«Een kalme, haast vertragende toonzetting domineert.» – Jan Paul Hinrichs

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Diederik Gerlach en Hein van der Hoeven in De Parelduiker 2024/1, 26 februari 2024:

(…) Normaal volgt zijn illustratie de tekst. Nu gebeurt het omgekeerde: in ‘Het leven is snel genoeg’ publiceert (…) Hein van der Hoeven (…) twee novellen die zijn geïnspireerd door twaalf schilderijen van Diederik Gerlach die al jaren bestonden. Deze schilderijen vormen twee series, ‘Mach mal Pause’ en ‘Eile mit Weile’, waarop de koepeltitel ‘Het leven is snel genoeg’ inspeelt. Gerlach schildert in zijn karakteristieke, aan oude reclamefolders herinnerende retropastelstijl vol collageachtige surrealistische elementen vooral de Duitse wereld vol chroom en formica die hij kent uit zijn jeugd: de jaren vijftig en vroege jaren zestig. (…) In de novellen ‘De Hofmeister-knik’ en het titelverhaal ‘Het leven is snel genoeg’ gaat het om verhoudingen van ouders met kinderen, vol affaires die verzwegen werden, bedrijfsstages, zakenreizen, maar ook om een lange, trage vriendschap, uitdraaiend op elkaars onbereikbaarheid, tussen een Nederlandse man en vrouw met Duitse wortels. Een Koude Oorlog-spionageaffaire die de hoofdrolspelers raakt, bewijst dat niet alles pluis is in deze wereld. Het resultaat is een tweeluik dat voelt als een bad in de materialistische sfeer van de vroege jaren zestig, de tijd van het Wirtschaftswunder. Locaties zijn Duitsland, Oostenrijk, Rotterdam en Den Haag. Een kalme, haast vertragende toonzetting domineert. Het is een verdienste van Hein van der Hoeven dat zijn lage verteltempo, waarvoor de door hem opgevoerde Daf symbool staat, juist nieuwsgierig maakt en spanning vasthoudt. (…) Het bijzondere, onmiskenbaar nostalgische gevoel (…) dragen Gerlach en Van der Hoeven onderkoeld en vakkundig uit in hun Gesamtergebnis van tekst en beeld. (…)

Lees hier de recensie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De internationale geest van James Bond zweeft door deze verhalen.» – André Keikes

Over Het leven is snel genoegvan Hein van der Hoeven en Diederik Gerlach op Tzum , 16 februari 2024:

Het is al vaak geprobeerd om tekst en beeld op een gelijkwaardiger manier samen te brengen, maar het blijft doorgaans behelpen. Een van beide disciplines krijgt al snel de ‘volgende’ rol en dat steekt. De schrijvende oud-diplomaat Hein van der Hoeven en beeldend kunstenaar Diederik Gerlach doen in ‘Het leven is snel genoeg’ een nieuwe poging. Het beeld reageert niet op de geschreven teksten, maar andersom. (…) Zo’n serie schilderijen is een aantrekkelijk uitgangspunt om een literaire tekst bij te schrijven. (…) Zowel schrijver (1951) als schilder (1956) zijn mensen uit de generatie van kort na de Tweede Wereldoorlog. Dus begrijpen ze, terugdenkend, wat die schrale, maar ook optimistische tijd inhield. Het was de tijd van wederopbouw, vrijwel ongeremd geloof in de goede kanten van technologische ontwikkeling, keurige braafheid (…) en hiërarchische verhoudingen. Anders dan in het Amerikaanse beeldend werk van Edward Hopper, vind je in Gerlachs werk pas na langer kijken iets van twijfel over zo veel rooskleurige toekomstverwachtingen. (…) In deze novelles / schilderijen proef je Europa, (…) met name Nederland en Duitsland. Er wordt gereisd per eigen automobiel, er worden verkeringen aangegaan, of juist niet, er wordt gezocht naar goede banen met uitzicht op nog beter. Vermoedelijk door Van der Hoevens verleden als diplomaat zweeft de internationale geest van James Bond door deze verhalen en de toen bestaande bezorgdheid over de nieuwe mondiale machtsverhoudingen. Voor je het weet zit je koffie te drinken met een spion of communist, dan wel beiden in één persoon. (…)

Lees hier de recensie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Veelzijdig kunstenaar gaat met daverende kracht in beeld en woord de confrontatie met de lezer aan.» – André Oyen

Over ‘Vreugde is ook een soort liefde’ van Titi Zaadnoordijk op Ansiel, 27 januari 2024:

Titi Zaadnoordijk (1960) is beeldend kunstenaar, dichter en performer. In 1978 vatte ze haar studie biologie aan, maar een paar jaar later koos ze toch voor de kunstacademie. Titi Zaadnoordijk woont en werkt in het Friese Scherpenzeel. Vreugde is ook een soort liefde is Zaadnoordijks zevende dichtbundel. Voor mij persoonlijk was het wel de eerste kennismaking met haar werk en dat was toch wel een bijzondere ontdekking. Toen ik de cover en de titel zag verwachtte ik eerlijk gezegd nogal wat zeemzoeterige poëzie. Van dat idee was ik echter heel vlug verlost. Reeds vanaf de eerste gedichten was het me duidelijk dat dit werk van een veelzijdig kunstenaar is die met daverende kracht in beeld en woord de confrontatie met de lezer aangaat. Ze weet wel te relativeren, maar ze weet ook op een benijdenswaardige manier humor en satire door alle frustraties en humor te verwerken. In ‘Vreugde is ook een soort liefde’ maakt Titi Zaadnoordijk (1960) in haar bijzondere stijl de balans op van een niet alledaags gezinsleven gekoppeld aan beschouwingen over het ouder worden, de behoeftes en eenzaamheid. (…)

Bron Ansiel
Meer over ‘Vreugde is ook een soort liefde’
Meer over Titi Zaadnoordijk

«De lezer heeft een moment in het verleden mogen vertoeven.» – Kees de Kievid

OverHet leven is snel genoegvan Hein van der Hoeven op Boekenbijlage,  16 januari 2024:

(…) Zeker, de schilderijen en novellen  kunnen goed los van elkaar bestaan. Toch brengen ze je beide terug in een bepaalde sfeer en tijd die aan de uitspraak ‘1+1 is meer dan 2’ recht doen. (…) De schilderijen van Gerlach bestaan uit twee series van zes, getiteld Mach mal Pause en Eile mit Weile, respectievelijk stammend uit 2014 en 2018. Ze zijn alle twaalf paginagroot in het boek te bewonderen. Deze stukken zijn geschilderd voordat de twee novellen zijn geschreven. (…) De schilderwerken geven de tijd van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw weer. Maakt Gerlach nieuwe herinneringen, zoals sommigen beweren? Is dit magisch realisme? Surrealisme? (…) De schilder is tijdelijk deel van zijn voorstelling. Hij wenst er niet aan te ontsnappen, maar wil het de kijker laten zien. Deze zaken komen terug in de novellen van Hein van der Hoeven. Van der Hoeven moet wel zeer onder de indruk geweest zijn van Gerlachs schilderstukken en heeft in zijn novellen geprobeerd niet alleen dezelfde sfeer te scheppen, maar ook in de thematiek overeenkomsten aan te brengen. (…) Tegenstellingen spelen een  belangrijke rol in het verhaal (…) tegenstellingen die we ook bij Gerlach vinden: tussen bijvoorbeeld de golfende dames en de dreigende onweerswolken. (…) In  beide novellen verplaatsen we ons naar het verleden de tijd van de Koude Oorlog en grotendeels in Duitsland. Van den Hoeven gebruikt dit gegeven dankbaar om niet alleen de nostalgie te laten zien, maar ook om de nodige spanning op te wekken. Opvallend daarbij is de rol van de vrouw. Nu eens niet in ondergeschikte rol, maar leidend en gecombineerd me een hang naar luxe, slaan ze menig mannelijk onbenul aan de haak! (…)

Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

«Titi Zaadnoordijk maakt openhartig balans op van een vrouwenleven.» – Kirsten van Santen

Over ‘Vreugde is ook een soort liefde’ van Titi Zaadnoordijk in Leeuwarder Courant, 31 december 2023:

(…) De gedichten stammen uit de elf jaren die verstreken nadat haar vorige dichtbundel [‘Het jaar van de getrouwde man’, 2012] verscheen; elf jaren waarin haar twee dochters groot werden en uitvlogen en waarin de inmiddels 63-jarige dichteres grijs werd, haar lichaam zag veranderen. (…) In haar nieuwste werk [‘Vreugde is ook een soort liefde’, 2023] maakt Titi Zaadnoordijk de balans op van een vrouwenleven, van het leven van een moeder die in haar eentje twee kinderen opvoedde, van een vrouw die wel eens instort, spijt heeft en wroeging voelt, maar die altijd weer overeind krabbelt en begint te lachen. Een weerbarstig, maar ook veerkrachtig mens. Als de dochters weg zijn, hoe gaat het dan verder? Hoe kijk je terug, hoe verandert je rol? Ze dicht er openhartig over. (…)                           ‘Mijn vader had een onvoldoende voor zijn rol als opvoeder gekregen als er rapporten voor ouders uitgedeeld zouden worden. Waarom? Laat ik zeggen grensoverschrijdend gedrag. (…) Ik heb geknokt om een goede band met hem te hebben. Weet je, het is nooit zwart-wit, niks, niemand, nooit. We zijn allemaal mensen. Ik wil geen fout gedrag vergoelijken, maar het helpt wel om het te begrijpen. Ik ben voor mensen aanspreken in plaats van ze afserveren. (…) Ik ben niet zo goed in sociaal gedrag vertonen, maar wat me wel gelukt is, is mijn eigen ding te doen, dat te blijven doen. (…)
Lees hier ‘Balans. Dichter en kunstenaar Titi Zaadnoordijk’ van 2 december 2023
Meer over ‘Vreugde is ook een soort liefde’
Meer over Titi Zaadnoordijk

«Van der Hoeven schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken.»

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven op Bazarow 16 december 2023:
Eerst waren er de schilderijen van kunstenaar Diederik Gerlach (1956). Pas jaren later schreef Hein van der Hoeven (1951), die zich liet inspireren door het werk van Gerlach, twee novellen. Het gevaar bestaat dat je wat je op de schilderijen ziet letterlijk gaat verwerken in de tekst die je schrijft. Dat gebeurt in de novellen van ‘Het leven is snel genoeg’ van Van der Hoeven gelukkig niet. Hij houdt afstand en toch is er verbinding. Hij ontdekt dat de kunstwerken van Gerlach gelaagd zijn, verschillende verhalen bevatten. Door lang naar die schilderijen te kijken, zijn verbeeldingskracht aan het werk te zetten, er over na te denken, heeft hij die verhalen ‘ont-dekt’. Vanuit die perceptie heeft hij twee nieuwe verhalen ‘gebouwd’, die refereren aan de wereld die Gerlach weergeeft: de wereld van de zestiger jaren, het Wirtschaftswunder dat zich in Duitsland voltrok, de dynamiek van een nieuwe tijd in Europa, en de periode van de Koude Oorlog. Van der Hoeven voegt er in tekst de opbouw van de maatschappij na de Tweede Wereldoorlog aan toe, het ‘blijven hangen in het verleden’ tegenover de ambities en het optimisme van de jonge generatie die volop meedoet aan wat de nieuwe tijd brengt. Het vormt het thema van de beide novellen en de auteur toont hoe mensen zich tot die werelden en elkaar verhouden: jonge mensen die hun weg zoeken in de zestiger jaren met zijn verleidingen van de nieuwe muziek (rock ’n roll), nieuwe technologieën, het begin van de massaconsumptie, drinken van Coca-Cola, snelle en mooi vormgegeven auto’s en de aantrekkingskracht van de meisjes, jonge vrouwen in hun frivole jurkjes.  Alles moet sneller, maar er is ook weemoed en een schaduwkant.  ‘Mach mal Pause’ en ‘Eile mit Weile’, zoals de serie van tweemaal zes schilderijen van Gerlach getiteld zijn, geeft de hang naar rust aan en het langzaam aan doen. (…) Van der Hoeven formuleert precies, met respect voor de taal van zestig jaar geleden. Hij schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken. (…)
Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

Première korte film over ‘Het leven is snel genoeg’ op boekpresentatie

Op vrijdagavond 8 december 2023 presenteerde Uitgeverij In de Knipscheer in de Haarlemse Pletterij een van haar recent uitgebrachte boeken, te weten de dubbelnovelle ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven, de in Haarlem geboren oud-diplomaat. Én van Diederik Gerlach wiens schilderijen een prominente plaats hebben in het boek. Sterker nog: zonder die schilderijen zou het boek niet geschreven zijn: geen illustraties bij de verhalen, maar verhalen bij de ‘plaatjes’. De vorige roman van Hein van der Hoeven, ‘Jongen met rood vestover een in de oorlog geroofd schilderij van Frans Hals, speelt dan ook in deze contreien en heeft mede daarom  een omslag van de Haarlemse kunstenaar Eric J. Coolen. Uitgeverijredacteur Peter de Rijk praatte met beide auteurs door over hun boek en samenwerking, mogelijk een unicum in de Nederlandse literatuur. Ezra de Haan schreef voor deze gelegenheid een recensie en fotograaf en videomaker Eric de Vries maakte er een  korte film over die deze avond in première ging en met applaus ontvangen werd.

Kijk hier naar de presentatie
Lees hier de recensie van Ezra de Haan
Kijk hier naar de film van Eric de Vries
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Eric de Vries op deze site
Meer over Ezra de Haan op deze site

«Intrigerende novellen met trefwoorden spionage, geheimen en femmes fatales spelend in de tijd van het Wirtschaftswunder.» – Ezra de Haan

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven in Pletterij, 8 december 2023:

Wanneer je ‘elders zijn’ vervangt door ‘ergens anders vertoeven’ beland je al snel in de wereld die Diederik Gerlach schildert. Je waant je meteen ergens anders, en ook in het verleden. Dat komt onder andere door de kleuren waarvoor hij kiest, maar ook door dat vervreemdende, haast surreële dat je aanschouwt. (…) Je zou bijna zeggen dat het prachtige illustraties bij de twee novellen van Hein van der Hoeven heeft opgeleverd, ware het niet dat het deze keer andersom is. Van der Hoeven schreef verhalen rondom de nostalgisch ogende schilderijen van Diederik Gerlach. Het levert intrigerende novellen op die naadloos bij het werk van Gerlach aansluiten. (…) In beide, uit de kluiten gewassen verhalen, leunt de auteur op de sfeer van weleer, de beelden die zijn kompaan op het doek wist te toveren. Trefwoorden in beide novellen zijn spionage, geheimen en femmes fatales, op het oog clichés, maar in deze politiek zo spannende periode van begin jaren zestig vooral sfeermakers die er zeer toe doen. Typerend voor de doodsaaie wereld van de mannen in het boek zijn hun hobby’s: postzegels verzamelen, speelgoedtreinen collectioneren of cricket spelen. (…) De jaren 1961 en 1962 waren onrustige jaren, ondanks de vrij brave lieden waarmee Hein van der Hoeven zijn verhalen start. (…) Het is wel de tijd van het Wirtschaftswunder en Van der Hoevens personages hebben reden genoeg om zich daarmee bezig te houden. Heel listig bouwt hij in beide verhalen suspense op. Mensen worden, al of niet terecht, zwart gemaakt, veroordeeld voor spionage, blijken een spil in menig netwerk en ondertussen kabbelt het leven gewoon door. (…) Knap is het hoe veel feitjes en weetjes in deze verhalen onopvallend in het verhaal voorkomen. De opkomst van Puch-brommers, de jazz van toen of de uitvinding van containervervoer, het (…) zijn het de smaakmakers waardoor je met een grijns op het gezicht door blijft lezen. (…) Ongemak en onhandigheid kom je regelmatig in de verhalen tegen, tenminste zolang het mannen en jongens betreft. Ze zijn een speelbal van gevaarlijke vrouwen, liefst met een flink gat in de hand. De heren hangen ergens nog aan hun moeder, dromen van de speelgoedtreintjes uit hun jeugd of laten de tijd aan zich voorbijgaan tijdens eindeloze cricketwedstrijden. Eigenlijk beleven ze slechts avonturen wanneer ze in dromenland vertoeven. Dan komt de ware liefde in hun herinnering op. (…)
Lees hier de recensie ‘De keerzijde van saaie mannen’
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het knappe aan de verteltrant is dat hij de truttigheid en de traagheid van de naoorlogse jaren omarmt.» – Casper Postmaa

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven in Den Haag Centraal, 23 november 2023:
(…) Het vergelijken van de wijze waarop beide landen en culturen na de Tweede Wereldoorlog opkrabbelden gebeurt meestal met plaatjes van rokende schoorstenen in het Ruhrgebied, exportcijfers en historische beschouwingen, maar je kunt er ook verhalen over schrijven. De Haagse auteur en oud-diplomaat Hein van der Hoeven (1951) deed dat op een bijzondere manier. Aan de hand van twaalf schilderijen van kunstenaar Diederik Gerlach (1956) schreef hij twee novellen (‘Het leven is snel genoeg’ en ‘De Hofmeister-knik’) waarin beide werelden elkaar ontmoeten. Het idee kwam van Gerlach, die in zijn werk zwaar op de Duitse cultuur leunt en behalve in Den Haag ook in Berlijn een atelier heeft. Zijn intrigerende schilderijen zijn collages van herinneringen aan de jaren vijftig en zestig die meestal verwijzen naar Duitse onderwerpen. Vreemde, maar ook sfeervolle schilderijen die luchtspiegelingen zijn van een verleden dat zó nooit heeft bestaan. Als een soort lsd-trip avant la lettre. De manier waarop Hein van der Hoeven de beelden in zijn vertellingen heeft verwerkt, is bijzonder. Het lijkt alsof hij het ontstaansproces heeft omgedraaid. Alsof de verhalen er eerst waren en Gerlach vervolgens de illustraties maakte. Het knappe aan de verteltrant is dat hij de truttigheid en de traagheid van de naoorlogse jaren omarmt zonder dat het in de verhalen aan vaart en spanning ontbreekt. Sterker nog, de vaak onbeholpen wijze waarop de jonge mannelijke hoofdpersonen met de normen van de nieuwe tijd omgaan vergroot de geloofwaardigheid van de bijna-complotten waarin zij verzeild raken. Een jongensboek voor volwassenen, zoiets. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De betekenis splijten tot het binnenste zichtbaar kan worden.» – Richard Foqué

VoorplatWiggelied-75Over ‘Wiggelied’ van Margriet Westervaarder in De Auteur, 24 maart 2023:
(…) De wat duistere titel van haar bundel is zonder twijfel bedoeld door de dichteres als een verwijzing naar de inhoud. Wigge is het verouderde en in onbruik geraakte woord voor wig, het voorwerp dat gebruikt wordt om hout te splijten of iets vast te zetten. Dat pogen ook haar gedichten te doen. Ze willen de gedachten en gevoelens, die ze oproepen bij de lezer, splijten maar tezelfdertijd verankeren en zo een ontregelend gevoel achterlaten. Ze doet dat in een afgemeten taal met een staccato ritme. Westervaarder gebruikt daarbij de klassieke bekende thema’s zoals geboorte, afscheid, verlies, dood, man-vrouw relaties, erotiek, afstoting en conflict, als handvatten om door te dringen in het ‘wat daar achter’ ligt. In andere woorden de betekenis ervan splijten tot het binnenste zichtbaar kan worden. (…) De bundel bevat zeventig op zich staande gedichten zonder een zekere ordening of voortschrijdend patroon.
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie in rubriek ‘De Boekhouding’
Meer over ‘wiggelied’
Meer over Margriet Westervaarder bij Uitgeverij In de Knipscheer