«Luchthartig met een vleugje ironie, maar daardoor komt de boodschap wel keihard binnen.» – Maurice Broere

VooprlatMollenOver ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ van Els de Groen op MeanderMagazine, 28 december 2020:
‘Huidhonger’ is een woord dat de laatste maanden vaak te horen is. Covid-19 heeft toegeslagen en het gevolg is dat we elkaar niet meer mogen aanraken. Allerlei gewoontes bij begroeten zijn doorbroken en dat kost velen moeite. In dit gedicht komt wel een bijzondere vorm van huidhonger voor die nog een stap verder gaat dan het gemis van een handdruk, een schouderklop of een afscheidskus. Het vers werkt prachtig naar een climax. (…) Mooie zinnen, waarin geen woord te veel staat. (…) Het sonnet ‘Jachtoffers’ is opgebouwd uit tegenstellingen, waardoor contrast ontstaat. De derde strofe is prachtig door de compactheid en de assonanties (door, kogel, dood / katern, bekendmaakte, hare). (…) ‘Verdinging’ staat niet in Van Dale, maar uit de context begrijp je onmiddellijk wat de betekenis is, in dit verband betekent het van een dier een ding maken. Hier ook weer de tegenstelling als stijlmiddel. (…) De dichter probeert ons bewust te maken waar we mee bezig zijn en wat er namens ons gebeurt. Het is absoluut geen betweterig, drammerig werk, ook niet zwaarmoedig of sentimenteel eerder luchthartig met een vleugje ironie, maar daardoor komt de boodschap wel keihard binnen. Interessante bundel die het lezen dubbel en dwars waard is. (…) De bundel is mooi vormgegeven met illustraties van cartoonist Len Munnik die onlangs de Inkspotprijs 2020 won. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Wat een prachtige bundel.»

VooprlatMollenOver ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ van Els de Groen in Werelddier, Winter 2020, nr. 124, december 2020:
De gedichtenbundel Hebben mollen weet van zonsondergangen? is niet Els de Groens eerste boek over dieren. Ze begon al veel eerder met schrijven over dieren, en kaartte daarbij onderwerpen aan zoals de vossenjacht, pelsdierfokkerijen en de intensieve veehouderij, omdat ze vond dat dat moest veranderen. ‘Al ruim dertig jaar geleden heb ik megastallen bezocht en ik ben toen erg geschrokken. Daar moet echt een eind aan komen!’, zegt Els. ‘Koalabeertjes vinden we vertederend, varkens niet… waarom niet? Ik zie dieren als medebewoners van een planeet die gevaar loopt door menselijke overconsumptie.’ En precies vanwege dat punt besloot Els de Groen deze bundel te maken. ‘Ik hoop dat mensen door het lezen ervan gaan nadenken over hun houding ten aanzien van dieren.’ Inspiratie voor de gedichten haalde Els vooral uit eigen observaties. ‘Veel gedichten, bijvoorbeeld over eekhoorns en uilen, komen voort uit mijn ervaringen in Nederland. Je hoeft echt niet op safari om spannende dingen te zien.’ Zelf heeft Els geen lievelingsdier, alhoewel… ‘Met mijn oude kat Joris kon ik prima communiceren. Op zijn kats natuurlijk. Als je de lichaamstaal van dieren begrijpt, wordt de omgang opeens interessanter. Je gaat zelfs karakters onderscheiden, want de ene poes is echt de andere niet en dat geldt voor alle dieren. Juist vanwege hun verscheidenheid vind ik dieren zo interessant. Daarom wilde ik dat mijn bundel over zo veel mogelijk verschillende dieren ging. Niet uitsluitend over dieren die je kunt knuffelen, maar ook over insecten, krokodillen en olifanten.’ ‘Misschien is de kern van de bundel wel het gedicht Verdinging’, zegt Els. Het gedicht gaat over het feit dat we tegenwoordig geneigd zijn veel dieren als product te beschouwen: ‘In plaats van ons te verdiepen in dieren en ons te verwonderen over wat ze allemaal kunnen, maken we er producten van: een circusact, voedsel, medicijnen of schoenen. Dat gebeurt wereldwijd. Ook in het Westen gaat commercie boven dierenwelzijn. Dat moet echt anders.’
Meer over ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Vindingrijk in verbeelding en pointe.» – Louis Smit

VooprlatMollenOver ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ van Els de Groen voor NBD / Biblion, 10 december 2020:
Gedichten over dieren. De dichteres (1949) is kinderboekenschrijfster en was van 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement (fractie Groenen/VEA). De gedichten, 49 in getal, gaan over een breed scala aan dieren. Sommige beschrijven het onrecht dat hun wordt aangedaan, andere geven meer een romantisch beeld van hun leven. Vindingrijk in verbeelding en pointe en vaak aandoenlijk en lief. Daarop sluiten de humoristische illustraties van Len Munnik naadloos aan, tekenaar voor onder meer Trouw en de Dierenbescherming. In de verantwoording hekelt de dichteres het superioriteitsgevoel van de mens, die dieren altijd heeft gebruikt en misbruikt en hun rechten heeft ontzegd. Het voorwoord is van Animal Rights. Een groot deel van de opbrengst van de bundel komt ten goede aan deze organisatie en aan World Animal Protection. De bundel is boeiend voor wie het goed meent met dieren en de boodschap in de gedichten apprecieert, en voor liefhebbers van dierenfabels en -gedichten (Aesopus, La Fontaine, Kees Stip).
Meer over ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Els De Groen weet enorm te charmeren met goedgemaakte gedichten, die bovendien ook nog een geweten schoppen.» – André Oyen

VooprlatMollenOver ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ van Els de Groen op Ansiel, 23 oktober 2020:
Schrijver, dichter en schilder is Els de Groen een globetrotter. Ze heeft haar hele leven gereisd, wat tot uiting komt in de onderwerpen van haar boeken. (…) Vooral met Oost-Europa is ze erg vertrouwd, reden waarom politici haar in 2004 overhaalden zicht te kandideren voor het Europees Parlement. Ze hield het vijf jaar vol; politiek is een cynisch bedrijf. Weer op vrije voeten greep ze opnieuw naar de pen. Maar haar proza werd steeds bondiger en kreeg de vorm van gedichten. Haar tekeningen groeiden uit tot olieverfschilderijen. Zo ontstond ‘Wakker vallen’, haar eerste dichtbundel in 2018. En nu is er de prachtige geëngageerde bundel ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ (…) De mate van vrijheid waarin dieren leven is doorslaggevend geweest. (…) Erwin Vermeulen, Animal Rights Campagneleider, verzorgde het voorwoord. Hij schrijft onder meer: “Wat deze gedichten zo sterk maakt, is dat alle dieren er in hun eigenheid worden beschreven en daarmee in hun waarde gelaten. De bundel staat vol prachtige observaties en kleine miniatuurtjes van dierenlevens. Vooral van wilde dieren die verwondering wekken en respect afdwingen. Vaak – ironisch verpakt – is er ook een kritische toon om ons mensen te wijzen op onze arrogantie in de omgang met de planeet en met onze medebewoners. Terecht vraagt de dichter meer nederigheid van ons mensen.” Bij deze woorden sluit ik mij volkomen aan. Els De Groen weet enorm te charmeren met goedgemaakte gedichten, die bovendien ook nog een geweten schoppen.
Lees het signalement op de Facebookpagina van Ansiel
Meer over ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’

VooprlatMollenOp zondagmiddag 4 oktober, vanaf 14.00 uur, signeert Els de Groen bij boekhandel Nawijn & Polak in Apeldoorn haar nieuwe en tweede dichtbundel: Hebben mollen weet van zonsondergangen? Het is een boek vol dierengedichten, geïllustreerd met cartoons in kleur en zwartwit van Len Munnik (winnaar Inktspotprijs 2020). De Groen heeft een omvangrijk oeuvre. Ze schreef tientallen kinder- en jeugdboeken, zeven romans en non-fictie-uitgaven voor volwassenen en werd in meer dan 13 talen vertaald. Voor haar werk kreeg ze o.a. de Jantje Betonprijs, de Arkadi Gaidar Award en de eerste prijs in de Stadsgedichtenwedstrijd Nederland en Vlaanderen 2016. Hoe uiteenlopend haar boeken ook zijn, ze neemt het steevast op voor wie kwetsbaar is. Daarom is de opbrengst van haar nieuwe bundel voor twee dierenorganisaties: Animal Rights en World Animal Protection. Het gaat immers slecht met de dieren; veel soorten worden bedreigd, van insecten tot en met olifanten. Al die verschillende dieren kregen een plaatsje in het boek, dat allereerst voor volwassenen is maar ook kinderen aan zal spreken. Locatie: Marktplein 24, 7311 LR Apeldoorn. Richtlijnen i.v.m. corona worden in acht genomen.
Meer over ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij in de Knipscheer

Els de Groen – Hebben mollen weet van zonsondergangen? Gedichten

VooprlatMollenEls de Groen
Hebben mollen weet van zonsondergangen?

gedichten
met 19 tekeningen van Len Munnik waarvan 10 in kleur
voorwoord Erwin Vermeulen, Animal Rights
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 82 blz.,
€ 18,50
ISBN 978 94 93214 14 9 NUR 306
eerste uitgave oktober 2020

Het is lastig een logisch verband aan te brengen in een reeks gedichten over olifanten, kikkers, libellen en bult- ruggen. De mate van vrijheid waarin dieren leven is doorslaggevend geweest. Daarom begint de bundel Hebben mollen weet van zonsondergangen? met boerderij- en huisdieren om via wilde en in het wild levende dieren te belanden bij geleedpotigen. Er zijn veel kooien in de wereld: symbolische in de vorm van sleur en fysieke kooien met tralies. De meest hermetische kooi is misschien wel de hokjesgeest die ons denken gevangenhoudt en ons blind maakt voor samenhang. Wie die kooi opent, weet dat olifanten, kikkers, libellen en bultruggen met elkaar te mak

Behalve schrijver, dichter en schilder is Els de Groen een globetrotter. Ze heeft haar hele leven gereisd, wat tot uiting komt in de onderwerpen van haar boeken, fictie en non-fictie, en in de dertig vertalingen waarin haar werk is verscheen, in een oplage van 1,7 miljoen. Vooral met Oost-Europa is ze erg vertrouwd, reden waarom politici haar in 2004 overhaalden zicht te kandideren voor het Europees Parlement. Ze hield het vijf jaar vol; politiek is een cynisch bedrijf. Weer op vrije voeten greep ze opnieuw naar de pen. Maar haar proza werd steeds bondiger en kreeg de vorm van gedichten. Haar tekeningen groeiden uit tot olieverfschilderijen. Zo ontstond Wakker vallen, haar eerste dichtbundel in 2018.

Over Wakker vallen: «Een mooie volwassen bundel van een begenadigde dichter.» – Karel Wasch op Leestafel
«Eenvoudig taalgebruik, heldere beelden, grote betrokkenheid bij mens en maatschappij. Met messcherpe formuleringen geeft De Groen commentaar op de wereld om haar heen.» – Felix Monter op Extaze
«Hier is een dichter aan het woord die wat te vertellen heeft.» – Wouter van Heiningen op Zichtbaar Alleen
«De bundel heeft me meermaals overtuigd van Els de Groens dichterschap.» – Romain John van de Maele op Meander

Illustrator en politiek tekenaar Len Munnik is bekend van dagblad Trouw, de Dierenbescherming, PAX en feministisch blad Opzij. Veel actiegroepen maken gebruik van zijn tekeningen. Hij wordt wel de dichter onder de politiek tekenaars genoemd. Zijn poëtische stijl past goed bij de dichtbundels die hij illustreerde.
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer