bonaire – Uitgeverij In de Knipscheer

«Nijmeegs eerbetoon aan een Antilliaans auteur.» – Jos Joosten

Over Erich Ziekinski bij ‘Literaire Bakens Nijmegen’ op Neerlandistiek, 25 mei 2025:

Foto Peter van der Heijden

‘Literaire Bakens Nijmegen’ is een stichting die op passende locaties in de publieke ruimte citaten plaatst (‘bakens’) van Nederlandse auteurs. Op 24 mei 2025 werd door burgemeester Hubert Bruls en rector Louise Beernink het baken onthuld op het Canisius College, dat dit jaar zijn 125-jarig bestaan viert. Het is een citaat uit de roman Scott Zuyderling (2009) van Erich Zielinski (1942-2012). Bij die gelegenheid hield Jos Joosten (hoogleraar letterkunde) een toespraak: « (…) Canisius heeft minstens twee schrijvers opgeleverd van wie één, Thomas Verbogt, een landelijke bekendheid is geworden en de andere zelfs wereldvermaard: Thomas Oldeheuvelt (…). In de letterkunde is de aanwezigheid van het Canisius College als onderwerp niettemin tamelijk bescheiden. Er is één opzichtige uitzondering: de rol die het (oude) gebouw speelt bij A.F.Th. van der Heijden, in de eerste delen van zijn reeks ‘De tandeloze tijd’. Het had voor de hand gelegen als de commissie voor een citaat daaruit had gekozen. Het siert ze dat ze een veel onverwachtere keuze maakte, een tekst uit de relatief onbekende roman Scott Zuyderling van Erich Zielinski. (…) In de charmante en intrigerende roman van Zielinski is het Canisius College eigenlijk maar een detail. Hotel Sionshof of Crematorium Jonkerbos hadden welbeschouwd veel meer voor de hand gelegen als locatie voor een baken uit Scott Zuyderling. Maar daar staat tegenover dat deze keus zeer verrassend is en een eerbetoon aan deze Antilliaanse auteur, waarmee meteen ook rechtgedaan wordt aan een toch vaak wat veronachtzaamd deel van ons koninkrijk én van onze letterkunde. En misschien moet ik daar ook even toevoegen: indirect is het ook een eerbetoon aan uitgeverij In de Knipscheer, die er volgend jaar na vijftig jaar mee ophoudt, en van onschatbaar belang is geweest bij het uitgeven en promoten van de letterkunde uit Suriname en de Antillen. Zo doet dit baken wat literatuur eigenlijk altijd moet doen: op een op het oog bekende plek een baken zijn van iets onverwachts en veel groters. (…)»

Lees hier of hier de hele toespraak van prof. Jos Joosten
Lees hier de tekst op het baken
Meer over ‘Literaire Bakens Nijmegen’ op deze site
Meer over Erich Zielinski bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Zuyderling

Erich Zielinski (Bonaire 1942 – Curaçao 2012) ‘literair baken’ in Nijmegen

24 mei 2025: onthulling Literair Baken Erich Zielinski Canisius College Nijmegen, 16 mei 2025:

Literaire Bakens Nijmegen meldt met trots dat voor het eerst een auteur uit de Caraïbische literatuur een baken krijgt. Erich Zielinski, zoon van een Duitse vader en een Curaçaose moeder, sprak thuis, zoals hij ooit heeft gezegd, ‘een rommeltje van Duits en Papiaments’. En Nederlands dan? ‘Ja, de fraters, hè. Die waren goed. Daar leerde je wat van. En later in Nijmegen, de onderwijzersopleiding.’ Na die opleiding keerde hij terug naar de Nederlandse Antillen. Werkte er als onderwijzer, richtte het kritische tijdschrift Vitó op, voltooide een studie rechten en werd advocaat. Als schrijver debuteerde Zielinski in 2004 met de roman De Engelenbron, waarvoor hij onderscheiden werd met de Cola Debrotprijs. Vier jaar later verscheen zijn roman De prijs van de zee en in 2009 Scott Zuyderling. Deze novelle speelt zich voor een deel af in Nijmegen. Naast de Waalstad, Berg en Dal, Hotel Sionshof en crematorium Jonkerbos komt ook het Canisius College erin voor. Het Canisius College opende in 1900 zijn deuren. De viering van het 125-jarig jubileum wordt luister bijgezet met de onthulling van een literair baken, een fragment uit de novelle Scott Zuyderling. Na het welkomstwoord van rector Louise Beernink zal Jos Joosten, oud-leerling van het Canisius College en hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit, het woord voeren. Aansluitend spreekt burgemeester Hubert Bruls over Canisius College 125 jaar in Nijmegen, waarna hij samen met Louise Beernink het literaire baken onthult. Als afsluiting van de onthulling zal G. Denise Zielinski, dochter van de auteur, de tekst van het baken voorlezen. Locatie Canisius College, Berg en Dalseweg 207, 6522 BK Nijmegen. Aanvang 15.00 uur.

Meer Literaire Bakens in Nijmegen
Voorbeelden van andere locaties
Meer over Erich Zielinski bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Zuyderling

«Roman onderzoekt de sociale problemen binnen de Curaçaose gemeenschap.»

Over ‘Contrasten in kleur’ van Joseph Hart voor NBD Biblion, 15 januari 2025:

‘Contrasten in kleur’ is een sociale roman over familie, de Curaçaose gemeenschap, criminaliteit en discriminatie. Nena Sosaria, een alleenstaande moeder op Curaçao, worstelt om haar drie kinderen op te voeden in een omgeving met hoge werkloosheid en criminaliteit. Haar oudste zonen, Nilo en Felis, zijn van haar overleden man en hebben een lichte huidskleur, terwijl haar jongste dochter Maiky, van haar zwarte minnaar Chamon, donkerder is en gepest wordt door haar broers. Ondanks de moeilijke omstandigheden en de verleiding voor de jongens om zich bij jeugdbendes aan te sluiten, blijft Maiky een steun voor haar moeder. De roman onderzoekt de sociale problemen binnen de Curaçaose gemeenschap. In ietwat formele stijl en met gevoel voor drama geschreven. Geschikt voor een brede tot literaire lezersgroep. Joseph Hart (1940) is een Nederlandse auteur en dichter die geboren werd op Bonaire en opgroeide op Curaçao. Hij was docent Engels aan o.a. de Universiteit van de Nederlandse Antillen. Hij debuteerde in 2000 als dichter met ‘Entrega’, waarna hij meerdere romans schreef.

Bron
Meer over ‘Contrasten in kleur’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Mooie toekomstdroom voor Curaçao of een realistische toekomstvisie? Het goede overwint het kwade in een optimistisch slot.» » – Wim Rutgers

Over ‘Contrasten in kleur’ van Joseph Hart in Antilliaans Dagblad, 28 december 2024:

(…) Er zijn auteurs die in elk nieuw boek vernieuwing van inhoud en vorm kiezen. Er zijn ook auteurs die zich beperken tot thema’s die hun na aan het hart liggen en in elke volgende publicatie nieuw leven krijgen. Zo is Joseph Harts vierde roman enerzijds meer van hetzelfde maar toch weer anders. (…) Deze vierde roman is weer een verhaal geworden waarin Joseph Hart dicht bij het leven en welzijn van zijn personages komt in hun strijd tot overleving of zelfs overwinning. De romantitel ‘Contrasten in kleur’ heeft betrekking op de negenentwintig jarige Nena met haar drie kinderen, twee lichtgekleurde jongens en een zwart meisje, van verschillende mannen die haar met beloftes paaien en vervolgens in de steek laten, zodat ze het zelf moet zien te redden in haar krotwoning. (…) Nena raakt haar gezag over de twee compleet kwijt. Het meisje, Maiky, is daarentegen een toonbeeld van positivisme. Ze is thuis behulpzaam, krijgt de kans naar het MIL te gaan en naar de universiteit waar ze twee studies weet af te ronden. (…) Verhaallijnen lopen in de romans van Hart langs de lijnen van scherpe tegenstellingen en felle kleuren tussen positief en negatief, goed en slecht, zowel bij de personages als de omstandigheden waarin deze personages functioneren. Wie goed is, is goed; wie slecht, is totaal slecht. (…) Zo is het hele verhaal uiteindelijk op een tegenstelling gebouwd van negatief in de eerste helft naar een positieve wending in het tweede deel. De verteller maakt daarbij gebruik van een cursief gedrukte monologue intérieur als commentaar en overdenking. Een verkiezingswinst van de nieuwe politiek op de oude is het kroonstuk van deze wending. De roman besluit symbolisch op nieuwjaarsdag, waar de gouverneur een optimistische toespraak houdt. (…)

Lees hier en hier de gehele recensie
Meer over ‘Contrasten in kleur’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

Joseph Hart – Contrasten in kleur. Roman

Joseph Hart
Contrasten in kleur
roman
Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
320 blz., € 24,50
ISBN 978-94-93368-18-7
NUR 301
eerste druk 2024

Met Contrasten in kleur voegt Joseph Hart een nieuwe roman toe aan zijn oeuvre van Curaçaose romans. Nena Sosaria is een alleenstaande moeder, die zich moet zien te redden met drie jonge kinderen. Zij weet maar ternauwernood het hoofd boven water te houden. Haar oudste twee zijn Nilo en Felis, de jongens van haar verongelukte man Néto. Zij hebben een vrij lichte huidskleur. Haar jongste kind kreeg ze met haar zwarte minnaar Chamon: haar dochter Maiky. Zij is donkerder, en wordt hierom voortdurend gepest door haar broers. Maiky is ijverig en intelligent, en zij ontwikkelt zich tot de steun en toeverlaat van haar moeder, een ware zegen.

De Curaçaose gemeenschap wordt echter geplaagd door een hoge werkloosheidsgraad, vooral onder de vele jongeren, en criminaliteit. Gezien die miserabele omstandigheden en het gebrek aan vooruitzichten laten ook de broers zich ertoe verleiden zich aan de sluiten bij jeugdbendes. Van deze ingrediënten maakt ‘Jopi’ Hart weer een geëngageerde roman over sociale wantoestanden in een Caraïbisch deel van ons koninkrijk. Lukt het Maiky het hoofd koel te houden en een uitweg uit die penibele situatie te vinden?

Joseph (Jopi) Hart, geboren op Bonaire (1940) en opgegroeid op Curaçao, was docent Engels aan o.a. de Universiteit van de Nederlandse Antillen. Na zijn pensionering wijdt hij zich volledig aan het schrijven. Hij debuteert in 2000 als dichter met Entrega, een bundel in vier talen en als romancier in het Engels met de romans Election Dance (2006) en The Yard (2010).

Bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen in 2013 Verkiezingsdans, het Nederlandstalige origineel van Election Dance, en in 2015 Kruispunt. Gaat Verkiezingsdans over de structuur van de misdaad en de corruptie in de politiek, Kruispunt verhaalt over het agressieve gedrag van een jonge crimineel. In De wooncirkel (2017), de Nederlandse versie van The Yard, richt Joseph Hart zich op de geschiedenis van de slavernij.

Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zeer de moeite waard voor de lezer die niet bekend is met het wel en wee op de Nederlands Caraïbische eilanden.» – Eric de Brabander

Over het werk van Ronny Lobo op Literatuurgeschiedenis, 24 oktober 2023:

Ronny Lobo werd in 1954 geboren op Curaçao waar hij ook opgroeide. Ronny’s Surinaamse ouders hadden zich ruim voor Ronny’s komst op Curaçao gevestigd, waar Ronny’s vader als chemicus voor de Shell ging werken. Ronny Lobo zelf studeerde in 1978 als architect af aan de Technische Universiteit van Delft in Nederland. Hij keerde terug naar Curaçao en werkte als architect voor de lokale overheid en bij een bestaand architectenbureau voordat hij in 1985 met zijn eigen architectenbureau begon. In 1991 won hij een prijs met een ontwerp voor sociale woningbouw, en een jaar later ontving hij voor zijn architectonisch werk de belangrijkste culturele prijs van Curaçao, de Cola Debrotprijs. In de roman ‘Bouwen op drijfzand’ smeedt Ronny Lobo zijn liefde voor de Nederlands-Caraïbische eilanden en zijn liefde voor de architectuur samen met het liefdesleven van zijn personages. (…) Ter verbeelding van de titel werd voor de foto op de omslag een mislukt project uit de jaren zestig gekozen op een van de mooiste plekken op het eiland. De natuur waar het project gerealiseerd moest worden was ongeschonden en lag aan een prachtige binnenbaai. Op deze idyllische plek verrezen plots spookachtige heipalen voor de bouw van een hotel. De bouw werd gestaakt na de opstand van 30 mei 1969, die Willemstad in brand zette. Tot op de dag van vandaag zijn de betonnen palen, die als kreeftenpoten uit de modder, het drijfzand steken, te zien.(…) ‘Tirami sù’ is een vervolg op Lobo’s eerste boek. Het verhaal over identiteit, over kleur, over afkomst leverde een meerlagige roman op. (…) Ronny Lobo’s derde roman, ‘De bouwval’ is een familiegeschiedenis over sociale stijging, over het overschrijden van grenzen, het betalen van een morele prijs, over illusies en ontgoocheling. (…) In de drie door Lobo geschreven romans is een ontwikkeling te zien van de architectuur naar de sociale, raciale en politieke dilemma’s op de Nederlands Caraïbische eilanden. (…)

‘Literatuurgeschiedenis’ is een initiatief van Koninklijke Bibliotheek en Taalunie en gericht op bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Bouwen op drijfzand’
Meer over ‘Tirami sù’
Meer over ‘De bouwval’
Meer over Ronny Lobo bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Over de tot nu toe onderbelichte levensgang en geschriften van Medardo.» – Tommy van Avermate

VoorplatMedardo-75 Over Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao van Aart G. Broek op Pas Uit, 3 augustus 2023:

Als het Duitse leger op 10 mei 1940 Nederland binnenvalt, wordt 7.800 kilometer verderop de Curaçaose schrijver, dichter en activist Pablo Pedro Medardo de Marchena (1899-1968) gearresteerd. In de laatste editie van de ‘Parelduiker’ van 2022 schrijft bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische letteren Michiel van Kempen een uitvoerig essay over deze relatief onbekende antikoloniale verzetsfiguur. Eén jaar eerder was al het boek ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek verschenen. (…) Medardo de Marchena werd vanwege zijn ‘opruiende’ antikoloniale, antikapitalistische en antikatholieke geschriften al jaren door de koloniale autoriteiten en de inlichtingendienst in de gaten gehouden. (…) Uiteindelijk bood de uitzonderingstoestand van de wereldoorlog de autoriteiten alsnog de gelegenheid om Medardo op te pakken. (…) Van Kempen noemt Medardo in de titel van zijn essay ‘een Antilliaanse held’ en vergelijkt hem vanwege beider radicaliteit, rechtvaardigheidsgevoel en eloquentie met Anton de Kom. (…) Medardo schreef zijn schotschrift, waarin hij fel uithaalt naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationaal grootkapitaal, maar waarin hij ook kritisch is op het gebrek aan verzet van het Afro-Curaçaose volksdeel, in het Papiaments. Dat is nog een belangrijk verschil met Anton de Kom (waar Van Kempen zelf op wijst), die ‘Wij slaven van Suriname’ in het Nederlands schreef en daarmee dus ook een Nederlands publiek bediende. Medardo spreekt tot zijn mede-eilandbewoners en spoort hen aan massaal in opstand te komen tegen het onrecht dat hen wordt aangedaan. (…)
Lees meer op Pas Uit
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een bedachtzaam dichter die haar soms felle emoties in bedwang weet te houden.» – Fred de Haas

VoorplatLiefde-75 Over ‘In naam der liefde’ van Ini Statia in Antilliaans Dagblad Caribisch Netwerk, 24 juni 2023:
(…) Op de achtergrond van veel Antilliaanse dichters spelen, anders dan bij Europese, verscheidene factoren mee die bepalend zijn voor hun inspiratie: een tropische omgeving, de Creoolse moedertaal en niet te vergeten de koloniale tijd met zijn gecompliceerde en vaak vernederende verhoudingen. Ook de gedichten van Ini Statia dragen de duidelijke sporen van deze achtergrond, zowel in haar Nederlandse als haar Papiamentstalige gedichten, waarvan de laatstgenoemden in deze bundel de boventoon voeren.(…) Ini Statia doet zich kennen als een bedachtzaam dichter die haar soms felle emoties in bedwang weet te houden door ze op een beschouwende, analytische wijze te beschrijven. We hebben er een paar prachtige erotische gedichten aan te danken (Sera konosi, Henter un bida largu, De stilte voorbij). In haar nawoord op het 30-tal gedichten (exclusief de vertalingen in het Papiaments, Engels en Nederlands) spreekt Ini Statia de wens uit dat haar gedichten ‘herkenning, kracht, heling en hoop mogen brengen om, ondanks alle hobbels in het leven, met een positieve blik vooruit te blijven kijken’. Die wens zal zeker in vervulling gaan. Dat geldt voor mij en voor de Creoolse vrouw die ze vergelijkt met de Anglo, de karakteristieke Creoolse bloem: «Anglo, Creoolse vrouw, hecht zich vast aan de grond, glimt van trots in de brandende zon, verbindt en vertakt zich, leeft voort, vurig en veerkrachtig, onaantastbaar.» Als eerbetoon aan de vertalers Lucille Berry-Haseth (naar het Papiaments) en Richenel Ansano (naar het Engels) die zich consciëntieus van hun taak hebben gekweten en zich daarbij volop gesteund wisten door de verstaanbaarheid en toegankelijkheid van de gedichten van Ini Statia, geef ik hieronder met waardering hun vertalingen weer van de laatste strofe van Anglo: «Anglo, muhé krioyo, ankrá den tera, ta bria di orguyo den solo ardiente. ta konektá i ramifiká, sigui bibá, ferviente i resistiente, intokabel.» «Anglo, Creole woman, clings to the ground, glows with pride in the blazing sun, connects and branches out, lives on, fiery and resilient, untouchable.»
Lees hier de recensie
Meer over ‘In naam der liefde’
Meer over Ini Statia op deze site

‘Marka Indjan’ voor koninklijk bezoek op Bonaire

0378d90b-7bce-4d6a-ba36-3e0d63fd28e5 Over ‘Marka Indjan’ van Delno Tromp, 9 februari 2023:
Het koninklijk paar en kroonprinses Amalia brachten van vrijdag 27 januari tot en met donderdag 9 februari 2023 een bezoek aan het Caribisch deel van het Koninkrijk. Op vrijdag 27 en zaterdag 28 januari waren zij te gast op Bonaire. Het bezoek aan Bonaire wordt in de avond afgesloten in Kralendijk met een bezoek aan ‘Taste of Bonaire’, een culturele markt met lokale producten, gastronomie en muzikale optredens. Bij die gelegenheid ontvingen zij allen een exemplaar van ‘Marka Indjan’, het boek waarin Delno ‘Denchi’ Tromp 39 rotstekeningen, nagelaten door de oorspronkelijke inheemse bevolking van Bonaire, grafisch heeft verbeeld. Het boek is een geschenk speciaal voor scholieren van groep vijf tot en met acht op Bonaire.
Meer over ‘Marka Indjan’
Meer over Delno Tromp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Geen excuus meer om aan Antilliaanse held Medardo de Marchena voorbij te kijken.» – Michiel van Kempen

VoorplatMedardo-75 Over Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao van Aart G. Broek in De Parelduiker, jaargang 27, nummer 5:
Het zal niemand ontgaan zijn hoe de ster van Anton de Kom en zijn boek ‘Wij slaven van Suriname’ in twee jaar tijd gerezen is. Met het boek uit 1934 gaf De Kom op eigen kracht een radicale wending aan de geschiedschrijving van Suriname en stond hij met de kracht van rechtvaardigheidsgevoel en grote eloquentie op tegen een tot in de 20ste eeuw doorgezet Nederlands kolonialisme. (…) Maar in wat toen ‘de Nederlandse West’ heette, was er nog iemand die fel ageerde tegen de Hollandse overheersing, en dat deed hij in 1929, dus vijf jaar vóór Anton de Kom. Zijn naam: Medardo de Marchena. (…) Wie was nu die Medardo de Marchena en wat had hij geschreven? Dat is recent geboekstaafd in een elegant boekje waarin Aart Broek het leven van de man heeft vastgelegd en zijn belangrijkste pamflet heeft vertaald uit het Papiaments, onder de titel ‘Medardo de Marchena; staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’. (…) In de eerste alinea van dat pamflet zet hij al direct neer wat hem voor ogen staat: “Deze uitgave kan hen [de gekleurde mensen van het eiland] helpen zich te bevrijden van allerlei vernederingen en uitbuiting die hen ten deel vallen, vanwege de vreselijke plaag die steeds meer terrein wint en die nooit wordt bestreden en bekend staat onder de naam onwetendheid. (p. 81)” We horen natuurlijk al de echo die vijf jaar later zal opklinken uit het boek van Anton de Kom: “Geen volk kan tot volle wasdom komen, dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft. Daarom wil dit boek trachten het zelfrespect der Surinamers op te wekken en voorts de onjuistheid aantonen van de vredesbedoelingen der Hollanders ten tijde der slavernij.” (…) Medardo de Marchena schreef [zijn boek] in het Papiaments, in de volkstaal die iedereen kon verstaan. ‘Wij slaven van Suriname’ was geschreven in het Nederlands, een taal die bijna geen van de verschoppelingen van Suriname voor wie De Kom het opnam kon lezen. (…) Evenmin als Engelstalige historici nog langer een verontschuldiging hebben om de Nederlandstalige Anton de Kom te negeren, hebben wij nog een excuus om aan de Papiamentstalige Medardo de Marchena voorbij te kijken, nu zijn pamflet vertaald is in het Nederlands.
Bron
Lees hier het artikel ‘Een Antilliaanse held: Medardo de Marchena’
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer