«Absoluut de moeite waard om te lezen.» – Marjo van Turnhout

VoorplatVanzover-75Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers op Leestafel, 23 december 2021:
(…) Ze woonden in een bouwsel van pallets en zeildoek, aan de rand van Rosario, een stad in de Dominicaanse Republiek. Ariana moet vluchten, als Dini tien jaar oud is. Ze gaan naar Curaçao waar Ariana werk vindt als verzorgster. (…) Ook Dini wordt dus aan het werk gezet. Omdat ze haar nut bewezen heeft mag ze blijven na de dood van haar moeder. (…) De man des huizes is gecharmeerd van het kind, en leert haar veel, vooral over literatuur. Ook door de familie te observeren leert het meisje van alles. (…) En ze is een doorzetter. Ze rondt haar opleiding af, en wordt juriste. (…) Een dramatisch voorval zet haar leven op zijn kop, maar ze ontpopt zich als een sterke vrouw. Ook de andere vrouwen die Heiligers beschrijft zijn sterk, maar ze kunnen nauwelijks op tegen de machocultuur die heerst op het eiland. De thematiek is waarschijnlijk dat: de weerstand van de vrouwen tegen de mannen. Ook de invloed van de verzelfstandiging, het losmaken van Nederland, hetgeen niet altijd ten voordele van de Antillen ging, speelt een rol. (…) Het is absoluut de moeite waard om hierover te lezen!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde familiegeschiedenissen.» – Marieke Oprel

VoorplatGrunwald75Over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’ van Diana Tjin in ‘Afrekenen met de vijand’ door Marieke Oprel, 8 december 2021:
Marieke Oprel (1990) promoveerde in 2020 aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op haar onderzoek naar het Nederlandse naoorlogse beleid met betrekking tot Duitse onderdanen. Momenteel is ze werkzaam als universitair docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen. ‘Afrekenen met de vijand’, een bewerking van haar proefschrift, is haar eerste publieksboek. In het boek refereert ze aan de ervaringen van uit Suriname afkomstige Duitsers in Nederland in de door Diana Tjin in 2017 gepubliceerde roman ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’. (…) “De personages zijn weliswaar fictief, maar het verhaal is gebaseerd op waargebeurde familiegeschiedenissen. (…) De ervaringen van Duitse geïnterneerden in Suriname en op de Antillen worden in het algemeen overschaduwd door de verhalen van andere oorlogsslachtoffers. Zeker in vergelijking tot de situatie in Europa worden de consequenties van de Tweede Wereldoorlog in het Caribisch deel van het Nederlandse Koninkrijk gemarginaliseerd. (…)
Lees hier de betreffende passage
Meer over ‘Het geheim van mevrouw Grünwald’

«Absoluut de moeite waard om te lezen.» – Ko van Geemert

VoorplatVanzover-75Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers in Ñapa (Amigoe), 4 december 2021:
De straatarme Ariana en haar dochtertje Dini komen van de Dominicaanse Republiek naar Curaçao. Ariane gaat (illegaal) aan de slag bij het echtpaar Lilian en Rutger Helbier (oom Rudy), waar ook nog hulp Ena werkzaam is. Zoon van het echtpaar is Simon, met wie Ariana gaat trouwen. Wanneer Ariana, Simon, vriendin Felicia en Dini de dag voor het huwelijk naar Lagun beach gaan, gebeurt er iets vreselijks: Ariana verdrinkt. Dini neemt de plaats van Ariana bij het echtpaar in. ‘Van zo ver gekomen’ is (na ‘Schutkleur’ uit 2015) de tweede roman van de in 1952 op Curaçao geboren Bernadette Heiligers. (…) De lezer van deze korte roman (132 pagina’s) komt al spoedig te weten dat Dini rechten heeft gestuurd en nu mediator is. (…) Er gebeurt van alles in dit boek, veel gaat over verrassende verhoudingen en familiegeheimen: iedereen is familie van elkaar, zo lijkt het. Dini’s conclusie luidt aan het eind van het verhaal: “Ik heb geleerd dat er geheimen zijn om de waarheid te verbergen en andere om illusies overeind te houden.” (…) Heiligers kan zonder twijfel schrijven en ‘Van zo ver gekomen’ bevat allerlei boeiende ingrediënten, die we ook uit haar eerdere werk kennen. We noemen: kolonialisme, racisme, culturele verschillen, huidskleur, familiebanden, relaties, geschiedenis, herkomst. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Dit bracht mij innerlijk tot heling.» – Tania Kross

VoorplatSlaaf75Over ‘Katibu di Shon / Slaaf en meester’ van Carel de Haseth in De Volkskrant, 27 maart 2021:
Er is een periode voor en nadat ik het boek ‘Katibu di Shon’ (1988) heb gelezen, zo’n zestien jaar geleden. Het is een historische roman van Carel de Haseth die gaat over een slavenopstand op Curaçao, over een slaafgemaakte en de zoon van de meester op een plantage die samen opgroeien. Het wordt vanuit die twee perspectieven verteld. Ik realiseerde me toen: als ik in de opera ‘Andrea Chénier’ zing, dan kan ik alles opzoeken over de Franse Revolutie wat ik maar wil. Maar over mijn eigen achtergrond, over de Antillen, was zo weinig beschikbaar. Nu was er iets, dat heeft voor mij zoveel innerlijk tot heling gebracht. Ik wist meteen: ik moet dit delen, in dit boek zit een opera. Het heeft acht jaar geduurd om er een opera van te maken. Carel de Haseth maakte zelf het libretto. We bleken op een bizarre manier te zijn verbonden. De plantage waar het verhaal zich afspeelt, was van zijn voorouders. En mijn voorouders leefden daar als slaafgemaakte mensen. Er was één voorstelling in Amsterdam, daarna moest iemand anders het oppakken, maar dat gebeurde niet. Er is geen registratie van gemaakt. Nu ik op Curaçao ben, wil ik die opname alsnog gaan maken: een operafilm, maar wel hedendaags, als een soort lange videoclip. Er is hier geen theater meer, ik wil iets wat blijft, als ultieme liefdesverklaring aan mijn cultuur en de geschiedenis van het koninkrijk.
Lees hier het artikel
Kijk hier naar een fragment
Meer over Katibu di shon

«Mag in geen enkele collectie zoals van een school ontbreken om de Nanzi-verhalen levendig te houden.» – Toin Duijx

NanziPap-NedOver ‘Hoe Nanzi de koning beetnam’ van Nilda Pinto voor NBD / Biblion, 17 februari 2021:
De verhalen over de slimme spin Nanzi werden mondeling overgedragen tot zij eind negentiende eeuw op schrift werden gesteld. Daarom zijn er ook verschillende varianten van de verhalen die oorspronkelijk uit Ghana kwamen en door de slavenhandel in ‘De Nieuwe Wereld’ kwamen. De slimme spin en zijn gezin hebben vaak honger en Nanzi moet dan allerlei klusjes doen om aan geld voor eten te komen. Maar de verleiding is te groot om ook op een slimme manier aan eten te komen, waarbij hij de koning, tijger Cha Tiger en veel anderen met list en bedrog eten weet af te troggelen. Heruitgave van de verhalen die Nilda Pinto in 1952 (‘Cuentanan di Nanzi’) op schrift stelde, enigszins bewerkt qua tekst aan de huidige taal. In rood worden de verhalen in het Papiaments gegeven, in blauw de Nederlandse vertaling. De verhalen, soms met een moraal, hebben nog steeds alle kenmerken van een vertelling. De kleurrijke illustraties verlevendigen in verschillende stijlen de verhalen. Een erg mooi vormgegeven boek in vrij groot formaat (29 cm) dat in geen enkele collectie zoals van een school mag ontbreken om de Nanzi-verhalen levendig te houden. Vanaf ca. 7 t/m 12 jaar.
Meer over ‘Kon Nanzi a nèk Shon Arei’

Nilda Pinto – Hoe Nanzi de koning beetnam

NanziPap-NedNilda Pinto
Hoe Nanzi de koning beetnam / Kon Nanzi a nèk Shon Arei
en andere Antilliaanse verhalen over de slimme spin

Curaçao
tweetalig Nederlands-Papiaments
met een nawoord van Lieke van Duin
gebonden, groot formaat, 208 blz.
met paginagrote illustraties van zes vooraanstaande Antilliaanse kunstenaars
uitgave Instituto Raúl Römer
4de druk november 2020
€ 24,50
ISBN 978-999904 -5-237-2
Uit assortiment Uitgeverij In de Knipscheer
Te bestellen bij  gveth@Vethrealty.nl

Nanzi de spin neemt niet alleen de koning beet, maar ook de tijger, de duivel en zelfs zijn vriendin. Hij is een hebberige luilak, maar ook een superbijdehante slimmerik. Hij weet zich altijd uit de penarie te redden, vooral door gebruik te maken van de domheid van anderen. De verhalen over de slimme spin komen oorspronkelijk uit West-Afrika, uit Ghana, van het volk van Ashanti. In de slaventijd speelde Nanzi een belangrijke rol als troost en vorm van protest voor de onderdrukten. De Afrikanen namen ze mee naar het Caribisch gebied. In Nederland zijn de verhalen tot nu toe vooral bekend uit Suriname, waar Nanzi Anansi heet. Dit tweetalige boek met 32 verhalen over de slimme spin Nanzi laat zien dat de Antillaanse verhalen een geheel eigen, authentieke sfeer ademen. Met illustraties van Doesjka Bramlage, José Maria Capricorne, Hans Leijdekkers, Marenthe Otten, Mirelva Romano en Anton Vrede. Zowel voor volwassenen als voor kinderen vanaf ca. 5 jaar.
Meer over ‘Kon Nanzi a nèk Shon Arei’
Klik hier voor de Spaams-Papiamentse editie
Klik hier voor de Engels-Papiamentse editie

Bevrijding

VoorplatGrunwald75Diana Tjin over 75 jaar bevrijding in De Groene, 22 april 2020:
Het klopt dat nog lang niet elk verhaal bij een breed publiek bekend is, zoals Joeri Boom en Rosa Uijtewaal stellen in hun artikel ‘Wie nog kan spreken, spreekt’ over 75 jaar bevrijding (De Groene, 16 april). De familie van mijn zwager heeft bijna zeven jaar gevangengezeten in het interneringskamp aan de Copieweg (circa 21 kilometer verwijderd van Paramaribo). Pas in maart 1947 mochten zij het kamp verlaten. Hun ‘misdaad’ was dat ze uit sentimentele overwegingen hun Duitse nationaliteit hadden behouden, net als meer Surinamers. Verder zaten er in dat kamp onder anderen uit Duitsland gevluchte joden. Ook zij werden jarenlang geïnterneerd vanwege hun foute nationaliteit. En dan is er ook nog het verhaal van de andere twee interneringskampen in Suriname en de Antillen.
Lees hier het artikel in De Groene
Meer over interneringskamp Copieweg

Margarita Molina – Schaduwvrouw. (2de druk)

VoorplatSchaduwvrouw_Opmaak 1.qxdMargarita Molina
Schaduwvrouw

biografische roman
Nederland – Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
282 blz., € 18,90
eerste druk 2016
tweede druk september 2019
ISBN 978-90-6265-933-3

De auteur van Schaduwvrouw is reeds een halve eeuw met de Antillen verbonden. Ondanks haar Nederlandse roots hebben de Antillen haar leven zodanig beïnvloed dat zeker gesproken kan worden van een gespleten leven. De grote liefde die zij daar vindt en die zo hartstochtelijk beantwoord wordt heeft een bijzondere poëtische waarde. Vanaf het eerste moment dat de hoofdpersonages Ma en Roy elkaar ontmoeten ontstaat een verterende liefde die onontkoombaar is en zo hevig dat haat soms de overhand krijgt. Ze zijn elkaars muze en kunnen elkaar niet loslaten.

De gedichten in ‘Schaduwvrouw’ beslaan twee aparte perioden met een tussenfase waarin Ma met haar Nederlandse partner Sven op de Antillen woont. Een betrouwbare en rustige persoon bij wie haar antropologische drang om de cultuur van de volkeren te leren kennen weerklank vindt, en die haar een gelukkige tijd bezorgt waarin veel gereisd wordt. Roy, de Antilliaanse geliefde op de achtergrond, vormt geen enkel gevaar, men komt elkaar tegen en respecteert elkaar. De dood van Sven brengt daar verandering in. De tsunami die daarna losbarst vormt het laatste deel van dit boek en heeft een bijna pornografische klank die niettemin poëtisch blijft.

Margarita Molina begint na de Tweede Wereldoorlog haar loopbaan als journalist bij een krant zonder de tegenwoordig daartoe vereiste opleiding. Ze moet zichzelf bewijzen, en slaagt daarin. Schrijven zit haar in het bloed. De journalistiek en de Cariben hebben haar leven bepaald, dat uitzonderlijk, veelzijdig, spannend, opwindend, avontuurlijk en kosmopolitisch genoemd mag worden. Na de dood van haar verschillende geliefden zet ze zich aan het schrijven van deze biografische roman, haar literaire debuut.
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Margarita Molina bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Deze Nobelprijs is haar welverdiende kroon.» – Mineke Schipper

VoorplatSegouI-75MetStickerOver de alternatieve Nobelprijs voor het oeuvre van Maryse Condé in Trouw, 15 december 2018:
(…)In een interview dat ik met haar over ‘Ségou’ had, zei ze dat Afrika ooit de geboortegrond van Antillianen was geweest, “maar de ergste vergissing die een Antilliaan kan maken is te denken dat zijn wortels uitsluitend in Afrika liggen en dat hij daar zijn identiteit moet gaan zoeken. Dat heb ik zo’n jaar of twintig zelf ook gedaan, maar de charme van de Antillen is juist die verscheidenheid aan expressie in een culturele gemeenschap.” (…) Het werk van Condé nestelt zich met zijn zwarte personages in de verwaarloosde ruimtes van de geschiedenis. Dat doet ze met de gratie van een begenadigd verteller. Haar scherpe blik, wars van sentimentaliteit, haar ruimhartige perspectief en haar grote eruditie hebben haar in staat gesteld gangbare clichés op een heldere manier ter discussie te stellen. Met suspense en humor, fascinerende observaties en trefzekere beelden. Deze Nobelprijs is haar welverdiende kroon.
Mineke Schipper is schrijver en emeritus hoogleraar Interculturele Literatuurwetenschap, Universiteit Leiden
Lees hier of hier het essay ‘Een andere winnaar’
Meer over Alternatieve Nobelprijs voor Literatuur 2018
Meer over het oeuvre van Maryse Condé op deze site

«De openhartige vlotte schrijfstijl nodigt uit tot lezen.» – C.H. Gajadin

VoorplatSchaduwvrouw_Opmaak 1.qxdOver ‘Schaduwvrouw’ van Margarita Molina voor NBD Biblion, 12 maart 2017:
Honger naar fysieke liefde die zonder schroom wordt beschreven, valt op in deze biografische debuutroman. De jaren zestig waarin alles kon en mocht, komen uitvoerig in beeld. De hoofdpersoon heeft buiten haar huwelijk om diverse verhoudingen. Een van haar geliefden vertrekt naar de Antillen. Wanneer ze hem opzoekt, leert ze daar een man kennen, voor wie ze een alles verterende liefde opvat. Deze man, Roy, documenteert de lokale cultuur en zij mag mee op zijn tochten naar allerlei uithoeken van het eiland. Terug in Nederland combineert zij een drukke baan met de opvoeding van haar kind. Ze blijft brieven en gedichten ontvangen uit de Antillen. Haar verlangen naar verre onbekende oorden kan ze realiseren wanneer ze een gepensioneerde politieman leert kennen. Na veel gereis gaan beiden samenwonen op het eiland. De openhartige vlotte schrijfstijl nodigt uit tot lezen.
Meer over ‘Schaduwvrouw’