In 1929 publiceerde Pedro Pablo Medardo de Marchena (1899-1968) een schotschrift waarin hij in felle bewoording uithaalde naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale kapitaal op Curaçao. De Marchena hekelde het racisme en de hypocrisie van de witte elite op het eiland en de uitbuiting van de Afro-Curaçaose bevolking. Hij schreef het pamflet in het Papiaments. Onder de titel “Onwetendheid of De vorming van een volk” is het onlangs voor het eerst in een Nederlandse vertaling verschenen, voorzien van een uitgebreide inleiding door Aart G. Broek. (…) In 1933 werd door de koloniale bestuurders serieus overwogen om hem strafrechtelijk te vervolgen. Hij moest monddood worden gemaakt en onschadelijk worden gemaakt. (…) In 1940, toen de Tweede Wereldoorlog was uitgebroken, zagen de bestuurders een tweede kans om De Marchena te kunnen opbergen en te kunnen uitschakelen. Evenals tientallen anderen op het eiland werd hij van zijn bed gelicht en opgepakt, (…) omdat hij een verondersteld staatsgevaarlijk gedachtegoed had uitgedragen. Na enkele maanden in het Huis van Bewaring op Curaçao te zijn opgesloten, bracht hij de daarop volgende oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. (…) Het veronderstelde gevaar dat De Marchena voor rust en algemene veiligheid zou kunnen zijn, hield hem achter de hekken van het interneringskamp. Pas op 7 november 1945, dus ruim na het einde van de Tweede Wereldoorlog, werd hij in vrijheid gesteld. (…)
Lees hier de recensie ‘Medardo de Marchena: gevaar voor de witte koloniale elite op Curaçao’
Meer over ‘Medardo de Marchena: Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: bonaire
«Helder taalgebruik in een verrassend beeldende literaire stijl.» – Wim Rutgers
Over ‘Irma, een mikado van boze goden’ van Kees Broere in Antilliaans Dagblad, 14 mei 2022:
(…) Irma is op weg naar wraak wegens een feit uit het verleden, jaren en jaren terug. Het brengt haar van Curaçao naar Sint Maarten, waar ze – begin september 2017 – in de hevige orkaan Irma terechtkomt. Zoals het mikado uit de ondertitel van de roman een behendigheidsspel is om uit de chaos van willekeurig neergeworpen stokjes steeds één stokje te pakken zonder de andere aan te raken, zo weet ook Irma dat elke fout fataal kan zijn. Irma Weever is kind op Curaçao van uit Suriname afkomstige ouders. Ze ontmoet op haar middelbare school, het MIL, de van Bonaire afkomstige Paul Fadel. Het leidt tot een hechte vriendschap, met een donker randje. (…) De rode daad van wraak, gebaseerd op veronderstelde gevoelens van achterstelling, zelfs vernedering, bij zowel Irma als Paul, krijgt zijn context in tal van over tijd en ruimte verspreide bijzonderheden. (…) Aanwijzingen die aanvankelijk raadselachtig zijn, maar gaandeweg contouren krijgen, wijzen vooruit naar wat later in het verhaal zal gebeuren. De alwetende verteller houdt de verhaallijntjes strak in de hand en voorziet die met tal van details die de vlot lezende taalvorm van de ervaren journalist demonstreren met helder taalgebruik in een verrassend beeldende literaire stijl die uitnodigt tot citeren: “De tambú sloop op blote voeten langs de stilte.” (…)
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een groot deel van de thematiek raakt aan het onderscheid tussen huidskleur en afkomst. Indrukwekkend.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Irma, een mikado van boze goden’ van Kees Broere op Leestafel, 17 december 2021:
Irma Weever is een rationele, slimme vrouw. Ze is van Surinaams-Curaçaose afkomst. Toen ze drie jaar was verhuisden haar ouders naar Curaçao. Haar vader was werkzaam bij de Shell, haar moeder beheerde een eigen restaurantje, dat goed draaide. Zij wilden graag dat hun dochter het Lyceum zou doen op het eiland, om dan in Nederland te gaan studeren. (…) Als Paul, een Bonairiaan met Libanese wortels, haar maatje, vertelt ook naar Nederland te gaan, besluiten ze samen te gaan. (…) Als Paul haar zijn plannen uiteenzet (waarvan de lezers nog lang niet weten wat die inhouden) belooft ze hem haar hulp. Zij gaat rechten studeren in Amsterdam, hij doet biochemie in Nijmegen. (…) Zij wordt via verschillende omwegen een advocaat strijdend voor het onrecht dat mensen aangedaan wordt, hij een wetenschapper in de biochemie.
Zij weet dat het in de wereld niet zozeer gaat om de echte waarheid, maar om wie zijn argumenten het beste kan brengen. Hij beweert dat je de wereld niet aan anderen moet overlaten als je het ook zelf in de hand kan nemen. (…) Maar er is meer. Veel meer. (…) Een groot deel van de thematiek raakt aan het onderscheid tussen huidskleur en afkomst, maar er zijn ook ‘normalere’ zaken, die meer met de tijdsgeest te maken hebben: drugs, over de uitbuiting door Shell, over het leven op kamers in Amsterdam. En over de zelfstandigheid die Curaçao en Sint Maarten kregen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. (…) Je zou dit boek vaker moeten lezen om alles te kunnen doorgronden, want ook al valt op het einde veel op zijn plaats, vragen blijven er. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Onthutsende climax op Sint-Maarten in soepele stijl met veel variëteiten.» – Kees de Kievid
Over ‘Irma, een mikado van boze goden’ van Kees Broere op Boekenbijlage, 15 december 2021:
(…) Elk hoofdstuk begint met een fragment uit september van het jaar 2017. Deze fragmenten beslaan een periode van ongeveer zesendertig uur. Het eerste fragment roept direct de spanning op als de auteur schrijft: “Ze heeft ongeveer anderhalve dag de tijd”. Waarvoor, dat wordt (nog) niet duidelijk, maar dat het veel impact zal hebben is onomstotelijk! Na elk fragment in het ‘heden’ volgt telkens een beschrijving van Irma’s ontwikkeling, alles naar voren gebracht door een alwetende verteller. (…) Irma sluit vriendschap met Paul Fadel, een jongen van Bonaire, die van gemengde Libanese afkomst is. (…) Na haar middelbare school op Curaçao gaat ze Rechten studeren in Amsterdam met aansluitend een vervolgstudie in New York, waar ook Paul ‘studeert’. Al vroeger hadden ze samen een plan (Operatie Worst) dat de bedoeling had hen ‘vrij’ te maken. Paul raakt aan de drugs en zij verliest het contact met hem. Wel had ze iemand ontmoet die zich in Paul interesseerde, Joe Marino, onthoudt hem! Irma keert terug naar haar geboorte-eiland. Ze treedt in dienst van de Veiligheidsdienst voor de Nederlandse Antillen (VNA). (…) Dan komen heden en verleden bij elkaar in een onthutsende climax op Sint-Maarten tijdens het razen van orkaan Irma. (…) Er druipt engagement uit deze roman. (…) Broere ontpopt zich als een ware filosoof op het gebied van identiteit. (…) De stijl van de auteur is geolied, zo soepel en met veel variëteiten. (…) Herkenbaar in deze zeer geslaagde roman die naar meer smaakt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Het is belangrijk dat mensen van alle generaties dit boek lezen. Het is helder en feitelijk geschreven.» – Estefania Pampin Zuidmeer
Over ‘Servus. Macht slavernij uitbuiting en verzet’ van Fred de Haas op La Chispa, 14 december 2021:
Het onderwerp slavernij is een ingewikkeld onderwerp. In Nederland hebben we er te lang over gezwegen, tot de afstammelingen van tot slaaf gemaakten kritische vragen gingen stellen over die stilte. Geen onterechte vragen, gezien het gedeelde slavernijverleden. (…) Wanneer is een gebeurtenis in de geschiedenis dermate relevant en traumatisch, dat het op een deel van de bevolking drukt? En dat erkenning, herdenking en excuses nodig zijn om verlichting te bieden? De Haas weet dit op heldere wijze uit te leggen. (…) Eeuwenlang was slavernij de normaalste zaak in Europa en iedereen kon in handen komen van slavenhandelaren. Hier werd de basis gelegd voor de Trans-Atlantische slavenhandel. Ook de rol van het christendom en de islam – die de slavernij faciliteerden – komt sterk naar boven. De Haas legt de historische en religieuze processen uit, die verklaren waarom juist zwarte mensen het slachtoffer werden van de slavenhandel: eerst in Europa – met name Portugal, Spanje en islamitische landen – en later in het Caribisch Gebied. (…) Het boek eindigt in het heden, waar het reflecteert op verschillende vormen van hedendaagse slavernij. Het boek laat zien dat onderdrukking en slavernij van alle tijden is. Het ligt in de menselijke aard, en alles moet gedaan worden om het te bestrijden. (…) Het boek is helder en feitelijk geschreven, waardoor jongeren kennis kunnen maken met het onderwerp zonder de meest gruwelijke details te krijgen. De feiten spreken hierin voor zichzelf. Maar het is belangrijk dat mensen van alle generaties dit boek lezen. Want de stilte komt vaak voort uit onwil maar ook gebrek aan kennis van de geschiedenis. En dit boek biedt de handvatten die nodig zijn om deze ingewikkelde maar noodzakelijke discussie op weg te helpen. Tegelijkertijd zal de lezer beseffen dat de geschiedenis ons allemaal aan slavernij verbindt op de meest onverwachte manieren.
La Chispa is een journalistiek platform over Latijns Amerika.
Lees hier de recensie
Meer over ’Servus’
Meer over Fred de Haas bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over slavernij op deze site
«Een ijzersterke roman. En thriller.»
Over ‘Irma, een mikado van boze goden’ van Kees Broere in De Volkskrant Boeken, 11 december 2021:
De jonge Surinaams-Curaçaose Irma weet iets over haar Bonairiaanse vriend Paul. De lezer weet niet wat, maar terwijl de orkaan Irma huishoudt op Sint-Maarten, komt hij in ieder hoofdstuk steeds dichter bij de waarheid. Een ijzersterke roman. En thriller.
Klik hier voor het signalement
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Rijkdom van taal en stijl in gecomprimeerde roman is pleidooi voor langzaam lezen.» – Wim Rutgers
Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers in Antilliaans Dagblad, 20 november 2021:
(…) Het verhaalt in tien hoofdstukken de geschiedenis, in de ik-vorm, van het tien jaar jonge Dominicaanse meisje Dini op Curaçao, waar haar moeder Ariana met hulp van haar familie een huishoudelijke dienstbetrekking krijgt bij doña Lillian: “Doña Lillian wilde een Dominicaanse. Iemand die voor een prikje zou werken zolang ze geen papieren heeft.” (…) Het jonge meisje is gewend zichzelf te redden en neemt het werk van haar moeder over, zonder daarvoor betaald te worden. Met behulp van de invalide echtgenoot van doña Lillian krijgt ze toch de kans naar school te gaan en daar Nederlands te leren. (…) Ze studeert vervolgens rechten en wordt advocaat en mediator. (…) We zijn dan als lezer eveneens aan het einde van het verhaal waar alle omstandigheden verklaard worden. (…) Naast deze thematiek rond de relatie tussen Curaçao en Santo Domingo, met hun grote sociaaleconomische tegenstellingen maar familiale verwantschappen, weeft Bernadette Heiligers een tweede migratie-draad: de relatie van het nieuwe Bonaire na 10-10-10 met Nederland, (…) weergegeven als traditie tegenover moderniteit, koloniale arrogantie tegenover misplaatste minderwaardigheidsgevoelens. (…) Een zo zorgvuldig geschreven verhaal verdient zorgvuldige lezing. Wie ‘Van zo ver gekomen’ ten volle wil genieten dient langzaam te lezen en zal door herlezen een wereld van origineel taalgebruik ontdekken.
Prof. dr. G.W. Rutgers is buitengewoon hoogleraar Caraïbische letterkunde, met bijzondere aandacht voor de letteren in het Papiamentu aan de Universiteit Nederlandse Antillen op Curaçao.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Haarscherpe analyse van alle complexe relaties op de Caraïbische eilanden.» – Michiel van Kempen
Over ‘Van zo ver gekomen’ van Bernadette Heiligers voor NBD/Biblion, 18 november 2021:
Dini, een tienjarig Dominicaans meisje dat is meegekomen met haar moeder die illegaal op Curaçao verblijft, maakt mee hoe haar moeder verdrinkt. Einde van moeders droom om met een Curaçaoënaar te huwen. Dini moet zich zien staande te houden in de familie van de elitaire doña Lillian Helbier, verzorgt Lillians zieke man, helpt de zoon Simon in zijn atelier en wordt verkracht door de oudste zoon. De familie Helbier zakt af; het décor is de mei-revolte van 1969. Jaren later werkt Dini als mediation jurist en helpt zij de Nederlandse Renske met de Bonairiaan Eldon. Beetje bij beetje hoort zij van doña Lillians werkster Ena hoe alle complexe relaties in elkaar zitten. Alles is anders dan zij denkt. De auteur (1952), die eerder de roman ‘Schutkleur’ schreef, geeft een haarscherpe analyse van alle complexe relaties op de Caraïbische eilanden. Zij heeft een jaloersmakend goede pen: op elke bladzijde staat wel een krachtige metafoor of een kathedraal van een zin. Dit verhaal moet je langzaam lezen om de relaties tussen de vele personages goed te begrijpen, maar dan word je ook beloond met een prachtverhaal.
Meer over ‘Van zo ver gekomen’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Thrillerachtige roman maakt indruk door de intrigerende verhouding tussen Irma en Paul.» – Ko van Geemert
Over ‘Irma. Een mikado van boze goden’ van Kees Broere in Ñapa (Amigoe), 13 november 2021:
“Als alles gaat zoals bedacht, zal hij het niet kunnen navertellen. Ze heeft ruim anderhalve dag de tijd.” Het zijn de eerste zinnen van de nieuwe, thrillerachtige roman van Kees Broere, die begint op Curaçao, eind jaren zeventig van de vorige eeuw. Hoofdpersoon is Irma Weever. (…) Haar Surinaamse ouders waren verhuisd naar Curaçao, die “gestolde glimlach in de Caribische Zee”. (…) Irma gaat naar het Maria Immaculata Lyceum en ontmoet daar medeleerling Paul Fadel, de tweede hoofdrolspeler. (…) Een derde hoofdrolspeler is een eiland: Sint-Maarten en orkaan Irma die in 2017 over het eiland raast: het oog van de orkaan trekt op 5 september 2017 over het eiland en richt daar gigantische schade aan. Alle tien hoofdstukken van het boek beginnen met een tijdsaanduiding: van dinsdag 5 september 2017, 05.00 uur tot en met 6 september 2017, 17.00 uur, en in alle tien hoofdstukken komen wij Sint-Maarten tegen. (…) Hoe het verder gaat met Irma en Paul en welke rol Sint-Maarten daarin speelt, moeten we in het midden laten. De ondertitel van Irma is goed gekozen: Een mikado van boze goden. Boze goden zijn niet ver te zoeken en mikado i sen behendigheidsspel. De spelers in dit verhaal lijken inderdaad allemaal een spel te spelen. (…) Het boek maakt indruk door de intrigerende verhouding tussen Irma en Paul.
Lees hier ‘In “Irma” lijkt iedereen een spel te spelen’
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Kees Broere lijkt hier als doorgewinterd journalist voortreffelijk van op de hoogte te zijn.» – Ko van Geemert
Over ‘Irma. Een mikado van boze goden’ van Kees Broere in Argus, 10 november 2021:
(…) Hoofdpersoon is Irma Weever, die eind jaren zeventig van de vorige eeuw met haar Surinaamse ouders verhuisd is naar Curaçao. Ze wordt op de middelbare school verliefd op medeleerling Paul Fadel, de tweede hoofdrolspeler, met wie zij een uiterst curieuze verhouding krijgt. (…) Irma vertrekt naar Amsterdam om rechten te studeren, Paul gaat een chemische studie doen in Nijmegen. (…) Beiden gaan naar New York voor een vervolgstudie. (…) In New York wordt Irma bezocht door (Special Agent) Joe, die Paul goed blijkt te kennen en die later nog een belangrijke rol in het verhaal zal gaan spelen. (…) Irma heeft veel kenmerken van een thriller. Wie bespioneert wie? Wat is precies de rol van de chemicus Paul? Wie is special agent Joe? Wat is de achtergrond van de VNA op Curaçao? (…) Kees Broere lijkt hier als doorgewinterd journalist voortreffelijk van op de hoogte te zijn. Maar het is toch vooral de intrigerende verhouding tussen Irma en Paul (en Joe) die de lezer bijblijft.
Lees hier of hier ‘Een vrouw, een orkaan en een tor in een schedel’
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer