Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde Lo A Njoe in Antilliaans Dagblad, 18 augustus 2016:
(…) Het stille verzet van voedseltransporten, gaarkeukens, hongertochten, koop en verkoop en ruil van etenswaren en wat er tijdens de laatste Hongerwinter van 1944 maar nodig is in een kwestie van overleven en strijd tegen kou, honger en gebrek, staan centraal in het verhaal. Een zwart-wit-tegenstelling wordt zo genuanceerd tot tal van tinten grijs. Niets is zo maar wat het lijkt. (…) Clyde Lo A Njoe heeft met ‘Parelmoerpoeder’ een praatboek, een denkboek en een redeneerboek geproduceerd. Dit gecompliceerde verhaal met drievoudig thema wordt in de dertien hoofdstukken van deze 675 pagina’s tellende roman verteld met tal van uitweidingen, maar waarin de voortgang wordt bereikt door een afwisselend vertelritme, door middel van betekenisvolle vooruitwijzingen en flashbacks. Er wordt een scherpe functionele tegenstelling beschreven tussen het ietwat hedonistische heden en het oorlogsleed, wat uitgedrukt wordt in de levenswijze van Esther, die Dird laat genieten van luxe maaltijden in chique restaurants, met drinken van koffie en dure cognac en wat Esther zelf betreft het constante roken van sigaren; dit allemaal in scherpe tegenstelling tot de Hongerwinter in het Amsterdam van 1944. (…) Een recensie is een aankondiging, een eerste reactie, plaatsbepaling en waardering van een nieuw verschenen boek en zeker niet de plaats waar de afloop van het verhaal wordt verteld. Bij herlezing blijkt hoe de verteller deze afloop al vanaf het begin heeft voorbereid. Ik raad daarom aan na de eerste lezing nog weer eens rustig naar eerdere fragmenten terug te bladeren. Het zal u verrassen.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
Tag: Clyde R. Lo A Njoe
«Heel ingenieus plot in indrukwekkende roman.» – André Oyen
Over ‘Parelmoerpoeder’ Clyde Roël Lo A Njoe op Ansiel, 1 augustus 2016:
Het bijzondere verhaal over hoe haar ouders de oorlog in Amsterdam overleefden, (…) komt er bij Esther Anders slechts mondjesmaat uit en ze wil ook pas seksuele intimiteit wanneer kunstschilder Dird voldoende van haar verleden kent. Haar ‘lieve jongen’ moet voor het vervolg van het verhaal én de intimiteit steeds wachten tot het volgende bezoek. (…) Vermits het verhaal zich in de jaren zeventig van vorige eeuw situeert heeft het relaas van de familie Anders nog altijd impact tussen deze twee mensen die een relatie willen aangaan. Esther wil dan ook dat Dird niet alleen schildert, maar ook dat hij haar verhaal en dat van haar entourage gaat vastleggen. (…) ‘Parelmoerpoeder’ is een indrukwekkende roman geschreven in een mooie taal en heel ingenieus plot dat de lezer tot de laatste bladzijde in vervoering brengt.
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
«Een goed boek.» – Piet Kaptein
Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde Lo A Njoe op o.a. RTV Holland en Cultuurmix, 4 juli – 10 juli 2016:
De nabije toekomst ziet er goed uit, want voor velen van ons wacht de vakantie. Die tijd van vertier kunnen wij nog meer glans en allure geven door het tot ons nemen van een goed boek. (…) De kennismaking in de zomer van 1977 met de aantrekkelijke Esther Anders is doodgewoon. Dird, een kunstenaar, ziet haar op een broeierige dag met twee zware boodschappentassen lopen. Als gevolg van een ongeluk sleept ze met een been. Hij kan het niet aanzien en biedt zijn hulp aan. Al snel noemt ze hem ‘haar lieve jongen’ en nodigt ze hem uit vaker bij haar langs te komen. Er ontstaat een romance en naarmate de verhouding meer diepgang krijgt, begint Esther over haar Duitse, Joodse ouders te vertellen. Het bijzondere verhaal over hoe haar ouders de oorlog in Amsterdam overleefden, roept veel emoties op. Het komt er dan ook bij haar slechts mondjesmaat uit. Dird moet voor het vervolg steeds wachten tot het volgende bezoek. (…) Langzaam maar zeker raakt de kunstenaar ongewild betrokken bij dramatische ontwikkelingen die voortkomen uit beslissingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn genomen. Dird krijgt zicht op de heroïsche daden van een kleine groep anoniem gebleven helden. Ze zijn nauw betrokken bij het levensverhaal van zijn geliefde. En terwijl hij die verhalen in schriften noteert en ze zo voor de vergetelheid behoedt, is hij getuige van een drama waar niemand iets aan kan veranderen.
Lees hier het bericht
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
«Bizar, avontuurlijk beeld van de Hongerwinter.» – Dr. Theo Hoogbergen
Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde Lo A Njoe voor NBD Biblion, 21 juni 2016:
In dertien kloeke hoofdstukken staat de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam centraal. Beide hoofdpersonen hebben deze periode niet bewust meegemaakt. Esther is geboren op 25-12-1944. In 1977 ontmoet zij Diederik, Dird, die haar, gehandicapt, helpt. Een eindeloze reeks figuren uit het oorlogs- en handelsverleden rijen zich aaneen, van wie velen ernstig zijn getraumatiseerd door de merkwaardige handel in parelmoerpoeder, een balsem die in het verre Oosten gretig aftrek vond. Ouders en grootouders van Esther zijn Duitse Joden, naar Amsterdam gevlucht en ondergedoken. Esther wordt obsessief beheerst door de zoektocht naar de bizarre avonturen van haar voorouders, die ten dele in documenten is vastgelegd. Deels moet Dird haar verhalen tot een boek maken. De onstuimige relatie tussen beiden, uitvoerig en intiem beschreven, mondt uit in een bizar, avontuurlijk beeld van de Hongerwinter. Een reis naar Zwitserland en een operatie moet een einde maken aan Esthers oorlogstrauma. Oorlogsroman, nogal uitvoerig en avontuurlijk verteld, over de getraumatiseerde en lichamelijk gehandicapte Esther die een obsessie heeft voor de Tweede Wereldoorlog. Debuutroman van auteur die eerder verschillende dichtbundels publiceerde.
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
«Een epos dat van generatie tot generatie verteld moet gaan worden.» – Ezra de Haan
Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde R. Lo A Njoe op Literatuurplein, 24 mei 2016:
‘Parelmoerpoeder’ […] is een epos dat ogenschijnlijk eenvoudig begint met de ontmoeting van de twee belangrijkste karakters in de roman. Dird, een armlastige kunstenaar, en Esther Anders, een jonge joodse vrouw. (…) Er ontstaat een romance. Als een ware Shéhérazade weet Esther Anders Dird niet alleen met haar schoonheid maar ook door middel van het vertellen van verhalen aan zich te binden. Zo leert hij niet alleen haar levensverhaal kennen maar ook dat van haar ouders. Steeds stopt ze echter halverwege het ongelooflijke verhaal, zodat de kunstenaar wel terug moet komen. Het verhaal dat in delen tot Dird komt, behelst het verhaal van Esthers ouders, twee Duitse joden. Haar vader past zich steeds als een kameleon aan, zelfs wanneer Nederland bezet is en hij te maken krijgt met de Jodenvervolging. (…) Soms viel er niet aan te ontkomen tegen collaboratie aan te schurken, als datgene wat het opleverde belangrijker was. Ook viel verraad onder de mogelijkheden die overwogen werden om tegenstanders of mogelijke verraders te elimineren. ‘Parelmoerpoeder’ schenkt vooral aandacht aan al die anoniem gebleven verzetshelden, de mensen die deden wat er gedaan moest worden, ondanks dat ze daarmee hun leven in gevaar brachten. (…) De lezer [blijft] tegelijkertijd nieuwsgierig naar het verloop van de liefde tussen Esther en Dird. Gaat er gebeuren wat ze hem keer op keer belooft, maar ‘waar ze nog niet aan toe is’? Of houdt ze de kunstenaar aan het lijntje, zoals ze dat ook met haar nooit eindigende verhaal lijkt te doen? […] Pas wanneer al die schakeringen van alle verhalen en vooral alle verbanden die ze met elkaar hebben duidelijk worden, komt het ware idee van ‘Parelmoerpoeder’ tot je. De auteur toont op een volstrekt authentieke wijze aan dat ons denken over het verleden, en zeker over de Tweede Wereldoorlog, veel te simpel is. In die dagen kon de kleinste fout enorme gevolgen hebben. Lo A Njoe laat tevens zien dat die oorlog doorklinkt tot op de dag van vandaag. (…) Je bent geneigd te spreken over een noodlot wanneer een gebeurtenis zo ver in het verleden en een ontmoeting in het heden samenkomen en het tot noodlottige gevolgen leidt. In een roman als van Clyde Lo A Njoe heb je het over een duizelingwekkend Perzisch tapijt waarop je, hoe langer je kijkt, steeds meer taferelen ontwaart. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
«Het verhaal van Gerard moet verteld worden.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde R. Lo A Njoe, op Leestafel, 2 mei 2016:
Esther is een tweede generatieslachtoffer. Haar vader, Gerard Anders is al jaren voor de oorlog uitbrak met zijn vrouw uit Duitsland gevlucht naar Amsterdam. (…) Door het verhaal te vertellen voor zover ze dat kent, wordt voor Esther een verwerkingsproces in gang gezet. Haar vaders leven werd getekend door de oorlog, door wat hij meegemaakt heeft. En dat laat zijn sporen na in Esthers leven. (…) Het verhaal van Gerard moet verteld worden. Het verhaal hoe Amsterdammers zich moesten zien te redden tijdens de bezetting is niet een verhaal dat vaak verteld is. Meestal gaat het over helden, of juist zeer foute mensen, niet over burgers, die gewoon lijken maar eigenlijk heel bijzonder zijn. Had het verhaal over Esther weg kunnen blijven? Misschien, maar de schrijver heeft juist haar eigen verhaal gebruikt om meer spanning aan te brengen, en eerlijk gezegd had ik geen idee wat parelmoerpoeder is! De twee verhalen verlopen enigszins parallel, en zelfs al zie je de ontknopingen in beide delen aankomen, je vervelen is er niet bij tijdens het lezen van deze bijna 700 pagina’s!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
«Ik wilde hebben dat het klopt.»
Over ‘Parelmoerpoeder’ van Clyde Lo A Njoe op Amsterdam FM-Radio, 25 april 2016:
Op maandag 25 april 2016 was auteur Clyde Lo A Njoe live te gast in het boekenuur van 16.00 tot 17.00 uur in het programma ‘Kunst & Cultuur’ van Radio Amsterdam-FM. Hij werkte met enkele onderbrekingen van een aantal jaar sinds 1988 aan zijn epische roman ‘Parelmoerpoeder’ over een na-oorlogse romance tussen twee jonge mensen, waarin tegelijk in detail verhaald wordt over wat de Duits-Joodse ouders van het meisje de jaren 1938 tot 1945 in Amsterdam meemaakten. ‘Ik wilde hebben dat het klopt.’ Een verhaal in een verhaal: twee verhaallijnen die zich beurtelings ontrollen in ‘kleur’ en in ‘zwartwitbeelden’. Alles wat zich afspeelde in die Tweede Wereldoorlog blijkt zijn echo te hebben in het heden. Indrukwekkend qua omvang en qua inhoud. Naarmate de lezer vordert met lezen krijgt hij steeds meer inzicht in het geheel. Het boek is opgedragen aan George Maduro, Boy Ecury en (‘de anonieme held’) Leo Wienesen. Het 2-minutenfilmpje werd na afloop van het interview geschoten door Rob Zwetsloot.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Parelmoerpoeder’
Meer over Clyde Lo A Njoe op deze site
Clyde R. Lo A Njoe – Parelmoerpoeder
Clyde R. Lo A Njoe
Parelmoerpoeder
roman
paperback, 678 blz., € 24,50
ISBN 978-90-6265-909-8
eerste druk april 2016
alleen nog rechtstreeks bij de uitgever te koop
De kennismaking in de zomer van 1977 met de aantrekkelijke Esther Anders is doodgewoon. Dird, een kunstenaar, ziet haar op een broeierige dag met twee zware boodschappentassen lopen. Als gevolg van een ongeluk sleept ze met een been. Hij kan het niet aanzien en biedt zijn hulp aan. Al snel noemt ze hem ‘haar lieve jongen’ en nodigt ze hem uit vaker bij haar langs te komen. Er ontstaat een romance en naarmate de verhouding meer diepgang krijgt, begint Esther over haar Duitse, Joodse ouders te vertellen. Het bijzondere verhaal over hoe haar ouders de oorlog in Amsterdam overleefden, roept veel emoties op. Het komt er dan ook bij haar slechts mondjesmaat uit. Dird moet voor het vervolg steeds wachten tot het volgende bezoek.
Tegelijkertijd raakt hij bekend met haar vrienden, kennissen en de lucratieve handel in parelmoerpoeder. Naarmate hij haar langer kent, begrijpt hij dat het verleden doorklinkt tot in alles wat ze doet. Soms zijn het de mensen waarmee ze te maken heeft, soms de gebeurtenissen van toen, met hun blijvende gevolgen. Dird, die het op zich genomen heeft het verhaal van de familie Anders vast te leggen, komt erachter hoe gecompliceerd het leven tijdens de bezetting was. Collaboratie, zwarthandel en verzet lagen soms in elkaars verlengde. Met name voor Esthers vader, die met een nieuwe identiteit, als slager gewoon door bleef werken, was dit alles behalve eenvoudig. Zijn daden betekenden letterlijk leven of dood voor anderen… Maar met de net geboren Esther en zijn gebroken Nederlands sprekende vrouw had hij weinig keus.
Los van hun levensverhaal moet Dird wennen aan de Bourgondische levensstijl van zijn geliefde. Naast haar parelmoerpoeder heeft ze nog andere zaken waar ze verantwoordelijk voor is. Langzaam maar zeker raakt de kunstenaar ongewild betrokken bij dramatische ontwikkelingen die voortkomen uit beslissingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn genomen. Dird krijgt zicht op de heroïsche daden van een kleine groep anoniem gebleven helden. Ze zijn nauw betrokken bij het levensverhaal van zijn geliefde. En terwijl hij die verhalen in schriften noteert en ze zo voor de vergetelheid behoedt, is hij getuige van een drama waar niemand iets aan kan veranderen.
Clyde Roël Lo A Njoe (in 1948 op Aruba geboren uit Surinaamse ouders) debuteert in 1982 als dichter met de bundel ‘Dansen / Baliamentu’, twee jaar later gevolgd door gedichten in ‘Doodverf’. Zijn derde poëziepublicatie ‘Echolood’ dateert van 1989. Ondanks dit bescheiden oeuvre wordt Clyde R. Lo A Njoe als dichter alom gewaardeerd in het Nederlandse taalgebied, m.n. in Vlaanderen, Suriname en de Nederlandse Antillen. Sindsdien verwerft hij wereldwijde bekendheid als beeldend kunstenaar, o.a. als medeontwerper en schilder van het Orakelkunstuurwerk van Holland-Nagasaki Village in Nagasaki, Japan én van het monument van de nieuwe basiliek van de Virgen de Guadalupe (met het contemporaine Aztekencalendarium) in Mexico City. Toch is hij al die jaren ook blijven dichten. In 2015 verschijnt een eerste resultaat daarvan, de bundel ‘Mijn lief mijn leed’. ‘Parelmoerpoeder’ (2016) is zijn eerste roman.
«Met enkele woorden weet de dichter indringende beelden op te roepen. » – C.H. Gajadin
Over ‘Mijn lief mijn leed’ van Clyde Lo A Njoe voor NBD Biblion, 13 augustus 2015:
Citaten uit bekende liedjes (van o.a. Otis Redding, Hildegard Knef) geven de thema’s aan van alle 24 gedichten in deze bundel. De sfeer opgeroepen door ‘La vie en rose’ van Edith Piaf past goed bij het verlangen naar wat is geweest en tegelijk ook het nemen van afstand ervan. Met enkele woorden weet de dichter indringende beelden op te roepen: ‘het zonlicht sijpelt door iele loofaderen’ of ‘verwilderen als woekerplanten tegen een stille, morsige muur’. Verlies en afscheid zijn dan ook terugkerende onderwerpen van de meeste gedichten.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mijn lief mijn leed’
Meer over Clyde R. Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Het zijn telkens zéér mooie gedichten.» – André Oyen
Over ‘Mijn lief mijn leed’ van Clyde R. Lo A Njoe op Iedereenleest.be, 12 juni 2015:
Het zijn telkens zéér mooie gedichten waar flarden van bekende liederen in verweven zitten. Een prachtig voorbeeld hiervan is Een tijdloos lied waarin zinnen van La vie en rose van Edith Piaff in terug te vinden zijn. (…) Een juweeltje dat de kunst en het heimwee der jaren verzameld heeft. Uit ‘Ode aan de dode dichter’:
Die meedogenloze plaag sloop in je lijf als een dief
en jij liet ons verzen na – soms geheel uit het gareel –
met ook wel een bezinning op de dingen om ons heen.
Ne me quitte pas, ‘laat me niet alleen’,
wordt nooit meer door jou voor het voetlicht gebracht.
Lees hier en hier de vermelding
Meer over ‘Mijn lief mijn leed’
Meer over Clyde Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer