«Zijn succesvolle roman ‘De lichtverkoper’ (2013) speelt in de Cité Ouvrière, Regouts pakhuis voor zijn fabrieksarbeiders.» – Arno Haijtema

VoorplatLichtverkoper-75Over standbeelden van ‘foute Nederlanders’ in De Volkskrant, 7 maart 2023:
In een interessant artikel in ‘De Volkskrant’ van 7 maart 2023 gaat Arno Haijtema in op de vraag wat te doen met standbeelden van foute ‘helden’ uit het verleden. Natuurlijk springen de kolonisatoren van de VOC en de WIC het eerst in het oog. Maar Ton van Reen noemt Maastrichtenaar Petrus Regout (1801-1878) ook een ‘slavendrijver’. « (…) Drie meter hoog is het zwart marmeren beeld van de stramme man, dat in 1965 door prins Bernhard in de stromende regen werd onthuld. ‘Regout was een slavendrijver. Hoog tijd dat er niet alleen voor het Nederlandse slavernijverleden excuses worden gemaakt, maar ook voor wat hij heeft misdaan.’ Zegt Ton van Reen (81), schrijver van ruim negentig boeken, vele over de Limburgse geschiedenis. Zijn succesvolle roman De lichtverkoper (2013) speelt in de Cité Ouvrière, Regouts pakhuis voor zijn fabrieksarbeiders: vier, vijf woonlagen, twaalf hokken voor evenveel gezinnen, met één latrine per verdieping. ‘Bij de cholera-uitbraak van 1864 kwamen er vierhonderd mensen om. Cholera is een hongerziekte. Niemand van de Maastrichtse elite stierf.’ Van Reen: ‘Kinderen werkten 36 uur aaneen, zij moesten, omdat ze klein waren, in de hete ovens kruipen en het aardewerk plaatsen. Met als gevolg dat de longen van 10-jarigen al kapot waren.’». Al begin jaren zestig was eenzelfde geluid te vernemen in de roman De eerste Adam van de Antilliaanse schrijver Boeli van Leeuwen: «Op 1 juli 1863 werd de slavernij op Curaçao afgeschaft door Willem III. Op dezelfde dag dat de proclamatie van Willem III op de Fortmuur in Willemstad werd gespijkerd, werd Adam Polaar [hoofdpersonage in de roman] geboren in Moordrecht aan de Hollandse IJssel als vrije burger van de Staat der Nederlanden. In zijn drassig en dampig land bestond geen slavernij: de armen waren volkomen vrij om te verrekken van de honger en te verstijven van de kou. In de touwslagerij van Moordrecht stonden kinderen van zes jaar vijftien uur per dag te draaien op de touwbanen: van iedere honderd gingen er vijftig kapot aan de tering vóór ze tien jaar oud waren. Zo was het ook in de dekenfabrieken van Leiden, de steenfabrieken van Franeker en de sigarenindustrie van Kampen. Willem III schonk vrijheid aan de negers van Curaçao en sliep ’s nachts rustig achter zijn brede baard. Dat de kinderen van zijn eigen volk vijftien uur per dag als beesten werden afgejakkerd voor één dubbeltje per dag was in die wereld zó normaal, dat hij voor het slapen gaan er niet eens over nadacht.»
Lees hier het artikel in ‘De Volkskrant’
Meer over ‘De lichtverkoper’
Meer over ‘De eerste Adam’

Ton van Reen – Het nooit geschreven verhaal. Roman

VoorplatHetnooitgeschrevenverhaal-75Ton van Reen
Het nooit geschreven verhaal

roman
vormgeving omslag Carmen Arends
gebrocheerd in omslag, 240 blz. € 19,50
ISBN 978-94-93214-68-2
eerste uitgave 2022

Het is een zomerse dag. Het is warm op de kermis in Helden. In hun zomerse jurkjes zijn de meisjes mooier dan ooit. De jongens kijken hun ogen uit. Er wordt flink gedronken. De terrassen zitten vol, vooral met jong volk. In danszaal De Klomp zitten de wat oudere mensen, de paren die lang voor de oorlog jong waren, en elkaar toen op de kermis hebben gevonden. Voor hen speelt het befaamde accordeon-duo Schriebl en Huppertz. Er wordt gezongen over ‘mijnwerkers in donkere schachten die denken aan hun vrouwen daarboven die op hen wachten’, en over de liefde die voor eeuwig is. Bij café De Sport zingen de Selvera’s, meisjes uit Weert, over de liefde van een postbode voor de dochter van een kastelein in Tirol, waar tussen berg en dal het geschal van zijn posthoorn klinkt en haar hartje begint te zingen. Bij café Hendriks zingt Bruno Majcharek, de zingende mijnwerker, smartelijke liedjes over het meisje Laila dat zo zinnelijk was. En over de gruwelijke moord op een meisje uit Raamsdonkveer. Afijn, bij alle vrolijkheid hoort ook een somber randje chagrijn. Het nooit geschreven verhaal moést daarom geschreven worden.

Ton van Reen schreef onder meer romans, kinder- en jeugdboeken en journalistiek werk. Bekend zijn de romans Het winterjaar, Roomse meisjes en Concert voor de Führer. Gestolen jeugd is het ware verhaal van jongens en mannen die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeiders naar Duitsland werden gevoerd. De lichtverkoper werpt licht op een donker tijdperk in de geschiedenis van de kinderarbeid in de negentiende eeuw. De verdwenen stad is de werdegang van een advocaat. Dochters is het levensverhaal van een journalist in Afrika. Katapult is een verhaal over gewone mensen in roerig Amsterdam in de vorige eeuw. De bende van de bokkenrijders werd verfilmd tot een veelbekroonde tv-serie. In Frankrijk spelen zijn boeken Vlucht uit Montaillou, Bevroren dromen, Landverbeuren en In het spoor van de camisards.

Meer over ‘De lichtverkoper’
Meer over ‘De verdwenen stad’
Meer over ‘Dochters’
Meer over ‘Katapult’
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’

«Hoge mate van sociale betrokkenheid en liefde voor het Limburgse land en haar bewoners.» – Marjo van Turnhout

VoorplatLichtverkoper-75Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Leestafel, 26 mei 2021:
‘Ik heb nog nooit gehoord dat iemand een schat in de schoot geworpen krijgt. Dat zal ook nooit gebeuren. Wie niets heeft, krijgt nooit wat. Zelfs al bidden de mensen de sterren uit de kroon van Onze-Lieve-Vrouwe-Sterre der Zee. Zelfs al werken ze zich het eelt op hun handen voor hun bazen. Voor rijkdom moet je geboren zijn in een rijk nest, en geslapen hebben in een wiegje met kant en als kind elke dag sinaasappels hebben gegeten. Wie geboren is in de sloppen, blijft zijn hele leven een arme luis.’ Dit is zo’n beetje de korte inhoud van dit verhaal, dat speelt aan het einde van de negentiende eeuw. Maastricht heeft in die tijd enkele grote fabrieken onder andere die van grootindustrieel Petrus Regout die een glasfabriek had en een aardewerkfabriek. (…) De twaalfjarige Caspar Marres is een van de kinderen die met zijn familie in de Cité (wijk van Maastricht) woont. Hij wil en kan bovenstaand citaat niet accepteren. (…) Gelukkig komt het met Caspar allemaal wel goed, maar dit boek vertelt het verhaal van die vele mensen die nooit in staat waren zich te ontworstelen aan de vreselijke armoe. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Flyer: Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

FlyerDeel1Na succesvolle carrières bij onder meer Uitgeverij Contact en Uitgeverij De Geus heeft Ton van Reen sinds voorjaar 2016 als schrijver onderdak bij Uitgeverij In de Knipscheer. Een logische bond want hun beider wegen als uitgevers kruisen elkaar sinds medio jaren zeventig toen de fondsen van de uitgeverijen Corrie Zelen en In de Knipscheer gezamenlijk werden vertegenwoordigd naar de boekhandel. Een kleine tien jaar later zou In de Knipscheer een nog prille Afrikaanse Bibliotheek van Corrie Zelen overnemen en dankzij de verantwoordelijke hoofdredacteur Jan Kees van de Werk tot en met 1999 uitbouwen tot een imprintfonds van 50 titels uit het Afrikaanse continent bezuiden de Sahara. In dat jaar 2016 vierde Van Reen (1941) zijn 50-jarig schrijverschap en kon hij terugkijken op een imposant en omvangrijk oeuvre. Maar schrijvers gaan niet met pensioen. Vrijwel dagelijks publiceert hij bijdragen op zijn facebookpagina met honderden volgers. Bij In de Knipscheer is Ton van Reen zijn lezers sinds 2016 blijven verrassen met prachtige nieuwe titels als ‘De verdwenen stad’, ‘Dochters’ en afgelopen jaar met een van zijn magna opera ‘Vlucht uit Montaillou’.

Klik hier voor de flyer
Meer over ‘De verdwenen stad’
Meer over ‘Geen oorlog’
Meer over ‘Katapult. Oproer in Amsterdam’
Meer over ‘Dochters’
Meer over ‘De lichtverkoper’
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ton van Reen – Eigen Wijs. Korte verhalen

eigen wijsTon van Reen
Eigen Wijs

korte verhalen
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 200 blz.
€ 17.50
ISBN 978 90 6265 790 2 NUR 303
Eerste druk 2021

Eigen Wijs bevat vijftig korte en zeer korte verhalen waarin de achtenzeventigjarige schrijver Ton van Reen terugkijkt op zijn leven en het korte pad verkent dat hem nog wacht. Hij beseft dat de verhalen die hij vroeger hoorde van zijn in 1876 geboren grootmoeder Jaantje van Asperen, dochter van een turfschipper uit de Peel, hem hebben gevormd tot schrijver en verteller. Tijdens het kaarten aan de keukentafel riep zij de wonderen van de wereld in hem op. Daarom komt zij veel voor in deze verhalen. Net als zijn moeder, die al heel jong weduwe werd. En de vader die stierf toen Ton tien jaar oud was.

De verhalen springen op en neer, van vroeger naar nu, van het eigenzinnige meisje uit de Peel dat grootmoeder werd, van de moeder die haar eigen weg ging, van het kind dat Ton zelf was naar de grootvader die hij nu is. Samen vormen de verhalen het levenspad van de schrijver. Het zijn verhalen over een wereld die totaal is veranderd, over de jaren vijftig waarin hij in Limburg opgroeide, waarin de kerk nog absolute macht had, tot de tijd van nu, waarin diezelfde kerk een achterhoedegevecht levert. De jaren waarin de heren met de hoeden en de vrouwen met de bontjes, samen met de pastoor, in het dorp de dienst uitmaakten.
Maar er zijn ook verhalen over het avontuur van het lezen, de kunst van het vertellen en de voldoening van het schrijven, tegen de stroom in, vanaf het kleine zolderkamertje waar Ton sliep als kind en waar hij zijn schrijftafeltje had, tot op de dag van vandaag, in zijn werkplaats, de voormalige koeienstal, vol duizenden boeken.

Deze verhalen sluiten naadloos aan bij de eerdere boeken die Ton van Reen schreef over de jaren vijftig, zoals Het winterjaar, In het donkere zuiden, Thuiskomst en Roomse meisjes. Eigen Wijs. Bij uitgeverij In de Knipscheer verschenen van Ton van Reen onder meer De verdwenen stad, Dochters, De Lichtverkoper en Vlucht uit Montaillou, Het afscheid van Lucia..
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Schitterend boek doet dode bekende Franse schrijvers terugkeren.» – André Oyen

VoorplatMontaillou-75Over ‘Vlucht uit Montaillou’ van Ton van Reen op Lezers tippen lezers, 12 augustus 2019:
Reeds door een novelle gekoppeld aan de heruitgave van ‘De sperwer van Maheux’, de grote cultbestseller van Prix Goncourtwinnaar Jean Carrière, toe te voegen liet Ton van Reen ons duidelijk weten dat hij een zwak heeft voor Frankrijk en zijn cultuur. (…) Nog dit jaar verscheen van Ton van Reen ‘De Lichtverkoper’, een ontroerende geschiedenis van de arbeiders in Maastricht die langzaam tot het inzicht komen dat ze hun armoede en hun rechteloosheid niet langer moeten accepteren. Het is de geschiedenis van een grote meerderheid van armen die niet of nauwelijks in hun bestaan kunnen voorzien. Het is ook het verhaal van de paupers die op straat leven, de bedelaars, de prostituees en de invaliden die kansloos zijn in een harde maatschappij. In zijn nieuwe roman ‘Vlucht uit Montaillou’ vat hij de oorsprong van de huidige Franse cultuur en literatuur in de vorm van een mooi sprookje samen. Niet zomaar een sprookje, maar eentje dat de waarheid overschaduwt. Hij bouwt hij een heel verhaal op rond vroegere glories van Franse schrijvers, muzikanten en zelfs enkele politici die blijven voortleven in de gemeenschappelijke herinneringen. (…) In dit schitterende ‘Vlucht uit Montaillou’ doet Ton van Reen dode bekende Franse schrijvers terugkeren en introduceert hij voor Nederlandstaligen jonge bekende en minder bekende groten van de Franse literatuur zoals Michel Houellebecq, Florian Zeller en dergelijke. Zoals immer weet Ton Van Reen zich op een benijdenswaardige vlotte manier in zijn personages in te leven. Hij laat Boris Vian, zijn werk en zijn leven ingebed in een stuk belangrijke Franse geschiedenis, ongelooflijk mooi herleven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Huiveringwekkend verslag van een donker tijdperk.» – Job ter Steege

VoorplatLichtverkoper-75Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Leeskost, 16 mei 2019:
Maastricht 1873. Caspar is een paar weken twaalf jaar oud. Hij is straatverkoper van lucifers, kaarsen, houtskool en lonten. Een lichtverkoper om het karige bestaan van zijn moeder, zijn zussen en broer Joes iets minder zwaar te maken. Vader is al tien jaar dood. Hij stierf aan de cholera, een arbeidersziekte. Wie geld had stierf daar niet aan. Joes kreeg de ziekte ook, overleefde, maar bleef invalide. (…) Een huiveringwekkend verslag van een donker tijdperk in de geschiedenis van de arbeiders. Daarnaast laat Ton van Reen zien hoe sommigen met wat geluk, een beetje hulp uit onverwachte hoek en heel veel doorzettingsvermogen erin slagen zich uit de armoede omhoog te werken naar een bestaan waar ze voorheen nimmer van hadden gedroomd. Caspar ondergaat aanvankelijk gelaten zijn lot als arbeiderskind. Wanneer hij bij een machine zijn arm ernstig heeft verwond en moet revalideren, kruist zijn leven het geluk. Niet alleen de bemoedigende lotgevallen van arbeiders die gebruikmaken van nieuwe kansen, maar ook een sociale geschiedenis die niet vergeten mag worden, maken deze roman tot een waardevol document.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Schrijnend maar hoopvol portret van de erbarmelijke leefomstandigheden.» – Theo Jordaan

VoorplatLichtverkoper-75Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Alles over boeken en schrijvers, 4 mei 2019:
(…) ‘De Lichtverkoper’ is een goed geschreven en boeiende historische roman die een schrijnend beeld schetst van de erbarmelijke omstandigheden waarin de arbeiders in de jaren 70 en 80 van de 19de eeuw moesten zien te overleven in Maastricht. Daarnaast laat de roman zien hoe meedogenloos overtuigt de grootindustriëlen waren van de rechtmatigheid van hun uitbuiting en hoe ze hierin door vrijwel de gehele katholieke elite gesterkt werden. Alhoewel gesitueerd in Limburg zal het in de rest van Nederland er op een vergelijkbare manier aan toe gegaan zijn. (…) Middels de hoofdpersoon van de roman, de 12-jarige Caspar Marres, schetst Ton van Reen een indringend beeld van de armoede waarin de meeste inwoners van Maastricht probeerde te overleven. (…) Na een ongeluk in de fabriek waar hij als jonge tiener aan het werk is raakt hij zwaargewond. Hij komt in het ziekenhuis terecht waar hij kennismaakt met Troef. Dit wakkert de wens tot vrijheid, de wens tot een beter bestaan en het bestrijden van onrecht die latent aanwezig waren bij Caspar nog verder aan. Op zijn eigen kracht en met een enorme dosis doorzettingsvermogen weet Caspar een beter bestaan op te bouwen en zich te onttrekken aan de voorbestemde armoede. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Goed leesbare roman.» – Dr. N.J.P.M. Bos

VoorplatLichtverkoper-75Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen voor NBD / Biblion, 2 mei 2019:
De auteur (1941), schrijver van talloze romans, kinderboeken en dichtbundels, beschrijft in deze roman drie jaar (1873-1875) uit het leven van Caspar, een twaalfjarig arbeiderskind dat in het vroeg industriële Maastricht moet zien te overleven. Hij woont in het beroemde Cité Ouvrière, een voor die tijd moderne woonkazerne die later naam heeft gemaakt als ‘menschenpakhuis’. Met de inkomsten als straatventer van kaarsen moet hij het altijd tekortschietende gezinsinkomen aanvullen. Ook werkt hij enige tijd in de aardewerkfabriek van de grootindustrieel Regout. Het gaat hem beter als hij als hulp van een fotograaf aan de slag kan. De belevenissen van Caspar zijn ingebed in de toenmalige schrijnende maatschappelijke context van armoede, kindersterfte, drankmisbruik, prostitutie en ook van het ontluikend zelfbewustzijn van de arbeidersklasse. Goed leesbare roman, inclusief personenregister, woorden- en begrippenregister en nawoord.
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het is een wat Dickensiaanse roman over het 19de eeuwse Maastricht.» – André Oyen

VoorplatLichtverkoper-75Over ‘De Lichtverkoper’ van Ton van Reen op Lezers tippen lezers, 1 april 2019:
(…) ‘De lichtverkoper’ verscheen in 2013 al exclusief voor lezers van Dagblad De Limburger maar ligt nu anno 2019, voor het eerst in de boekhandel. Het is een wat Dickensiaanse roman over het 19de eeuwse Maastricht. In 1873 zit de stad middenin de industriële revolutie. Net als vele andere stadbewoners kan de jonge Casper Marres maar net het hoofd boven water houden. De glas- en aardewerkindustrie floreert, de bazen zijn schatrijk, maar het arbeidersvolk crepeert. (…) Een goed leven op deze wereld is wat hij wil. Op straat ontmoet hij vreemde figuren, hij leert veel en denkt veel na. Maar hij moet de school verlaten om in de fabriek te gaan werken. Daar krijgt hij een ongeluk, en dan zijn ook zijn verdiensten weg. In zijn omgeving ziet hij nog veel ergere ellende: spiritusdrinkers, zelfmoord, prostitutie. Gelukkig vindt hij een weg om uit de miserie omhoog te klimmen. (…) Ook heel sterk uitgewerkt in deze roman is Casper zijn passie voor de fotografie en het licht.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Lichtverkoper’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

T