Over ‘Doorwaaiwoning’ van Olga Orman in Ñapa (Amigoe), 2 april 2016:
Een selectie gedichten van Olga Orman is vertaald door Fred de Haas. Het geeft mensen die het Papiaments niet machtig zijn een inkijk de strijd voor zelfbestuur en vaderlandsliefde. Olga Orman schreef de 28 gedichten in de periode 1981 tot 2014. (…) Het gedicht Bewust gaat duidelijk over de kolonisatie van de Nederlandse Antillen. (…) En vervolgens over de dekolonisatie. (…) Een terugkerend onderwerp in het werk van Orman is het Papiaments. ‘Geitje toch! Niet “achter terug”, maar “terug” of “ga naar achter”. Eerste les in mijn moedertaal, mijn eerste stap naar later,’ aldus de laatste regels van het gedicht De liefde voor mijn taal uit 1981. Dertig jaar later schreef ze Mijn verhaal over de moeizame ontwikkeling van het Papiaments. ‘Ik was een ruwe diamant: hoe meer slaag mijn sprekers kregen, hoe meer ik op de drie eilanden begon te glanzen.’ (…) Vaak is de vertaling erg raak.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Doorwaaiwoning’
Tag: aruba
«De liefde voor Aruba werkt aanstekelijk.» – Otti Thomas
Over ‘Als de aloë sluimert’ van Quito Nicolaas in Ñapa (Amigoe), 2 april 2016:
Een groot deel van de 42 gedichten houdt verband met de Arubaanse strijd voor zelfbestuur. Een pijnlijke strijd, zoals bijvoorbeeld blijkt uit Het Jaar van de Maan, waarin Nicolaas de gevoelens van Aruba jegens Curaçao verwoordt. (…) Nicolaas is blij met de zelfstandigheid van Aruba, schrijft hij in Verlangen. (…) Tegelijkertijd vindt hij dat er nog veel is om voor te vechten. ‘Mijn Land, je kinderen roepen je op al die barricades, uit een ivoren toren die in Palo Marga werd geboren,’ constateert hij in Natievorming. Met name bij dergelijke gedichten is de uitgebreide uitleg van vertaler Fred de Haas een welkome toevoeging. Nicolaas maakt veelvuldig gebruik van termen, waar een hele geschiedenis aan vast zit. De ivoren toren en Palo Marga verwijzen naar de protesten tegen de plannen voor een dragrace circuit, die uiteindelijk resulteerden in de val van de eerste regering na de status aparte, legt De Haas uit in een voetnoot. Nicolaas schrijft ook over andere ontwikkelingen. Afro-Arubaan gaat bijvoorbeeld over migranten, die ondanks hun belangrijke bijdrage aan de opbouw van Aruba gediscrimineerd worden.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
«De rijkdom van deze dichtbundel komt volledig tot zijn recht.» – Ezra de Haan
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Literatuurplein, 2 maart 2016:
Met ‘Als de aloë sluimert is een belangrijk deel van de poëzie van Quito Nicolaas eindelijk in vertaling verkrijgbaar. Het levert een gedichtenbundel die meer inzicht geeft in de geschiedenis van en het leven op Aruba dan menig dikke roman zou kunnen bewerkstelligen. (…) De voorbeeldige vertaling, het uitgebreide voorwoord en het notenapparaat van Fred de Haas, en ook de uitleg met betrekking tot de schrijfwijzen van het Antilliaans zorgen ervoor dat de rijkdom van deze dichtbundel volledig tot zijn recht komt. Ook voor de niet-Papiamentstalige Nederlander. De gedichten van Quito Nicolaas kenmerken zich door hun toon. De dichter legt niets uit, let vooral op de schoonheid van de taal en verwacht dat de lezer begrijpt wat hij tussen de regels door vertelt. Waar een dichter als Walter Palm het regelmatig van de alliteratie moet hebben, kiest Nicolaas, in de originele Papiamentstalige gedichten deels voor het eindrijm, maar nog vaker voor de woorden zelf en de beelden die ze oproepen. Een gedicht als ‘Golven’, uit de afdeling ‘Creolisering’ in deze bundel, wordt ook echt door golven gedragen. Steeds weer komt de tekst in beweging door de gedachten die Nicolaas er aan toevoegt. Als water dat golft, omslaat, terugstroomt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’
«Intieme geschiedenis van Curaçao.» – Fred de Haas
Over ‘Bida, remordementu, konfeshon i krítika’ van Antoine J. Maduro in Ñapa Literatuur (Amigoe), 30 januari 2016:
Het leven van de Curaçaose schrijver, voetballer en muzikant dr. Antoine ‘Twan’ J. Maduro omspant bijna de hele twintigste eeuw. Antoine Maduro werd in 1909 geboren op Aruba, waar, zoals hij zelf schrijft, zijn navelstreng ligt begraven. Hij verliet ons in 1997, na een sociaal en intellectueel rijk leven op Curaçao. Kennismaken met het leven van Antoine ‘Twan’ Maduro betekent ook op een persoonlijke, onorthodoxe manier kennismaken met de eeuw die achter ons ligt. Zijn leven raakt aan de kleine en grote, maar vooral ook aan de intieme geschiedenis van Curaçao, een geschiedenis die je niet zomaar in de officiële boeken kunt vinden. Het is te danken aan het initiatief en het doorzettingsvermogen van Daphne van Schendel-Labega – velen van ons hebben haar nog gekend in de jaren zestig als het hoofd van de Bibliotheek op Curaçao – dat wij in staat zijn dit leven van de wieg tot het graf te volgen.
Lees hier het artikel
Meer over Antoine J. Maduro
«Mooie roman met veel aandacht voor de couleur locale.» – Annemiek Buijs
Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen, voor NBD | Biblion 2 december 2015:
Roman van de uit Limburg afkomstige schrijver (1939), die sinds 1962 op Aruba woont. Hij publiceerde eerder onder meer ‘Devah’*. Net als in ‘Devah’ staan opnieuw zigeuners centraal. Het verhaal speelt zich af in een dorp in de buurt van Roermond. Bij het dorp is een zigeunerkamp; sommige zigeuners werken op de Martinushoeve, zoals Djego. Martin, de zoon van de boer, is heimelijk verliefd op danseres Vladja, maar moet van zijn ouders met zijn buurmeisje trouwen. Als dochter Ankie een ongeluk krijgt, wordt zij genezen door een zigeunervrouw en sindsdien vereert zij Sarah de Zwarte Madonna, de patroonheilige van de zigeuners. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en zijn de zigeuners niet meer veilig. Djego en Vladja duiken onder op de boerderij, maar met anderen loopt het slechter af. Mooie roman met veel aandacht voor de couleur locale, de zigeunercultuur en de genocide op zigeuners. Een eerbetoon aan het verzetswerk van de vader van de schrijver die onder codenaam meneer T. een bijrol speelt.
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Jacques Thönissen schreef op Aruba een Limburgse liefdesroman.» – Bart Ebisch
Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen in Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad, 01 december 2015:
De roman handelt over de Tweede Wereldoorlog, de standenmaatschappij, het Roomse leven, de vervolging van zigeuners en de liefde. (…) In het boek wordt Sarah, de Zwarte Madonna aanbeden. Met de nodige twisten tot gevolg. De zigeuners beschouwen haar als hun patroonheilige. Een beeldje van Sarah bevindt zich in een crypte bij het plaatsje Saintes-Mariesde-la-Mer in Zuid-Frankrijk, in de buurt van Marseille. Voor de meeste zigeunerstammen is het een belangrijke bedevaartplaats. De verering van Sarah vindt de oorsprong aan het begin van onze jaartelling. (…) Op het einde van de roman moeten de inwoners evacueren voor het oorlogsgeweld. ‘Dat is echt gebeurd. Plotseling waren we vluchtelingen. Te voet naar Brüggen, daarna op de trein naar Drenthe, waar mijn oudste broer en ik gescheiden werden van onze ouders en jongste broer. Dat vergeet je nooit meer. Ik wilde onderwijzer worden. Tijdens mij studie ontmoette ik mijn latere vrouw, een Arubaanse. Ik ben haar achterna gegaan. Na mijn pensioen ben ik begonnen met schrijven.’
Lees hier het interview
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een aangrijpend en intelligent werk.» – André Oyen
Over ‘Tirami sù’ van Ronny Lobo op Ansiel, 13 november 2015:
In ‘Tirami sù’ het tweede boek van Ronny Lobo staat de architectuur niet echt centraal maar draait het meer om het biologische ouderschap. Kenzo Schmidt, Karin Oei en Roy Goodweather uit ‘Bouwen op drijfzand’ mogen dan als personage ook in deze roman terug opduiken, toch is ‘Tirami sù’ wel degelijk een op zich staand werk. (…) Doordat de architectuur een bijrol speelt in deze roman is het geheel iets minder technisch en leest het geheel nog vlotter. ‘Tirami sù’ is een aangrijpend en intelligent werk in een bijzonder knappe taal en stijl over een intense zoektocht naar biologische ouders.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tirami sù’
Meer over ‘Bouwen op drijfzand’
«Jacques Thönissen is een rasverteller.» – Wim Rutgers
Over ‘Sarah de Zwarte Madonna’ van Jacques Thönissen in Antilliaans Dagblad, donderdag 19 november 2015:
Het verhaal is een eerbetoon aan de zigeuners. Centraal staat daarbij de Zwarte Madonna, die in Saintes Maries de la Mer in Zuid-Frankrijk vereerd wordt, een madonna die als beschermheilige ingeroepen wordt in alle aspecten van het dagelijkse leven en die genezende kracht zou hebben. De roman is meer dan alleen een oorlogsroman. Het verhaal gaat over het leven van alledag op het platteland in Midden-Limburg, in een milieu van jongeren en mensen op leeftijd, twee rivaliserende boeren op grote boerderijen, een wat op de achtergrond figurerende rijke en aanzienlijke rentmeester én de zigeuners die in de kleine gemeenschap zowel acceptatie als weerstand oproepen. (…) Jacques Thönissen is een rasverteller. Het schrijfplezier straalt van elke pagina. Dat is in zijn gemakkelijk leesbare stijl direct al duidelijk. Jacques Thönissen heeft zijn geboortestreek al decennia lang verlaten maar hij weet de sfeer van het katholieke platteland van zijn jeugd nog feilloos op te roepen. Hij is een schilder met woorden.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Sarah de Zwarte Madonna’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een sterke tweetalige bundel.» – André Oyen
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Ansiel, 4 november 2015:
In deze mooie selectie bruist de geschiedenis, cultuur en levensstijl van een Caribisch volk. Het is een sterke tweetalige bundel waarin de lezer ook wordt vertrouwd gemaakt met termen als ‘landskind’ en ‘creolisering’. De woorden doordesemd van nostalgie en verlangen nemen je mee naar de spirit en schoonheid van Aruba!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
Quito Nicolaas leest het gedicht ‘Golven’
In aansluiting op het radio-interview met Quito Nicolaas op Amsterdam FM-radio op maandag 21 september 2015 nodigt Rob Zwetsloot Quito Nicolaas uit om een gedicht ‘op camera’ te lezen uit zijn zojuist verschenen bundels ‘Als de aloë sluimert’. De keuzze viel op het gedicht ‘Golven’.
Luister hier naar de uitzending
Meer over Quito Nicolaas bij Uitgeverij In de Knipscheer