Jit Narain – Waar ben je daar/ Báte huwán tu kahán. Gedichten

VoorplatWaarbenjedaar75Jit Narain
Waar ben je daar/ Báte huwán tu kahán

gedichten
Suriname – Nederland
voorwoord Michiel van Kempen
gebrocheerd in omslag met flappen,
60 blz., € 16,50
ISBN 978-90-6265-618-9
eerste druk september 2018

Jit Narain (Livorno, Suriname, 1948) is opgeleid als huisarts in Leiden. In de jaren ’70 ontpopte hij zich als groot voorvechter van het Sarnámi, de taal van de Surinaamse Hindostanen. Hij debuteerde als dichter met ‘Dal Bhat Chatni’ [Gele erwten, rijst, chutney] (1977), waarna een tiental bundels volgde, ook in het Nederlands, als laatste ‘Rahan/Bestaan’ (2017). Ze verschenen hoofzakelijk in eigen beheer in Suriname.

In zijn poëzie bezingt hij de voorouders die van India kwamen en die zich als landbouwers uit de modder omhoog wisten te werken. Voorts is de tweede emigratie (naar Nederland) en het gevoel van ontworteling dat daaruit ontsproot een constante in zijn poëzie. Zijn rijpste werk onttrekt zich meer en meer aan het anekdotische, maar blijft dankzij de metafora sterk beeldend.

In 1988 verscheen zijn tot dan verzamelde poëzie in India. In 1991 ging Jit Narain definitief terug naar zijn geboorteland, waar hij in het district Saramacca een polikliniek opende en ook maatschappelijk en literair actief werd. In 1987 ontving Jit Narain de Ráhman Khán-prijs voor zijn poëzie. Michiel van Kempen ontving dezelfde prijs voor literatuurstudie. Bij die gelegenheid verscheen in Suriname de bundel Waar ben je daar/ Báte huwán tu kahán, Nederlandstalige poëzie met een vertaling in het Sarnámi. Bij gelegenheid van de eerste Jit Narain Cultuurprijs verschijnt van deze titel nu in Nederland een herziene editie. Daarmee is voor het eerst werk van Jit Narain ‘officieel’ in Nederland uitgegeven.

Meer over Jit Narain op deze site
Meer Surinaams-Hindostaanse literatuur bij Uitgeverij In de Knipscheer

«**** Schrijnend, schurend, prikkelend: verplichte literatuur op elke middelbare school.» – Mieke Koster

Dubbelbloed_01Over ‘Dubbelbloed’ van Ethica Voorn op Alles over boeken en schrijvers, 13 augustus 2018:
‘Dubbelbloed’ is een geloofwaardig en vaak pijnlijk verhaal over het opgroeien in, of tussen twee culturen. (…) Het blijkt, volgens Etchica, te makkelijk om te zeggen en te denken dat kleur er niet toe doet. Dat is de luxe die een de zogenaamde “ witte mens” zich kan permitteren. (…) Maar de noodzaak om meer te weten van zichzelf en haar plaats binnen de Creools Surinaamse wereld kan zij niet meer ontlopen. En, dit wordt een ontluisterende zoektocht voor haar. En de lezer mag meekijken. (…) Etchica Voorn heeft mij weer eens laten zien hoe ingewikkeld het is om te leven tussen twee culturen. Dat er een zorgvuldige zoektocht nodig is om sterk in je schoenen te staan, zeker te worden van je eigen identiteit. Dat de buitenwereld geen idee heeft van het gemak waarmee de zgn. “anderen” in hokjes worden geplaatst en wat daarmee wordt aangericht. De manier waarop zij dit doet is heel toegankelijk, omdat zij het verpakt heeft in dagelijkse gebeurtenissen. Niks hoogdravends en moeilijks aan. Nooit oordelend. Verpakt in verhalen waarvan je weet dat die nog steeds aan de orde van de dag zijn. Schrijnend, schurend, prikkelend. ‘Dubbelbloed’, een prachtig boekje dat volgens mij verplichte literatuur moet zijn op elke middelbare school. Zowel voor docenten als leerlingen. Of nog beter, voorgelezen zou moeten worden tijdens maatschappijleer of burgerschapskunde. Wellicht een goed instrument om iets te doen om de toenemende segregatie in onze maatschappij een halt toe te roepen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Dubbelbloed’

«**** Slory verdient deze bloemlezing ten volle.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Alsof men alles loslaat’ van Michaël Slory in Parbode (Surinaams magazine, nr. 148), 1 augustus 2018:
(…) Slory (1935) laat zich duidelijk door van alles inspireren. (…) Zijn poëzie valt op door haar eenvoud. Het lijkt erop dat hij, net als bijvoorbeeld de Nederlandse dichter Adriaan Morriën (1912-2002), wil ‘onderzoeken’ hoe eenvoudig je kunt schrijven zonder dat het simpel wordt. (…) Van Kempen, natuurlijk dé kenner van de Surinaamse literatuur, tekent voor de samenstelling van de bundel, het nawoord en de verantwoording. Slory (…) verdient deze nieuwe bloemlezing ten volle. Boeiende en authentieke poëzie.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alsof men alles loslaat’
Meer over Michaël Slory bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Beklijvend knap boek over een dappere zoektocht naar een identiteit.» – André Oyen

Dubbelbloed_01Over ‘Dubbelbloed’ van Ethica Voorn op Ansiel, 4 juli 2018:
(…) ‘Ik ben een halfbloedje, mijn vader is Surinaams en mijn moeder Nederlands,’ vertelde de 10-jarige Etchica op school tijdens een spreekbeurt. Half, ze telde zeker niet mee, waarom zou het geen twee-bloed zijn? Maar die vraag durfde ze niet te stellen, ze had er al genoeg werk aan zich staande te houden op school waar ze altijd geplaagd werd. En nee, een ‘mulat’ was ze evenmin, antwoordde ze later op vragen. Haar ‘meest zwarte neef’ bracht uitkomst. ‘Niks halfbloed! Dubbelbloed ben je!’ Twee ouders, twee culturen, twee soorten bloed. (…) De ene keer wint het vaderland, de andere keer het moederland. Uiteindelijk, aan het eind van de tocht, komt ze tot de conclusie dat ze de vruchten plukken zal van haar dubbele bloed. Een beklijvend knap boek over een dappere zoektocht naar een identiteit.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Dubbelbloed’

«Boeiende en authentieke poëzie.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Alsof men alles loslaat’ van Michaël Slory voor NBD / Biblion, 9 juli 2018:
(…) Michaël Slory, de ‘grand old man’ van de Surinaamse literatuur (samen met de 91-jarige Shrinivási), verdient deze nieuwe bloemlezing ten volle. Slory laat zich evenzeer inspireren door de vlucht van een vlieger, als door het leven van Anton de Kom. En dat levert boeiende en authentieke poëzie op.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alsof men alles loslaat’
Meer over Michaël Slory bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In deze autobiografie beschrijft Etchica Voorn haar bi-raciale achtergrond.»

Dubbelbloed_01Interview over ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn in Opzij, 3 juli 2018:
(…) Mijn moeder was een echte feministe, en dat kon je bij haar aan alles merken. (…) Ik ben ook altijd doordrongen geweest van het feit dat ik economisch zelfstandig moet zijn. (…) Dit boek betekende voor mij: ergens voor uitkomen en vooruitkomen. Een soort van uit de kast komen. (…) Van mijn twee oma’s, de Surinaamse en de Drentse, heb ik mijn twee culturen geërfd, mijn dubbelbloed. Het is een heel heftig en gevoelig thema, maar ik heb het wel luchtig opgeschreven. Het moest er gewoon uit. (…) De problematiek van ‘Dubbelbloed’ is herkenbaar voor iedereen die in twee culturen is opgegroeid. (…) Ik ben heel blij met alle lovende recensies en reacties op het boek. Ik durf nu ook pas te zeggen dat ik schrijver ben, dat kreeg ik eerder niet uit mijn strot. (…)
Lees hier het hele interview
Meer over ‘Dubbelbloed’

«De rijkdom van een dubbele identiteit.» – Sander Becker

Dubbelbloed_01Over ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn n.a.v. OPZIJ Literatuurprijs 2018 in Trouw, 5 juli 2018:
(…) En zo staat Voorn ineens middenin twee actuele maatschappelijke debatten: over de positie van vrouwelijke schrijvers en over etnische identiteit, het thema van haar boek. (…) Met blond haar en een getinte huid zat ze altijd tussen twee culturen in. ‘Halfbloedje’, hoorde ze vaak. Heel kleinerend, ook door dat ‘-je’. Ze raakte er als kind aan gewend, maar fijn voelde het nooit. Toen een Surinaamse neef een keer zei dat ‘dubbelbloed’ de lading beter dekte, wist ze meteen: ‘Dat wordt ooit de titel van mijn boek.’ Haar roman gaat over de rijkdom van een dubbele identiteit, maar ook over je nergens helemaal thuis voelen. (…) De boodschap is universeel: je mag zijn wie je bent. Zwart, wit of iets ertussenin. “Ik heb het boek nooit als statement bedoeld”, besluit Voorn. “Maar dat is het toch geworden.” En ‘halfbloed’ gaat wat haar betreft de geschiedenis in als het woord dat we in 2018 vervingen door ‘dubbelbloed’.
Lees hier of hier het interview
Meer over ‘Dubbelbloed’

Etchica Voorn wint met haar prozadebuut ‘Dubbelbloed’ de OPZIJ Literatuurprijs 2018

Dubbelbloed_01Dinsdagavond 3 juli 2018 is op een feestelijke bijeenkomst in EYE Amsterdam uit de shortlist van tien genomineerden Etchica Voorn met haar prozadebuut ‘Dubbelbloed’ als winnaar van de OPZIJ Literatuurprijs 2018 bekendgemaakt.
De OPZIJ Literatuurprijs is een stimulering die jaarlijks wordt uitgereikt. In aanmerking komen titels die bijdragen aan de bewustwording, emancipatie en ontplooiing van vrouwen. Daarnaast moet de winnende titel Opzij hebben gegrepen vanwege de literaire kwaliteit en de impact op onze maatschappij. De prijs wordt sinds 1979 uitgereikt. Grote namen als Hella S. Haasse, Doeschka Meijsing en Manon Uphoff ontvingen eerder de prijs als erkenning voor hun literaire werk. De prijs bestaat uit erkenning voor het literaire werk en een halve bitcoin, met een waarde van ruim 2.500 euro. De tien genomineerde boeken voor de shortlist van de OPZIJ Literatuurlijst 2018 – in alfabetische volgorde van de auteur – zijn: Griet op de Beeck met ‘Het beste wat we hebben’, Renate Dorrestein met ‘Dagelijks werk’, Laura van der Haar met ‘Het Wolfgetal’, Hella de Jonge met ‘Hartschade’, Charlotte Mutsaers met ‘Harnas van Hansaplast’, Nina Polak met ‘Gebrek is een groot woord’, Marieke Lucas Rijneveld met ‘De Avond is ongemak’, Aya Sabi met ‘Verkruimeld land’, Etchica Voorn met ‘Dubbelbloed’ en Jolande Withuis met ‘Raadselvader’.
Klik hier voor juryrapport
Meer over ‘Dubbelbloed’

«Nergens larmoyant of sentimenteel tekent ze openhartig haar herinneringen op in ragfijne trefzekere miniatuurtjes.»

Dubbelbloed_01Juryrapport ‘Dubbelbloed’ OPZIJ Literatuurprijs 2018 in Opzij, nr.5, juli 2018 :
In het autobiografische ‘Dubbelbloed’ doet Etchca Voorn verslag van de zoektocht naar haar eigen ik. Als dochter van een Nederlandse moeder en Surinaamse vader die op haar vijfde uit elkaar gingen, voelt ze zich nergens echt helemaal thuis. Het thema is inmiddels bekend in de literatuur , maar Voorn heeft het vermogen om in ragfijne trefzekere miniatuurtjes te schetsen wat het voor haar betekent om niet wit en niet zwart te zijn. Nergens larmoyant of sentimenteel tekent ze openhartig haar herinneringen op. Het is alsof ze zelf nog altijd verbaasd is als ze haar Drentse grootvader vanuit de kamer hoort roepen of haar moeder al weg is ‘met die zwartjes’. Tegelijkertijd moet haar Surinaamse oma naar wie ze als meisje jarenlang onbeantwoorde brieven schreef, niets van haar hebben als ze de 92-jarige dame eindelijk ontmoet. Het schrijnt en schuurt in dit boek. Voorn hunkert, maar ze veroordeelt nooit. Dit plus haar vermogen om naast haar pijn, de rijkdom te zien van haar dubbele afkomst, maakt dat haar verhaal voor alle dubbelbloedigen maar ook voor enkelbloedigen invoelbaar wordt.
Meer over ‘Dubbelbloed’

Virusvrij. www.avg.com

«Het onderstreept voor mij de urgentie, noodzakelijkheid en relevantie van ‘Ademhalen’.» – Peter Westenberg

Opmaak 1Over ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising voor Routes-routibes, 28 juni 2018:
(…) ‘Ademhalen’ mengt talen. Sommige liedjes zijn in het Sarnami en het Nederlands wordt besproeid met Sranantongo. En ook al is het Nederlands de taal die door iedereen op het podium gesproken wordt, ze wordt niet gebracht als een homogene taal. Ze verbindt omdat er ruimte is voor diversiteit en alternatief. Omdat ze ruimte laat voor individuele verwoordingen. Meerdere mantra’s brengen meerstemmigheid binnen. De vrouwen vermengen hun stemmen tot één vocale expressie. Eén vrouw zingt, neuriet. Een andere vrouw praat daar overheen. Ik versta niet alles, maar dat is juist fijn. Een dans pauzeert het gesprek. Met ritmische, beheerste klassiek Indische Bharata Natyam bewegingen creëert een danseres een moment van vervoering. Dat schept belangrijke ruimte voor reflectie, het geeft de toeschouwer een moment om de indrukken te verwerken, om de tekst te koppelen aan haar of zijn eigen belevingswereld. Even diep inademen en rustig uitademen. (…) ‘Ademhalen’ zet aan tot spreken. Spreken laat ventileren, het laat toe ervaringen te delen. Spreken is ook een begin van actie, het mobiliseert en zet aan tot bewustwording, tot verandering. Het stuk legt de maatschappij aan een artistiek beademingsapparaat en geeft de nodige zuurstof om moeilijke zaken naar voren te brengen en bespreekbaar te maken.
Lees hier of hier de column
Meer over ‘Ademhalen’
Meer over Karin Lachmising op deze site