«Matić’ poëzie zit vol referenties aan jazzmuziek.» – Erik van den Berg

Opmaak 1Over ‘Haarlem Nocture’ van Djordje Matić in Jazzbulletin, september 2016:
Doet jazz ertoe voor dichters van nu? Ongetwijfeld minder dan voor Hanlo en zijn generatiegenoten – maar zie Haarlem Nocturne, het Nederlandse poëziedebuut van de in Kroatië geboren zanger, vertaler en dichter Djordje Matić. Niet alleen verwijst de titel naar de bekende standard (met één a minder) uit 1938, Matić’ poëzie zit vol referenties aan jazzmuziek, die voor hem is verbonden met thema’s als ballingschap, nomadendom en uitsluiting. In 1991 ontvluchtte Matić zijn geboorteland en sinds 1993 woont en werkt hij in Nederland. ‘Een balling is een virtuoos / van dissonantie / een autist / een beschaamde gerechtigde / zonder vergunning’, schrijft hij in ‘Mensen zoals wij’, dat hij opdraagt aan Thelonious Monk. In andere gedichten waren de schimmen rond van Miles Davis, John Coltrane en George Coleman (‘Amsterdam after Dark’). Blue Bossa van Dexter Gordon, ‘barstend van kracht’, confronteert de dichter met het leven dat hij definitief achter zich liet: ‘Weemoed ineens / over een niet geleefd verleden / ineens.’
Lees hiert de recensie
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«Matić heeft laten zien dat hij veel in zijn mars heeft.» – Hans Puper

Opmaak 1Over ‘Haarlem Nocture’ van Djordje Matić op MeanderMagazine, 3 september 2016:
De Kroaat Djordje Matić woont sinds 1993 in Nederland. Haarlem Nocturne is zijn Nederlandstalige debuut; in 2013 verscheen in Kroatië zijn bundel Lingua franca. Het is een bundel over ballingschap en Matić is dichter; het is daarom niet verwonderlijk dat hij die ontheemding vaak koppelt aan taal: ‘Ik heb niet meer dan één naam / ik heb meerdere versies ervan / honderd verschillende manieren waarop ze / – een naam als deze – onmogelijk / geschreven en gesproken hebben.’ Mooi is, dat hij het gevoel van ontheemding in de tweede strofe van dit gedicht niet direct beschrijft, maar via de worsteling van anderen met de uitspraak van zijn naam. (…) Dit is een gedicht uit de eerste afdeling, ‘Een ander geluid’. Je vindt daarin ook een treffend beeld van de vluchteling, voor wie de wereld nooit meer hetzelfde wordt – iets wat helaas van alle tijden is. In de noot bij ‘Swift departures’ staat dat ‘swift’ niet alleen het Engelse bijvoeglijk naamwoord ‘snel’ is, maar ook ‘gierzwaluw’. Een rake titel. Als gierzwaluwen hun nest verlaten, blijven ze anderhalf jaar in de lucht en als ze landen zijn hun poten zo vervormd dat ze nooit meer op vlakke grond kunnen staan: ‘Zo meten hun veranderde poten / precies hoeveel schever de wereld is geworden / sinds zij weggevlogen zijn’. De gedichten uit de tweede afdeling, ‘Blauw’, (…) zijn gegroepeerd rond jazzmusici als Miles Davis, Chet Baker en Thelonious Monk, die in zekere zin ook balling zijn. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Haarlem nocturne’

29 mei de Hillegomse presentatie van ‘Haarlem Nocturne’.

Microsoft Word - Flyer  DjordiDjordje Matic presenteert ‘Haarlem nocturne’ in Het Raam:
Dichten is voor veel mensen al moeilijk en als het dan ook nog niet in je moedertaal is, lijkt dat vrijwel onmogelijk te zijn. Maar de in Kroatië geboren dichter Djordje Matic is dat wel gelukt. Hij woont sinds 1993 in Hillegom en debuteert met zijn dichtbundel ‘Haarlem Nocturne’. Speciaal voor de inwoners leest Matic op zondagmiddag 29 mei vanaf 15:00 uur voor uit eigen werk. Hij doet dit in Het Raam (Prinses Irenelaan 16). Matic neemt de toehoorders dan mee op een dichterlijke reis van ballingschap, eenzaamheid, herkenning en erkenning. Ook gaan zijn gedichten over jazzmusici als Miles Davis en Billie Holiday die Matic bewondert. Bijzonder is, dat een aantal van de voorgelezen gedichten begeleid worden door muziek. Na afloop kunnen de mensen uit het publiek een aangeschafte dichtbundel laten ondertekenen door de auteur. De toegang is gratis en de zaal is een half uur voor aanvang open. Aan het programma werken o.a. mee Peter de Rijk (literatuurjournalist en radioprogrammamaker) en Franc Knipscheer (uitgever).
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«Niets meer of minder dan een getuigenis.» – Karel Wasch

