Tag: Couperus

I.M. Pim Wiersinga: «Fictie is de herinnering aan wat nooit is gebeurd.»

[foto Harry van Kesteren in Pletterij Haarlem 6 november 2016]

Met de op donderdag 12 december overleden auteur Pim Wiersinga (1954-2024) verliest de Nederlandse literatuur een schrijver van buitenlandse allure en Uitgeverij In de Knipscheer een vriend. Zijn debuut Honingvogels (1992), een roman over het Antwerpen van de jaren twintig van de vorige eeuw, toonde direct zijn talent en werd meteen genomineerd voor de AKO-literatuurprijs. De imposante roman Gracchanten (1995), die zich afspeelt in de tweede eeuw voor christus, was de opvolger ervan en Wiersinga zou daarna nog veel meer historische romans gaan schrijven. (…) In 2014 kiest hij voor Uitgeverij In de Knipscheer en de roman Het paviljoen van de vergeten concubines (2014) maakt meteen grote indruk. De roman speelt in het achttiende-eeuwse China. Pim Wiersinga koos voor de vorm van brieven en maakte er een spektakelstuk qua schrijven van. Hij wisselt van stijl en toon, van ambtenarenproza of liefdesbrief tot aan door een tolk geschreven romanfragmenten, al naar gelang het verhaal dat van hem vraagt. (…) Zijn belangrijke stelregel daarbij was: Fictie is de herinnering aan wat nooit is gebeurd. De feiten mogen kloppen, maar de fantasie moet kloppen. (…) Eleonora en de liefde (2016) beschrijft de geboorte van de romantische liefde zoals we die nog altijd kennen en speelt in de tijd van de troubadours. Thomas een jonge minstreel streeft naar meesterschap, niet alleen in zijn beroep maar ook in de hoge kunst der Minne. Eleonora van Aquitanië zal daarbij zijn scherpmeester zijn. (…) Het is een roman waarin feit en fictie elkaar afwisselen en de auteur excelleert door taalgebruik en, niet te vergeten, broeierige en uiterst opwindende scenes. Zena’s arena (2022), een fenomenale, historische roman van 584 pagina’s die zich in de Romeinse vijfde eeuw afspeelt, was de laatste publicatie die Pim Wiersinga nog mocht beleven. Het boek is de kers op de taart waar hij zijn hele leven naartoe heeft geschreven en mag zonder meer een meesterwerk genoemd worden dat ongeëvenaard is in de wijze waarop een complex en vergeten tijdsgewricht zowel in helder proza als in sprankelende poëzie werd beschreven. (…) In 2025 zal Nausikaä en de grote goden, een roman in verzen, verschijnen. Het is een haast logisch vervolg op Zena’s arena. (…) Laten de laatste woorden voor woordkunstenaar Pim Wiersinga zelf zijn. Een fragment uit Zena’s arena:

‘Ach, wij zoeken een verhaal dat wij vatten;
desnoods een slecht verhaal, volstrekt in strijd
met wat de zinnen zien en het verstand bevat,
maar wel mooi afgerond, met kop en staart,
omdat we zelf verhalen zijn; wij drijven
als wolken voorbij – bevolken de natuur
onder ons met godenvloek en drama.’

Peter de Rijk, Amsterdam

Lees hier het I.M. ‘Alle boeken zijn voetnoten bij dromen’ van uitgeverijredacteur Peter de Rijk.  Een iets aangepaste versie werd bij de crematie op 23 december 2024 voorgelezen door Franc Knipscheer.
Meer over Pim Wiersinga bij Uitgeverij In de Knipscheer

Johnny Laporte in Verhalenhuis Haarlem

Op 15 september 2024 opent het Verhalenhuis Haarlem het seizoen met Books on Tour.

Books on Tour is een boekenevent met muziek en heerlijke indische hapjes van Kokkie Londo in het teken van voormalig Nederlands-Indië. De toegang is slechts €10! Schrijver/journalist Diederik Samwel ontvangt de bekende auteur Reggie Baay, dichter/performer Robin Block en de Haarlemse Barrelhouse gitarist Johnny Laporte, die eind vorig jaar debuteerde met de autobiografische roman Zwijgen zweeg gezwegen. Samwel gaat met zijn gasten én met het publiek in gesprek over hun fascinatie voor Indië en over de manier waarop de Indische geschiedenis en cultuur hun werk beïnvloedt. Johnny Laporte verwierf vooral bekendheid als gitarist van de bluesband Barrelhouse die furore maakte in de jaren zeventig, een paar jaar later werd opgeheven en de laatste jaren opnieuw optreedt in de oude samenstelling. Als soloartiest en zogenoemde ‘indorocker’ bracht Laporte eind 2023 zijn nieuwe album That’s Me uit. Tegelijkertijd verscheen zijn roman Zwijgen zweeg gezwegen waarvoor hij zijn eigen levensverhaal als uitgangspunt koos. De Volkskrant recenseerde Laportes literaire debuut als een ‘familiekroniek die zich ontwikkelt tot een bovennatuurlijke thriller waarin luid en duidelijk echo’s van Couperus De stille kracht zijn te horen. En nog onderhoudend ook.’ Locatie: Verhalenhuis Haarlem, van Egmondstraat 7, 2024 XL Haarlem-Noord.

Reserveren
Meer over ‘Zwijgen zweeg gezwegen’
Meer over Johnny Laporte bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Lees dit boek! Het biedt genot en uitdaging tegelijk.» – Camiel Hamans

VoorplatMontaillou-75Over ‘Vlucht uit Montaillou’ van Ton van Reen in Brabant Literair, 1 oktober 2019:
Van Reen is met ‘Vlucht uit Montaillou’ terug als verteller van een modern sprookje vol maatschappijkritiek, maar vooral op topsnelheid. Hij mengt heden en verleden, fantasie en kritiek tot schitterend vuurwerk. (…) Montaillou, een forse knipoog naar het succesverhaal van historicus Emanuel le Roy Ladurie over het middeleeuwse ketterdorp in de Pyreneeën, is hoezeer het ook een kritiek vormt op de tijdgeest een volstrekt verzonnen, vrijwel surrealistisch verhaal. Een schrijver, luisterend naar de naam van de existentialist, jazztrompettist en protestzanger Boris Vian, staat op uit de dood en schrijft een nieuwe roman die zich vervolgens ook in de werkelijkheid blijkt te voltrekken. Een spel met literaire theorie, de realiteit van het Frankrijk van Macron en van ‘la France profonde’ van de Pyreneeën, de literaire en artistieke kliekjes van vroeger en nu, en een restje Rijk Rooms Leven, dat is de caleidoscoop die Van Reen de lezer voorzet. En geschreven alsof hij de lezers van een klassiek krantenfeuilleton uit de tijd van Zola of Couperus moet vasthouden: je kunt en wilt niet stoppen voor de paar honderd pagina’s uit zijn. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Monkhorst is een kundig schrijver, zijn dialogen zijn ijzersterk.» – Willeke van der Vlist

VoorplatMonkhorst-72Over ‘De blijmoedige leugenaar’ van Theo Monkhorst op Leestafel, 28 mei 2016:
Het boek beschrijft de rivaliserende krachtmeting tussen de twee mannen, die vanaf het begin door elkaar gebiologeerd zijn, ondanks, of misschien wel juist doordat, ze elkaars tegenpolen zijn. Lux pretendeert alléén maar de waarheid te spreken, ook al kun je ook bij zijn waarachtigheid vraagtekens plaatsen. Wat hij ziet schildert hij meedogenloos en zonder concessies, voor hem dé manier waarop hij ontdekken kan wie iemand werkelijk is. (…) Tiddo’s carrière is vooral gestoeld op zijn vaardigheid in het politieke spel, waarbij leugens, bedrog en manipulatie zijn tweede natuur zijn geworden. Hij is hier zo behendig in geworden dat zijn persoonlijkheid in twee delen op te splitsen is; de aardige man voor privégebruik en de gewiekste politieke leugenaar die meedogenloos alles en iedereen gebruikt om aan de macht te komen en te blijven.
Als er een nieuw cultuurpaleis gebouwd moet worden en Tiddo daarvan het publieke gezicht wordt terwijl Lux de tegenstanders representeert, komt het, mede doordat er privé ook de nodige rivaliteit tussen de heren is, tot een climax.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De blijmoedige leugenaar’

Theo Monkhorst – De blijmoedige leugenaar

VoorplatMonkhorst-72Theo Monkhorst
De blijmoedige leugenaar
Roman
Paperback met flappen,
262 blz., € 18,50
ISBN 978-90-6265-914-2
Eerste druk april 2016

In ‘De blijmoedige leugenaar’, beschrijft Theo Monkhorst de confrontatie tussen een populaire bewust liegende wethouder en een wereldberoemde narcistische kunstschilder die nooit liegt. Een strijd tussen populisme en idealisme. De wethouder overleeft het niet en beschrijft in de hemel zijn geschiedenis. In een ironische stijl schrijft de auteur prachtige dialogen over waarheid en onwaarheid, over liefde en ontrouw, over vileine politieke opzetjes en meedogenloze politici, uitlopend in een menselijk drama. Tot het einde blijft de vraag wie de moord pleegde onbeantwoord: het volk of de elite?

Het verhaal speelt zich af in Den Haag, waar een heftige publieke discussie ontbrandt over de bouw van een kostbaar cultuurpaleis. ‘De blijmoedige leugenaar’ is een klassieke literaire satire ingebed in een zeer herkenbare actuele politieke wereld, waarin bestaande en fictieve personen elkaar kruisen. De wethouder wordt vermoord en schrijft in de hemel zijn herinneringen aan deze tumultueuze periode, terwijl de minnares van zowel de wethouder als de kunstenaar haar kant van de geschiedenis beschrijft. Een hemel waarin hij ook gesprekken over liegen voert met Couperus.

De Haagse schrijver Theo Monkhorst publiceerde vier romans, vier bundels poëzie en twee toneelstukken. Zijn werk verscheen in literaire tijdschriften zoals Hollands Maandblad, De Poëziekrant (Gent), Meander Magazine en tijdens de Poëziedagen in Watou (België). Hij was columnist van de Haagse Courant.
Over ‘Vuil bloed’ schreef Anne Versloot in Vrij Nederland: ‘Monkhorst weet je nieuwsgierig te houden door zijn schrijver de regie over zijn personage te laten verliezen.’
Over ‘De Paradox van Tinguely’ schreef Thijs Kramer in Den Haag Centraal: ‘Stoort een surrealistisch verhaal met een hoog wensdroomgehalte u niet, koop dan dit boek. U zult er veel aan hebben.’
Cabaretier en schrijver Vincent Bijlo zei over ‘Blinde perfectie’: ‘Dit boek inspireert mij om weer te gaan schrijven.’

«Aansprekende voorbeelden van de beeldvorming rond de Indo.» – Petra Teunissen-Nijsse

Over ‘De dubieuzen’ van Alfred Birney in Arabesken nr. 40, 1 november 2012:
Birneys inleiding over de begrippen ‘Indo’, ‘Indisch’, ‘Hollander’ en ‘koloniale literatuur’ legt duidelijk de pijnpunten bloot. Er is veel verwarring over deze begrippen, door tekortschietend historisch besef of door politiekcorrecte angst voor racisme. Birney stelt uiteindelijk voor om de term ‘Indisch’ als een cultureel begrip op te vatten en de term ‘Indo’ als een etnisch begrip. (…) In zijn omvangrijke essay laat Birney zien dat de Indo-schrijvers het multiculturele leven in Nederlands-Indië anders beschrijven dan Couperus en Multatuli. Hij geeft enkele aansprekende voorbeelden van de beeldvorming rond de Indo en zijn ‘dubieuze’ status. Ook trekt hij interessante parallellen tussen ‘liplappen’ en ‘sinjo’s’, en jonge halfbloeden in onze huidige samenleving.

Lees hier de recensie

Meer over De dubieuzen

«***** De stijl van Birney is weldadig polemisch, recht voor z’n raap.» – Aart van Zoest

Over ‘De dubieuzen’ van Alfred Birney in Vrij Nederland, 25 augustus 2012:
Birney onderneemt een kruistocht tegen de bestaande canon van de Indië-literatuur. De indoschrijvers Dé-Lilah, Victor Ido, J.E. Jasper hebben werk geleverd dat in menig opzicht meer te bieden heeft dan dat van de geconsacreerden Multatuli, Couperus en Daum. Dat beweert Birney niet alleen, hij laat het ook duidelijk zien.

Lees hier de recensie

Alfred Birney – De dubieuzen. Essays

ALFRED BIRNEY
De dubieuzen. Essays
Nederland
Ingenaaid met flappen, 224 blz., € 19,50
2012
ISBN 978-90-6265-695-0

Nadat Alfred Birney in 1998 zijn veelbesproken bloemlezing Oost-Indische inkt; 400 jaar Indië in de Nederlandse letteren had gepubliceerd, dook de schrijver nog dieper in de boeken. Dat resulteerde in Yournael van Cyberney (2001), waarin hij onder meer de maakbaarheid van de literaire canon onder de loep neemt. Nu brengt hij in De dubieuzen (2012) enkele opzienbarende boeken van vergeten schrijvers onder de aandacht. Het multiculturele leven in het voormalige Nederlands-Indië wordt daarin heel anders beschreven dan in boeken van beroemde schrijvers als Couperus en Multatuli. In dit diepgravend maar levendig geschreven essay over onze koloniale literatuur worden opvallende en verrassende parallellen met ons huidige anti-multiculturele klimaat getrokken, waarin racisme, vreemdelingenhaat en religieuze uitingen tegenstellingen uitlokken en leiden tot fel debat.

Alfred Birney neemt sinds 1987 met zijn gevarieerde oeuvre een unieke plaats in tussen de schrijvers van Nederlandse en Indische literatuur. Veelvuldig terugkerende thema’s in zijn literaire werk zijn vervreemding van familie, voortdurend raadselen in verband hiermee oplossen en het onvermogen tot identificatie met moederland of vaderland. Hij heeft een dozijn boektitels op zijn naam staan en publiceerde daarnaast honderden columns, verhalen en artikelen in uiteenlopende bladen en bundels.

Over zijn dubbelroman Indische gezichten schreef Trouw: ‘Birneys relaas schittert als een eenzame heldere ster aan de hemel van de Indische letterkunde.’
Meer over Alfred Birney

«‘Te leven op duizend plaatsen’ is het lezen zeker waard.» – Joost van der Vleuten

Over ‘Te leven op duizend plaatsen. Jo Otten 1901 – 1940’ van Rob Groenewegen op Literair Nederland, 26 januari 2012:
Groenewegen doet alle moeite doet om de wereld van de schrijver tot leven te wekken. Hij geeft een beeld van Rotterdam in de eerste decennia van de twintigste eeuw, dat zich schoksgewijs ontwikkelde tot wereldhaven. Hij beschrijft het culturele leven: het was de tijd van de filmliga, de charleston en de grammofoonplatenfeestjes, de tijd ook van nieuwe zakelijkheid, vitalisme en futurisme. Groenewegen schetst de gecompliceerde veelvormigheid van de Nederlandse literatuur uit die tijd, met allerlei avant-gardebewegingen die over elkaar heen tuimelen. En hij doet een verdienstelijke poging de waardering van Otten en vele anderen voor het fascisme en andere autoritair-populistische stromingen te begrijpen in de context van hun tijd. (…) Rob Groenewegen heeft het allemaal grondig uitgezocht, opgeschreven en met gulle hand van illustraties voorzien.

Lees hier de recensie

Meer over deze biografie