Tommy Wieringa over zijn jeugd op Aruba en Curaçao en over Boeli van Leeuwen in Amigoe, dinsdag 20 januari 2015:
Wieringa’s uitverkochte lezing, vorige week in de Belle Alliance van het Avila Hotel op Curaçao, ging vooral over zijn mooie jeugd op Aruba, waar hij meer dan lyrisch over is. (…) Hij kwam in de jaren negentig als twintiger naar Willemstad, waar hij een bestaan wilde opbouwen. Op Curaçao begon Wieringa toen ook met de eerste exercities om ‘serieus te schrijven’. Een nieuwe droom was geboren. Misschien ging dat in het begin zeker niet best, maar het proces, dat niet meer te stoppen was, was begonnen en later kwam daar ook de grote liefde voor Boeli van Leeuwen en zijn werk bij. Deze auteur is een ‘literaire vader’ van Wieringa geworden. ‘Als je iemand écht bewondert, wil je hem aanraken, een stukje van hem hebben, hem verorberen en hopen dat je iets van dat talent kan stelen. Dat wilde ik met Boeli van Leeuwen. (…) Ik wist niet dat de Nederlandse taal zó mooi kon zijn tot ik zijn werk las. Ik heb gehuild bij het verhaal ‘The rest is silence’ [uit: Geniale Anarchie].’
Lees hier het artikel of hier in de Amigoe
Meer over Tommy Wieringa op deze website
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: boeli van leeuwen
«Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.» – Ezra de Haan
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Antilliaans Dagblad, 19 januari 2015:
De grote Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen gaf ruiterlijk toe dat, ook hij, ooit poëzie had geschreven. (…) Hij, en ook Frank Martinus Arion, waren zich er vast van bewust dat die poëzie de kraamkamer van hun latere oeuvre was. Daar was het ooit begonnen. Wanneer je, met de boeken van Van Leeuwen in gedachten, Tempels in woestijnen leest, herken je de taal. Net zoals je de toets en de kleur van een schilder herkent. Deze gedichten komen onmiskenbaar van de hand van Boeli van Leeuwen. Je leest strofen en voorziet de werken die later zijn geschreven: De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, De eerste Adam, Schilden van Leem, Het teken van Jona. Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.
Lees hier de bespreking in de krant
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Voor de echte Boeli van Leeuwen-liefhebber natuurlijk een ‘must’ om te hebben.» – Armand Snijders
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Parbode 105, januari 2015:
Met Frank Martinus Arion (onder meer auteur van Dubbelspel) en de inmiddels overleden Tip Marugg (Weekendpelgrimage) was Van Leeuwen het gezicht van het naoorlogse bescheiden schrijversgilde van Curaçao. (…) Dat Van Leeuwen in het begin van zijn schrijverscarrière ook gedichten heeft geschreven, was al bekend. In Geniale Anarchie (1990) verwees hij daar zelfs naar in ‘Onkel Patrice’. Daarin schreef hij dat in 1947 een slordig gedrukt bundeltje in een oplage van vijftig exemplaren (waarvan tien mislukt en weggegooid) in omloop had gebracht met als titel Tempels in woestijnen. Hij vond het zelf absoluut geen meesterwerk en de dichterspen hing hij daarna aan de wilgen. Lange tijd werd gedacht dat geen enkel exemplaar de tand des tijds had overleefd, maar na zijn dood kwam er wonderwel toch een boven water. En nu zijn die tien gedichten, samen met het korte verhaal ‘Onkel Patrice’, samengebracht in een bundel. Voor de echte Boeli van Leeuwen-liefhebber natuurlijk een must om te hebben. (…) De uitgever was zo slim het bundeltje af te sluiten met ‘Onkel Patrice’, dat maakt het ook voor de niet-kenners toch nog leuk. De echte fans van Van Leeuwen zullen Tempels in woestijnen echter ongetwijfeld omarmen als een verloren gewaand kind. ***
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een interessant debuut.» – Michiel van Kempen
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen voor NBD/Biblion, 29 december 2014:
Boeli van Leeuwen (1922-2007), nu bekend van zijn romans en columns, debuteerde in 1947 met een bundeltje met 9 gedichten. Dat boekje was zo goed als onvindbaar: een deel van de kleine oplage werd vernietigd. Nu is het dan eindelijk herdrukt. (…) Het was wel een interessant debuut waarin alle motieven van Van Leeuwen al bij elkaar komen: een zonverschroeid eiland dat door een onbarmhartige God verdoemd is te vergaan, moeder en vrouw als brengster van leven en erotiek, droomeiland van alle wereldculturen en absurde werkelijkheid. Het indrukwekkendste gedicht is tevens het langste, ‘Isla di Makuaku’, een aankondiging in verzen van Van Leeuwen barokke romans. Ook een mooi verhaal over de man die de bundel drukte is opgenomen. Een zeer welkome uitgave, prachtig vormgegeven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Genieten van de ‘rode draad’ én de rijkdom aan details.» – Wim Rutgers
Over de drie romans van Eric de Brabander in Kristòf, 22 december 2014:
‘De supermarkt van Vieira’ vertelt het historische verhaal van de kaping van het luxueuze Portugese passagiersschip Santa Maria door een aantal Portugese dissidenten die daarmee publieke aandacht vragen vóór en protesteren tégen de dictatuur van de Spaanse dictator Franco en de Portugese dictator Salazar. Hoofdpersoon João leeft met een persoonlijke schuld door het ‘per ongeluk’ doden van een Angolese dwangarbeider en met de woede dat zijn vader door het fascistische bewind is vermoord. Hij sluit zich bij de kaping aan om een dubbele rekening uit het verleden te vereffenen. Zo lees ik deze roman als een verhaal van schuld en boete oftewel misdaad en wraak. Maar in zekere zin is er ook sprake van schuldeloze schuld als in een klassiek drama, want terwijl João zijn schuld delgt en zich wreekt, maakt hij zich opnieuw schuldig ten opzichte van zijn eigen gezin dat hij voor de rest van zijn leven in de steek laat.
Lees hier het artikel
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij in de Knipscheer
«Giselle Ecury is in dit opzicht illustratief.» – Eric Mijts en Wim Rutgers
Over o.a. ‘De rode appel’ van Giselle Ecury in ‘De diaspora van de identiteit’ in Ons Erfdeel, augustus 2014:
Er is in deze eeuw weer een groep auteurs ontstaan die op de ABC-eilanden en in Nederland werk van kwaliteit afleveren in het Nederlands: een nieuwe generatie Nederlands-Caribische auteurs. (…) In het werk van Giselle Ecury lezen we de dominante want steeds terugkerende thema’s als gemengde afkomst, interculturele relaties, het raadsel van de oorsprong en de zoektocht naar identiteit. We zien de steeds terugkerende dubbele setting in Nederland en het Caribisch gebied. Het perspectief ligt bij de uit dat gebied afkomstige personages. Ze vertellen hun levensverhaal in een taal die tegen het Papiaments aanleunt door het gebruik van met de eilanden gebonden specifieke woorden. Uit de thematiek vloeit een dubbelstructuur voort, waarbij verleden en heden elkaar raken en verzoend moeten worden. (…) ‘De rode appel’ (2013), is inhoudelijk opgebouwd als een tweeluik met de dubbelgeschiedenis van de twee hoofdpersonen Elisabeth en Nicki, die beiden het product zijn van een interculturele relatie, waarmee ze in het reine moeten zien te komen. Verleden en heden blijken onlosmakelijk met elkaar verbonden door een dubbele terugblik: die van Elisabeth op haar au-pairtijd als jong meisje in Zuid-Frankrijk, waarnaartoe ze na dertig jaar terugreist om opheldering te krijgen over wat er toentertijd precies gebeurd is, en vervolgens van haar vriend Nicki, die haar zijn levensverhaal over zijn Curaçaose jeugd toevertrouwt, waarna ze dat opschrijft. (…) Voorlopig [zal deze groep] hun kracht nog zoeken in eigen kring om via die positie een brug te slaan, ook al worden deze auteurs nog (te) weinig opgemerkt of hooguit weggezet in het minderhedencircuit.
Lees hier het artikel
Meer over Giselle Ecury bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Wat een diepte en een gedurfde inhoud.» – Karel Wasch
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen op Poëzie Leestafel, 9 december 2014:
De gedichten Moeder van mijn moeder, Soldaten, Nacht en Luchtgevechten boven het krankzinnigengesticht zijn klassieke sonnetten. Er is een kleine overpeinzing, motto, ik ben zoals ik ben en er is een drietal grote verzen: Oorlog, Otrobanda en Isla de Makuaku. (…) Van Leeuwen probeert in het gedicht Soldaten het onbenoembare te benoemen. In de droom in de diepten van de zee gesitueerd, ziet de dichter bevroren vissen, stil naast het koraal en verder soldaten die misschien zijn overleden (let op de rode krans). Eenmaal boven water worden we met God geconfronteerd, die de stormen scheert, een prachtig beeld voor de Grote Kapper (J.W. van der Molen gebruikte dit beeld letterlijk al eens in een vers) die met een handomdraai, storm, wind, laat ontstaan en verdwijnen. En tenslotte: in een zoutkristal, een van de kleinste mineralen op deze aarde wordt het bloed dat in de zee ligt, door oorlogen o.a. opgezogen. Wat een indrukwekkend gedicht.
Bij de grote gedichten viel me Isla di Makuaku (Eiland der Fregatvogels) op. De fregatvogel heeft een spanwijdte van twee meter en kan uren zweven op de thermiek. De boodschap van het gedicht is eigenlijk, dat we op de stroom mee moeten varen, zweven, deinen. ‘Go with the flow,’ zou je kunnen zeggen. En Van Leeuwen laat de taal ook zweven, als een lang aangehouden sitarklank. Inhoud en vorm vallen samen.
Ik verbaasde mij over de hoge kwaliteit van deze – terecht opnieuw uitgebrachte – bundel. Wat een heerlijke verzen, wat een diepte en een gedurfde inhoud. Ik heb ouder werk van hem weer uit de kast gehaald.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een rijke aanzet van zijn legendarisch proza.» – André Oyen
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen, op Ansiel cineblogs.be, november 2014:
Boeli van Leeuwens eerste dichtbundel Tempels in woestijnen werd vlak na het huwelijk geschreven en in augustus 1947 gedrukt. Ruim 65 jaar na de eerste druk is deze lange tijd onvindbaar gebleven bundel opnieuw uitgebracht. (…) Het is toch ook mooi voor de literatuurfreaks om deze knap uitgegeven bundel als een zeldzaamheid te beschouwen. Het is voor het eerst dat ik deze gedichten onder ogen krijg en ik vind ze heel mooi. Voor mij zijn ze een rijke aanzet van zijn legendarisch proza. Helemaal mooi is ook dat ‘Onkel Patrice’, een van de vele verhalen in de magistrale bundel Geniale anarchie (1990) is opgenomen. In dat verhaal beschrijft Boeli van Leeuwen hoe zijn Onkel Patrice op een persje, driftig pedalerend, zijn dichtbundel produceert. Tempels in woestijnen – de gedichten- en het verhaal ‘Onkel Patrice in één boekje, een heerlijk hebbeding.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Schitterende sfeerbeelden van iets dat nooit en nimmer meer terugkomt.» – Hans Vaders
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Ñapa (Amigoe), 1 november 2014:
Bij de negen gedichten zitten poëtische juweeltjes. Ik heb het dan niet zo zeer over het drietal gedichten met de oorlog als thema, namelijk ‘Soldaten’, ‘Luchtgevechten boven een krankzinnigengesticht’ en ‘Oorlog’. Maar goed, Boeli van Leeuwen was amper terug uit een zwaar geteisterd en verwoest Europa, uit een kreupel Nederland waar hij noodgedwongen de Tweede Wereldoorlog had moeten uitzitten in de schoolbanken. En waar zijn alma mater, het imposante gymnasium aan het Stokroosplein in Den Haag, op last van de Duitse bezetter in 1942 was gevorderd en kort daarna gesloopt in het kader van de aanleg van de Atlantikwall. En in juni 1947 was juist de eerste politionele actie in Indië begonnen, een complete oorlog die slechts verliezers zou opleveren. Van Leeuwen besefte toen al dat het leven de facto een slangenkuil behelsde met vele wonderlijke wezens met dito rituelen, zelfverkozen, aangeleerd of niet. Nee, het zijn eerder de prachtige strofen waarin hij zijn dorre dorstige eiland van toen bezingt. Schitterende sfeerbeelden van iets dat nooit en nimmer meer terugkomt – althans niet in een vorm die wij nu kennen. Er is geen plaats meer voor oude rituelen die in taal worden gebeiteld. (…) Een mooi uitgegeven bundel met treffend werk van Van Leeuwen waarin de contouren zich reeds aftekenen voor zijn latere in zijn romans uitgewerkte thematiek.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Van Leeuwen had de taal meteen bij zijn kladden.» – Ezra de Haan
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen op Literatuurplein.nl, 25 oktober 2014:
Los van de taal valt zijn wijsheid op en de compacte verwoording daarvan. Alleen al voor de laatste twee strofen van het gedicht ‘Moeder van mijn moeder’ zou je deze bundel moeten kopen. (…) In de bundel klinkt de Tweede Wereldoorlog door, wat logisch is, met een publicatie in 1947. Boeli van Leuwen zorgt voor beelden die langer dan een boek of bundel beklijven. Een prachtig en uiterst belangrijk gedicht, zeker wanneer je het over een begin van een oeuvre hebt, is ‘Otrobanda’. Hier leert de lezer de schrijver kennen, de man met het scherpe oog dat niets en niemand mist. Iemand die schoonheid in verval ziet maar het niet gaat idealiseren. (…) In vier strofen weet de schrijver, als nog jonge dichter, de wereld die hij kent samen te vatten. Het gedicht is sterk als ‘Denkend aan Holland’, heeft dezelfde liefde en afkeer in zich.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer