Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Leestafel, 26 mei 2021:
‘Ik heb nog nooit gehoord dat iemand een schat in de schoot geworpen krijgt. Dat zal ook nooit gebeuren. Wie niets heeft, krijgt nooit wat. Zelfs al bidden de mensen de sterren uit de kroon van Onze-Lieve-Vrouwe-Sterre der Zee. Zelfs al werken ze zich het eelt op hun handen voor hun bazen. Voor rijkdom moet je geboren zijn in een rijk nest, en geslapen hebben in een wiegje met kant en als kind elke dag sinaasappels hebben gegeten. Wie geboren is in de sloppen, blijft zijn hele leven een arme luis.’ Dit is zo’n beetje de korte inhoud van dit verhaal, dat speelt aan het einde van de negentiende eeuw. Maastricht heeft in die tijd enkele grote fabrieken onder andere die van grootindustrieel Petrus Regout die een glasfabriek had en een aardewerkfabriek. (…) De twaalfjarige Caspar Marres is een van de kinderen die met zijn familie in de Cité (wijk van Maastricht) woont. Hij wil en kan bovenstaand citaat niet accepteren. (…) Gelukkig komt het met Caspar allemaal wel goed, maar dit boek vertelt het verhaal van die vele mensen die nooit in staat waren zich te ontworstelen aan de vreselijke armoe. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: arbeidersgeschiedenis
«Huiveringwekkend verslag van een donker tijdperk.» – Job ter Steege
Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Leeskost, 16 mei 2019:
Maastricht 1873. Caspar is een paar weken twaalf jaar oud. Hij is straatverkoper van lucifers, kaarsen, houtskool en lonten. Een lichtverkoper om het karige bestaan van zijn moeder, zijn zussen en broer Joes iets minder zwaar te maken. Vader is al tien jaar dood. Hij stierf aan de cholera, een arbeidersziekte. Wie geld had stierf daar niet aan. Joes kreeg de ziekte ook, overleefde, maar bleef invalide. (…) Een huiveringwekkend verslag van een donker tijdperk in de geschiedenis van de arbeiders. Daarnaast laat Ton van Reen zien hoe sommigen met wat geluk, een beetje hulp uit onverwachte hoek en heel veel doorzettingsvermogen erin slagen zich uit de armoede omhoog te werken naar een bestaan waar ze voorheen nimmer van hadden gedroomd. Caspar ondergaat aanvankelijk gelaten zijn lot als arbeiderskind. Wanneer hij bij een machine zijn arm ernstig heeft verwond en moet revalideren, kruist zijn leven het geluk. Niet alleen de bemoedigende lotgevallen van arbeiders die gebruikmaken van nieuwe kansen, maar ook een sociale geschiedenis die niet vergeten mag worden, maken deze roman tot een waardevol document.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Schrijnend maar hoopvol portret van de erbarmelijke leefomstandigheden.» – Theo Jordaan
Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Alles over boeken en schrijvers, 4 mei 2019:
(…) ‘De Lichtverkoper’ is een goed geschreven en boeiende historische roman die een schrijnend beeld schetst van de erbarmelijke omstandigheden waarin de arbeiders in de jaren 70 en 80 van de 19de eeuw moesten zien te overleven in Maastricht. Daarnaast laat de roman zien hoe meedogenloos overtuigt de grootindustriëlen waren van de rechtmatigheid van hun uitbuiting en hoe ze hierin door vrijwel de gehele katholieke elite gesterkt werden. Alhoewel gesitueerd in Limburg zal het in de rest van Nederland er op een vergelijkbare manier aan toe gegaan zijn. (…) Middels de hoofdpersoon van de roman, de 12-jarige Caspar Marres, schetst Ton van Reen een indringend beeld van de armoede waarin de meeste inwoners van Maastricht probeerde te overleven. (…) Na een ongeluk in de fabriek waar hij als jonge tiener aan het werk is raakt hij zwaargewond. Hij komt in het ziekenhuis terecht waar hij kennismaakt met Troef. Dit wakkert de wens tot vrijheid, de wens tot een beter bestaan en het bestrijden van onrecht die latent aanwezig waren bij Caspar nog verder aan. Op zijn eigen kracht en met een enorme dosis doorzettingsvermogen weet Caspar een beter bestaan op te bouwen en zich te onttrekken aan de voorbestemde armoede. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Goed leesbare roman.» – Dr. N.J.P.M. Bos
Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen voor NBD / Biblion, 2 mei 2019:
De auteur (1941), schrijver van talloze romans, kinderboeken en dichtbundels, beschrijft in deze roman drie jaar (1873-1875) uit het leven van Caspar, een twaalfjarig arbeiderskind dat in het vroeg industriële Maastricht moet zien te overleven. Hij woont in het beroemde Cité Ouvrière, een voor die tijd moderne woonkazerne die later naam heeft gemaakt als ‘menschenpakhuis’. Met de inkomsten als straatventer van kaarsen moet hij het altijd tekortschietende gezinsinkomen aanvullen. Ook werkt hij enige tijd in de aardewerkfabriek van de grootindustrieel Regout. Het gaat hem beter als hij als hulp van een fotograaf aan de slag kan. De belevenissen van Caspar zijn ingebed in de toenmalige schrijnende maatschappelijke context van armoede, kindersterfte, drankmisbruik, prostitutie en ook van het ontluikend zelfbewustzijn van de arbeidersklasse. Goed leesbare roman, inclusief personenregister, woorden- en begrippenregister en nawoord.
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Het is een wat Dickensiaanse roman over het 19de eeuwse Maastricht.» – André Oyen
Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Lezers tippen lezers, 1 april 2019:
(…) ‘De lichtverkoper’ verscheen in 2013 al exclusief voor lezers van Dagblad De Limburger maar ligt nu anno 2019, voor het eerst in de boekhandel. Het is een wat Dickensiaanse roman over het 19de eeuwse Maastricht. In 1873 zit de stad middenin de industriële revolutie. Net als vele andere stadbewoners kan de jonge Casper Marres maar net het hoofd boven water houden. De glas- en aardewerkindustrie floreert, de bazen zijn schatrijk, maar het arbeidersvolk crepeert. (…) Een goed leven op deze wereld is wat hij wil. Op straat ontmoet hij vreemde figuren, hij leert veel en denkt veel na. Maar hij moet de school verlaten om in de fabriek te gaan werken. Daar krijgt hij een ongeluk, en dan zijn ook zijn verdiensten weg. In zijn omgeving ziet hij nog veel ergere ellende: spiritusdrinkers, zelfmoord, prostitutie. Gelukkig vindt hij een weg om uit de miserie omhoog te klimmen. (…) Ook heel sterk uitgewerkt in deze roman is Casper zijn passie voor de fotografie en het licht.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
T
Ton van Reen – De lichtverkoper. Roman
Ton van Reen
De lichtverkoper
Roman over het leven in Limburg in de negentiende eeuw
Nederland
gebrocheerd
320 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-753-7
eerste en tweede druk 2013 exclusief voor lezers van Dagblad De Limburger
derde druk maart 2019, voor het eerst in de boekhandel
Maastricht in het jaar 1873. De twaalfjarige Caspar Marres woont in de Cité Ouvrière, het mensenpakhuis dat grootindustrieel Petrus Regout voor arbeiders van zijn fabrieken heeft laten bouwen, dicht bij hun werk. Hoewel iedereen in het gezin Marres werkt, komen ze toch nauwelijks rond. De schatrijke Regout en de andere fabrieksdirecteuren worden in hun liberale overtuigingen gesteund door behoudende geestelijken die de arbeiders leren dat de macht wordt geschonken door God en dat de armen de rijken moeten accepteren. Na school, en later ook na zijn werk in de fabriek, verkoopt Caspar huis aan huis kaarsen en gaskousjes, petroleum en lampolie. Op straat ontmoet hij de mensen die er nog slechter aan toe zijn, zoals Leen en de weesmeisjes die als prostituee moeten werken. Door een zwaar ongeluk in de fabriek, waar kinderarbeid heel gewoon is, komt hij in het ziekenhuis terecht en leert daar Troef kennen, een voormalige weesjongen die hem leert wat vrijheid is.
De Lichtverkoper werpt licht op een donker tijdperk in de geschiedenis van de arbeiders, niet alleen in Maastricht, maar overal in het land. In de eeuw van de opkomst van de industrie werd van de arbeiders verwacht dat ze gehoorzaam waren aan de baas en aan de Kerk en dat ze hun armoede, het gebrek aan woonruimte en de hoge kindersterfte in hun gezinnen moesten zien als de beproeving in dit leven dat later beloond zou worden in de hemel. Maar Caspar en zijn invalide broer Joes, die de geschiedenis van zijn familie en van de stad opschrijft in schriftjes, willen een goed leven op deze wereld. De Lichtverkoper is de ontroerende geschiedenis van Caspar en zijn familie, hun vrienden en de arbeiders die langzaam tot het inzicht komen dat ze hun armoede en hun rechteloosheid niet langer moeten accepteren. Het is de geschiedenis van een stad met een kleine bovenlaag van rijken en een grote meerderheid van armen die nauwelijks of niet in hun bestaan kunnen voorzien. Het is ook het verhaal van de paupers die op straat leven, de bedelaars, de prostituees en de invaliden die kansloos zijn in deze harde maatschappij.
Ton van Reen schreef dit boek om stem te geven aan de mensen die het slachtoffer waren van de hebzucht van de kleine groep schatrijke industriëlen die kapitalen verdienden over de ruggen van hun arbeiders en hun gezinnen. Dit boek verscheen eerder als feuilleton in Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad en werd enthousiast door de lezers ontvangen.