivási de bloemlezing ‘Een weinig van het Andere’ samen. Dezelfde Koefoed zorgde ook voor het informatieve nawoord in ‘Hecht en Sterk’. Een mooie, zorgvuldig uitgegeven, aanbevolen poëziebundel. Het slotgedicht ‘Een bruine zandweg’ is op de muur van de bibliotheek in Nieuw-Nickerie aangebracht en is, zo stelt Koefoed ‘al op weg een evergreen te worden’. Terecht zou ik eraan toe willen voegen.

Lees hier de recensie

Meer over deze bundel

Michiel van Kempen – Kijk vreesloos in de spiegel. Albert Helman 1903-1996

MICHIEL VAN KEMPEN
Kijk vreesloos in de spiegel. Albert Helman 1903-1996

Nederlands Essays
Paperback, 128 blz., 12,50
ISBN 90-6265-457-6
Eerste druk 1998
Beperkt leverbaar bij uitgever

Met het verscheiden van Albert Helman (1903-1996) kwam niet alleen een einde aan een schrijverschap dat bijna een volle eeuw omspande, met hem verdween ook een bepaald type persoonlijkheid. Hij heeft altijd een Renaissance-mens willen zijn, zei hij eens in een interview, en een Renaissance-mens was hij. Auteur van een enorme reeks boeken, vertaler, componist, organist, linguïst, politicus, iemand die zich in de Indiaanse culturen verdiepte, maar ook belangstelling had voor wiskunde, filosofie, mensenrechten, geneeskunde. In zes diepgravende essays roept Michiel van Kempen de complexe persoonlijkheid op van de eerste belangrijke schrijver die Suriname voortbracht. De charmeur Helman en de weerbarstige schorpioen. De muzikale literator en Multatuliaans gedrevene. De westerling en de Indiaan. De conflicten passeren de revue en de eerbewijzen, de criticasters en de bewonderaars.
Diepgravende literair-historische verkenningen worden afgewisseld met anekdotes en persoonlijke notities. Zo ontstaat een portret waarin stevige noten gekraakt worden, maar waarin het respect voorde oude meester prevaleert.

Michiel van Kempen (1957) schreef verschillende boeken over Surinaamse literatuur, stelde o.a. de Spiegel van de Surinaamse poëzie samen (1995). Eerder schreef hij verschillende essays over Helman in tijdschriften en in De geest van Waraku (1993) en Woorden op de Westenwind (1994). In 1994 verzorgde hij de Surinaamse poëzie van Albert Helman in Adyosi/Afscheid.

Albert Helman – Zomaar wat kinderen

ALBERT HELMAN
Zomaar wat kinderen

Suriname, Roman
Paperback, 92 blz. € 12,50
ISBN 90-6265-422-3
Eerste druk 1995
Nog beperkt leverbaar bij uitgever

Met tegenzin bij zijn komst in Nederland, maar door zijn ouders gedwongen bezoekt de twaalfjarige jongen Richenel een bont bevolkte school in de Randstad. Daar deze uitstekend geleid wordt reageren Richenel en zijn schoolkameraadjes veeleer met humor dan met verdriet of ergernis op de vele uitingen van vooringenomenheid en racisme waaraan zij zijn blootgesteld.
Toch blijkt uit wat Richenel van zijn belevenissen thuis vertelt en zo luchtig, vol zelfvertrouwen van zich afzet, dat deze voorvallen hem wel degelijk pijn doen, net als zijn ouders en de volwassen allochtonen om hem heen. Komt dit doordat zij allen onbewust zich in hun land van herkomst zelf evenzeer aan discriminatie schuldig maakten?
Tragisch wordt dit alles pas wanneer een aardige jongen als Richenel door de illegaliteit van zijn ouders ervaart dat ‘de wetten’ op nog onbarmhartiger wijze dan de racistische mensen ‘discrimineren’ en hij gedwongen is niet alleen de school, maar het hele land te verlaten.

Albert Helman koos voor de behandeling van dit hachelijke gegeven de vorm van een eenvoudige, bijna kinderlijke vertelling in simpele bewoordingen, om deze ‘gevoelige’ materie niet alleen voor de volwassen lezers, maar zelfs voor de jongere boeiend en begrijpelijk te doen zijn.

Albert Helman schreef Zomaar wat kinderen om naar eigen zeggen ‘de cyclus van een lang leven te sluiten’ door daarin het thema ‘onderwijs’ centraal te stellen en te actualiseren. Helman begon zijn loopbaan zowel in Suriname als in Nederland als onderwijzer en was later in Suriname o.a. minister van Onderwijs.

Albert Helman – Kroniek van Eldorado. II. Gefolterden zonder verweer

ALBERT HELMAN
Kroniek van Eldorado
II Gefolterden zonder verweer

Suriname, Kroniek
Globe Pocket, 440 blz. € 9,50
ISBN 90-6265-733-8
Eerste druk als Globe Pocket 1995
Nog beperkt leverbaar bij uitgever

«Dit meesterwerk van de romancier is een historisch werk geworden.» – Trouw

Gefolterden zonder verweer (boek II van de in 1995 geactualiseerde Kroniek van Eldorado) brengt de turbulente geschiedenis van de Guyana’s, waaronder Suriname, vanaf 1900 tot medio 1995 ongemeen boeiend in kaart.

Hoe veelomvattend de gebeurtenissen van de twintigste eeuw ook in dat gebied zijn, Helman’s samenhangende presentatie ervan maakt duidelijk dat de gevolgen, van wat eeuwen geleden begon met de jacht op het goud dat de semi-legendarische El Dorado zou bezitten, tot op de dag van vandaag zichtbaar en nog geenszins uitgewerkt zijn.

Met deze herziene en tot medio 1995 aangevulde tweedelige uitgave (Boek I, tot 1900: Folteraars over en weer is Albert Helman’s veelgezochte opus magnum De foltering van Eldorado voor een breed publiek beschikbaar gemaakt.

«Dit is een van de zeldzame boeken die meer geven dan de flap belooft.» – Het Parool

Albert Helman – Kroniek van Eldorado. I. Folteraars over en weer

ALBERT HELMAN
Kroniek van Eldorado
I Folteraars over en weer

Suriname, Kroniek
Globe Pocket, 568 blz. € 9,50
ISBN 90-6265-732-X
Eerste druk als Globe Pocket 1995
Uitverkocht

«Een verhelderende en stichtende donderpreek.» – Aad Nuis

Folteraars over en weer (boek I van de in 1995 geactualiseerde Kroniek van Eldorado) geeft de Indiaanse visie weer op de schokkende gebeurtenissen die zich tot 1900 afspeelden in Groot-Guyana, een onafzienbaar gebied tussen de Atlantische Oceaan, de Amazone en de Orinoco-rivier, ooit opgedeeld in zeven, later vijf Guyana’s. Hiervan zijn drie ex-kolonies waaronder Suriname nog vaak ‘in het nieuws’.
Vanuit het gezichtspunt van de oorspronkelijke bewoners, de Arawak en de Carib, vertelt deze kroniek meeslepend en toch zakelijk, hoe zij met de trawanten van Columbus, onderweg naar het goud van Eldorado, de eerste van een lange rij folteraars ontmoetten. De ‘Indianen’ echter wisten op hun beurt de indringers te folteren door met velerlei middelen hun onlesbare gouddorst aan te wakkeren en … te frustreren.

Met deze herziene en tot 1995 aangevulde tweedelige uitgave (Boek II: Gefolterden zonder verweer) is Albert Helman’s veelgezochte opus magnum De foltering van Eldorado voor een breed publiek beschikbaar gemaakt.

«Een goed, helder en overzichtelijke boek met letterlijk een ‘eldorado’ aan kennis. De schrijver schittert als hij de Indianen beschrijft. Groots en boeiend.» – De Volkskrant

«Een adembenemend werk, vol geschiedenissen die geen romanschrijver had kunnen verzinnen. Maar Helman beschrijft ze zo meeslepend dat dit meesterwerk van de romancier een historisch werk is geworden.» – Trouw

Michiel van Kempen – Woorden op de westenwind

MICHIEL VAN KEMPEN
MICHEL SZULC-KRZYZANOWSKI
Woorden op de westenwind. Surinaamse schrijvers buiten hun land van herkomst

Nederland / Foto / Essays
Ingenaaid, groot formaat, 244 blz., € 24,50
ISBN 90-6265-398-7
Eerste druk 1994
Nog beperkt leverbaar bij uitgever

In 1992 portretteerden Michiel van Kempen, kenner van de Surinaamse literatuur, en fotograaf Michel Szulc-Krzyzanowski (Zilveren Camera, 1987) tien schrijvers in Suriname, in Woorden die diep wortelen. Het boek oogstte veel lof en was binnen enkele weken tijds geheel uitverkocht.
In Woorden op de westenwind presenteren Michiel van Kempen en Michel Szulc-Krzyzanowski nu tien schrijvers van Surinaamse origine die buiten hun land van herkomst zijn gaan wonen: Albert Helman, Hugo Pos, Rudy Bedacht, Paul Marlee, Astrid H. Roemer, Thea Doelwijt, Chitra Gajadin, André Pakosie, Cándani en Anil Ramdas. Hun leven en werk wordt in een essay en een fotoserie in beeld gebracht. Voorts zijn van elke van de schrijvers nieuwe, nog niet eerder gepubliceerde teksten opgenomen.

Albert Helman – De G.G. van Tellus

ALBERT HELMAN
De G.G. van Tellus

Suriname, Nederland, Roman
Gebonden met stofomslag, 331 blz. 20,–
ISBN 90-6265-400-2
Eerste druk 1994
Nog beperkt leverbaar bij uitgever

De G.G. van Tellus speelt zich deels af in de alledaagse realiteit en deels in een ‘tussenwereld’, een psychische en soms metafysische werkelijkheid. De G.G. en zijn rechercheteam, de Speciale Brigade, houden al sinds mensenheugenis het reilen en zeilen op aarde in de gaten. Doordat zij over zeer bijzondere eigenschappen beschikken gaan ze niet alleen de gangen van de mensen a, maar zijn ze ook in staat om hun zieleroerselen en geheimste gedachten te achterhalen.

Het verhaal begint als op straat een vrouw wordt geslagen. Een schrijver aanschouwt het tafereel en maakt het tot onderwerp van een roman. De lezer volgt de weg die dit boek aflegt, van schrijver naar uitgever, van zetter naar corrector, van vertaler naar boekhandelaar en tenslotte naar de verschillende lezers. Iedereen vormt zich een mening over de beschreven ruzie, al naar gelang zijn of haar achtergrond en maatschappelijke positie. Dit alles vindt plaats onder de oplettende en keurende blikken van de G.G. van Tellus. Ontstemd over de misstanden op aarde en de hardleersheid van de mensen roept de ‘hemelse detective’ alle betrokkenen bij zich, op een van de Waddeneilanden. Hij wijst hen op hun fouten, en draagt eenieder op het zijne of hare daarvan te leren en zich in te zetten voor een betere wereld.

Wie is de G.G. van Tellus? Waaraan ontleent hij zijn macht? Is hij de Gouverneur-Generaal, de Grote Grappenmaker, het Grond-Geweten, of hij wellicht de Goede God? ‘Misschien ben ik wel de Grote Geheimzinnige,’ tart hij zijn toehoorders, ‘ maar het is voldoende mij aan te duiden met de naam van Grijze Gerrit.’

In De G.G. van Tellus laat Albert Helman zijn maatschappelijke betrokkenheid en fenomenale vertelvermogen samenkomen in een verhaal dat even meeslepend als diepzinnig is. Deze roman mag met recht de kroon op zijn oeuvre worden genoemd.

Albert Helman werd op 7 november 1903 in Paramaribo geboren. De schrijver, musicus, journalist, taalkundige en diplomaat speelt een belangrijke rol in de Nederlandse literatuur. Helmans oeuvre omvat tientallen romans, verhalen- en dichtbundels, toneelstukken, biografieën, essays, kritieken en wetenschappelijke studies.
In 1931 vertok Helman naar Spanje, waar hij tijdens de Spaanse Burgeroorlog correspondent was voor de NRC en De Groene Amsterdammer. toen de fascisten de macht overnamen week hij uit naar Mexico. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef Helman in Nederland, waar hij lid was van de Grote Raad der Illegaliteit en het Kunstenaarsverzet. Na de bevrijding keerde hij terug naar Suriname, waar hij ondermeer werkzaam was als minister van Onderwijs.
In 1962 ontving Helman als eerste Surinamer het eredoctoraat in de letteren van de Universiteit van Amsterdam, voor zijn werk op het gebied van de linguïstiek.
De bekendste van de circa tachtig boeken van de grand old man van de Nederlandse literatuur zijn Mijn aap schreit (1928), De stille plantage (1931), De laaiende stilte (1952), Mijn aap lacht (1955), De foltering van Eldorado (1983), Hoofden van Oayapok (1984 en Peis noch vree (1993). Voor De laaiende stilte kreeg Helman de Vijverbergprijs.

«Roman over macht en onmacht van de literator. Helman beschikt over een superieur verteltalent.» – NRC Handelsblad

Leo Geerts – Het gras in de duinen. Opstellen over literatuur

Geerts Gras in de duinenLeo Geerts
Het gras in de duinen
Opstellen over literatuur

genaaid gebrocheerd, 304 blz., € 19,50
geïllustreerd met 16 collages in zwart-wit
eerste uitgave 1993
ISBN 978-90-6265-386-3
leverbaar rechtstreeks bij uitgever

In Het Gras in de Duinen zijn de literaire kritieken gebundeld van Leo Geerts (1935-1991). Zijn leven lang heeft Geerts schrijver van onder andere de romans ‘Pagadders’, ‘Loeders’, ‘Dadaders’ en de Mulisch-pastiche ‘De mentor’, de internationale literatuur met een oplettend oog gevolgd.

In het Woord Vooraf bij Het Gras in de Duinen schrijft Cyrille Offermans: ‘Wat telkens opvalt is dat Geerts altijd snel ter zake komt. Hij moet niets hebben van ‘‘persoonlijke’’ inleidingen of irrelevant vertoon van eruditie. Zelden of nooit begint hij aan een bespreking met een samenvatting van de inhoud, laat staan dat hij het daarbij zou laten. Geerts is een polemisch criticus: hij stoot meteen door tot de kern van een boek en treedt – vaak via andere critici – in discussie met de auteur. Wat hij te berde brengt heeft karakter en scherpte, zet aan tot instemming en tegenspraak en – las but not least – tot lezen. Dat maakt de kritieken van Geerts altijd boeiend, ook als je het niet altijd met hem eens bent.’

Met zijn opstellen over de Nederlandse, Vlaamse en Caribische literatuur en zijn beschouwingen over het werk van ondermeer Bordewijk en Mulisch, laat Leo Geerts zich in Het Gras in de Duinen zien als een veelzijdig en begenadigd lezer en criticus.

Opmerkelijk voor een Vlaams essayist was zijn haast vanzelfsprekende belangstelling voor de Nederlandstalige Caribische literatuur uit Suriname en de Antillen (Edgar Cairo, Bea Vianen, Michiel van Kempen, Albert Helman, Michaël Slory, Astrid H. Roemer) met zelfs een ‘uitstapje’ naar de Amerikaanse Indiaan Craig Strete die in Nederlandse vertaling debuteerde.
Meer over Het Gras in de Duinen
Meer over Leo Geerts

Albert Helman- Peis noch vree. Verhalen

ALBERT HELMAN
Peis noch vree.
Elf rare verhalen
.
Suriname, Verhalen
Paperback, 185 blz. € 14,50
ISBN 90-6265-390-1
Eerste druk 1993
Nog beperkt leverbaar bij uitgever

Bijna een hele eeuw weerspiegelt zich in het rijke oeuvre van de nog altijd productieve grand old man van de Nederlandse literatuur, Albert Helman (1903).
In zijn leven en in zijn oeuvre, blijken de grote oorlogen een centrale rol te hebben gespeeld.
De in Peis noch vree bijeengebrachte verhalen houden, direct of indirect, verband met de oorlog – extreme omstandigheden waarin mensen het kwetsbaarst zijn en deugden en ondeugden onontkoombaar en onomkeerbaar aan het licht treden.

Deze ‘elf rare verhalen’ – sprookjes, fabels, allegorische vertellingen die geen van alle eerder in boekvorm verschenen – zijn voor een deel van recente datum en deels van kort voor, tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. Door hun levenswijsheid zijn zij niet alleen van blijvende waarde, maar blijken zij soms zelfs verrassend actueel te zijn.

De pers over Peis noch vree
«Wie veel reist en de plaatsen vermijdt waar men op elkaars tenen staat, kan zoveel schoons en buitenissig ervaren dat hij voor zwartgalligheid gespaard blijft (…) Zo beschrijft Helman ontroerd én ontspannen zijn huidige houding: nog altijd bezorgd, maar nooit van hoop beroofd.» – De Volkskrant

«In deze verhalen gaat het telkens om mensen, van wie de hoop op toekomst, de kwetsbaarheid van hun streven, maar ook deugd en ondeugd, in extreme situaties aan het licht komen. Zonder te moraliseren, wel vol levenswijsheid, kunnen deze verhalen als spiegel fungeren, de lezer tot herkenning leidend. Dat alles in trefzekere, soepele taal.» – Nederlandse Bibliotheekdienst