Literair tijdschrift Extaze 17/18 ‘Water-Zee’ [Jrg. 5, nr. 1/2]

VoorplatExtaze17-18-75Extaze 17/18 – Water-Zee
vijfde jaargang nr. 1/2
Genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, 168 blz.
€ 29,50
Presentatie 14 april 2016
ISBN 978-90-6265-912-8

‘Water-Zee’ is een dubbelnummer, gedrapeerd rond ‘Een (on)mogelijke reisgenoot’, een poème fleuve van Theo van der Wacht. Als altijd bevat ‘Extaze’ een aantal essays. René ten Bos volgt Peter Trawney en François Jullien in hun visie dat het water zich op bijzondere wijze tot intimiteit verhoudt en dat de ervaring van intimiteit bij twee mensen er een van indifferentie is, dat wil zeggen dat in hun relatie de verschillen doorlatend (vloeiend) zijn geworden. Gedwee volgt hij hun theorieën echter niet. Marcel Poorthuis onderzoekt de stelling van de voorsocratische denker Thales van Milete dat water aan alles ten grondslag ligt. De verbondenheid van de mens met de wereld vanuit een soort oerprincipe impliceert een deelname aan de geschiedenis vanuit verantwoordelijkheid. Ad Zuiderent toont aan hoe belangrijk de rol van de zee en het strand is in het werk van Gerrit Krol, hoe ze de motor van zijn gedachten vormen, concreet en abstract. Arie Pos maakt in zijn essay over J. Slauerhoff duidelijk dat een groot deel van diens werk onverbrekelijk verbonden is met zijn zwerflust en zijn fascinatie voor de zee. In de rubriek ‘archief’ gedichten van Bernardo Ashetu, ingeleid door Klaas de Groot en gedichten van J. Slauerhoff. Verder korte verhalen van Kolja Aertgeest, Mark Baltser, Tim Dankers, Bram Esser, Hein van der Hoeven, Wim Hofman, Christien Kok, Felix Monter, Wim Noordhoek, Christian Oerlemans en Rob Verschuren. Gedichten van Felix Monter, Herman Rohaert, Brigitte Spiegeler, Harry Vaandrager, Gerrit Vennema, Theo van der Wacht en Miek Zwamborn. Het beeld in dit nummer is van Ronnie Krepel.
Lees ook nieuwe verhalen, gedichten, interviews en recensies op het digitale supplement van Extaze
Meer over Extaze
Meer over de presentatie

«Intrigerend eigenzinnige bundel. Spiegeler telt mee!» – Albert Hagenaars

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler voor NBD Biblion, 3 juli 2015:
Brigitte Spiegeler zorgt voor een poëziedebuut dat meteen een eigen geluid laat horen. De disciplines kennen overeenkomstige uitgangspunten en werkwijzen. Haar gedichten, verdeeld in 7 reeksen, staan bol van de spanningsmomenten, deels door de vele wendingen in de toch al opvallend bondige verhaallijnen, deels door een militair geladen beeldspraak (zie titel) die vooral de taal zelf op de korrel neemt en deels door lexicale vondsten als ‘tongslag’, ‘verzilverbaar’, ‘faamschenders’ en ‘taanmoment’. Andere kenmerken zijn de compacte zegging (ook de gedichten en regels zijn kort), de nodige verwijzingen (die de plaats van uitleg in meer traditionele lyriek innemen) en het beroep op de autonomie van de verzen. Zo bedt Spiegeler haar manoeuvres niet of nauwelijks in; ze worden niet opgebouwd, ze zijn er!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’

«Er stroomt een weldadige scheut adrenaline doorheen.» – Wilbert Voets

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst’ van Brigitte Spiegeler in Poëziekrant, mei-juni 2015:
Het leven gelijkt een krijg en overleven is de kunst. Ziedaar het wereldbeeld dat onze vitale, multigetalenteerde (beeldende kunst, advocatuur, poëzie) debutante oproept. […] Ze laat de talige scherven en brokstukken als een spoor achter zich, voor ons als arenlezers achter de maaiers, terwijl zij zelf aan de horizon uit beeld galoppeert. De combinatie van deze vlucht vooruit met het gekozen militaire register, maakt dit debuut tot een poëtische Charge of the Light Brigade, eerder dan dat de inhoud een fictieve oorlogskroniek zou zijn. De oorlog is een metafoor voor het voortdenderende, chaotische leven en dus is net als in de liefde alles geoorloofd. En dat is wat Spiegeler zoekt: zichzelf zonder restrictie uitdrukken.
Besproken in de rubriek ‘Het Debuut’, waarin opmerkelijke debuutbundels worden belicht.
Meer over ‘Krijgskunst’

