10de Caraïbische Letterendag op 8 oktober 2022

CaribischeLetterenOp zaterdagmiddag 8 oktober vindt (van 13.00 tot 17.00 uur) de 10de Caraïbische Letterendag plaats. Deze lustrumviering vindt plaats in het HNI (voorheen NAi) in Rotterdam. Na ruim twee jaar uitstel vanwege corona viert de Werkgroep Caraïbische Letteren eindelijk een nieuwe editie, gewijd aan de grote voorlopers. Bij deze gelegenheid verschijnt de bundel ‘Dat wij zongen’ (Uitgeverij Das Mag) met essays van 21 auteurs (waaronder Ken Mangroelal, Astrid H. Roemer, Tommy Wieringa, Eric de Brabander, Ruth San A Jong) over 20 groten die hen voorgingen (onder wie Albert Helman, Pierre Lauffer, Boeli van Leeuwen, Michaël Slory, Shrinivási, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Bernardo Ashetu, Bea Vianen). Het eerste exemplaar van ‘Dat wij zongen’ wordt aangeboden aan de grootste levende Nederlands-Caraïbische dichter: Jit Narain. In gespreksronden, geleid door Raoul de Jong en Julien Ignacio, komt een groot aantal schrijvers uit de bundel ‘Dat wij zongen’ aan het woord. Verder zijn er intermezzi: Charlotte Doornhein herdenkt de onlangs overleden Diana Lebacs; Raoul de Jong leest voor uit zijn succesroman ‘Jaguarman’; Michiel van Kempen vraagt aandacht voor de ten onrechte onbekende Antilliaanse antikoloniaal Medardo de Marchena van auteur Aart G. Broek en een mystery guest zet Ronald Snijders – winnaar van de Boy Edgarprijs – in de schijnwerpers. De presentatie is in handen van Sarita Bajnath, van het AT5-boekenprogramma ‘Leesoffensief’.
Meer over ‘10de Caraïbische Letterendag’
Meer over ‘Dat wij zongen’

«De gedichten beschrijven het verloren gaan van dromen.» – Jerry Dewnarain

VoorplatLoslaten-75Over ‘Loslaten zullen ze nooit meer’ van Marius Atmoredjo in De Ware Tijd Literair, 24 juli 2022:
(…) Marius Atmoredjo heeft het lot van onder andere zijn familie in deze bundel concreet uitgebeeld door zich te plaatsen in het leven van zijn moeder, grootmoeder en andere nazaten. De gedichten beschrijven het verloren gaan van dromen. Het is in principe een vorm van geschiedschrijving in de vorm van gedichten: een eerbewijs aan zijn hardwerkende voorouders. Misschien zijn deze gedichten ook een spiegel voor de dichter zelf die ook ooit als emigrant uit Suriname is vertrokken om zich in een nieuw land, Nederland, te gaan vestigen: een vicieuze cirkel? (…) De debuutbundel van Marius Atmoredjo is een rijke aanwinst voor de Surinaamse literatuur. Met de uitgave van zijn bundel is een begin gemaakt met de Surinaams-Javaanse dichtkunst binnen de Surinaamse literatuur. Deze bundel geeft aan dat er raakvlakken zijn geweest met de Brits-Indische contractarbeiders. De gedichten belichten dezelfde thema’s. (…)
Klik hier voor de recensie
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Marius Atmoredjo op Caraïbisch Uitzicht

Annel de Noré – Berichten uit het verleden. Pemba doti. Roman

Opmaak 1Annel de Noré
Berichten uit het verleden / Pemba doti

roman
Nederland, Suriname
gebrocheerd in omslag met flappen,
260 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-27-9
eerste uitgave 2022

Berichten uit het verleden. Pemba doti van Annel de Noré is een intrigerende en verontrustende roman, die zich op verschillende wijzen laat lezen en duiden – wat nu juist zijn kracht uitmaakt. Dit is te danken aan de sterke, ingetogen poëtische en rake maar niet al te nadrukkelijke stijl van De Noré, aan de constructie én de tekening van de personages. In de roman staat een episode in het leven van Dorothy centraal, waarin zij onder grote druk staat: zij is alleenstaande moeder maar werkt als boekhouder heel hard in een bedrijf. Als haar meerdere Errol haar voor de zoveelste keer vraagt op een vrijdag over te werken, gaat zij schoorvoetend – maar met tegenzin – akkoord.

Dan ontvangt ze op haar werkaccount mails van een haar onbekende, die zichzelf Maya Pritip noemt. De mails nemen steeds indringender en intimiderender vormen aan, en gaan algauw over in regelrechte, onverholen dreigementen. Op een gegeven moment herinnert Maya Pritip Dorothy aan een voorval van exact 17 jaar geleden: op vrijdag 3 maart 2000, tussen 11 en 12 uur ’s morgens, vond er iets plaats waar zij nú verantwoording voor zou moeten afleggen.

Berichten uit het verleden ontspint zich tot een ijzingwekkende psychologische thriller, maar mogelijk ook een parabel of een geëngageerde roman. Is Dorothy psychisch bezweken onder de druk en uitputting, en is zij zwaar overspannen geraakt? Lijdt zij aan waandenkbeelden, draait zij door? Of heeft iemand ‘uit het verleden’ het werkelijk op haar gemunt, en is diegene uit op genoegdoening, op wraak? Maar welk perspectief is betrouwbaar?

Het taalgebruik van Dorothy draagt bij aan de vervreemding en spanning (tot het eind) van deze roman. Dat is de verdienste van de vertelkunst en de talige stijl van De Noré. Ook de lezer voelt zich, mét Dorothy, beklemd.

Annel de Noré werd in 1950 geboren in Paramaribo en woont vanaf 2000 hoofdzakelijk in Nederland. Haar alom geprezen debuutroman De bruine zeemeermin uit 2000 is ‘het beste Caraïibische debuut sinds Bea Vianen en Astrid H. Roemer’ genoemd. Verder verschijnen bij Uitgeverij In de Knipscheer de verhalenbundel Het kind met de grijze ogen, de roman Stem uit duizenden en de verhalenbundel Vers vlees oud bloed, genomineerd voor de Halewijnprijs 2017. In 2019 komt haar grote roman Lambarosa uit: ‘Zo beeldend en weerzinwekkend beschreven dat je het boek niet kan wegleggen. In het derde deel van de roman komen de eerste twee gedeelten op mysterieuze wijze samen. Het is een filosofisch stuk over de omgang met onzekerheden. Als lezer word je meegesleurd door het verhaal, de sfeer en de beklemmende emoties van de hoofdrolspelers.’ (Estefanía Pampín Zuidmeer in La Chispa). In 2021 verrast zij met haar poëziedebuut Exit, waarover Arjan Peters schrijft: ‘Bijna montere poëzie dankzij dansende ritmiek, klankrijke woorden en scheppingsvreugde.’
Meer over ‘Berichten uit het verleden. Pemba doti’
Meer over Annel de Noré bij Uitgeverij In de Knipscheer

Album van de Caraïbische poëzie

AlbumCaribischePoezieOp 23 april 2022 verschijnt bij Uitgeverij Rubinstein ‘Album van de Caraïbische poëzie’, samengesteld door Michiel van Kempen en Bert Paasman, met medewerking van Noraly Beyer. Op die dag vindt in de OBA een programma plaats rond het uitkomen van dit boek. De trans-Atlantische relatie tussen Suriname, de Antillen en Nederland is meer dan vier eeuwen oud en beide zijden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden geraakt door het slavernijverleden, migratie en culturele uitwisseling. Een complexe relatie die nergens zo goed wordt weerspiegeld als in de literatuur, en dan in het bijzonder de poëzie. In twaalf hoofdstukken wordt de lezer langs de rijkdom en de veelkleurigheid van de Caraïbische poëzie geleid. De samenstellers kozen een toegankelijke selectie van gedichten, versjes en liedjes, van de vroegste matrozenliedjes tot de jongste teksten van rappers. Vanzelfsprekend komt u in deze bloemlezing tal van dichters tegen die publiceerden bij Uitgeverij In de Knipscheer, onder wie: Frank Martinus Arion, Trefossa, Michaël Slory, Aletta Beaujon, Albert Helman, Edgar Cairo, Pierre Lauffer, Tip Marugg, Bea Vianen, Jit Narain, Elis Juliana, Shrinivási, Henry Habibe, Boeli van Leeuwen, Giselle Ecury, Scott Rollins, Marius Atmoredjo, Bernardo Ashetu, Aart G. Broek, Luis Daal, R.Dobru, Nydia Ecury, Carel de Haseth, Karin Lachmising, Diana Lebacs, Jojn Leefmans, Clyde R. Lo-A-Njoe, Raj Mohan, Quito Nicolaas, Olga Orman, Walter Palm, Hugo Pos, Astrid H. Roemer, Hans Vaders, Hilda de Windt Ayoubi.
Meer over het programma
Dit programma is ook online te volgen via deze LINK en later terug te zien op YouTube.
Nog meer Caraïbische dichters die bij In de Knipscheer verschenen vindt u terug in de bloemlezingen ‘Grenzenloos’, ‘Vaar naar de vuurtoren’, ‘De navelstreng van mijn taal’ en ‘Wie ik ben / Ta ken mi ta’
In 2014 verscheen bij Uitgeverij Rubinstein ‘Album van de Indische poëzie’, samengesteld door Peter Zonneveld en Bert Paasman, met o.a. werk van Marion Bloem en Ernst Jansz.

«Essays on Dutch colonial classics, some well known, others hidden gems — I discovered Frans Lopulalan’s ‘Onder de sneeuw een Indisch graf ‘.» – Rosemarijn Hoefte

VoorplatSneeuw-75Over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’ van Frans Lopulalan in New West Indian Guide [nr.96], april 2022:
(…) ‘De nieuwe koloniale leeslijst’, edited by Rasit Elibol (Amsterdam: Das Mag, 2021, paper €21.99), consists of 22 essays by established authors, poets, and critics on how to (re)read, (re)discover, and rethink Dutch colonial classics. Some are well known, such as ‘Max Havelaar’ by Multatuli, others may be hidden gems—I discovered Frans Lopulalan’s ‘Onder de sneeuw een Indisch graf ‘ (1986) on Moluccan experiences in the Netherlands. Ten chapters cover nine novels and one volume of poetry on the Caribbean published between 1931 and 2018: ‘De Stille plantage’ by Albert Helman (Xandra Schutte), ‘Mijn zuster de n[egerin]’ by Cola Debrot (Stephan Sanders), ‘Sarnami, hai’ by Bea Vianen (Warda El-Kaddouri), ‘Dubbelspel’ by Frank Martinus Arion (Kees ’t Hart), ‘Kollektieve schuld’ by Edgar Cairo (Rasit Elibol), ‘Over de gekte van een vrouw’ by Astrid [H] Roemer (Basje Boer), ‘Schilden van leem’ by Boeli van Leeuwen (Yra van Dijk), ‘De morgen loeit weer aan’ by Tip Marugg (Michiel van Kempen), ‘Badal’ by Anil Ramdas (Manon Uphoff), and ‘Habitus ‘by Radna Fabias (Alfred Schaffer). Despite the (deliberately?) awkward title, this is a rewarding read.
Bron
Meer over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’
Meer over ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ op deze site
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Bea Vianen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Edgar Cairo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Colleges over Caraïbische en Nederlands-Indische literatuur weer publiek toegankelijk.

VoorplatHuisDans-75Op vrijdag 11 februari 2022 begint aan de Universiteit van Amsterdam een nieuwe collegereeks – open voor publiek: Caraïbische letteren, verzorgd door prof. Michiel van Kempen. De reeks loopt tot en met 20 mei 2022. De colleges gaan overigens niet enkel over de literatuur van Suriname en de Caraïbische eilanden, maar ook over de Nederlands-Indische literatuur. Ook dit jaar zijn er weer verschillende schrijvers en gastdocenten aanwezig. De elf colleges beginnen met de orale literatuur, er wordt stilgestaan bij de koloniale literaturen en ze eindigen met de allernieuwste teksten. Ook dit jaar is de hele reeks colleges opengesteld voor belangstellenden van buiten de universiteit. Dat is geheel kosteloos en men hoeft ook niet deel te nemen aan het afsluitende tentamen. Voorwaarde is dat men de opgegeven teksten vooraf leest en de colleges bijwoont. De de colleges zijn onder anderen gewijd aan J. van de Walle, Bea Vianen, Marius Atmoredjo (25 maart 2022) en Chesley Rach (20 mei 2022) van wie Uitgeverij In de Knipscheer werk uitgaf en/of uitgeeft.
Meer informatie over de colleges
Meer over J. van de Walle bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Bea Vianen op deze site
Meer over Marius Atmoredjo bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Chesley Rach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Amores liet zich het zwijgen niet opleggen en schreef wat noodzakelijk was.» – Peter de Rijk

poezie[Foto auteur met dank aan Dennis van den Bosch ]

‘Tijd om te vertrekken: I.M. Saya Yasmine Amores’ door Peter de Rijk in Poëziekrant, februari 2022:
‘Tijd om te vertrekken’ waren de woorden die Saya Yasmine Amores (1965-2021) koos voor het proces van afscheid nemen van het leven. Zoals in haar gehele oeuvre maakte ze gebruik van ogenschijnlijk simpele en zeer verstaanbare woorden die heel precies weergaven wat ze wilde zeggen. Ze pakte haar koffers, zoals ze zo vaak had gedaan, in een leven dat altijd om haar zoektocht naar afkomst, identiteit en het ware verhaal had gedraaid. Velen zullen Amores allereerst kennen als Cándani (Maanlicht), het pseudoniem dat ze koos toen ze haar debuut Ghunghru ṯuṯ gail/ De rinkelband is gebroken publiceerde, de in het Sarnami geschreven, maar tweetalige dichtbundel. Haar eerste publicaties stonden echter vanaf maart 1985 in het Surinaamse culturele tijdschrift Bhāsā (Taal). Tussen haakjes verklapt ze daarin haar werkelijke naam, Asha Radjkoemar. (…) ’ Ontheemd voelde ze zich. Alleen op de wereld. Het Sarnami bleef ze echter trouw, tot haar laatste ademtocht. De dag voordat ze overleed sprak ze haar poëzie in, alsof ze haar stem niet verloren wilde laten gaan. Zo belangrijk was haar oeuvre voor Saya Yasmine Amores. Ooit schreef ze over haar grootouders: ‘De geschiedenis die/ zij niet hebben geschreven/ kleeft als blaren op hun huid.’ Amores liet zich het zwijgen niet opleggen en schreef wat noodzakelijk was. Haar gedichten en romans zijn daardoor van grote waarde en verdienen tot ver voorbij de Surinaamse of Nederlandse landgrenzen gelezen te worden.
Lees hier het hele artikel
Meer over Saya Yasmine Amores op deze site

Gedicht van Bea Vianen

voorplatOverdegrens-75In zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Vandaag (6 januari 2022) is het de geboortedag van onder anderen Hermien Manger, Liane Bruylants, Jozefa van Houtland en Hester Knibbe. Voor onder anderen Neeltje van Beveren en Bea Vianen (1935-2019) is het hun sterfdag. Bij wijze van felicitatie/gedenken kiest Wim van Til voor een gedicht van Neeltje van Beveren; uitgeverij In de Knipscheer kiest voor het gedicht ‘San Cristobál y Colon’ van Bea Vianen uit haar laatste bij deze uitgeverij verschenen bundel ‘Over de grens’ uit 1985. Dit gedicht werd ook geselecteerd door Klaas de Groot in zijn bloemlezing ‘Grenzenloos; 40 jaar Knipscheer Poëzie’ (2018).

San Cristobál y Colon
Hiëroglyfen

Dit schrift vol spijkers, keurig ingelijst en
Achter dik glas beveiligd, hangt hier niet voor niets.
Is misschien bedoeld om dát wat in de bergen is gegrift
Iets meer reliëf te geven.
Is aldus een soort stenografie
Waarmee je plagiaat kunt plegen.
Misschien zegt het ook iets over het Lijdensverhaal
Met tussen de regels door, vier heel goeie nagels.
Zij ook niet uitgesloten
Dat tussen Rio Bamba en San Christobál
Beroving van kledingstukken heeft plaatsgevonden.
Die te hangen aan lokale spijkers. Voor styling.
Jazeker moet je de dingen zo weten uit te leggen
Dat je er iets aan overhoudt.
Ik dacht aan mijn bagage.

Meer over ‘Over de grens’
Meer over Bea Vianen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos’

«Onderhuids, indringend en onweerlegbaar.» – Frans August Brocatus

VoorplatEiland-75Over ‘Het eiland en andere gedichten’ van Michiel van Kempen in De Auteur, 25 september 2021:
(…) Michiel van Kempen is een dichter die je meteen, met huid en haar, in zijn gedichten trekt. Het zijn vaak kolkende, betoverende stromen, die je nauwelijks tijd geven om adem te halen. Geuren, kleuren, mensen, dieren en landschappen wisselen elkaar in een hoog tempo af. Hij maakt spaarzaam gebruik van interpunctie. Stilstand is geen boodschap, zeker niet bij een eerste lezing. Hoe dan ook nopen de gedichten tot lezen, herlezen. Altijd is er iets nieuws, een andere invalshoek te ontdekken. Onder de beschrijvingen gaat een diepere, intrigerende wereld schuil. (…) In de cyclus ‘Verzoeke geen rouwbeklag’ bundelt hij acht gedichten gewijd aan gestorven dichters en schrijvers. De cyclus ‘Efemeer’ die deze cyclus voorafgaat sluit hij af met een in memoriam gedicht voor zijn moeder en één voor zijn vader. Subtiel. Het geeft deze gedichten een andere plek die je (nog) dichter brengt. Het gedicht ‘Krant’ (voor mijn vader 1920-2015) sluit op een veelzeggende manier af: … En zo heeft hij mij na jaren toch geleerd: / Verdriet verdampt niet, / verdriet legt zich neer in je ziel. // Onderhuids, indringend en onweerlegbaar.
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie op het blog van de Vereniging: ‘De Boekhouding’
Meer over ‘Het eiland en andere gedichten’
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De muzikaliteit en het woordplezier spat af van intrigerende poëzie.» – Roger Nupie

VoorplatExit-75Over ‘Exit’ van Annel de Noré in De Auteur, 23 september 2021:
De romans en verhalenbundels van Annel de Noré verschenen al eerder bij Uitgeverij In de Knipscheer, en dat ging niet onopgemerkt voorbij. (…) De verwachtingen voor de Noré’s poëziedebuut zijn dan ook hooggespannen. ‘Exit’ bevat 50 gedichten met een sterk verhalend karakter die (vaak) wat klassiek aandoen: strofen van niet alleen evenveel regels maar ook met eenzelfde regellengte en hier en daar ontbreekt ook het rijm niet. Maar laat je als lezer niet misleiden; in een aantal gedichten legt ze dat klassiekerige dan weer naast zich neer. Annel de Noré goochelt met taal die ze probleemloos uit verschillende codes en registers laat opduiken. De muzikaliteit en het woordplezier spat er bij momenten vanaf en dat alles levert intrigerende poëzie op. (…) Annel de Noré wist al te overtuigen met haar proza; met haar blijde intrede als dichteres doet ze dat evenzeer.
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie op het blog van de Vereniging: ‘De Boekhouding’
Kijk naar een interview (2021) met Annel de Noré
Meer over ‘Exit’
Meer over Annel de Noré bij Uitgeverij In de Knipscheer