“Zin om te schrijven.” Koos van den Kerkhof onverwacht overleden.

koos_van_den_kerkhof_bew_kl_2Deze zondag vernam ik dat in de nacht van zaterdag op zondag 14 november 2021 dichter en redacteur Koos van den Kerkhof (11 april 1946) onverwacht is overleden aan een gescheurde aorta. Als dichter debuteerde hij in 1978 bij de toenmalige Limburgse uitgeverij Corrie Zelen. Vanaf die tijd zit zijn naam in mijn geheugen, vanwege de samenwerking die Uitgeverij Corrie Zelen, de Rotterdamse uitgeverij Flamboyant/P en Uitgeverij In de Knipscheer in die jaren hadden op het gebied van vertegenwoordiging van hun fondsen naar de boekhandel toe. Pas in 2000 kwam het tussen hem in zijn hoedanigheid van redacteur en de uitgeverij tot een sindsdien ononderbroken samenwerking. De debuutroman De bruine zeemeermin van de toen in Paramaribo woonachtige auteur Annel de Noré was het eerste boek dat hij, al actief als schrijfdocent, voor In de Knipscheer redigeerde. Hij had antropologie gestudeerd en die gevormde belangstelling voor andere culturen gecombineerd met zijn dichterstalent voor taal maakte dat hij fascinatie had voor het schrijven van Surinaamse en Antilliaanse auteurs. Hij was begin deze eeuw een aantal jaar stadsdichter van Venlo; een aantal van die stadsgedichten is opgenomen in de bundel Oud zink, die in 2008 bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen. Enkele jaren later was hij gastdocent aan de Schrijversvakschool Paramaribo van Ruth San A Jong. Zijn laatste boek waaraan hij voor de uitgeverij werkte betrof de samenstelling en bezorging van een bloemlezing uit het poëtisch werk van Astrid H. Roemer Ik ga strijden moeder, die op het punt van verschijnen staat. Koos heeft de presentexemplaren nog net kunnen bewonderen. Onze laatste e-mailwisseling dateerde van een paar uur voor zijn overlijden:

Beste Franc, (…) Ik vond de kussenenvelop met twee exemplaren van Ik zal strijden moeder op de deurmat. Dank daarvoor. Mooi omslag met de handen, bijzonder mooie kleur ook. Ik heb met plezier en overgave aan de selectie gewerkt en het essay en de verantwoording geschreven. Het was een stimulerende opdracht. Ik kreeg erdoor zin om te schrijven. (…) Niets bepaalt wat ik schrijf dan mijn eigen verhaal en dat verhaal verandert steeds zoals alle deeltjes in mijn lichaam. Onlangs schreef ik onverwacht twee eerste versies van gedichten. Afbeeldingen van het werk van de Amerikaanse schilder Joan Mitchell brachten me ertoe terug te keren naar technieken die ik al vaker heb toegepast. (…). En ik mailde om 19:38 terug: Dag Koos, Ik hoop dat ze zullen leiden tot een bundel. Het is de tragiek van de redacteur: werk van anderen gaat voor.

Die anderen zullen hem dankbaar zijn: Barney Agerbeek, Peter Andriesse, Orchida Bachnoe, Alfred Birney, Eric de Brabander, Cándani [Yasmine Amores], Aly Freije, Els de Groen, Edwin de Groot, E. de Haan, Jopi Hart, Hans van Hartevelt, Elodie Heloise, Hanneke van der Hoeven, Hein van der Hoeven, Ernst Jansz, Mala Kishoendajal, Roni Klinkhamer, Helen Knopper, Frank Kraaijeveld, Karin Lachmising, Els Launspach, Diana Lebacs, Joan Leslie, Clyde R. Lo A Njoe, Ronny Lobo, Djordje Matic, Arjen van Meijgaard, Henriette de Mezquita, Quito Nicolaas, Annel de Noré, Frank Ong-Alok, Fred Papenhove, Glenn Pennock, Hans Plomp, Ton van Reen, Astrid H. Roemer, Arjen Sevenster, Brigitte Spiegeler, JP den Tex, Jacques Thönissen, Diana Tjin, Edith Tulp, Hans Vaders, Etchica Voorn, Bert Vuijsje, Karel Wasch, Rogi Wieg, Kristien De Wolf en de velen die ik zonder twijfel nu vergeet.

franc knipscheer
Haarlem, 14 november 2021

Meer over Koos van den Kerkhof bij Uitgeverij In de Knipscheer

Theo Monkhorst over zijn nieuwe roman.

VoorplatLuchtvrouw-75In ‘Aan tafel bij de Haagse Kunstkring’, een kort lunchgesprek, ging op vrijdag 10 september Brigitte Spiegeler in gesprek met schrijver, dichter Theo Monkhorst. Sinds 2005 heeft hij meerdere romans, bundels gedichten, toneelstukken, een groot aantal columns en korte stukken gepubliceerd. In het gesprek komen aan de orde zijn vertaling van Stećci, een serie teksten over grafstenen van de Servische dichteres Vera Srbinović, twee korte theaterstukken, dialogen, die in november in Theater Branoul in première gaan en (vanaf 8:50 op de tijdlijn) zijn nieuwe roman ‘De Schrijver en de Luchtvrouw’ die op 8 oktober in Pulchri gepresenteerd wordt. Piet van der Pas draagt twee nog ongepubliceerde gedichten van Theo Monkhorst voor.
Luister en kijk hier naar de video van het lunchgesprek
Meer over ‘De Schrijver en de Luchtvrouw’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

Programma rond ‘Ongeëvenaard’, de Rembrandt-bundel van Brigitte Spiegeler

Opmaak 1Rembrandt variaties & Elders’ in Haagse Kunstkring, op zondag 19 september 15.00-17.00 uur:
Een literair en speels programma, ‘… Deze man is mijn toekomst’, rondom de laatste dichtbundel van beeldend kunstenaar en dichter Brigitte Spiegeler ‘Ongeëvenaard’, waarin ze zich inleeft in de ziel en geest van Rembrandt. Niet alleen Rembrandt maar ook zijn zoon Titus, zijn kat, zijn geliefden en tijdgenoten komen aan bod. De gedichten worden afwisselend ten gehore gebracht door Brigitte Spiegeler zelf en door acteurs. “Is er verschil? Wat betekent het om gedichten te schrijven; wat betekent het gedichten te interpreteren en voor te dragen? Hoe komt het over bij de toehoorder?” Erica Roozendaal (accordeon) speelt een aantal muziekwerken. Na de pauze vindt een kort vraaggesprek met Hans Muiderman plaats over het nieuwe literaire blad/platform ‘Elders’.
Hier kun je kaarten kopen.
Meer over ‘Ongeëvenaard’
Meer over Brigitte Spiegeler’ bij Uitgeverij In de Knipscheer

Gedicht van F. Starik [2]

frank starik
In zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Het is vandaag (1 juli) de geboortedag van onder anderen Jan Sloots, Remco Ekkers, Nicolette Leenstra, Nafiss Nia en F. Starik (1958-2018). Ook is het de sterfdag van Totius, Johan van Delden, Remi De Cnodder en Armando.
Bij wijze van felicitatie/gedenken kiest Wim van Til voor een gedicht van Nafiss Nia. Uitgeverij In de Knipscheer kiest in dit bericht voor het gedicht ‘De sapstroom’ van F. Starik uit zijn bij deze uitgeverij verschenen bundel ‘De grote vakantie’ uit 2004. Dit gedicht is ook opgenomen in de door Klaas de Groot samengestelde bloemlezing ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’.

De sapstroom

Ik heb een bloem gerepareerd
die door een naaktslak half was opgegeten.
Een fiere zonnebloem waar langs de steel
dicht onder de knop het beest zich een weg
naar binnen had gevreten.

De geknakte bloei gespalkt en weer rechtop gezet.
Een poging tot herstellen. Met een stokje en een meter
twijfeltape. De kroon op het werk.

Nu is zij weer gezond en sterk.
De sapstroom is hersteld.
Ik heb haar terug in het leven aangemeld.

Meer over ‘De grote vakantie’
Meer over F. Starik bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’

Gedicht van Brigitte Spiegeler

VoorplatSpiegelerIn zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Hij noteert voor vandaag (18 juni 2021) de verjaardagen van J.L. de Belder, Nicole Doise , Robert J. Blom en Marijke Langelaar. Het is ook de sterfdag van N.P. van Wyk Louw en Chris Ferket. Het is vandaag ook de geboortedag van Brigitte Spiegeler. Bij wijze van felicitatie/gedenken kiest Wim van Til voor een gedicht van Robert J. Blom. Uitgeverij In de Knipscheer kiest in dit bericht voor het gedicht ‘Verluieren’ van Brigitte Spiegeler uit haar bij Uitgeverij In de Knipscheer verschenen debuutbundel ‘Krijgskunst’ uit 2015. Dit gedicht is ook opgenomen in de door Klaas de Groot samengestelde bloemlezing ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’.

Verluieren

Paarden dansen niet
maar jij wel
liefst de hele dag
zonnetje erbij

Muziek hoeft niet
wel de geur van kaneel
wat zand tussen de tenen
Verluieren is verboden

zoals jij danst
tussen bed en bureau
canapé
schimmel.

Meer over ‘Krijgskunst’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’

Brigitte Spiegeler en Theo Monkhorst op Gedichtendag 2021

Spiegeler-MonkhorstOp 28 Januari was het Gedichtendag, startsein van de Poëzieweek 2021. De Haagse Kunstkring vierde deze dag met korte optredens die – zonder publiek – live werden opgenomen onder de titel ‘Het is altijd de poëzie…’), een versregel van Gerrit Komrij. De volgende Kunstkringleden lazen hun lievelingsgedicht voor, de dichters onder hen met een eigen gedicht: Brigitte Spiegeler, Franciska Dukel, Karel Bodegom, Anita Poolman, Theo Monkhorst, Hans Blom, Gerrit Vennema, Piet van der Pas, Michel Meissen, Marieke Cordesius, Martin Sjardijn, Ella van Schaik, Margriet Westervaarder, Pat Houkes, Paul van Vliet en Mar-Lin Schut, die de avond ook presenteerde. Martin van Hees speelde gitaar. Camera en montage Dennis Simonis. In de Knipscheer-dichter Brigitte Spiegeler bijt het spits af met het gedicht ‘Zeker het bestaat’ uit haar debuutbundel Krijgskunst’ uit 2015. Ook Theo Monkhorst (die behalve drie romans bij In de Knipscheer in 2019 ook de dichtbundel ‘Huis huid’ uitgaf) leest zijn actuele coronagedicht ‘Vragen aan de moordenaar’(op de tijdlijn vanaf 12:35).
Kijk hier naar de video-opname op YouTube
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over dichter bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Grootste verzameling Nederlandstalige gedichten in het Indonesisch.»

Hagenaars1Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih

In de periode 2006-2008 nam de Indonesische dichter/vertaler Landung Simatupang beetje bij beetje en in nauwe samenspraak met Albert Hagenaars diens in 2003 in het Nederlands en Engels verschenen bundel ‘Tropendrift’ onder handen. In afwachting van een nieuwe boekuitgave zijn verzen uit deze vertaling in Bahasa Indonesia, soms samen met de Engelse omzetting van John Irons, al her en der verschenen.
De opgedane ervaringen leidden enkele jaren later tot het initiatief van Albert Hagenaars om samen met zijn echtgenote Siti Wahyuningsih zelf Indonesische vertalingen te gaan maken van Nederlandstalige poëzie en die via internet een zo groot mogelijk bereik te geven. Daartoe zetten zij de site Suara suara dari utara op, wat Stemmen uit het noorden betekent. Begin 2013 werd het voornemen besproken met de bevriende Amsterdamse auteur / programmamaker Ezra de Haan. Die reageerde zo enthousiast dat enkele weken later zijn gedicht ‘Wit paleis (Chefchaouen)’ onder de titel ‘Istana putih’ als eerste aflevering in de nieuwe vertaalrubriek verscheen. Ruim zeven jaar later, op 22 juni 2020, verscheen de 200e vertaling! Het gaat om ‘Wachter’ / ‘Penjaga’ van Wil van Til, behalve als dichter ook bekend als directeur van het momenteel in Nijmegen gevestigde Poëziecentrum Nederland. Met dit aantal is, voor zover bekend, de grootste, onder één noemer bijeengebrachte verzameling Nederlandse gedichten in het Indonesisch tot stand gekomen!
Lees hier verder
Meer over In de Knipscheer-auteurs in Indonesische vertaling

«Haar toon is indirect, helder en toegankelijk. Daarbij schuwt zij humor, emotie en concrete details niet.» – Nicole Van Overstraeten

Opmaak 1Over ‘Ongeëvenaard’ van Brigitte Spiegeler in De Auteur, 24 juni 2020:
‘Ongeëvenaard/Without equal’ is een ingenieus opgebouwde bundel. Brigitte Spiegler schrijft een soort biografie, waarbij Rembrandt het woord neemt. Maar ook zijn kat, zijn geliefden en tijdgenoten laten hun stem horen. Zelfs kunstenaars, die eeuwen later het levenslicht zagen, als Vincent Van Gogh en Aat Veldhoen, komen aan bod. De dichteres evoceert in beeldrijke verzen het leven van Nederlands grootste kunstschilder en reflecteert over zijn werk. Haar toon is indirect, helder en toegankelijk. Daarbij schuwt zij humor, emotie en concrete details niet. Rembrandt noemt zijn zoon Titus een parel die Saskia (zijn eerste echtgenote) achterliet. (…) . Een grappig gedicht vertelt over de jaloezie tussen Geertgen, de babysit en Rembrandts toekomstige bruid Hendrikje. (…) Het gedicht ‘Geen ideale vrouw’ heeft eigentijdse connotaties. Het gaat het hier over het schilderij van de Bijbelse Susanna , gemaakt in 1646: terwijl Susanna een bad neemt, merkt ze dat vanuit de bosjes twee oude mannen haar begluren. Rembrandt realiseerde nog een Susanna in 1647, waarop de twee gluiperds duidelijk te zien zijn. Rembrandt schilderde een vrouw van vlees en bloed, op haar huid zag je nog de afdruk van haar kousen. (…)
‘De Auteur’ is een driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen.
Lees hier de recensie op het blog van de Vereniging: ‘De Boekhouding’
Meer over ‘Ongeëvenaard / Without Equal’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer

Gedicht van Brigitte Spiegeler vertaald in het Indonesisch

Opmaak 1Uit ‘Ongeëvenaard’ van Brigitte Spiegeler op Nederlandse poëzie in het Indonesisch, 14 mei 2020:
Op ‘Suara suara dari utara’ (‘Stemmen uit het noorden’), het blog Puisi Belanda, is op 14 mei 2020 het gedicht ‘Studio Rembrandt’ in een Indonesische vertaling van Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars geplaatst. Het gedicht is afkomstig uit de bundel ‘Ongeëvenaard / Without Equal – Ode aan Rembrandt / Ode to Rembrandt’. Het is het 198ste gedicht in een almaar groeiende digitale poëziereeks van een keur van Nederlandstalige dichters.
Lees hier het gedicht ‘Studio Rembrandt’ in het Nederlands, in het Indonesisch en in het Engels (vertaling Scott Rollins).
Meer over ‘Ongeëvenaard / Without Equal’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Rollins bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Albert Hagenaars bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Rijk aan verbeelding in een speelse variatie van taal, reflectie en inspiratie.» – Drs. Erik Kreytz

Opmaak 1Over ‘Ongeëvenaard’ van Brigitte Spiegeler voor NBD/Biblion, 3 mei 2020:
Al staat zijn portret op het omslag, voor Rembrandt-liefhebbers heeft deze bundel weinig te bieden. De Engels-Nederlandse ‘ode aan Rembrandt’ is een vrijbrief voor gedichten over ‘volmaaktheden en tekortkomingen: zijn stem, zijn zoon, en z’n kat, z’n geliefden en tijdgenoten’ evenals voor gedichten over ‘verwanten’ zoals Vincent van Gogh en Aat Veldhoen. De fantasieën op rijm, voorzien van notities en afbeeldingen, leveren een biografie op die rijk is aan verbeelding in een speelse variatie van taal, reflectie en inspiratie, nu eens in dialoog en dan weer als vrijpostige constatering. ‘Anders’ dus, en daarmee opzienbarend voor enkele ogenblikken als een onverwachte dichterlijke reactie. Tweetalige bundel met steeds op de linkerpagina de Engelse en op de rechterpagina de Nederlandse teksten.
Meer over ‘Ongeëvenaard / Without Equal’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer