Arnon Grunberg – Uitgeverij In de Knipscheer

«Een uitzonderlijk rijk en doordacht werk, een prachtig prisma.» – Manon Uphoff

Bij de presentatie van ‘Sympathie voor de duivel’ van Jaap Goedegebuure, 13 maart 2025:

(…) Is het mogelijk een routemap te bieden, de deur naar dit boek vast op een kier te zetten en een glimp te tonen van de rijkdom en reikwijdte ervan? (…) We bewegen ons langs verderf en het verderfelijke, en van een verfijnd bederf naar het parasiterende, dit bederf in gang zettende, van het sadistische naar het sadomasochistische, van het sublieme, ontzagwekkende, ‘heilige’ kwaad naar het banale, kille, botte, rekenkundige, machinale kwaad van met name de Tweede Wereldoorlog. We betreden het kwaad van de verleiding, van gespeelde of mythologische onschuld, ontmoeten de kwaadaardigen en de listigen, passeren zondebokken, geofferden en zichzelf opofferenden. In dubbelgangers zien we het kwaad weerspiegeld, gedraaid, verwrongen. We belanden op het pad van vergelding, vergeving, verzoening—maar vooral op dat van de leugen en het zelfbedrog. (…) We dalen af in griezelkelders waar de griezelromantiek hoogtij viert, komen uit bij het kwaad als stompzinnig oerverschijnsel en eindigen bij de vraag van de auteur of we werkelijk tot de kern van het kwaad kunnen doordringen, of dat er misschien vele kernen zijn. (…) Bijna alle auteurs tasten in hun werken de grenzen af: waar de werkelijkheid van het kwaad zich ophoudt en de illusie van het kwaad begint, of omgekeerd: waar de verbeelding van het kwaad overgaat in de uitoefening van het kwaad. ‘Sympathie voor de duivel’ is een uitzonderlijk rijk en doordacht werk, een prachtig prisma, een boek dat uitnodigt en stimuleert om verder te denken, om dwarsverbanden te leggen, om te blijven dwalen langs de vele gestalten die het kwaad in de literatuur heeft aangenomen en zal blijven aannemen.

Lees hier de toespraak van Manon Uphoff
Meer over ‘Sympathie voor de duivel’
Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Manon Uphoff op deze site

Presentatie’ Sympathie voor de duivel’ van Jaap Goedegebuure.

Bij Boekhandel Douwes, Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag, vanaf 19.30 uur op donderdag 13 maart 2025:

‘Sympathie voor de duivel’, het nieuwe boek van Jaap Goedegebuure, wordt op de eerste dag van de Boekenweek 2025 feestelijk gepresenteerd bij Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag. Het boek telt een elftal essays over de verbeelding van het kwaad in het werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Jaap Goedegebuure laat zien hoe Nederlandse schrijvers, van Louis Couperus tot en met Manon Uphoff, de fascinatie voor het kwaad hebben verbeeld. Hun werk confronteert de lezer met het kwaad dat men bedrijft om er lust aan te beleven, lust zoals die wordt beschreven door Jacob Israël de Haan, bezongen door Slauerhoff, en beleefd door de personages van Simon Vestdijk, A.F.Th. van Heijden en Arnon Grunberg. Er is het kwaad van de oorlogsmisdadigers die Harry Mulisch en Louis Ferron ten tonele voeren, het satanische kwaad dat Renate Dorrestein en Thomas Rosenboom oproepen, en het zoet smakende maar niettemin giftige kwaad in de romans en verhalen van Manon Uphoff. Uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat met Jaap Goedegebuure in gesprek over het kwaad in de Nederlandse letteren dat de verbeelding prikkelt en de lezer verleidt tot een blik in de afgrond. Het eerste exemplaar wordt uitgereikt aan Manon Uphoff. Wilt u deze presentatie meemaken? Meldt u aan via info@boekhandeldouwes.nl. Het programma begint om 19.30 uur. Na afloop is er napraat en signeert Jaap Goedegebuure zijn boek voor belangstellenden. Kopers krijgen vanzelfsprekend gratis een exemplaar van het Boekenweekgeschenk.

Meer over ‘Sympathie voor de duivel’
Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Manon Uphoff op deze site

Jaap Goedegebuure – Sympathie voor de duivel. Essays

Jaap Goedegebuure
Sympathie voor de duivel
Over de verbeelding van het kwaad in het werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers
uitgebreid met een Personenregister
vormgeving omslag Els Kort
gebrocheerd in omslag met flappen,
332 blz., € 29,50
ISBN 978-94-93368-23-1
NUR 321, 620
eerste uitgave maart 2025

Al zo lang mensen elkaar verhalen vertellen, gaan hun verhalen vooral over goed en kwaad. Daarbij is een gelukkige afloop maar al te vaak een kwestie van hopen tegen beter weten in. En dat niet alleen omdat het kwaad net als in de ware wereld winnaars macht en profijt oplevert, maar ook vanwege de fascinerende werking die er voor de verteller en zijn gehoor van uitgaat. Het kwaad prikkelt de verbeelding en verleidt tot een blik in de afgrond.

In Sympathie voor de duivel laat Jaap Goedegebuure zien hoe Nederlandse schrijvers, van Louis Couperus tot en met Manon Uphoff, de fascinatie voor het kwaad hebben verbeeld. Hun werk confronteert ons met het kwaad dat men bedrijft om er lust aan te beleven, lust zoals die wordt beschreven door Jacob Israël de Haan, bezongen door Slauerhoff, en beleefd door de personages van Simon Vestdijk, A.F.Th. van Heijden en Arnon Grunberg. Er is het kwaad van de oorlogsmisdadigers die Harry Mulisch en Louis Ferron ten tonele voeren, het satanische kwaad dat Renate Dorrestein en Thomas Rosenboom oproepen, en het zoet smakende maar niettemin giftige kwaad in de romans en verhalen van Manon Uphoff.

Wie het kwaad in de literatuur, en dus ook in de werkelijkheid om ons heen en in ons zelf, wil leren kennen kan zich laten leiden door een van de motto’s van dit boek, opgetekend uit de mond van Oek de Jong: ‘Je moet het kwaad in om te kunnen groeien.’

Jaap Goedegebuure (1947) doceerde letterkunde aan de universiteiten van Leiden, West-Berlijn, Tilburg en Nijmegen. Hij publiceerde boeken over onder meer H. Marsman, Jeroen Brouwers, Frans Kellendonk, het fin de siècle, literatuur en religie, en poëzie en mystiek. Sinds 1975 recenseert hij voor tal van kranten en tijdschriften. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen van hem in 2022 Door de jaren heen lezen, biografische notities van literaire auteurs: Gerard Reve, Harry Mulisch, Doeschka Meijsing, Boudewijn Büch, Rogi Wieg, F. Springer en vele anderen. Goedegebuure publiceerde ook in de literaire tijdschriften waarbij Uitgeverij In de Knipscheer betrokken is, Extaze en Elders.

Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een heerlijk, geweldig goed geschreven boek.» – Marianne Janssen

Over ‘Kloppen voor de lift’ van Kees Broere op LeesKost, 28 februari 2024:

De auteur noemt dit boek vol herinneringen ‘een nachtkastjesboek’, vol korte lichtvoetige stukjes waarin hij zijn lezer éven bij de hand neemt om mee te dromen naar dat kleine detail dat geen verhaal voor de krant was, maar des te waardevoller voor een boek als dit. (…) Mandela was een beste man. Hij heeft veel voor de wereld betekend. Maar ondanks dat waren er drie redenen waarom Kees Broere Mandela haatte. Weliswaar werd dankzij hem de Voetnoot van Arnon Grunberg in de Volkskrant eenmaal vervangen door een stukje van de Afrika-correspondent. Maar verder… Nelson Mandela was er de schuld van dat een exclusief radio-interview dat Broere in 1992 met hem had nooit is uitgezonden. Nelson Mandela kostte Broere bijna zijn baan. En, last not least Nelson Mandela kostte hem een relatie. Het is een drietal zinnen dat opgesomd in deze ene alinea bijna pathetisch overkomt. Want wat heeft een held als Mandela uitgevoerd dat hij zoveel invloed had op het leven van een vlijtige correspondent? Kijk, daarvoor zult u zich moeten verdiepen in de herinneringen van Broere, de correspondent die van hot naar her reisde als het maar een verhaal opleverde. (…) Een heerlijk, geweldig goed geschreven boek voor ieder die graag lees-reist met een kenner als gids.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Kloppen voor de lift’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Rob Verschuren komt met een eigen geluid.» – Olivier Rieter

coverTyfoon8.indd Over ‘Tyfoon’ van Rob Verschuren op Literair Nederland, 26 oktober 2018:
(…) Rob Verschuren komt met een eigen geluid. Het is moeilijk hem te situeren in het Nederlandse literaire landschap. Hij woont al decennia in het buitenland, de laatste jaren in Vietnam, en dat is te merken in de thematiek van deze dunne roman. Tyfoon past niet bij een nationale traditie van calvinistisch spruitjesproza en misschien ook niet bij de tijdgeest in Nederland (en elders in Europa), waar nog maar weinig belangstelling lijkt te zijn voor wat er buiten de landsgrenzen gebeurt. (…) Het is prettig als een Nederlandse schrijver eens wat verder kijkt dan de polder. (…) Als Verschuren zich had geconformeerd, in stijl (maar ook in thematiek en locatie) aan wat in de Nederlandse letteren gebruikelijk is, hadden we een passage als deze moeten missen: ‘Lang nadat de trein was verdwenen, konden ze hem nog horen loeien als een verre krijgshoorn die ten aanval riep, en daarna, toen alle achterblijvers waren vertrokken en ze alleen op het perron stonden in de bleke lichtplas van een lamp die zwaaide in de wind, als een langzaam uitdovend gejammer op een verlaten slagveld bij het vallen van de nacht.’ Dit is stilistiek die iets van de lezer vraagt, omdat deze zin zijn geheimen niet meteen prijs geeft. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tyfoon’
Meer over Rob Verschuren bij Uitgeverij In de Knipscheer

Alfred Birney genomineerd voor Libris Literatuur Prijs 2017

Bundel_deRivieren Alfred Birney is een van de zes genomineerden voor de Libris Literatuur Prijs 2017. De andere kanshebbers zijn Walter van den Berg, Arnon Grunberg, Jeroen Olyslaegers, Marja Pruis en Lize Spit. Birney dankt zijn nominatie aan de roman ‘De tolk van Java’ (Uitgeverij De Geus). Eerder was Alfred Birney met zijn essayboek over de Indische letteren ‘De dubieuzen’ uit 2012 kanshebber op de E. du Perronprijs 2012 en de Halewijnprijs 2012. In 2009, 2010 en 2011 verschenen van zijn hand de novellen ‘Rivier de Lossie’, ‘Rivier de IJssel’, ‘Rivier de Brantas’ die samen het decor vormen in de zoektocht van een gitarist naar sporen uit het verleden in resp. Schotland, Nederland en Indonesië. In 2017 zijn onder de overkoepelende titel ‘De rivieren’ de drie novellen (elk genaaid gebonden met stofomslag) bijeengebracht in een boekenhuls voor een lagere prijs, waarmee eer wordt gedaan aan wat recensent Kirsten Vos schreef: «Pas als ik de drie delen naast elkaar bekijk, valt op welk minimalistisch meesterwerk Birney met deze trilogie afgeleverd heeft.» Een mooie kans voor de lezers van ‘De tolk van Java’ voor een verdere kennismaking met het oeuvre van Alfred Birney. ‘Aan het toch al schitterende kralensnoer van de Nederlands-Indische literatuur heeft Birney drie parels toegevoegd.’ (Kester Freriks)
Meer over ‘De rivieren’
Meer over Alfred Birney op deze site

«Aan zijn roem draagt dit jubelnummer ongetwijfeld een steentje bij.» – Sven Vitse

Over ‘Kellendonk’ (literair tijdschrift Extaze nr. 14) in Vooys, jrg. 33 nr. 4, december 2015:
Dit themanummer van Extaze combineert artikelen van academici met meer persoonlijke beschouwingen van literaire schrijvers (…) Jaap Goedegebuure traceert heel helder Kellendonks fascinerende worsteling met het geloof (…) Rick Honings presenteert een overzichtelijke analyse van Kellendonks wereldbeeld, zijn religieuze opvattingen en zij polemische uitspraken. (…) Peter J. van Dijk vertegenwoordigt een literaire cultuur waarin een wild om zich hee trappende auteurs als Kellendonk goed gedijt. (…) Aan de hand van één verhaal legt Arnon Grunberg een cruciaal existentieel probleem in Kellendonks werk bloot: “De angst voor overbodigheid’. (…) Thomas Lieske pleit voor een herwaardering van het vormbewustzijn in Kellendonks proza. Niña Weijers beklemtoont het morele appel dat uitgaat van de nadrukkelijk geconstrueerde vorm – het engagement. (…) Het toppunt van Kellendonks roem is wellicht nog niet bereikt. En aan deze roem draagt dit jubelnummer van Extaze ongetwijfeld een steentje bij.
Lees hier in Vooys of hier de recensie
Meer over ‘Kellendonk / Extaze 14’
Meer over Extaze

«Deze Kellendonk-ode belooft een collector’s item te worden. » – Ezra de Haan

Over ‘Kellendonk – Extaze 14’ op Literatuurplein, 20 augustus 2015:
Het vijftiende nummer [het 0-nummer meegeteld] van literair tijdschrift Extaze is een bijzonder nummer, met name voor de liefhebbers van Frans Kellendonk maar ook voor hen die willen weten wat diverse kopstukken in de huidige literatuur van zijn werk vinden. Net als het, vrij snel uitverkochte, Couperus-nummer belooft ook deze Kellendonkode een collectors item te worden. Althans dat mag je verwachten met bijdragen van schrijvers als Arnon Grunberg, A.H.J. Dautzenberg, Jaap Goedegebuure, Oek de Jong, Thomas Lieske, Rob Schouten, Nina Weijers en Joost Zwagerman. In ieder geval is het weer een eigenzinnig en daardoor typisch Extaze-nummer geworden, mede dankzij de illustraties van Rens Krikhaar die erg goed aansluiten bij het werk van Kellendonk en de reacties daarop. De reden voor het maken ervan was tweeledig. Kellendonk is immers vijfentwintig jaar geleden op negenendertigjarige leeftijd gestorven. Daarnaast verscheen, ter herinnering aan zijn scherpe en vaak tegendraadse proza, een ruime selectie van de brieven die hij schreef, Frans Kellendonk – De brieven, ingeleid en samengesteld door Oek de Jong en Jaap Goedegebuure.
Lees hier verder

«Frans Kellendonk verdient een mooi eerbewijs en ‘Extaze’ heeft hem deze eer met stijl en vakkundigheid bewezen. » – André Oyen

Over ‘Extaze 14 – Kellendonk’ op Ansiel en Iedereenleest.be, 15 augustus 2015:
Het Kellendonknummer van het literair tijdschrift Extaze is naast vele andere initiatieven zoals een heruitgave van zijn werk, publicatie van een brievenboek enz. een uitstekend middel om dit geniale werk van een charmante dwarsligger bij een piepjonge generatie te herlanceren. (…) Over de essays kan ik alleen maar zeggen dat de auteurs A.H.J. Dautzenberg, Peter J. van Dijk, Arnon Grunberg, die voor deze gelegenheid de novelle De waarheid en mevrouw Kazinczy herlas, Rick Honings, Oek de Jong, Tomas Lieske, Rob Schouten, Reinold Vugs, Niña Weijers en Joost Zwagerman allen prachtig hun kijk, die meteen ook de veelzijdigheid aanduidt, op persoon en werk van Frans Kellendonk weergegeven. Zelfs in die mate dat je onmiddellijk naar de boekenwinkel of bib zou willen spurten om werk van deze bijzondere auteur aan te schaffen.
Lees hier en hier de recensie
Meer over Extaze 14

Cor Gout over het Kellendonknummer van literair tijdschrift Extaze op Amsterdam FM-Radio

Dit jaar is het 25 jaar geleden dat de schrijver Frans Kellendonk op 39-jarige leeftijd overleed, reden voor het literaire tijdschrift Extaze een themanummer te wijden aan deze bijzondere auteur. ‘Kellendonk’ (Extaze, nummer 14, tijdschrift in boekvorm) werd op 2 juli jl. gepresenteerd o.a. door Jaap Goedegebuure, gastredacteur voor dit speciale Kellendonknummer. Tien vooraanstaande Nederlandse auteurs / essayisten leverden een essayistische bijdrage, onder wie Arnon Grunberg, Tomas Lieske, Joost Zwagerman en Oek de Jong. Verder zijn in dit nummer drie facsimile’s van brieven van Frans Kellendonk afgedrukt. Hoofdredacteur van Extaze, Cor Gout, praat op maandag 13 juli 2015 met literatuurjournalist Peter de Rijk over Frans Kellendonk en de totstandkoming van deze tweeledige hommage: het boek en de avondvullende presentatie in Den Haag. Het boekenuur in het programma Kunst & Cultuur op Amsterdam FM-Radio wordt live vanuit de Openbare Bibliotheek Amsterdam uitgezonden tussen 16.00 en 17.00 uur. De uitzending kan (op de 4de etage van de OBA, op loopafstand van Centraal Station) door belangstellend publiek worden bijgewoond.
Luister hier naar de uitzending
Meer over Extaze 14