Tag: aruba

Michiel van Kempen – Het eiland en andere gedichten

VoorplatEiland-75Michiel van Kempen
Het eiland en andere gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 78 blz.,
€ 18,50
ISBN 978-90-6265-796-4 NUR 306
eerste uitgave oktober 2020
presentatie 18 oktober 2020

Sprankelend als de Caribische wereld waarvan Michiel van Kempen de kenner is, opent Het eiland en andere gedichten met het titelgedicht. Een waaier van impressies schetst Aruba en haar bewoners. Makamba’s, vissers, vrouwen, troepialen, ezels en zelfs spotlijsters spelen een rol. Vervolgens komen meer ‘eilanden’ aan bod in de bundel. Ieder bezoek aan Bonaire of Suriname roept nieuwe gedachten op, zowel over de wonden die de koloniale geschiedenis sloeg als over de rol van de dichter aldaar. De strofen die ontstaan gaan diep, zoals in het gedicht Ver.

Want wat in sprakeloze ogen peillood diep kan zijn
schiet naar boven en dobbert op die zee die woelig is
en blijft en voeden kan, maar ook verraderlijk glad
voor wie de tekens niet verstaat en wentelt naar zijn graf.

In Genen<\em> en Verzoeke geen rouwbeklag wordt afscheid genomen van ouders, dichters en schrijvers. Het zijn uiterst persoonlijke, zeer goed ingeleefde afscheidsgedichten, waarbij de stijl van het gedicht aansluit op die van ontvallen auteurs als Shrinivási, Bhai, Michaël Slory en Bea Vianen. Diversiteit levert dat op, zoals we die in de hele bundel tegenkomen. De autobiografische elementen, de gekozen versvorm en thematiek, toon en kleur, weten steevast de lezer te verrassen. Efemeer als de liefde blijkt het leven, ideaal materiaal voor de dichter. Het zijn dankbare onderwerpen in handen van Michiel van Kempen die met Het eiland en andere gedichten zijn vorige dichtbundel Wat geen teken is maar leeft weet te overtreffen.

Langzaam begon ik te begrijpen
dat het zwijgen tussen de letters
ook betekenis heeft.

Poëzie uit zijn dichtersdebuut Wat geen teken is maar leeft werd opgenomen in de bloemlezing De 100 beste gedichten voor de VSB Poëzieprijs 2014. Over deze bundel schreef Wilbert Voets in de Poëziekrant: «De nihiliserende verloren liefde, schrijnende herhaling van de teloorgang van de ‘onvoorschadelijke beschutting’, en het tastend schikken in het echec. Het is niet voor het eerst dat dit thema bewerkt wordt. Michiel van Kempen destilleert met het talent van zijn pen zijn eigen medicinale elixir uit deze literaire oerbron. Hij voert bepaald geen homeopathische apotheek. Wij prijzen ons gelukkig een hartversterkende teug mee te mogen drinken.»

Michiel van Kempen (1957) is docent Nederlands en bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam. Hij ontving voor zijn werk onder meer de ANV Visser Neerlandia Prijs en werd zowel door Suriname als door Nederland geridderd. Als schrijver van fictie heeft hij diverse romans en verhalenbundels op zijn naam staan.

Meer over ‘Het eiland en andere gedichten’
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Quito Nicolaas digitale gast op drie internationale festivals

Quito NicolaasDichter, schrijver en essayist Quito Nicolaas is in september uitgenodigd deel te nemen aan het Internationale Literatuurfestival in Berlijn, aan het Festival Medellin in Colombia (26 september) en het Festival San Cristobal in Mexico. Vanwege corona bestaan de optredens (voordracht en/of lezing) uit speciaal voor de festivals gemaakte video-opnamen. Van Quito Nicolaas (San Nicolas, Aruba, 1955) verscheen in 2015 bij Uitgeverij In de Knipscheer de tweetalige (Papiaments-Nederlands) bundel ‘Cucuisa cabisha / Als de aloë sluimert’, bezorgd door Fred de Haas en in juli 2019 de bundel ‘Argus’ uit (Engels /Nederlands), ingeleid door Sara Florian.
Klik hier voor de flyer van festival Berlijn
Klik hier voor de flyer van festival Medellin
Meer over Quito Nicolaas bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Doordrongen van de eeuwige verwevenheid van leven en dood.» – Fred de Haas

VoorplatDoorwaaiwoning72Over o.m. ‘Cas di biento /Doorwaaiwoning’ van Olga Orman in Antilliaans Dagblad, 27 juni 2020:

Fred de Haas stelde voor het Antilliaans Dagblad drie afleveringen samen onder de titel ‘Gedichten als troost’. In de laatste aflevering bloemleest hij (met toelichting) een dichtwerk van Jorge Luis Borges, Lucille Berry-Haseth, Olga Orman, Lidia Alexandrova Iotkovskaja en Richard de Veer. Over het gedicht ‘Ciclo’ (‘Kringloop’) van Olga Orman schrijft hij: «Het werk van Olga Orman (1943, Aruba) is onlosmakelijk verbonden met de herinneringen aan haar geboorteland, herinneringen die nog scherper zijn geworden door haar lange verblijf in Nederland. Olga Orman heeft de meeste van haar gedichten in Nederland geschreven. Haar leven heeft zich immers voor het grootste deel in Nederland afgespeeld. Maar nooit is haar geboorteland Aruba ver weg en de beelden die opwellen uit haar herinneringen en latere ervaringen op het eiland zijn krachtig en authentiek. Ze is altijd dicht bij haar land en volk gebleven. Dit blijkt onder andere uit haar verbondenheid met de voornamelijk Papiamentstalige in Nederland gevestigde dichtersgroep Simia Literario (Literair Zaad) die zij jarenlang heeft geleid. Uit de bundel ‘Cas di Biento/Doorwaaiwoning’ die is verschenen in 2015 bij Uitgeverij In de Knipscheer te Haarlem volgt hier een gedicht waaruit blijkt hoezeer de dichter is doordrongen van de eeuwige verwevenheid van leven en dood. Het bewustzijn van de betrekkelijkheid van het bestaan gaat hand in hand met de verwondering over het verschijnsel dat het leven zich steeds weer vernieuwt. Symbool hiervoor is de aarde die – voor het dichterlijk beleven – ’s avonds in slaap valt en de volgende dag weer door de zon tot leven wordt gewekt.

Lees hier het artikel met de gekozen gedichten [ = pdf in bijlage)
Meer over Olga Orman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Fred De Haas op deze site

«Hoog tijd om het Statuut af te schaffen.» – Aart G. Broek

aart g. broekAart G. Broek met Eilanden als bedelende horigen van Nederland in Antilliaans Dagblad, 17 april 2020:
Nederland wist Suriname in 1975 tot onafhankelijkheid te bewegen. De Antilliaanse eilanden bedankten keer op keer voor die opgelegde vrijheid. Zij hebben daartoe het volste recht en kunnen niet tegen hun wil uit het Koninkrijk worden gezet. Vanaf 1990 veranderde het Nederlandse beleid. De verhoudingen zijn uitgesproken koloniaal gebleven. Hoog tijd voor de eilandbewoners om te kiezen. Het Koninkrijk: blijven we erin of stappen we eruit?
Lees verder op Columns+
Of klik hier
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Magie die gebracht wordt als realiteit.» – Wim Rutgers

Opmaak 1Over ‘Versteende liefde’ van Jacques Thönissen in Antilliaans Dagblad, 5 maart 2020:
(…) ‘Versteende liefde’ leest als een avonturenverhaal van liefde en jaloezie, goede en kwade geesten en bovennatuurlijke ingevingen via dromen. (…) De orde in de gemeenschap [van de indianenstam Wayúu] blijkt verstoord te zijn doordat eeuwenlang geleden twee heilige ‘liefdesstenen’ geroofd blijken te zijn. Pas als die weer bij elkaar worden gebracht op hun sacrale plaats, zal de vloek ontkracht zijn. (…) Met deze opdracht voor het hoofdpersonage ontwikkelt zich een spel van helpers en tegenstanders dat zich uitstrekt van de precolumbiaanse periode tot in onze moderne tijd. (…) Zoals het in deze verhalen gaat, dient de hoofdpersoon tal van moeilijkheden te overwinnen. (…) Een avontuurlijke reis volgt naar Haïti, Aruba, Venezuela, naar Cuba en ten slotte opnieuw naar Aruba. (…) Op elk van de geopenbaarde plaatsen wordt een deel van de oplossing gevonden, maar doemt vervolgens een nieuw probleem op. Dat biedt de verteller naast alle fantasie de mogelijkheid een historische inbedding van het verhaal te verstrekken met gegevens over de indianenstam Wayúu en zijn geschiedenis in verschillende delen van het Caribisch gebied en geografische bijzonderheden. De oplossing ligt soms verborgen in schriftelijk documenten, in archieven, maar ook en vooral in oude, eeuwenlang overgeleverde verhalen uit de orale traditie van de Wayúu. (…) ‘Versteende liefde’ is met zijn menselijke en bovenmenselijke strijd tussen goed en kwaad, waarbij de goede krachten na veel strijd en moeite winnen, een pleidooi voor harmonie die mensen en volken niet vervreemdt maar verenigt. (…)
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Veel leesplezier in echt Caribische roman.» – Nico van der Zee

Opmaak 1Over ‘Versteende liefde’ van Jacques Thönissen in Amigoe (Aruba), 23 november 2019:
(…) ‘Versteende liefde’ is een echt Caribische roman, een verhaal waarbij de hoofdpersonen het hele Caribische gebied doorkruisen. Magisch-realisme is de term die goed bij dit boek past. (…) Het is het verhaal van de relatie tussen de twee hoofdrolspelers: de Cubaanse Gabriela en de Arubaan Marlon. Gabriela is van Indiaanse komaf en is met een atletiekploeg op bezoek in Nederland. Marlon woont in Nederland, werkt als tolk Spaans en wordt zo bij het bezoek van de Cubanen betrokken. (…) Als ze aan elkaar voorgesteld worden, komt ineens de naam Wyona bij Marlon op. Zo noemt hij haar ook, zij noemt hem Indjanito. Wyona blijkt de echte indiaanse naam van Gabriela te zijn, Indjanito is de naam die de grootvader van Marlon voor hem gebruikte. De relatie tussen Wyona en Marlon kent een parallel. Honderden jaren geleden, in de tijd van de boekaniers, werd op Cuba de indiaanse jongen Ayuro verliefd op zijn stamgenote Yaruna. (…) Er rust een vloek op de familie van Yaruna. Iedere eerstgeboren dochter zal voor haar twintigste sterven. (…) Het laat zich raden dat Wyona uit de familie van Yaruna stamt, ook een eerstgeboren dochter is en dat haar twintigste verjaardag nadert. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De mysterieuze trillingen van de Cariben.» – Aart G. Broek

VoorplatEnigma-75Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen in Antilliaans Dagblad, 30 december 2019:
(…) Brede Kristensen probeert in zijn boek ‘Caribisch Enigma’ enige herkenningspunten en daarbij enige structuur te ontdekken in wat zich voordoet als een ondoordringbaar mangrovebos. We dwalen rond in een ondoorzichtige wereld. Met een woord dat Kristensen vele malen gebruikt: de wereld is opaak. (…) In de verzameling beschouwingen veronderstelt Kristensen her en der de nodige kennis van werk van auteurs in
de regio, inclusief die van de eigen eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao. (…) Het samenstel van beschouwingen zou ‘opaak’ blijven. Een ondoorzichtige Caribische wereld waar Kristensen zich, aan de hand van literatuur, een weg doorheen wringt. (…) Aan de hand van werk van overwegend bekende Caribische auteurs laat hij zien hoe heftig zij zich hebben ingespannen om vat te krijgen op de werkelijkheid en meer nog op wat daarin verborgen zou liggen. Naast Alejo Carpentier komen we onder anderen Patrick Chamoiseau, Radna Fabias, Albert Helman, Jamaica Kincaid, V.S. Naipaul, Jean Rhys, Saint John Perse en Hans Vaders tegen. Zij wroeten naar herkomst en aankomst op de eilanden, naar het nestelen en naar de eigen identiteit te midden van die van anderen, en wroeten naar wat de werkelijkheid van het samenleven behelst en verborgen houdt aan (mogelijke) schoonheid. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Aart G. Broek op deze site

«De geschiedenis van indianen uit het Caraïbische gebied komt ruim aan bod.» – C.H. Gajadin

Opmaak 1Over ‘Versteende liefde’ van Jacques Thönissen voor NBD / Biblion, 2 december 2019:
Wyona, een atlete uit Cuba, ontmoet de Arubaan Marlon op een sportveld in Limburg. Het blijkt liefde op het eerste gezicht die eveneens getuigt van een eeuwenlange band tussen die twee. Wyona vertelt hem over een genetische vloek waardoor zij binnen een jaar zal sterven. Dan begint hun zoektocht naar verloren magische stenen die zich afspeelt op verschillende plaatsen. Een goedaardige heks stuurt hen aan vanuit Cuba. De geschiedenis van indianen uit het Caraïbische gebied komt ruim aan bod. Het verleden en het heden zijn spannend met elkaar vervlochten. Liefde overwint het kwaad is een toepasselijke term voor dit boek. Thönissen (1939) woont op Aruba en heeft diverse romans geschreven.
Lees hier het signalement
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Quito Nicolaas op Laurens Jz. Coster

VoorplatArgus-75Uit ‘Argus’ van Quito Nicolaas op Laurens Jz. Coster, 22 november 2019:
Laurens Jz. Coster plaatst sinds jaar en dag onder redactie van Raymond Noë iedere werkdag een gedicht op het gelijknamige blog. Het gedicht wordt ook geplaatst op Neerlandistiek.nl. Op 22 november 2019 is het gekozen gedicht ‘Onderweg’ van Quito Nicolaas (1955) uit zijn deze zomer verschenen bundel ‘Argus’. Behalve de Nederlandse originelen bevat de bundel ook de Engelse vertalingen, van de hand van Mildred Antonius.

Onderweg

Als m’n ziel kon nadenken
tussen de muren
van het verleden
hadden m’n gedachten gesproken.

Met een keel vol
gemengde gevoelens
ontvouwen de woorden zich
op de betreurde tong.

Koppige wind,
strijkt neer van de Hooiberg
om de orkaan te onttakelen.

Open het geschiedenisboek
zodat anderen kunnen horen
hoe de vrijheid
elke morgen herademt.

Als zelfs m’n geweten
ophoudt met praten,
zullen herinneringen dit blijven navertellen.

Meer over ‘Argus’
Meer over Quito Nicolaas bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een verlangen om dingen gewoon te zeggen of op te schrijven. Quito Nicolaas koestert de taal.» – Kamiel Choi

VoorplatArgus-75Over ‘Argus’ van Quito Nicolaas op MeanderMagazine, 4 november 2019:
De eerste indruk die ik had van de bundel ‘Argus’ van Quito Nicolaas was openhartige lyriek met weinig pretentie. Regels als ‘Als mijn ogen sluiten / begint een nieuwe dag / omringd door bloemen / met een hemelse geur / het huis van vroeger strelend’ (…) duiden op een naïeve poëtica, een verlangen om dingen gewoon te zeggen of op te schrijven, in alledaagse taal. Quito Nicolaas koestert de taal. (…) Het ‘swingen en zingen van Nederlandse, Engelse, Spaanse en Papiamento woorden’ kwam meer voor in zijn vorige bundel bij In de Knipscheer, de anthologie ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’. Het consequente gebruik van ‘m’n’ en het stokkende ritme van zijn vrije terzines en kwatrijnen zorgen wel voor een exotische sfeer die afwijkt van continentale Nederlandstalige poëzie. (…). Het gebruik van Griekse mythologie in een bundel die zich weert tegen de overheersende cultuur van de kolonisator is op het eerste gezicht vreemd. Ik denk dat Nicolaas’ referentie naar Argus losser is te verstaan, als een metafoor voor de mengelmoes van talen, de ‘spraakverwarring’ waarvan in het eerste gedicht al sprake is. (…) Een gedicht dat de stijl en geest van deze bundel goed vertegenwoordigt is ‘Drijvende zeewolken’. (…) Er staan allusies in naar Griekse maritieme beeldtaal, (…) oorspronkelijke metaforen die de liefde voor Aruba uitdrukken. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Argus’
Meer over Quito Nicolaas bij Uitgeverij In de Knipscheer