Woestijnen en profeten, het zijn onderwerpen waarover Van Leeuwen, sinds in 1947 zijn schrijversleven begon, nooit meer heeft gezwegen. (…) ‘Wie zegt gij dat ik ben?’ begint met een herinnering aan zijn middelbare schooltijd in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. (…) Op dezelfde school zat de aankomende dichter Hans Lodeizen. In de eerste biografie van Lodeizen, geschreven door Gerard Bes, kunnen we lezen dat de gymnasiast Van Leeuwen meer deed dan lezen: ‘Achter de rebelse Boeli van Leeuwen (…) liepen de klasgenoten als trouwe honden aan.’ Het lijkt erop dat die klasgenoten de eerste volgelingen waren van de latere profeet Van Leeuwen. (…) Dat verhaal verscheen voor het eerst op 22 augustus 1980 in de Ñapa, de weekendbijlage van de Amigoe. In 1997 werd het opgenomen in de bundel De taal van de aarde, en uitgegeven door In de Knipscheer. Met die bundel werd een trits afgesloten van verzamelingen van krantenstukken. Waarschijnlijk zijn er weinig lezers van het werk van Van Leeuwen die niet willen bevestigen dat die stukken parels bevatten.
Lees hier het artikel ‘Boeli van Leeuwen en de woestijn’ op Caraïbisch Uitzicht
Meer over Boeli van Leeuwen
Meer over Klaas de Groot op deze site
Tag: Carlos Tramm
«Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.» – Ezra de Haan
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Antilliaans Dagblad, 19 januari 2015:
De grote Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen gaf ruiterlijk toe dat, ook hij, ooit poëzie had geschreven. (…) Hij, en ook Frank Martinus Arion, waren zich er vast van bewust dat die poëzie de kraamkamer van hun latere oeuvre was. Daar was het ooit begonnen. Wanneer je, met de boeken van Van Leeuwen in gedachten, Tempels in woestijnen leest, herken je de taal. Net zoals je de toets en de kleur van een schilder herkent. Deze gedichten komen onmiskenbaar van de hand van Boeli van Leeuwen. Je leest strofen en voorziet de werken die later zijn geschreven: De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, De eerste Adam, Schilden van Leem, Het teken van Jona. Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.
Lees hier de bespreking in de krant
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een rijke aanzet van zijn legendarisch proza.» – André Oyen
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen, op Ansiel cineblogs.be, november 2014:
Boeli van Leeuwens eerste dichtbundel Tempels in woestijnen werd vlak na het huwelijk geschreven en in augustus 1947 gedrukt. Ruim 65 jaar na de eerste druk is deze lange tijd onvindbaar gebleven bundel opnieuw uitgebracht. (…) Het is toch ook mooi voor de literatuurfreaks om deze knap uitgegeven bundel als een zeldzaamheid te beschouwen. Het is voor het eerst dat ik deze gedichten onder ogen krijg en ik vind ze heel mooi. Voor mij zijn ze een rijke aanzet van zijn legendarisch proza. Helemaal mooi is ook dat ‘Onkel Patrice’, een van de vele verhalen in de magistrale bundel Geniale anarchie (1990) is opgenomen. In dat verhaal beschrijft Boeli van Leeuwen hoe zijn Onkel Patrice op een persje, driftig pedalerend, zijn dichtbundel produceert. Tempels in woestijnen – de gedichten- en het verhaal ‘Onkel Patrice in één boekje, een heerlijk hebbeding.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Van Leeuwen had de taal meteen bij zijn kladden.» – Ezra de Haan
Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen op Literatuurplein.nl, 25 oktober 2014:
Los van de taal valt zijn wijsheid op en de compacte verwoording daarvan. Alleen al voor de laatste twee strofen van het gedicht ‘Moeder van mijn moeder’ zou je deze bundel moeten kopen. (…) In de bundel klinkt de Tweede Wereldoorlog door, wat logisch is, met een publicatie in 1947. Boeli van Leuwen zorgt voor beelden die langer dan een boek of bundel beklijven. Een prachtig en uiterst belangrijk gedicht, zeker wanneer je het over een begin van een oeuvre hebt, is ‘Otrobanda’. Hier leert de lezer de schrijver kennen, de man met het scherpe oog dat niets en niemand mist. Iemand die schoonheid in verval ziet maar het niet gaat idealiseren. (…) In vier strofen weet de schrijver, als nog jonge dichter, de wereld die hij kent samen te vatten. Het gedicht is sterk als ‘Denkend aan Holland’, heeft dezelfde liefde en afkeer in zich.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Boeli van Leeuwen – Tempels in woestijnen. Gedichten
BOELI VAN LEEUWEN
Tempels in woestijnen
Gedichten
Nederland – Curaçao
Foto omslag Carlos Tramm
Genaaid gebrocheerd, 32 blz. € 15,00
ISBN 978-90-6265-863-3
oktober 2014
«Veel is er gespeculeerd over de inhoud van de eerste werken van Boeli van Leeuwen. Tot voor kort waren zelfs de titels onbekend voor de meeste van zijn bewonderaars. Van Tempels in woestijnen heeft men wel gedacht dat het nooit verschenen was.»- Maritza Coomans-Eustatia in Drie Curaçaose Schrijvers in veelvoud, 1991
Tempels in woestijnen is wél verschenen. Boeli van Leeuwen schreef er zelf over in het verhaal ‘Onkel Patrice’ in Geniale anarchie:
Willemstad, Curaçao, 1947: Bladzijde na bladzijde werd in een lichtblauw, nauwelijks zichtbaar letterschrift door het persje geproduceerd. Bij het aanschouwen van dit wonder, barstte onkel Patrice, driftig pedalerend, plotseling uit in een aria uit Rigoletto. Het bundeltje werd in een kaft gezet, waarop nog steeds te lezen staat: Tempels in woestijnen. Het geheel werd tenslotte met een fraaie rode draad ingenaaid. Op de achterkant werd, in kleine letters, de naam van de drukkerij vermeld: Imprenta Bolívar. De totale oplage bestond uit vijftig exemplaren, waarvan tien mislukten. Van de veertig overgebleven bundeltjes heb ik er acht verkocht in de winkel van Abram Salas. Een tiental werd verdeeld onder vrienden en de rest is in de loop der jaren door kakkerlakken opgevreten. De drukkerij is nooit weer voor ander werk gebruikt…
De bundel bleef decennia lang onvindbaar. Ook nadat Wim Rutgers als enige en eerste er in Drie Curaçaose Schrijvers in veelvoud (1991) over kon schrijven:
«Ik ben (eindelijk) nieuwsgierig aan het lezen geslagen. Niet zoals de belangstellende lezer de bundel in 1947 bekeken zal hebben, maar al op voorhand met de kennis van het gerijpte werk van later datum als bagage. (…) Deze poëziebundel lezen we, zowel in zijn structurele ordening van het totaal als in afzonderlijke gedichten, als een tocht van duisternis naar licht, van dood naar leven, van pessimisme naar optimisme, van dreiging naar vrijmaking, van God weg naar een aanvaarden van een natuurlijk leven. (…) Een bundel die zo door-gestructureerd is, mag alleen al daarom als een sterk debuut gelden.»
Er is maar één reden om de vroege gedichten van een auteur die later een groot prozaïst is geworden uit te geven: zijn lezers willen alles onder ogen krijgen. Zij zullen zien dat de héle Van Leeuwen al direct aanwezig was in 1947, het jaar waarin de bundel verscheen. Boeli van Leeuwen schreef om gelezen te worden, niet voor de zeldzaamheid.
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over ‘Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Deze werkwijze is Boeliaans. Dat weten we nu, na al zijn romans.» – Klaas de Groot
Aquarel Herman van Bergen
Klaas de Groot bij overhandiging nalatenschap Boeli van Leeuwen, 15 december 2013:
In de literaire nalatenschap van Boeli van Leeuwen trof mij in het bijzonder de aanwezigheid van een exemplaar van het poëtisch debuut van Van Leeuwen. ‘Tempels in woestijnen’ heet die bundel, gepubliceerd in 1947. (…) Hoe Van Leeuwen al meteen in zijn vroegste werk aanwezig is, blijkt uit het gedicht ‘Soldaten’. Aan het eind van het eerste kwatrijn staat: ‘en mijn droom verschijnt’. Dan volgt er een visioen. Deze werkwijze is Boeliaans. Dat weten we nu, na al zijn romans. Tekenend in dit verband is het feit dat de eerste vijf woorden van het eerste gedicht al helemaal Van Leeuwen zijn. Een krachtig begin van een machtig schrijverschap.
Lees hier de toespraak van Klaas de Groot
Lees hier het verslag op Caraïbisch Uitzicht