Astrid H. Roemer in Beeld en Geluid op school

De wereld heeft gezichtBeeld en Geluid op school heeft onlangs een collectie ‘transkoloniale werken’ (met AV-materiaal) beschikbaar gemaakt voor gebruik in het onderwijs. Meer dan ooit ligt de focus in onze wereld op hoe wij met elkaar omgaan en hoe we naar elkaar kijken. Vanuit welk perspectief kijk je naar de geschiedenis en wordt het niet tijd om vanuit andere kanten naar onszelf en anderen te kijken? Beeld en Geluid op school heeft boeken verzameld waarbij die ‘andere kijk’ en het ‘andere verhaal’ centraal staat. Ze vroeg aan een aantal schrijvers met transkoloniale roots hun top 5 te geven van boeken die absoluut gelezen moeten worden, die een noodzaak hebben. Dit resulteert in een lijst van must reads – ingeleid door de schrijvers. In juni 2021 is van Astrid H. Roemer (1947)aan de lijst toegevoegd haar vroege (1976) novelle ‘Waarom zou je huilen mijn lieve, lieve’, een novelle over een armoedig maar toegewijd Surinaams echtpaar dat op dramatische wijze een lot uit een loterij wint en verliest. De novelle is (ook) verschenen in 1991 bij Uitgeverij In de Knipscheer (als Globe Pocket) in Roemers bundeling van verzamelde novellen onder de titel ‘De wereld heeft gezicht verloren’. Ook haar recente roman ‘Gebroken wit’ is in juni 2021 opgenomen in deze collectie van Beeld en Geluid op school.
Klik hier voor lesprogramma ‘Waarom zou je huilen mijn lieve, lieve’
Meer over ‘De wereld heeft gezicht verloren’
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer

Filmgedicht Astrid H. Roemer in Brommer op zee

filmgedichtRoemerHet filmische element in het VPRO-boekenprogramma ‘Brommer op zee’ was op zondag 16 mei 2021 het gedicht ‘Ik wacht bij de Surinamerivier’ van Astrid H. Roemer. Het gedicht is gekozen uit haar tweede bundel ‘En wat dan nog’ uit 1985 verschenen bij Uitgeverij Furie (een imprint van Uitgeverij In de Knipscheer). Het gedicht werd later dat jaar in licht herziene vorm ook opgenomen in de bundel ‘NoordzeeBlues’ bij Uitgeverij De Geus, welke versie gebruikt is in de verfilming. Astrid H. Roemer ontvangt later dit jaar de Prijs der Nederlandse Letteren. Hieronder treft u beide versies aan. Regisseur Lemuël de Graav maakte er zijn versie van. De stem is van Romana Vrede.

ik wacht bij de surinamerivier
waar lucht en licht in water hangen
zee en rivier elkaar ontvangen eb en vloed
golven van verlangen. Ik wacht adem met deining
van troost water zucht over mijn gezicht waarheid van zijn
tussen lucht en mij. Ik wacht afval met mij sputum wordt
golf wordt rimpel mijn gezicht! Ik wacht regen wordt
vloed en overspoelt mij zie zon noch sterren
heb geen gezicht. Ik wacht water trekt weg
rivier verlaat mij poel ban botten
staart mij aan: WAAR BEN JIJ?

ik wacht aan het noordzeestrand

. . .

ik wacht bij de surinamerivier
waar lucht en licht in water hangen
zee en rivier elkaar ontvangen eb en vloed
golven van verlangen – ik wacht adem met deining
van troost nacht zucht over mijn gezicht waarheid van zijn
tussen dag en mij – ik wacht afval met mij sputum wordt
golf wordt rimpel mijn gelaat – ik wacht regen wordt
vloed en overspoelt mij zie zon noch sterren
heb geen gezicht – ik wacht water trekt weg
oever verlaat mij poel ban botten
staart mij aan: waar ben jij

ik wacht bij de surinamerivier
waar lucht en licht in water hangen
zee en rivier elkaar ontvangen eb en vloed

Kijk hier naar het filmgedicht
Meer over Astrid H. Roemer op deze site

Virusvrij. www.avg.com

Gedicht van Astrid H. Roemer

In zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Vandaag (27 april 2021) is het de sterfdag van W.F. Hermans, maar ook de geboortedag van onder anderen Robert Anker, Astrid H. Roemer, Paul Hautmans en Bies van Ede. Bij wijze van felicitatie kiest Wim van Til voor een gedicht van Bies van Ede; uitgeverij In de Knipscheer kiest in dit bericht voor het gedicht ‘Soeps’ van Astrid H. Roemer (1947) uit haar bij Uitgeverij In de Knipscheer verkrijgbare cd ‘Omhels mij’ met muziek van en uitgebracht door Frank Ong-Alok in 2008. Dit gedicht is ook opgenomen in de door Klaas de Groot samengestelde bloemlezing ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’.

Soeps

In mijn huishouden staat soep zelden
op tafel. Niemand heeft daarover een klacht
geuit.
Vooral soep met balletjes. In handpalmen
gekneed.
Liefst zo klein als te grote knikkers.
Wie lust zoiets!
En dan als voorgerecht. In mijn land
ken ik de maaltijdsoep. Vol en stevig als een
mislukt hoofdgerecht. Pindasoep. Met
bananen
tomtom. Gestampt in een houten stamppot.
Door vrouwen.
Wie kan zoiets zwaars aan? Stamppot met
zuurkool
is nog net geen soep met balletjes

Als jij komt eten bak ik je een poets:
bloemkoolsoep krijg je opgediend met room.
Als nagerecht. Ik begin duur met kaviaar en
flinterdunne
biscuitjes met champagne (-hanestaart) van
een ‘goed huis’.
Daarna mag jij zelf wat halfgaar gebakken is
halen.
Uit mijn magnetronoven. Tenminste als je
een
warm mensenhart na zoveel soeps
kunt verdragen. Als hoofdgerecht. In bed?

Meer over ‘Omhels mij’
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Frank Ong-Alok bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’

«Alle akelige dingen die in het boek gebeuren ervaar je niet direct, maar via een schitterende omweg.» – Basje Boer

Over de gekte van een vrouwOver ‘Over de gekte van een vrouw’ van Astrid H. Roemer in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
(…) Ze schreef tal van boeken, waarvan ‘Over de gekte van een vrouw’ het bekendste werk is. (…) Ze bouwde haar roman op uit fragmenten, schakelt heen en weer tussen heden en herinnering – ook dat geeft niet meteen toegang tot Noenka’s verhaal. Maar dat fragmentarische maakt je ook, op een heel wezenlijke manier, deelgenoot van Noenka’s beleving. (…) In ‘Over de gekte van een vrouw’ houden tegengestelde krachten elkaar in balans: natuur staat tegenover religie, lichaam tegenover geest, wit tegenover zwart, verwekking tegenover sterven. Ouder zijn minnaars, een orchidee in bloei maskeert de stank van de dood. Een moeder sterft, een kind wordt geboren. Heden en verleden lopen door elkaar, en dat voelt even tegenstrijdig als logisch. Wat jaren geleden gebeurde, gebeurt opnieuw. Het leven is herhaling en beweegt zich in cycli.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site [ = ]

«Ze ontvluchtte de verstikking in Suriname door naar het land te gaan dat ze verantwoordelijk hield voor de wantoestanden.» – Warda El-Kaddouri

90-6265-289-1Over ‘Sarnami, hai’ van Bea Vianen in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
Het verhaal van Suriname van binnenuit, zo wordt het werk van Bea Vianen het meest gekarakteriseerd. En dat is niet onterecht, maar nog specifieker is het het verhaal van Suriname beschreven vanuit een vrouwelijk perspectief. Hoewel Vianen ook poëzie en korte verhalen op haar naam heeft staan, staat zij vooral bekend om haar romans. ‘Sarnami, hai’ (…) werd een van de meest gelezen en meest geliefde romans in het Suriname van haar generatie. Als eerste vrouwelijke romanschrijver inspireerde Vianen met haar klassieker andere Surinaamse schrijvers, zoals Astrid Roemer, (…) die haar bedankt toen die de P.C. Hooftprijs in ontvangst nam. Een belangrijk thema in haar werk is de drang naar vrijheid. (…) Ze wordt gezien als een van de belangrijkste Nederlands-Caraïbische auteur van de vorige eeuw. (…)
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Bea Vianen en ‘Sarnami, hai’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

«Tip: lees ‘Het eind van de kaart’.» – Xandra Schutte

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘De stille plantage’ van Albert Helman in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
In zekere zin doet ‘De stille plantage’ denken aan ‘Heart of Darkness’ van Joseph Conrad: in het hart van de wildernis wordt de beschaving ontmaskerd. De roman gaat niet zozeer over de slaven, maar over het demasqué van de witte mens, die in de tropische oorden niets te zoeken heeft. Niet alleen Willem Das is onmenselijk, Raoul is het evengoed, in zijn halfzachte aanpassing aan het plantersregime. En het oerwoud, dat blijft zijn ongenaakbare gang gaan, ook als Raoul en de zussen naar Engeland zijn verhuisd. De stille plantage raakt meedogenloos overwoekerd. Tip: lees ‘Het eind van de kaart’.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Albert Helman’s ‘Het eind van de kaart’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

«Wie de Molukse gemeenschap in Nederland wil begrijpen moet het boek van Frans Lopulalan lezen.» – Lotfi El Hamadi

VoorplatSneeuw-75Over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’ van Frans Lopulalan in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
Wie wil begrijpen waarom het RMS-vaandel nog altijd fier wappert bij de derde en vierde generatie Molukse Nederlanders, moet het boek van Frans Lopulalan lezen. De rest van Nederland lijdt dan misschien aan soort koloniale amnesie, de Molukkers zullen de herinnering aan de bloedige dekolonisatiestrijd en de gevolgen ervan niet gauw vergeten. Het is een van de weinige literaire werken over de Molukse gemeenschap in Nederland.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

Nawal el Saadawi overleden

Saadawi en WalkerDe Egyptische schrijver, arts en feministe Nawal el Saadawi (1931) is vandaag overleden. Ze werd 89 jaar. Zij werd in Nederland bekend door diverse titels over het thema vrouwenonderdrukking, zoals ‘De gesluierde Eva’, in 1980 uitgegeven door de Vlaamse uitgeverij Kritak en later verschenen als Rainbow Pocketboek van Uitgeverij Maarten Muntinga. Daarnaast was El Saadawi ook auteur van novellen, romans en reisverhalen. In die hoedanigheid vond zij onderdak bij Uitgeverij In de Knipscheer, tot eind jaren negentig actief als uitgever van vertaalde literatuur met een sterke vertegenwoordiging van vrouwelijke auteurs: Ama Ata Aidoo, Mariama Bâ, Marie Cardinal, Maryse Condé, Angela Davis, Buchi Emecheta, Nawal el Saadawi, Simone Schwarz-Bart, Alice Walker e.v.a. Nawal el Saadawi kwam in die jaren diverse keren naar Nederland, net als Alice Walker.

Wat me vooral is bijgebleven is een avond die de uitgeverij op 23 oktober 1992 organiseerde in de Aula van de Universiteit van Amsterdam. Van Alice Walker was net de roman ‘Het geheim van de vreugde’ verschenen over vrouwenbesnijdenis, een thema dat ook voortdurend werd aangekaart door Nawal el Saadawi. Die avond ontmoetten de beide auteurs elkaar voor het eerst. Het werd een memorabele avond, met ook nog een voordracht van Astrid Roemer en een gastoptreden van Gerda Havertong in een stampvolle zaal, met vooral Nederlandse, Surinaamse en jonge Somalische vrouwen die vragen mochten stellen aan de auteurs.

franc knipscheer, Haarlem

Lees hier het verslag in Trouw
Lees hier de open brief die Alice Walker in 2011 schreef aan Nawal el Saadawi
Lees hier het verslag van Astrid Roemer over haar eerdere ontmoeting met Alice Walker in 1990, gepubliceerd in Callaloo 1995
Meer over Nawal el Saadawi bij Uitgeverij In de Knipscheer

Astrid H. Roemer krijgt Prijs der Nederlandse Letteren 2021

Astrid RoemerAstrid H. Roemer. © Raúl Neijhorst

Schrijver Astrid H. Roemer (Paramaribo, 27 april 1947) ontvangt dit najaar de Prijs der Nederlandse Letteren 2021. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van € 40.000. Minister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon maakte dit namens het Comité van Ministers van de Taalunie bekend. Astrid H. Roemer is de eerste auteur uit Suriname die bekroond wordt met de Prijs der Nederlandse Letteren. Uit het juryverslag: ‘Met haar romans, toneelteksten en gedichten bekleedt Astrid H. Roemer een unieke positie in het Nederlandstalige literatuurlandschap. Haar werk is onconventioneel, poëtisch en doorleefd. Roemer slaagt erin thema’s uit de recente grote geschiedenis, zoals corruptie, spanning, schuld, kolonisatie en dekolonisatie, te verbinden met de kleine geschiedenis, het verhaal op mensenmaat’, stelt de jury onder voorzitterschap van prof. dr. Yves T’Sjoen.
Lees hier het hele bericht
Meer over Astrid H. Roemer op deze site

Een groslijst voor meer vrouwen in de canon.

vrouwentekenGroslijst canon Nederlands proza door vrouwen op Tzum, 9 januari 2021:
“Vorig jaar publiceerde Elena Ferrante in The Guardian een lijst van 40 romans geschreven door vrouwen. Zo’n lijst, liefst nog wat uitgebreider, zou er ook in Nederland moeten komen. De canon blijft voornamelijk een mannenzaak. Laten we er eens een lijst tegenover zetten van proza geschreven door vrouwen. Deze lijst pretendeert niet volledig te zijn. We presenteren een, hopelijk handzame, lijst met proza geschreven door vrouwen voor leerlingen en docenten die weleens wat anders willen lezen dan De Grote Drie. Hieronder staat een groslijst om wat diversiteit aan te brengen in de canon. Als je een toevoeging hebt, geef dan een pleidooi voor een boek (proza) en dan voegen we dat boek wellicht toe. Wij gaan door tot maximaal 200 prozawerken.” Van Uitgeverij In de Knipscheer staan op de groslijst auteurs van vroeger en nu bij de uitgeverij: Marion Bloem, Damesschrijfbrigade Dorcas, Henna Goudzand, Helen Knopper, Annel de Noré, Astrid H. Roemer, Diana Tjin, Bea Vianen, Etchica Voorn, Aya Zikken. Als de genoemde titels van deze auteurs nog leverbaar zijn in edities van In de Knipscheer kunt u op de blauwgemaakte namen klikken.
Lees hier het artikel van Marie-José Klaver op Tzum