Tag: Caraïbisch Uitzicht

Ken Mangroelal – Op weg naar Nos Plaser. Novelle

VoorplatOpWeg-75Ken Mangroelal
Op weg naar Nos Plaser
novelle
Aruba, Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
116 blz., € 17,50
eerste druk mei 2023
ISBN 978-94-93214-94-1

In Op weg naar Nos Plaser bezoekt een Caribische zakenman na lange afwezigheid zijn geboorte-eiland waar hij een kunukuhuisje op een heuvel koopt om er te overwinteren. Behoefte aan een sentimentele reis heeft hij niet, wel aan een leven in het hier en nu totdat het verleden hem terug slingert in de tijd.

Zo is het leven. Dingen komen en gaan. Wat nu is, is straks niet meer. En niets is blijvend. Op deze gedachte kwam ik, en waarom weet ik niet, terwijl ik in mijn hangmat onder de mangoboom lag nadat ik mij er eerst van had verzekerd, wat je in de tropen altijd moet doen, dat geen boa of schorpioen zich daarin schuilhield. De zoete geur van rijpe mango’s zou andere gedachten aan me moeten hebben ontlokt, zoals die aan Zoë, die mij een schaaltje mango met milde yoghurt overgoten aanreikte op het terras van haar vakantieadres op het Griekse eiland Lesbos. Dat was de geboorteplaats van de Griekse dichteres Sappho, wier werk zij zeer bewonderde en in het origineel wilde lezen. En terwijl ik reeds wegdroomde in die herinnering, stopte er een auto voor m’n deur. Ik keek op vanuit mijn hangmat. Een politiewagen. Twee agenten stapten uit en liepen het erf op.

Ken Mangroelal (Aruba, 1948) is filosoof en schrijver. Hij debuteerde in 1978 met Distance Call, Brief aan een Surinaams-Antilliaanse moeder bij Uitgeverij In de Knipscheer. Proza van zijn hand werd opgenomen in Sirito (1993), Mama Sranan: 200 jaar Surinaamse verhaalkunst (1999), en (ook poëzie) op Caraïbisch Uitzicht. In 2019 verscheen Caribbean Rhapsody met deels autobiografisch kort proza en in 2020 de dichtbundel Ik waan mij hier slechts. Met zijn essay ‘De vloek van Cham voorbij’ won hij in 2019 een prijs in een essaywedstrijd over de doorwerking van de slavernij, georganiseerd door het NiNsee en de Lutherse Kerk Amsterdam. Het essay werd opgenomen in de bundel Het andere postkoloniale oog (2020). Verder verschenen bijdragen in Dat wij zongen (2022) met zijn essay ‘Adieu mijn travestieën’ over Albert Helmans Mijn aap schreit (1928), in Album van de Caraïbische Poëzie (2020) met zijn gedicht ‘Kindertijd’ en in Tirade 491 – April 2023, Jaargang 67 met zijn essay ‘Van verbieden tot verbranden’.

Meer over Ken Mangroelal op deze site

«Zou een gelegenheidsuitgave met niet eerder in boekvorm verschenen werk niet bijzonder zijn?» – Franc Knipscheer

VoorplatWieDenkJe-300Lezing over 100 jaar Boeli van Leeuwen in Nationaal Archief op Caraïbisch Uitzicht op 8 oktober 2022:
De vraag die Magda Lacroes van Dutch Caribbean Book Club mij in juni van dit jaar stelde was: “Franc: Zou je 8 oktober 2022 iets kunnen vertellen over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer? De 10de is het 100 jaar geleden dat Boeli werd geboren.” (…) Zou het niet bijzonder zijn, dacht ik, om ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van Boeli van Leeuwen een gelegenheidsuitgave te realiseren waarin werk van hem zou worden opgenomen dat niet eerder in boekvorm is verschenen? Maar dan moest er snel gehandeld worden. Ik nam in Haarlem contact op met mijn plaatsgenoot Klaas de Groot, die al eerder voor de uitgeverij bloemlezingen had samengesteld. We kwamen al snel tot 7 stukken van Boeli, die niet eerder in boekvorm waren verschenen. In overleg besloten we dit ongepubliceerde werk uit te breiden met de verhalen die wel al in boeken zijn verschenen, hoewel deels uitverkocht, waarin Boeli van Leeuwen zelf, al dan niet onder eigen naam, naar voren komt. Dames en heren, het is gelukt. Gisterenmiddag kon ik de boeken ophalen bij mijn drukker in Den Bosch en letterlijk het eerste exemplaar heb ik nu in handen: Wie denk je dat ik ben? Een biografische bloemlezing, waarmee deze “lezing” meteen een soort boekpresentatie wordt. (…)
Lees hier of hier op Caraïbisch Uitzicht de lezing
Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Eilandoverschrijdend werk; de waardering is gebleven.» – Aart G. Broek

BoeliBeeldjeLezing bij 100 Jaar Boeli van Leeuwen door Aart G. Broek in Antilliaans Dagblad, 11 oktober 2022:
(…) Honderd jaar geleden, op 10 oktober 1922, werd Willem Cornelis Jacobus geboren, die bekendheid zou verwerven als literair auteur onder de koosnaam Boeli. Hij wist voor zijn romans, essays en columns in het hele Koninkrijk der Nederlanden bewondering te verwerven. Eilandoverschrijdend. Ook na zijn dood op 28 november 2007 is die waardering gebleven. (…) Vijftien jaar na zijn overlijden wordt het werk van Boeli van Leeuwen nog gelezen. Dat is niet alle auteurs gegeven, ook bij leven roemrijke auteurs lang niet altijd. Boeli’s werk is nog steeds verkrijgbaar in mooi uitgevoerde publicaties. (…) Zijn werk is de afgelopen jaren zelfs uitgebreid met werk dat verscholen lag. Het kwam onder meer tevoorschijn uit ‘de kast van Boeli’. (…) Ook kwam er een deugdelijk exemplaar van Boeli’s poëtische debuut uit de kast, Tempels in woestijnen, dat in 1947 in eigen beheer op Curaçao verscheen. Er kon een aantrekkelijke nieuwe uitgave van worden bezorgd in 2014. (…) Op 22 september 2017 verscheen een serie postzegels met getekende portretten van alom bekende auteurs van Curaçao. Allen overleden, maar hun werk behoorde tot het erfgoed dat nog volop gewaardeerd werd, waaronder dat van Boeli van Leeuwen. De status van Van Leeuwen werd niet alleen bezegeld door de posterijen. Naar hem werd ook een prijs vernoemd, die tweejaarlijks wordt toegekend: de Premio Boeli van Leeuwen (…),waarvan een criterium is dat prijzenswaardige prestaties ‘eilandoverschrijdend’ moeten zijn. Zoals het werk van Boeli dat ook was. (…)
Klik hier voor het artikel. Ook hierte lezen op Caraïbisch Uitzicht.
De tekst van dit artikel werd op 8 oktober 2022 improviserend uitgesproken bij een powerpoint-presentatie in Nationaal Archief, bij een door Dutch Caribbean Bookclub in samenwerking met het Literatuurmuseum georganiseerde viering ‘100 Jaar Boeli van Leeuwen’.

100 jaar Boeli van Leeuwen

VoorplatWieDenkJe-300Over ‘Wie denk je dat ik ben?’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 02 oktober 2022:
(…) Om het feit te vieren dat de auteur honderd jaar geleden, op 10 oktober 1922, werd geboren is een nieuw boek gemaakt: ‘Wie denk je dat ik ben?’ (…) Voor deze gelegenheid is er ook materiaal opgenomen dat niet eerder in boekvorm is verschenen. De eerste krantenstukken uit 1947 bijvoorbeeld, dus het echte debuut van Van Leeuwen. Ook ander verspreid werk waarin de schrijver op al of niet directe wijze aanwezig is, krijgt nu de kans om een tweede leven te beginnen. Er is ook een gedicht opgenomen ‘Patriarch met trio’, waaruit Van Leeuwens ontzag voor het Curaçaose erfgoed blijkt. (…) De bundel, met een voorwoord van Sheila Sitalsing en samengesteld door Klaas de Groot, zal gepresenteerd worden op 8 oktober in Den Haag. Dat gebeurt tijdens een bijeenkomst, georganiseerd door de ‘Dutch Caribbean Book Club’ in het Nationaal Archief (klik hier). Aart Broek zal daar een lezing geven en ook uitgever Franc Knipscheer zal daar spreken. Hij zal het hebben over zijn band met de auteur, van wie hij al zoveel titels in zijn fonds heeft.
Meer over ‘Wie zeg je dat ik ben?’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Boeli van Leeuwen – Wie denk je dat ik ben? Een biografische bloemlezing

VoorplatWieDenkJe-300Boeli van Leeuwen
Wie denk je dat ik ben?
Een biografische bloemlezing
Gekozen en bezorgd door Klaas de Groot
Voorwoord Sheila Siltalsing
Curaça0, Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
276 blz., € 17,90
ISBN 978-94-93214-86-6
presentatie 8 oktober 2022
100 jaar Boeli van Leeuwen

De verhalenbundels De ruïne van een kathedraal (1996) en De taal van de aarde (1997) van Boeli van Leeuwen zijn niet meer in druk, en dat is jammer. Om die leemte deels te vullen en om het feit te vieren dat de auteur honderd jaar geleden, op 10 oktober 1922, werd geboren is Wie denk je dat ik ben? samengesteld. De ondertitel ‘Een biografische bloemlezing’ laat zien dat het om een keuze uit zijn korte werk gaat waarin de auteur geregeld zichzelf naar voren laat komen. Opgenomen zijn verhalen uit bovenstaande bundels en uit de meer recente verzamelingen Geniale Anarchie (1990) en Ver weg dichtbij (2017). Voor deze gelegenheid is er ook materiaal opgenomen dat niet eerder in boekvorm is verschenen, de eerste krantenstukken uit 1947 bijvoorbeeld, dus het echte debuut van Van Leeuwen. Ook ander verspreid werk waarin de schrijver zelf op krachtige wijze aanwezig is krijgt nu de kans om een tweede leven te beginnen.

Sheila Sitalsing in het Voorwoord bij deze uitgave:
“(…) En dan de uitstapjes die hij maakt naar Spaans, Papiaments, Duits en Engels wanneer de jas van het Nederlands hem te krap wordt. Boeli van Leeuwen is te groot voor het Nederlands alleen en tegelijk is hij één van de grootste schrijvers die het Nederlandse taalgebied heeft voortgebracht. (…) Het is een godsgeschenk dat (…) de stukken die hij voor kranten schreef omdat hij de concentratie voor een roman even niet kon opbrengen, hier verzameld zijn. (…) Opdat ook de generaties die nog met lezen moeten beginnen, zullen weten: hier was een grote zoon van het koninkrijk aan het werk.”

Boeli van Leeuwen debuteerde in 1959 met de roman De rots der struikeling, waarvoor hij later in Nederland de Vijverbergprijs (de tegenwoordige F. Bordewijkprijs) ontving, samen met de romans Een vreemdeling op aarde (1962) en De eerste Adam (1966) wel ‘de trilogie van een displaced person’ genoemd. Na zijn rechtenstudie en advocatenpraktijk in Nederland, Spanje en Venezuela bekleedde hij als hoogste ambtenaar de functie van Secretaris van het eilandgebied Curaçao. In 1983 werd hij voor zijn literaire werk bekroond met de Cola Debrotprijs, de belangrijkste Antilliaanse culturele onderscheiding. Na zijn pensionering dat jaar werkte hij als pro-Deo-advocaat in de armen wijken die hij ‘schaduwzijde van the neat Dutch treat in the Caribbean’ noemde. Ook wijdde hij zich opnieuw aan het schrijven, wat onder meer resulteerde in de romans Schilden van leem (1985), Het teken van Jona (1988) en zijn befaamde columnverzameling Geniale anarchie (1990) waarmee hij een nieuwe lezersgeneratie aan zich wist te binden.

Klaas de Groot (Leiden 1942) was in de jaren 80 van de vorige eeuw leraar Nederlands op Curaçao en Aruba. Hij stelde voor Uitgeverij In de Knipscheer de bloemlezingen Vaar naar de vuurtoren en Grenzenloos samen en bezorgde voor deze uitgeverij mede poëzie-uitgaven van Aletta Beaujon en Boeli van Leeuwen. Ook stelde hij Because en andere gedichten van Carla van Leeuwen samen. Daarnaast schrijft hij regelmatig over met name Caraïbische literatuur in tijdschriften en op Caraïbisch Uitzicht.

Deze uitgave is een kleine vóóreditie in paperback, uitgebracht ter gelegenheid van ‘100 jaar Boeli van Leeuwen’ op 8 oktober in het Nationaal Archief in Den Haag, en zal later verschijnen in een gebonden editie die als de definitieve uitgave zal worden beschouwd.

Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Sheila Sitalsing op deze site

«Een monumentje.»

Opmaak 1Over ‘Grenzenloos. 40 Jaar Knipscheer Poëzie’ van Klaas de Groot op Paperback Radio, 25 juni 2019:
Klaas de Groot las maandenlang gedichtenbundels om tot de juiste selectie te komen voor zijn bloemlezing ‘Grenzenloos’. Reden ertoe was het veertigjarig bestaan van uitgeverij In de Knipscheer in 2016. Niet alleen uit alle gepubliceerde dichtbundels maar ook uit alle in literaire tijdschriften van de uitgeverij gepubliceerde poëzie werd gekozen. Mandala, De Held en Extaze bleken fuiken voor talent. ‘Grenzenloos’ bevat 160 dichters en 190 gedichten. Peter de Rijk praat met de samensteller van de bloemlezing over de keuze van de gedichten en het portret van de Nederlandse poëzie dat het boek geeft. Het interview werd live uitgezonden op woensdag 9 januari 2019 van 14.00 tot 15.00 vanaf de vierde etage van Boekhandel Scheltema Amsterdam.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Grenzenloos’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Nederland mocht willen dat het een Boeli van Leeuwen had voortgebracht.» – Chris Engels

BoelivanLeeuwenJeroen Heuvel stuit op een brief over Boeli van Leeuwen. Op Caraïbisch Uitzicht, 10 oktober 2018:
Die brief (aan J. v.d. Walle ) staat in de bundel ‘Chris Engels, Brieven aan een koerantier’ in 1977 onder redactie van B. Jos de Roo in Curaçao uitgegeven. Over Boeli van Leeuwen is Chris Engels zeer positief. “Boeli’s observatievermogen is onverbeterlijk. Zijn hele hoofd is een Leica. Hij drukt op de knop en je staat erop. Het houdt hem ook onrustig. Hij moet alweer iets anders zien. Vooral het volk is hij goed gezind. Met ‘the man in the street’ kan hij stuk voor stuk praten , maar op een podium is hij te moeilijk voor hen. Hij heeft zijn sympathieën, maar dat maakt hem niet minder meedogenloos, als het erop aankomt. Nederland mocht willen dat het een Boeli van Leeuwen had voortgebracht. ‘Jammer dat Vestdijk zo slecht schrijft,’ kon hij eens rustig opmerken, en de Hollanders hadden hem de Nobelprijs toegedacht!’
Lees hier het bericht op Caraïbisch Uitzicht
Lees hier de brief
Meer over Jeroen Heuvel op deze site
Meer over Boeli van Leeuwen op deze site
Meer over B. Jos de Roo op deze site
Meer over J. van de Walle op deze site

Nieuw werk van Astrid H. Roemer in 2015

Astrid Roemer2Vrijdag 22 mei 2015 was Astrid H. Roemer na lange tijd weer even in Nederland voor ‘Was Getekend, hommage aan Astrid H. Roemer’. Bij die gelegenheid las ze enkele nieuwe gedichten. Het gedicht ‘Op een zomerhit’ verscheen vervolgens in nummer 3 | 2015 van De Gids. ‘Op poes Steffi’, het tweede gedicht uit dezelfde nog te publiceren cyclus ‘tragikomsiche gedichten’ werd op 6 oktober 2015 geplaatst op het digitale supplement van het literair tijdschrift Extaze. Tegelijk werd in het oktobernummer van Extaze (15) een voorpublicatie afgedrukt uit een nog te verschijnen roman Olga en haar driekwartsmaten, die zij in Schotland schreef. Op 25 oktober werden nog twee nieuwe, nog niet eerder gepubliceerde gedichten voorgelezen onder de noemer ‘Bij het overlijden van geliefde auteurs’ mede naar aanleiding van de dood van Frank Martinus Arion: ‘Steffi huilt’ en ‘Hoop’. Deze gedichten worden met toestemming van de auteur geplaatst op het blog Caraïbisch Uitzicht en, hieronder, op de site van Uitgeverij In de Knipscheer.

Steffi huilt

Het geeft niet Poes
het geeft niet dat we
sterven
Want weet je Poes
dood is het landgoed dat
we bij geboorte erven
Het geeft niet Poes ook al
is het om te huilen
Het is ons slot: leven opent het
en wij sluiten.

 
Hoop

Hoe heet het wachten
dat niet wordt beëindigd.

Het wachten dat ophoudt omdat die
wacht door de dood wordt overvallen.

Is er een naam voor onvervuld
wachten.

Een wachten vergelijkbaar met
bloeiende rozenstruiken waarvan niet één
roos wordt geplukt door een gretige
hand.
Een oceaan die onophoudelijk golft en
geen strand voelt.
Vergelijk het met een albatros die na
jaren in de wind geen hooggebergte
vindt om te landen.

Er moet een naam worden gevonden voor
het wachten dat zich verzamelt
in mij tot wanhoop
en instort
en niets achterlaat dan een plek
waar het is gebeurd met
dat opgestapelde wachten op jou.

Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees hier het gedicht ‘Op Poes Steffi’ op ‘Extaze’
Meer over Extaze 15 ‘Verwantschap’ [Jrg. 4, nr. 3]

Mooie woorden (1) over Hot Brazilian Wax van Eric de Brabander

HBW Eric de Brabander

1. Wim Rutgers op Caraïbisch Uitzicht:
Meergelaagdheid van verhalen leidt tot vragen en discussie, iets wat aan een eendimensionaal verhaal ontbreekt. Zei de bekende Nederlandse auteur Simon Vestdijk niet ooit: een roman die het niet waard is twee keer te lezen, is het ook niet waard een keer te lezen? Ik heb de roman inderdaad met een flinke tussenpoos twee keer gelezen, de tweede keer intensiever en met evenveel plezier. In de wetenschap dat interpretatie nooit definitief is, zal ik het boek ooit nog een derde keer gaan lezen.
Lees meer

2. Ezra de Haan op Literatuurplein.nl:
Met Hot Brazilian Wax en het requiem van Arthur Booi heeft Eric de Brabander een roman geschreven die zich steeds weer tussen twee werelden beweegt. Die van Nederland en Curaçao, die van de medische wetenschap en die van de kwakzalverij, die van leven en dood. Vooral bij het laatste komt regelmatig de herinnering op aan André Malraux’ roman La conditon humaine, Het menselijk tekort, een boek uit de tijd van Sartre en Camus. De Brabander plaatst de vragen van toen in de tijd van nu. Hij schetst waartoe de mens in staat is en laat de lezer daar zijn vraagtekens bij zetten. Dat hij zijn geliefde Curaçao uitkoos als podium voor dit toch wel morbide verhaal toont aan dat hij als schrijver werkelijk voor niets uit de weg gaat. Het levert een roman op die tot nadenken stemt over dat wat er meer zou kunnen zijn tussen hemel en aarde. Met Hot Brazilian Wax… heeft Eric de Brabander een uniek boek aan de Caraïbische literatuur toegevoegd.
Lees meer

3. Karel de Vey Mestdagh in Antilliaans Dagblad:
De spanning wordt opgebouwd vanaf het begin, dat nog in Nederland speelt, en wordt steeds drukkender en verhitter naarmate, via een oversteek per schip, de tropen in beeld komen. Eenmaal op Curaçao toont de schrijver zich niet alleen een kind van het eiland, maar ook een auteur die de zo eigen literaire stijl van zijn land en zijn streek in zijn pen heeft. Hot Brazilian Wax fascineert tot de laatste pagina. ‘Voorbij’ is het dus zeker nog niet in de Nederlands-Antilliaanse literatuur. (Antilliaans Dagblad Vrijdag 14 oktober 2011)
Lees meer

4. NBD/Biblion:
Arthur Booi is een geneeskunde student, afkomstig van Curaçao. Hij is een aparte man met speciale interesse in de alternatieve, holistische kant van de geneeskunde. Zijn latere vrouw Estelle houdt hem nog met een been in de realiteit. Wanneer Arthur met Estelle teruggaat naar Curaçao om daar een praktijk als huisarts te beginnen, komt hij steeds dichter bij de grens van de waanzin. Wat is daarin de rol van een plaatselijke kruidenvrouw met wie hij samenwerkt? Prettig geschreven en fijn vormgegeven roman. De auteur (1953) is zelf Curaçaenaar en studeerde tandheelkunde. Hij debuteerde met de roman ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’. (S.M.J. Angenent)

5. Jan Bouman in Antilliaans Dagblad, 29 september 2011:
In dit raamwerk van het verhaal speelt zich eigenlijk af, wat ‘Arthur’ probeert te meten: het verschil tussen ergens zijn en niet-zijn, leven en dood. In het taalgebruik van de schrijver is de plaats van het niet-zijn Nederland. De zinnen zijn hoekig. Zodra we echter voet aan wal hebben gezet op Curaçao, gaat de taal vloeien. Hier vallen de woorden op hun plaats. Hier is het leven echt. Estelle is van Curaçao; haar familie woont er en we maken
er kennis mee. De persoon van Arthur verbleekt erdoor. De werkelijkheid van het eiland gaat domineren in de figuur van mevrouw Da Silva. Zij blijkt de echte meesteres. Het is een boek geworden om in één ruk uit te lezen.
Lees meer

6. Stanley Brown (Curaçao) in Amigoe, 14 oktober 2011:
Met een ongebreidelde fantasie zonder zijn geloofwaardigheid te verliezen sleept Eric de Brabander je chronologisch en op herkenbare plaatsen van het ene avontuur van Arthur naar het andere zodat je op het laatst niet meer weet wat misschien autobiografisch is of wat gefantaseerd en waar het toeval een soms te grote rol speelt. Zoals schilders in bepaalde periodes van hun leven onder invloed van grote meesters staan is in dit boek zoals bij vele Latijns-Amerikaanse en Caribische schrijvers duidelijk de invloed merkbaar van Gabriel Garcia Marquez. Klonten aarde vallen knallend uit de mond van een patiënt, vlinders vliegen door scheepsgangen achterna gezeten door kakkerlakken, kolibries vliegen midden in de nacht om lampen en pikken ogen uit, chuchubis met een zwart kapje voor hun oog bezoeken doden, blauwe landkrabben kruipen uit een dode mond en de warawara opgeroepen door een voodooritueel zorgt uiteindelijk voor een gruwelijke einde van de hoofdfiguur. Het is dan ook een boek waarbij ik u alvast waarschuw voor schokkende beelden en dat u niet moet lezen als u alleen thuis bent en van dieren houdt en religieus bent en in gebedsgenezers, handopleggers, voodoo gelooft.
Lees meer