«Spitsvondige taalbataljons.» – Jonas Bruyneel

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst – Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op Extaze, 25 april 2015:
Brigitte Spiegeler debuteert strijdlustig met Krijgskunst. Ze trekt ten oorlog met van franjes ontdane taal en een breed scala van onderwerpen: van dagelijkse beslommeringen tot juridisch taalgebruik. Niet verwonderlijk, want Spiegeler is naast dichter en beeldend kunstenaar ook advocaat. In Krijgskunst verkent ze taal en emotie vrijer dan in haar dagelijks leven. Het is duidelijk dat ze die taal beheerst. (…) Het is de opbouw en de krachtige sfeerschepping die van haar debuut een sterke eerste zet maken.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’

«Hoe kan je een tiende generatie allochtoon zijn?»

VoorplatSpiegelerInterview van Jill Stolk met Brigitte Spiegeler in Den Haag Centraal, 3 april 2015:
Nu is er dan de bundel ‘Krijgskunst’. Spiegeler: ‘Wat ik interessant vind, is dat veel militaire termen later ook in de dagelijkse taal komen en in de kunst. Avant-garde is een militaire term. In krijgskunst zit ook krijgkunst , een soort hebben, maar de relatie tot de ander zit er ook in’. Aan de lezers van Den Haag Centraal wil Spiegeler graag ‘Langs de snelweg’ prijsgeven.

Snor de woorden af. Ik wil geen tiende
generatie allochtoon zijn
Zij kwamen hier dan wel niet vandaan
maar waar was jij, toen zij er waren?
Er was geen contour van je bestaan
je was zelfs geen fictie

Maar zij waren er wel
en hebben gewerkt, gewerkt
gewerkt
met een zwak
voor omwegen
tot ze dachten erbij te horen

Alles in het werk stellen
om de strijdwagen
te mogen berijden
Het hart erop inzetten
vanuit het perspectief
van de schildpad.

Spiegeler: ‘Het begrip tiende generatie allochtoon zag ik in De Groene Amsterdammer staan. Ik dacht: hoe kan je een tiende generatie allochtoon zijn? Als je al tien generaties ergens woont en iemand anders vraagt je: En, waar kom je vandaan?, dan denk ik: waar haal je het lef vandaan?’ (…) ‘In een weekend verzamel ik alle woorden en teksten. Als ik dan zo’n zin zie, gaat het alweer bewegen.’
Lees hier het interview
Meer over ‘Krijgskunst’

«Spiegeler is in staat om goede gedichten te schrijven.» – Hans Puper

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op MeanderMagazine, 3 april 2015:
In haar eerste gedicht, ‘Zeker het bestaat’, schrijft ze: ‘Goed ter tale / heb je niet in de hand / zelftwijfel ook niet / Bovendien moet het nog / wat liggen uitzweten.’ Dat gedichten in alle opzichten moeten ‘uitzweten’ is bekend. (…) Hoe zij zelftwijfel kan overwinnen, laat Spiegeler zien in ‘Opengebarsten vruchten’. Het tweede motto van de bundel, een aforisme van Karl Kraus, past hierbij: ‘Phantasie had ein Recht, im Schatten des Baumes zu schwelgen, aus dem sie einen Wald macht.’

Laat het laboratoriumwerk maar zitten
geen montage
geen herhalingen
geen echo’s
Slechts een krokante bodem
en luchtkastelen
zover het oog reikt.

Ik vind dat ze in haar geval gelijk heeft. Schrijf eenvoudige, ‘lekkere’ gedichten – de milde zelfspot bevalt me. Zulke gedichten zijn niet slecht: eenvoud is iets heel anders dan simpelheid.
Meer over ‘Krijgskunst’

«Sommige woordvondsten zijn gewoon geniaal.» – André Oyen

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op Ansiel en op Iedereenleest.be, 3 maart 2015:
Brigitte Spiegeler maakt in deze bundel een zeer knappe analyse van de taal. Ze swingt er meteen in met het gedicht ‘Zeker het bestaat’ waarin ze het gedicht, eenmalig als de dood onder loep houdt. Sommige woordvondsten zijn gewoon geniaal, zeker wanneer ze er nog een muzikaal timbre in legt. Brigitte Spiegeler heeft een reeks onderwerpen klaar waar ze bijzondere taalspiegelingen in ziet. (…) De gedichten zijn ook zeer beeldend geschreven en met al deze beelden kan je als lezer een droom monteren of een gedicht, lezen, schrijven denken tot het ineens rechtop in je hoofd staat. ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ is mooie en kleurrijke bundel die een tuin van verbeelding oproept waarin het prettig dwalen is.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’

«Er is hier wel degelijk een begenadigd dichteres opgestaan.» – Karel Wasch

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op Poëzie Leestafel, 4 maart 2015:
De titel van deze bundel maakt al direct een driedubbele betekenissalto. Het is duidelijk: Spiegeler schuwt de pretenties niet. Of Spiegeler de pretenties waarmaakt is dan natuurlijk de vraag. Ik heb af en toe twijfels: Daarvoor is soms het taalgebruik nog iets te stroef. Maar wat een sterk gedicht is bijvoorbeeld Op andermans grond. Er staan meer van deze fraaie verzen in de bundel. Zoals het mooie vers Prinsjesdag, het fraaie Fashion Statement en Subtiel. Kortom ondanks een beetje Spielerei is hier wel degelijk een begenadigd dichteres opgestaan, die alleen nog wat worstelt met haar stijl, maar zeker van zich zal laten horen!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’

Brigitte Spiegeler, Krijgskunst, Krijgskunst – Verluierde gedichten en andere vuurpauzes, Nederlandse literatuur, Nederlandse poëzie, Op andermans grond, Prinsjesdag, Fashion Statement, Subtiel,

Interview met dichtersdebutant Brigitte Spiegeler op AmsterdamFM Radio

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst’ op Amsterdam FM Radio, 2 maart 2015:
Brigitte Spiegeler (beeldend kunstenaar, advocaat en dichter) vertelt in gesprek met Peter de Rijk en Bert van Galen o.a. over de relatie tussen advocatuur en dichterschap. ‘Literat-uur’ is het boekenuur van het programma Kunst & Cultuur op Amsterdam FM-Radio dat op maandagen live vanuit de OBA (Openbare Bibliotheek Amsterdam) wordt uitgezonden tussen 16.00 en 17.00 uur.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Krijgskunst’

Brigitte Spiegeler – Krijgskunst. Gedichten

VoorplatSpiegeler
BRIGITTE SPIEGELER
Krijgskunst
Verluierde gedichten en andere vuurpauzes

Gedichten. Nederland
Gebrocheerd, 80 blz., € 16,50
februari 2015
ISBN 978-90-6265-872-5

Het aardse paradijs is kwetsbaar
Laat hier de kunst heersen niet de dag.

Heupwiegend neemt Brigitte Spiegeler in deze bundel de taal te grazen. Ze trekt ten strijde en maakt gebruik van alle middelen die tot haar beschikking staan: woordvondsten, verhaspelingen, juridisch of politiek jargon. Door archaïsche woorden en/of fragmenten uit strategische teksten te vermengen met moderne begrippen ontstaan taferelen die aan Goya’s Gruwelen van de oorlog doen denken. Boertige scènes van Rabelais, de molens van Cervantes, ze verschijnen als vanzelf voor het geestesoog wanneer je deze gedichten leest.

Alles in het werk stellen
om de strijdwagen
te mogen berijden
Het hart erop inzetten
vanuit het perspectief
van de schildpad

Spiegeler is ‘goed ter tale’. Waar ze beroepsmatig woorden moet wegen op waarheid, gunt ze zich in haar poëzie de ruimte tot spelen. Ook een houdbaarheidsdatum of zelfs Marktplaats leveren inspiratie op. Want ergens moet een dichter beginnen met gedichten schrijven, lezen en denken. Tot er ineens een zin rechtop in haar hoofd staat. Woorden, teksten die we iedere dag horen, krijgen plotseling een andere context, worden potsierlijk of juist pijnlijk helder. Wapengekletter verstomt, ingrediënten voor gerechten nemen het voortouw. Een zwak voor omwegen brengt ons dichter bij de waarheid, zo vaak door taal verhuld.

Brigitte Spiegeler is naast dichter, beeldend kunstenaar en advocaat in Den Haag en Parijs. Het voormalige literaire en kunsttijdschrift Nynade nam eerder gedichten van haar op. Krijgskunst is haar poëziedebuut en telt 53 gedichten verdeeld over 7 afdelingen.