Aly Freije / Annemarie van Buuren – De donkere kamer. Poëzie en fotografie

VoorplatDonkereKamer-75Aly Freije
De donkere kamer
gedichten
fotografie Annemarie van Buuren
foto omslag Annemarie van Buuren
gebrocheerd in omslag met flappen,
48 blz., geïllustreerd met 14 zwartwit foto’s,
€ 16,50
ISBN 978-94-93214-11-8
eerste druk september 2023

In de zomer van 2021 werkten dichter Aly Freije en fotograaf Annemarie van Buuren samen tijdens het jaarlijks terugkerende kunstproject Monnikenwerk, kunst in de kerk. Zes weken lang reageerden ze, ieder vanuit een andere middeleeuwse kerk in het noorden van Groningen, op elkaars experimenten. Ze onderzochten de beelden en associaties die bovenkwamen en probeerden daar een gezamenlijke vorm voor te vinden.

De donkere kamer is een voortzetting van deze samenwerking. In deze bundel is een belangrijke rol weggelegd voor het besef van de eindigheid en een sterke verbondenheid met de omringende natuur, met de elementen, de planten en dieren en de gevaren die overal dreigen op planeet Aarde. Dichter en fotograaf dwalen door aangetaste landschappen, stuiten op sporen, zijn op zoek naar een zeker evenwicht. Ze moeten beiden ‘de donkere kamer in’ om de betekenissen aan het licht te brengen, ieder in hun eigen genre. Een dichter kan wellicht het onzichtbare bovenhalen en de fotograaf het onzegbare laten zien.

In de interactie tussen beeld en taal ontstaan in tussenruimtes nieuwe gedichten en foto’s die samen een mozaïek vormen. Engelen veranderen in gevleugelden, die tijdens hun reis boodschappen beginnen over te seinen. Wanhoop maar ook verwondering en verlangen gaan hand en hand.

Annemarie van Buuren (1961) zoekt in haar werk graag de grenzen van fotografie op. Van klassieke fotografie met moderne camera’s tot avonturen met oude camera’s, van fotograferen met een conservenblikje tot het ombouwen van het gebouw van de reddingsbrigade tot enorme camera obscura. Voor deze bundel werkte ze veel met een houten droge-plaat camera uit 1880. De papieren negatieven en de ongecorrigeerde lenzen van deze antieke camera geven beelden een extra dimensie: ze gaan niet langer alleen over ruimte, maar ook over tijd. Ze won met haar fine art fotografie internationale prijzen en eervolle vermeldingen.

Aly Freije (1944) bracht haar jeugd door in de Oost-Groninger Veenkoloniën, vlak bij de Duitse grens. Grensganger zijn en tussen de regels het onzichtbare, het leven met verlies en het niet-gezegde bovenhalen was steeds de inzet van haar schrijven. Haar verbondenheid met het landschap speelt daarbij een eigen rol. In 2008 werd aan haar de Duitse Freudenthal-prijs voor Nedersaksische literatuur toegekend. Ze publiceerde in 2009 de Groningstalige poëziebundel Wondpoeier bij Uitgeverij kleine Uil. Daarna volgde Nederlandstalig werk bij Uitgeverij In de Knipscheer:  in 2016 de poëziebundel Door het vanggat,  in 2018 de novelle De vloeivelden in en 2021 de dichtbundel Een engel aan de deur.

De pers over haar eerder werk:
«Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen [zoals] het romantisch-zwarte Door het vanggat van Aly Freije.» – Ellen Deckwitz in De Morgen
«Meteen aan het begin van het boek De vloeivelden in worden al je zintuigen aangesproken: het gaat over warmte, licht, geluid. (…) De natuur spiegelt de sfeer van het verhaal, die nu eens weids, dan weer onheilspellend is.» – Nels Fahner in Fries Dagblad
«Wat opvalt in Een Engel aan de deur is dat Freije niets invult (…) maar door de sfeertekening, de stapeling van beelden voel je des te meer, en dat vraagt om rustige herlezing, na rustige herlezing.» – Erik-Jan Hummel op Tzum
«Ik heb nog nooit gedichten over stilte gelezen met zoveel geluiden en lawaai.» – Tonnus Oosterhoff

LETTERIJ brengt ‘200 jaar Nicolaas Beets’ onder de titel ‘Haarlem, stad waarvoor mijn boezem blaakt’

Opmaak 1Op donderdag 2 oktober 2014 vindt de aftrap plaats van de eerste editie van de 6de jaargang van Letterij, het literair café van Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij. Met ingang van dit seizoen vangt de avond aan met de Haarlemse dichters-estafette. Voor de pauze wordt het podium geschonken aan telkens vier Haarlemse schrijvers dichters uit de Haarlemse regio – bekend en minder bekend, jong of ouder – die zich elk presenteren met tien minuten kort proza of poëzie. Aan het eind van het seizoen (mei 2015) zullen we zien hoe lang de lijst is geworden.

Het programma-uur na de pauze wordt gewijd aan een gesprek met een auteur, aan een spraakmakende publicatie of aan een bijzondere literaire gebeurtenis. Op 2 oktober is dit ‘200 jaar Nicolaas Beets’ onder de titel ‘Haarlem, stad waarvoor mijn boezem blaakt’. Het spits wordt afgebeten door een korte introductie door neerlandicus en gastredacteur van dit programma Klaas de Groot middels een interview met redacteur Peter de Rijk. Daarna is de microfoon aan George Slieker voor een lezing-met-beeld over Beets, waarin méér dan alleen de Camera Obscura (dat Beets onder het pseudoniem Hildebrand schreef) ter sprake komt. George Slieker publiceerde tal van artikelen over Nicolaas Beets en is o.a. de auteur van De ‘Camera Obscura’ in beeld.

Joost Mulder leest vervolgens een aantal gedichten en/of fragmenten uit gedichten van Beets met muzikale begeleiding en intermezzi van zijn Ampzing Genootschap-companen, van wie tekenaar Eric Coolen de auteur is van Beelden uit de Camera Obscura – Vijftig jaar Hildebrandmonument.
De avond wordt afgesloten met virtuele wandeltocht door Wim Vogel langs de Haarlemse plekken die in de Beets-biografie een rol hebben gespeeld.

Dit Beets-programma wordt voorafgegaan door de eerste aflevering van de Haarlemse dichters-estafette met Lisette Erdtsieck, Frans Koopman, Joubert Pignon, Esther Nicolette Segaar. Schrijvers en dichters uit de Haarlemse regio, bekend en minder bekend, jong en ouder, presenteren zichzelf met tien minuten poëzie of met kort proza.

Lisette Erdtsieck is geboren in België en woont in Haarlem. Ze werkte als programmamaker en redacteur voor televisie. Nu geeft ze les in klasieke Vijnana yoga. In 2012 won ze de Haarlemse Debuutprijs met haar roman Reis van de Zeemeermin. Zij zal 2 oktober een kort verhaal lezen.
Frans Koopman komt uit Heemskerk. In 2012 drong hij door tot de finale van de Nationale Gedichtenwedstrijd onder jury-voorzittershap van de voormalige dichter des vaderlands Ramsey Nasr. Zijn jongste dichtbundel Droog dus verscheen eerder dit jaar.

Joubert Pignon is in het Haarlemse geen onbekende. Hij is de auteur van Er gebeurde o.a. niets, een roman-in-korte-verhalen die werd genomineerd voor de Academica Literatuurprijs. Hij maakte met muzikant Mathijs Leeuwis de literair-muzikale voorstelling Waar beren drinken.

Esther Nicolette Segaar viel op bij de Haarlemse Dichtlijn-op-tournee en bij Dichters Zonder Tralies. Zij is tekstschrijver en redacteur met een voorliefde voor de poëzie.

Het programma voor de pauze wordt afgesloten met een gastoptreden van de stadsdichter van Haarlem, Nuel Gieles. Hij zet de deur naar het Beets-programma na de pauze alvast op een kier met een speciaal ter gelegenheid van het heropende Hildebrandmonument geschreven stadgedicht.

Aanvang 20.00. Toegang: € 5,00, tot 25 jaar € 3,00
Reserveren is gewenst, via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40.
Presentatie: Peter de Rijk (interview), Franc Knipscheer (host).
Van 18.00 – 19.00 uur is er Roni’s Eetcafé. Eerlijk, heerlijk, vega en goedkoop: € 7,50 voor een complete maaltijd. Combi Letterij € 10,00.

Meer over Letterij