Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen voor NBD/Biblion, 20 januari 2020:
Rode draad in het ‘Caribisch enigma’ van de socioloog en politicoloog Brede Kristensen is dat een dominante cultuur ontbreekt in de hyper-etnische Caribische samenleving die onder meer indiaanse, Europese, Afrikaanse, joodse en Indiase wortels heeft. In 21 korte hoofdstukken en enkele intermezzo’s komen drie gebieden aan de orde: aankomst, identiteit en realiteit. Idealistische dromen van nieuwkomers spatten uiteen op de klippen van de ondoorgrondelijke Caribische realiteit. De moeizame worsteling met de identiteit wordt geïllustreerd met ‘Het eind van de kaart’ van de kosmopolitische Albert Helman die diep in het oerwoud erkenning krijgt van zijn indiaanse wortels. Het magisch-realistisch karakter van de Caribische werkelijkheid illustreert hij met de roman ‘Bewolkt bestaan’ van Cola Debrot. ‘Caribisch enigma’ is een prachtig boek dat geïnteresseerden in de Caribische cultuur met zeer veel genoegen zullen lezen. Met een handig register op persoonsnamen. Zeer aan te bevelen.
Meer over Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen op bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Caribisch enigma
«Verzet blijft echter de gemene deler.» – Eric de Brabander
Over ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen in Antilliaans Dagblad, 29 februari – 1 maart 2020:
(…) In 1988 kwam ‘Het zilt van de passaten’ uit, tweede, geheel herziene en uitgebreide editie 2000. In dit boek beschreef Aart Broek in een vijftal essays de fascinerende Caribische literatuur en plaatste deze tegen de sociaal-culturele achtergrond van de Caribische regio in de loop van de afgelopen eeuw. Veel van de Caribische literatuur gaat over woede en verzet tegen onderdrukking en uitbuiting, dat komt in ‘Het zilt van de passaten’ duidelijk naar voren. Kristensen gaat hier in ‘Caribisch enigma’ uitgebreid op in. Woede was niet alleen gevolg van de slavernij. Aan de hand van het boek ‘Cooly Woman: The odyssey of indenture’ van de Guyanese schrijfster Gayutra Bahadur beschrijft Kristensen de martelgang van de koelies, uit India door ronselaars weggerukt om onder valse voorwendsels het werk van de voormalige slaven over te nemen. Het verlangen te herinneren wordt voortdurend belaagd door het verlangen te vergeten, schrijft Bahadur. Zo moet het inderdaad geweest zijn voor vele eilandbewoners, ooit aangespoeld tegen wil en dank. De kralenketting van Caribische eilanden die begint bij de meest westelijke punt van Cuba, 200 km oostelijk van Cancun, Mexico en zich vervolgens uitstrekt in zuidoostelijke richting tot en met Trinidad, een groot eiland dat tegen de kust van Venezuela lijkt te botsen, bracht tevens literatuur van gematigder aard voort. Verzet blijft echter de gemene deler. (…)
Lees hier het artikel in ‘Antilliaans Dagblad’
Meer over ‘Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen op bij Uitgeverij In de Knipscheer
«‘Caribisch Enigma’ biedt extra dimensie.» – André Oyen
Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen op Lezers tippen lezers, 21 januari 2020:
(…) Het Caribisch gebied herbergt enerzijds heel wat naties, waaronder een groot aantal staatkundige eenheden zoals bijvoorbeeld Cuba, maar anderzijds ook zelfstandige delen van het Britse Gemenebest (Barbados), overzeese departementen van Frankrijk (Guadeloupe, Martinique, enzovoort) en kolonies en ex-kolonies van Nederland. Naast de Caribische Creoolse talen zijn ook Engels, Frans, Spaans en Nederlands, afhankelijk van welke plaats, gebruikte talen. (…) ‘Caribisch Enigma’ is een zoektocht, een zwerftocht, door een even fascinerende als verwarrende archipel. Aan de hand van romans en poëzie van Caribische auteurs (en hun ‘geestelijk vaders’) wordt een beeld van de cultuur en het karakter van dit eilandenrijk geschetst, een kleurrijke collage. (…). Deze essaybundel biedt de mogelijkheid om vergelijkend onderzoek te verrichten of de werken van een auteur uit een bepaald decennium nader uit te pluizen. Na de bestaande werken op het gebied van de literatuurgeschiedenis, als ‘Beneden en boven de wind’ (1996) van Wim Rutgers, het driedelige ‘Pa Saka Kara’ (1996) van Aart Broek, ‘Aruba in literair perspectief’ (2014) en ‘Balans: Arubaans Letterkundig Leven’ (2016) van Wim Rutgers, is ‘Caribisch Enigma’ een goede aanvulling die een extra dimensie biedt.