Opmaak 1Over ‘Haarlem Nocture’ van Djordje Matić op Leestafel, mei 2016:
De gevolgen van ballingschap, het noodgedwongen verkeren in een vreemd land, niet het vaderland, zijn van alle tijden. In de Tweede Wereldoorlog raakten miljoenen ontheemd, nu zijn er de vluchtelingen die het Europese contingent noodgedwongen overspoelen, verdreven van huis en haard. Dat geeft een vreemde dissonantie, een hapering, een stilstaande tijd, een bevroren beweging. (…) En dat dit bijna geruisloos gelinkt kan worden aan jazz als muziekvorm is bijna logisch. (…) Het tweede gedeelte van de bundel heet Blauw, waarschijnlijk naar de compositie Blue (en Another Kind of Blue) van Miles Davis. (…) In het eerste deel van de bundel dat is getiteld Een ander geluid, staan gedichten zonder jazz, maar van eenzelfde ontheemdheid. (…) Deze bundel is niets meer of minder dan een getuigenis. Een getuigenis van de ontheemding, van de wanhoop en gelukkig ook van de hoop, waarbij de jazz mooi als trooster optreedt. (…) Sinds 1993 woont Djordje Matic in Nederland. Deze bundel is zijn poëziedebuut. Dat belooft veel goeds!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Haarlem nocturne’

Maandag 7 maart Djordje Matic in ‘Kunst & Cultuur’

Djordje Matic2Foto Harry van Kesteren

Over ‘Haarlem nocturne’ van Djordje Matic op Amsterdam FM-Radio, 7 maart 2016:
In het tweede uur van Kunst & Cultuur (vanaf 16.oo uur) is Djordje Matic te gast met zijn deze week te presenteren Nederlandse poëziedebuut ‘Haarlem nocturne’. In 2013 verscheen in Kroatië zijn dichtbundel ‘Lingua franca’, een van de best ontvangen dichtbundels van de afgelopen jaren in de Balkan-regio. Voor zijn in 2014 gepubliceerde essayboek ‘The Secret Life of Songs’ (over populaire Kroatische muziek van de jaren negentig) werd hij in 2015 in Kroatië bekroond met de essayprijs.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«John Coltrane en Ben Webster zingen door de bundel.» – Paul Lips

Opmaak 1Over ‘Haarlem Nocturne’ van Djordje Matic in Haarlems Dagblad, 19 januari 2016:
In het titelgedicht ‘Haarlem Nocturne’ beschrijft hij hoe hij ’s nachts een ‘potje’ gaat praten bij het standbeeld van de vermeende uitvinder van de boekdrukkunst op het ‘Grote Plein’. Allebei zijn ze buitenstaander: ‘…Met die geheime kennis/praten we vertrouwelijk met elkaar:/ik, de Vliegende Balkaniër/en hij, een lokale dromer/van vergane dromen…’. (…) Muziek inspireert hem name de jazz. Tijdens zijn onbezorgde jeugd in een intellectueel gezin kwam hem via de radio al het internationaal vermaarde ‘Hocus Pocus’ van Focus ter ore. Hij raakte geïnteresseerd in punk- en metalmuziek, stelde fanzines samen, en was verbluft toen hij in 1986 een concert van jazztrompettist Miles Davis in Belgrado bezocht. ‘Harlem Nocturne’ (een jazzstandard uit 1939 van Earle Hagen en Dick Rodgers), ‘Amsterdam after dark’ (Steve Coleman), John Coltrane en Ben Webster zingen door de bundel. Al zwervend en dichtend trekt de ‘expert in eenzaamheid’ Matic langs rood verlichte ramen in Amsterdam. Langs doodlopende wegen, reclames in brandende kleuren en ‘dreigende straatpalen’, om uit te komen bij de gedenkplaat van Chet Baker, die bij Hotel Prins Hendrik overleed. ‘…Een gemartelde zak botten en vlees/op de meedogenloze klinkers…’.
Lees hierhier het artikel
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«Vele van zijn gedichten gaan over het gevoel van balling zijn.» – Katinka de Buck

Opmaak 1Over ‘Haarlem nocturne’ van Djordje Matic in Witte Weekblad, 6 januari 2016:
Vele van zijn gedichten gaan over het gevoel van balling zijn, het gevoel van nergens bij horen: “Ik zit tussen twee culturen in en tussen twee talen in. Het is een worsteling om voor het juiste begrip het juiste woord te vinden. De associaties zijn heel anders. Soms vind ik het woord niet in de ene taal, maar wel in de andere taal. Als balling is dit enige instrument wat ik heb, de taal is mijn thuis. Schrijven is een ingewikkeld maar prachtig spel!” Zijn gedicht Eerste dagen verhaalt over zijn kennismaking met de Nederlandse taal: “Zij heeft me aan haar dij vastgenaaid en over zes grenzen heengebracht. En wat een rumoer deze taal, wat een angstwekkend gebrom bijna als de stilte tussen mij en degenen met wie ik geen enkele taal deel en met wie ik zou willen praten.”
Lees hier het interview
Meer over ‘Haarlem nocturne’

«Wonderschone verwoording van wat ontheemding met mensen doet.» – Ezra de Haan

Opmaak 1Over ‘Haarlem nocturne’ van Djordje Matić op Literatuurplein, 4 januari 2016:
Zonder ook maar ergens larmoyant te worden maakt Matić ons deelgenoot van zijn gevoelens en ervaringen. Neem zijn gedicht Steeds minder waarin hij beschrijft hoe een documentaire over Rothko deels wordt gewist door het opnemen van een documentaire over Dubrovnik. Juist het moment van de grens tussen twee werelden en hoe hij dat opschrijft, bevalt mij zeer. (…) Matić schetst de lastige spagaat waarin de nieuwe Nederlander zich bevindt. Het is een daar en hier en nergens thuis. Of zoals hij zelf schrijft: Ik bezing andere steden/ omdat ik die van mij niet meer bezingen kan. (…) Zijn dichtbundel is een wonderschone verwoording van wat ontheemding met mensen doet, waar ze ook vandaan komen en wat de reden voor hun buitensluiten ook is. De regels en metaforen die Matić kiest zijn virtuoos als de artiesten naar wie hij luistert. Hun blues klinkt door in zijn taal en laat je genieten. Al doet het soms pijn.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Haarlem nocturne’

Ariel Dorfman – Bedrieg de schijn. Verhalen

Ariel Dorfman
Bedrieg de schijn
Oorspronkelijke titel Cría ojos
Chili / Argentinië
Eerste uitgave 1986
i.s.m. uitgeverij Zuid
ISBN 90-6265-233-6

De verhalen in Bedrieg de schijn heeft Ariel Dorfman in ballingschap – deels doorgebracht in Amsterdam – geschreven. Ze zijn een demonstratie van gedrevenheid en vakmanschap en van de overtuiging dat literatuur in deze omstandigheden een daad van verzet moet zijn tegen uitbuiting, onderdrukking en foltering, dat literatuur tot taak heeft het gewenningsproces te ondermijnen en de hoop op betere tijden levend en de solidariteit intact te houden. Dorfman weigert de werkelijkheid onder Pinochet als normaal te beschouwen, en deze verhalen worden dan ook gekenmerkt door een dreigende en drukkende, surrealistische atmosfeer, waarin de verhaalfiguren, meestal gewone mensen, met moed en overtuiging naar een uitweg zoeken. De kracht van Dorfman is dat hij met zuiver literaire middelen werkt zodat de ‘boodschap’ nooit aan de lezer wordt opgedrongen.

De Chileense schrijver Ariel Dorfman (geboren in 1942 in Argentinië) was voor en tijdens de periode Allende zeer actief als stimulator van een eigen Chileense culturele identiteit. Hij publiceerde daarover enkele essays die inmiddels de status ‘klassiek’ hebben gekregen. Na de gewelddadige machtsovername van Pinochet in 1973 koos Dorfman voor een leven in ballingschap, hij doceerde literatuurwetenschappen o.m. in Nederland en de VS. In 1985 verscheen van hem de roman Weduwen.

Alioum Fantouré – Tussen de keerkringen

Alioum Fantouré
Tussen de keerkringen
Oorspronkelijke titel Le cercle des tropiques
Guinee
Vertaling Maina Huisken
Afrikaanse Bibliotheek
Paperback, 280 blz.,
Eerste uitgave 1980
ISBN 90-6280-586-8

Tussen de keerkringen is het eerste boek van Alioum Fantouré, schrijver uit Guinee. Een roman waarin een individu, een volk en een staat vanaf het historische moment van de onafhankelijkheid, het groeiproces van hun bevrijding doormaken.
Alioum Fantouré is gefascineerd door de sociale en politieke machinerie van de macht en haar gewelddadige varianten. Hij beschrijft het drama van de menselijke machtswaanzin. Nauwkeurig observeert Alioum Fantouré de verwachtingen, illusies en idealen die op het scherp van de onafhankelijkheid door verschillende groepen van mensen gekoesterd worden. Zonder de lezer een oplossing te bieden, geeft Fantouré een glashelder inzicht in het gebruik en misbruik van macht.