Lees hier het signalement
Meer over Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen op bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Luisteren en samen luisteren. Literatuur dus.» – Eric de Brabander
Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen op Caraïbisch Uitzicht, 17 januari 2020:
(…) Iedereen op de eilanden is vertrokken en iedereen is aangekomen, de eigen generatie of een vorige, herinneringen van het verleden met zich meenemend, herinneringen die de generaties overleven en die zich vermengen met de ervaringen van de aankomst. V.S Naipaul schreef over die immigrantenervaringen in zijn boek ‘Caribische reis’. In dit boek keert Naipaul terug naar zijn land van herkomst, Trinidad. Vanaf dit eiland maakt hij een uitgebreide tocht door het hele Caribische gebied; Brits Guyana, Suriname en onze eilanden, om te eindigen op Martinique en Jamaica. Hij beschrijft de gecompliceerde mengelmoes van volkeren, rassen, kleuren en geuren van de eilanden. Brede Kristensen doet in zijn omvangrijke werk hetzelfde, de stijl is echter een geheel andere. Hij laat de reis langs de Caribische auteurs en hun literaire werken maken door Hebdomeros, een metaforisch figuur die de essays waaruit Kristensens boek bestaat verbindt. De naam doet denken aan Homerus, de Griekse dichter die een groot aantal mythische vertellingen uit zijn cultuur achterliet. ‘Caribisch enigma’ is een speurtocht naar de ware ziel die het Caribisch gebied tot een geheel smeedt. De schrijvers die Kristensen geselecteerd heeft geven een beeld van die ziel, en hoe die ziel van ons Caribisch gebied zich de afgelopen honderd jaar ontwikkeld heeft. (…) In het boek komt een groot aantal schrijvers aan bod, waaronder onze eigen auteurs als Boeli van Leeuwen, Henry Habibe, Luis Daal, Cola Debrot, Radna Fabias en Hans Vaders, schrijvers die qua afkomst, etniciteit, taal, politiek en religie uiteenlopen en toch verbonden zijn als Caribische mensen. Een ‘leven met verscheidenheid’, zo typeerde de Surinaamse schrijver Albert Helman deze Caribische mengcultuur. (…). En zo is het ook met dit boek van Brede Kristensen. Het is een les. Voor de Europese Nederlander leveren Kristensens lessen in leven met verscheidenheid wellicht een verhelderend inzicht in de complexiciteit van een multiculturele maatschappij zonder dominante thuiscultuur. (…)
Lees hier de recensie
Meer over Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De mysterieuze trillingen van de Cariben.» – Aart G. Broek
Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen in Antilliaans Dagblad, 30 december 2019:
(…) Brede Kristensen probeert in zijn boek ‘Caribisch Enigma’ enige herkenningspunten en daarbij enige structuur te ontdekken in wat zich voordoet als een ondoordringbaar mangrovebos. We dwalen rond in een ondoorzichtige wereld. Met een woord dat Kristensen vele malen gebruikt: de wereld is opaak. (…) In de verzameling beschouwingen veronderstelt Kristensen her en der de nodige kennis van werk van auteurs in
de regio, inclusief die van de eigen eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao. (…) Het samenstel van beschouwingen zou ‘opaak’ blijven. Een ondoorzichtige Caribische wereld waar Kristensen zich, aan de hand van literatuur, een weg doorheen wringt. (…) Aan de hand van werk van overwegend bekende Caribische auteurs laat hij zien hoe heftig zij zich hebben ingespannen om vat te krijgen op de werkelijkheid en meer nog op wat daarin verborgen zou liggen. Naast Alejo Carpentier komen we onder anderen Patrick Chamoiseau, Radna Fabias, Albert Helman, Jamaica Kincaid, V.S. Naipaul, Jean Rhys, Saint John Perse en Hans Vaders tegen. Zij wroeten naar herkomst en aankomst op de eilanden, naar het nestelen en naar de eigen identiteit te midden van die van anderen, en wroeten naar wat de werkelijkheid van het samenleven behelst en verborgen houdt aan (mogelijke) schoonheid. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Aart G. Broek op deze site
«‘Caribisch enigma’, een eigentijds opbeurend werk.» – Kees Broere
Over ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen in De Volkskrant, 23 december 2019:
(…) Kortom, het is een prima tijd om ‘De avonden’ van Gerard Reve te herlezen. ‘Het gaat slecht, maar verder gaat het goed.’ Wie liever een eigentijds opbeurend werk kiest, kan ook ‘Caribisch enigma’ lezen, een prachtig boek van de al vele jaren op Curaçao wonende Brede Kristensen. De auteur ziet de Caribische regio als een voorafschaduwing van gebeurtenissen die zich elders in de wereld nog zullen voltrekken, dus daarmee kan een lezer in pakweg Nederland alvast zijn voordeel doen. (…)
Lees hier dit opiniestuk
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Aan dit boek zou zeker één belangrijk auteur nog toegevoegd kunnen worden, Brede Kristensen zelf.» – Roland Antonius
Over ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen bij de presentatie in het Curaçaosch Museum op 12 december 2019:
Brede Kristensen zelf is een en al enigma. Met zijn Scandinavische bagage zie ik hem glijdend vanaf de noordelijke gletsjers, via de meest lage landen onder de zeespiegel, opduiken in de mysterie-volle Cariben, waar alles mogelijk is. Deze aankomst sluit onherroepelijk de noodzaak in tot de zoektocht door het labyrint van het enigma van de identiteit. Maar, het is de realist Brede die zich dan manifesteert om van de brokstukken tezamen een totaalbeeld te vormen op een incoherente werkelijkheid. Een positie die haar beslag lijkt te vinden in de grillige realiteit van de Caribische symbiose van land, water en mens: een uitdrukking van het algemene enigma van ons bestaan, zoals Brede dat verwoordt in zijn introductie. Een introductie trouwens die aan alle kanten dicht getimmerd is. Je kunt bijna geen vraag bedenken of hij is in de introductie al beantwoord. Een psycho-socio-filosofische beschouwing van de eerste orde, à la Brede Kristensen. Ik durf te stellen, een aanmerkelijke vingeroefening in de ontologie van de Caribische mens. Wat een belezenheid! Aan dit boek zou zeker één belangrijk auteur nog toegevoegd kunnen worden, Brede Kristensen zelf.
Dr. Roland C.M. Antonius was o.a. directeur van de Universiteit van de Nederlandse Antillen en is o.a. vicevoorzitter van De Nederlands Caribische Stichting voor Klinisch Hoger Onderwijs.
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«‘Caribisch Enigma’ biedt een extra dimensie op het gebied van de literatuurgeschiedenis.» – Quito Nicolaas
Over ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen in Ñapa (Amigoe), 7 december 2019:
(…) In Brede Kristensens ‘Caribisch Enigma’ met daarin een veelvoud aan essays over een keur aan Caribische schrijvers haakt de auteur gelukkig niet alleen aan op andere publicaties. Ditmaal is het brein van de schrijver dat wordt binnengedrongen op zoek naar achtergronden, motieven en verklaringen die hij vervolgens in een grotere context plaats. Hebdomeros, het alter ego van de auteur, hanteert hierbij verschillende benaderingen om de cultuur, identiteit en realiteit van de Caribische eilandgemeenschappen te achterhalen. Eilanden dia als een sloep op het zeewater drijven, maar die in internationaal opzicht ook in de Verenigde Staten, Canada, Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland heel veel literaire teksten hebben opgeleverd. (…) Het boek biedt een scala aan besprekingen van diverse auteurs als Alejo Carpentier en Patrick Chamaiseau, en van de jongere generaties schrijvers zoals Edwige Danticat en Vladimir Lucien. Ook over auteurs van eigen bodem zoals Eduardo Curet, Cola Debrot, Nydia Ecury, Luis Daal, Radna Fabias en Hans Vaders wordt een en ander opgetekend dat de moeite waard is. Deze essaybundel biedt de mogelijkheid om vergelijkend onderzoek te verrichten of de werken van een auteur uit een bepaald decennium nader uit pluizen. Na de bestaande werken op het gebied van de literatuurgeschiedenis, als ‘Beneden en boven de wind’ (1996) van Wim Rutgers, het driedelige ‘Pa Saka Kara’ (1996) van Aart Broek, ‘Aruba in literair perspectief’ (2014) en ‘Balans: Arubaans Letterkundig Leven (2016) van Wim Rutgers, is ‘Caribisch Enigma’ een goede aanvulling die een extra dimensie biedt. (…)
Nieuwsgierig naar de hele recensie? Belangstellenden uit Nederland kunnen de krantversie aanvragen bij indeknipscheer@planet.nl
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Kees Broere interviewt Brede Kristensen over ‘Caribisch enigma’ in Het Curaçaosch Museum
Brede Kristensen presenteert op donderdag 12 december van 19:00 tot 21:00 zijn boek ‘Caribisch enigma’ met verhandelingen over Caribische literatuur:
In ‘Caribisch enigma’ worden de cultuur, identiteit en werkelijkheid (in zoverre die is vast te stellen) van het Caribisch gebied in kaart gebracht, zoals deze uit literaire teksten uit de regio naar voren treden – en teksten uit de omgeving die deze zichtbaar beïnvloed en vormgegeven hebben. Het boek is een zoektocht, een zwerftocht, door een even fascinerende als verwarrende archipel. Aan de hand van romans en poëzie van Caribische auteurs (en hun ‘geestelijke vaders’) wordt een beeld van de cultuur en het karakter van dit eilandenrijk geschetst, een kleurrijke collage. Kees Broere, journalist en correspondent van de Volkskrant in het Caribisch gebied zal in gesprek gaan met Brede Kristensen over zijn boek en de literatuur in de Caribische regio. Locatie: Het Curaçaosch Museum, Van Leeuwenhoekstraat z/n, Mundu Nobo.
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
Presentatie ‘Caribisch enigma’ in Pletterij Haarlem
Presentatie ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen op vrijdagavond 29 november:
Brede Kristensen introduceert ‘Caribisch enigma’, zijn boek met verhandelingen over literatuur. Radiomaker en uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat in gesprek met Brede Kristensen over de Nederlandse en internationale literatuur in de Caribische regio. En ook Roemenië komt even aan bod, een land waarmee beiden banden hebben. Voor Brede Kristensen was Roemenië jarenlang zijn tweede vaderland en Peter de Rijk nam als dichter Ezra de Haan meerdere keren op uitnodiging deel aan poëziefestivals in Roemenië. Twee bundels van hem verschenen in Roemeense vertaling en hij werd ervoor onderscheiden met het ‘Diploma de Excelenta – Premiul National Tudor Arghezi’. Hij schrijft in zijn jongste boek ‘Zwijguren’ (2019) over onder anderen de Roemeense auteur Max Blecher.
Als intermezzo kijken we kort naar een video-opname van een theatermonoloog uit ‘Speech van de dode moeder’ van de Cubaanse auteur Carlos A. Aguilera door vertaalster Nanne Timmer op jl. 8 september in Theater Podium Mozaïek.
Het eerste exemplaar van ‘Caribisch enigma’ zal door de auteur worden overhandigd aan Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.
Na afloop van het programma is er napraat en signeert Brede Kristensen voor de liefhebbers zijn boek dat ter plekke kan worden aangeschaft.
Datum vrijdag 29 november 2019
Locatie Pletterij Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
Aanvang 20.00 uur. Zaal open 19.30 uur. Met korte pauze. Einde 22.00 uur.
Toegang gratis, maar uw komst wel aanmelden op Pletterij.nl/agenda [of via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40]
Bereikbaarheid en parkeren:
15 minuten lopen vanaf het NS station.
Bus 2, 3, 5, 73 en 75 ( Connexxion) vanaf NS station tot de Turfmarkt, reistijd 8 minuten + 2 minuten lopen.
Parkeergarage De Kamp is op 4 minuten lopen afstand.
Route via openbaar vervoer planner.
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over ‘Zwijguren’
Meer over ‘Speech van de dode moeder’
Meer over Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij