Tag: De Madurese vriend

«De boeiende Indonesische cultuur spat van de bladzijden.» – Marjet Maks

Over ‘De Madurese vriend‘ van Kees Ruys op Literair Nederland, 22 maart 2024:

In ‘De Madurese vriend’ reist schrijver Kees Ruys over de Indonesische archipel met als eindbestemming Pasir Putih, een badplaats op Oost-Java waar hij al vaak was. Het is misschien niet zijn laatste reis, maar wel een betekenisvolle. Hij beschrijft zijn terugkeer in een afscheidsbrief aan Djaman, een Madurees met wie hij veertig jaar bevriend is en met wie hij verstandhouding en vertrouwen heeft opgebouwd, maar die hij nog altijd niet begrijpt en dat is wederzijds. De auteur is melancholiek gestemd, want dit keer zal Djaman hem niet opwachten en tegemoet treden met de woorden dat hij hem al in zijn droom zag naderen. (…) Ruys verstaat de gave om zijn lezer mee te nemen op reis. Beelden, geuren, hitte, het zijn innemende, fraaie sfeerbeschrijvingen, nooit te zwaar, maar wel met diepgang. De boeiende Indonesische cultuur spat van de bladzijden. ‘De Madurese vriend’ is een ode aan een vriendschap, een melancholiek en meeslepend reisverhaal, dat moeilijk weg te leggen is. ‘Als ik aan Pasir Putih denk (…) is het er nog steeds een rommeltje, en onverdraaglijk heet, en gebeurt er zo ontstellend weinig (…)’. Tegen de achtergrond van hedendaags Indonesië met herinneringen aan weleer meandert de auteur tussen de vele personages en hun levensverhalen en verkeert hij met hen tussen hitte, stof en armoede en probeert hij de kracht van de vriendschap te ontdekken, maar kan die uiteindelijk niet echt in woorden vangen. En misschien hoeft dat ook niet, als het een zuiver gevoel is. ‘De Madurese vriend’ is (…) een bundeling van sentimenten, hallucinerende ervaringen en prachtige portretten van gewone mensen, maar ook van sferen en impressies van steden en dorpen en belevenissen tijdens Ruys’ tochten.

Lees hier de recensie
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Absoluut interessant reisverslag en herinneringen aan een vriendschap.» – Marjo van Turnhout

Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys op Leestafel, 11 oktober 2023:

‘De Madurese vriend’ (…) is een reisverslag, een geschiedenis en een persoonlijke brief. In het boek wordt een vriend aangesproken. Die vriend is Djaman, een schelpenverkoper, met wie de schrijver al veertig jaar een vriendschap onderhoudt. (…) Toen Kees Ruys in 1979 reizend door Indonesië terecht kwam in Pasir Putih voelde hij zich daar meteen thuis. Het werd de plek waar hij iedere twee jaar naar toe zou reizen, en waar hij Indonesië goed leerde kennen, met name het Indonesië van dat dorp en omstreken, aan de kust van Oost-Java, tegenover het eiland Madura en op de route naar Bali. (…) Toen hij nog in Nederland was kreeg hij mailtjes van de kleindochter van zijn vriend, met het bericht dat Djaman ziek was. Maar wat er precies aan de hand was, daar kreeg hij geen duidelijkheid over. Terwijl hij reist denkt hij terug aan alle eerdere reizen, aan de ontmoetingen met de bewoners van het land, met vooral herinneringen aan de vriendschap met Djaman. Door zijn verhalen krijgt de lezer een idee van hoe de Madurese cultuur in elkaar zit. Over de verschillen met de onze, verschillen waardoor vaak bijzondere situaties ontstaan. Verhalen over de oosterse magie, die een grote rol speelt in het dagelijkse leven daar; over de cultuur waar de westerling erg aan moet wennen, vooral hoe de oosterling zich voordoet als degene die hij denkt te moeten zijn in de ogen van de ander: ‘voor het gemak en het fatsoen’. (…) Absoluut interessant.

Lees hier de recensie
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Teder, schitterend, humoristisch. Ontroerend ook heel vaak. Kees Ruys schrijft ‘De Stille Kracht’ nabij. Wat een briljante schrijver.» – Marianne Janssen

Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys op LeesKost, 2 september 2023:
Twee vrienden: één uit Nederland en één uit Indonesië. Ze komen uit twee verschillende vaderlanden. Ooit was de geschiedenis van hun landen samengesmolten, voor de ouders en grootouders van de vrienden betekende dat kolonialisme, onderworpenheid, een strijd om vrijheid, oorlog, wreedheid en uiteindelijk de vrijheid waarom verbeten werd gevochten. (…) Niet dat ze elkaar vaak zagen, zo eens in de paar jaar trok Ruys naar Indonesië, kwam aan in Surabaya en reisde van daaruit, vijf uur lang, over de Grote Postweg naar de  gewoonste aller badplaatsen Pasit Putih, zonder zijn vriend Djaman, die daar woonde, daarvan vooraf op te hoogte te stellen. (…)  Maar dit keer, wist Ruys, vervuld van diep verdriet en melancholie, zou Djaman hem niet opwachten. Hij was dood. (…) Terwijl Kees Ruys zijn reis maakt naar het huis waar ooit Djaman woonde komen de gebeurtenissen, de dagen die zij gezamenlijk hebben doorgebracht één voor één weer bij hem boven. Als een rituele dans, een afscheidsceremonie voor de oude vriend. (…) De tocht naar Pasit Puteh is geschreven als een liefdevolle brief, een afscheid met pijn en met vreugde in het hart. De schelpenversierder en -verkoper Djaman was voor Ruys een verpersoonlijking van de cultuur van het land waaraan hij zijn hart verpand heeft. In de terugblikken wandel je mee met de vrienden, door de jaren heen. Dit boek lezen is muziek horen én het kabaal van de het verkeer, voedsel proeven, de brandende zon voelen, rusten, samen zwijgen en soms, bijna onmerkbaar, even de wereld aftasten waarin de ander, de vriend, zich bevindt. Voorheen, als hij aankwam, werd er gezwaaid en geroepen: ‘De lange mister is er weer!’ Nu hing er alleen Djamans schim. De vriend was voorgoed verdwenen. De vriendschap van zoveel jaren wordt vereeuwigd in een boek. Ruys schrijft teder, schitterend, humoristisch. Ontroerend ook heel vaak. Hij schrijft De Stille Kracht nabij. Wat een briljante schrijver. Ik heb nog heel veel in te halen, want ik wil veel van hem lezen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een boek dat recht doet aan de titel.» – Richard Akihary

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys, 5 augustus 2023:
De Nederlandse schrijver Kees Ruys beschrijft zijn vriendschap met Djaman, een Madurese schelpensouvenirverkoper. Hij doet dit op een liefdevolle manier. Door de vele details geeft hij ons een inkijkje in het leven van zijn Madurese vriend. Ruys observeert en beschrijft het leven van zijn vriend met respect, een leven waar hij op gepaste afstand aan deelneemt. Hij is niet opdringerig en legt zijn mening niet op. “Over dit soort zaken hebben wij het nooit gehad”. Als Nederlander stelt hij zichzelf een actuele vraag: “Waarom maakt me dit zo ongemakkelijk? Wat er gebeurd is, is afschuwelijk, maar het vond plaats voor ik op aarde kwam. Ik sta er net zo ver vanaf als hij. Het kleeft me aan, dat wel, als erfgenaam van de geschiedenis van mijn geboorteland. Geeft me dat ook de plicht me plaatsvervangend te verontschuldigen?” Kees Ruys is een geboren verteller. In de bus naar Kalimantan valt hij in slaap, hij droomt over het Haagse Bos, en zit met zijn vriend Rolf in een opblaasboot. Zij zijn aan het vissen bij Het Sluisje, even waan je je in Nederland, totdat de chauffeur hard remt. “Als één man vallen de staande passagiers naar voren…”, ongemerkt zitten we weer in de bus naar Kalimantan. Als lezer schakel je op een natuurlijke manier van de Oosterse wereld naar de Westerse wereld en andersom. De taal van Ruys is voortreffelijk en het boek leest prettig. Bepaalde passages worden op een humoristische wijze uitgebeeld: “De knieval voor zijn eerste vrouw was hem door Allah ingegeven, en dus zou hij alles slikken, van haar tomeloze woedebuien tot het zwijgen van zijn zoon en zijn verbanning naar een matje in de bijkeuken”. ‘De Madurese vriend’, een boek dat recht doet aan de titel.
Richard Akihary (1955) is dichter en muzikant. Hij gaf 30 jaar les in het speciaal onderwijs. Daarna doceerde hij Nederlands en Engels. Hij is meer dan 50 jaar organist bij de Geredja Indjili Maluku (Moluks Evangelische Kerk). Hij schreef de partituren voor BNG, het Moluks Kerkelijk Liedboek. Ook schreef hij teksten en muziek voor theater, pop- en jazzbands.
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Verfijnde melancholie, aangename weemoedigheid.» – Arjen van Meijgaard

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys op Tzum, 21 juli 2023:
(…) Al veertig jaar reist de auteur vrijwel elke twee jaar naar Indonesië. De eerste keer dat hij er kwam, als onderdeel van een lange en unieke wereldreis in de jaren ‘70, voelde hij zich direct thuis. Pasir Putih, aan de kust van Oost-Java, tegenover het eiland Madura en op de route naar Bali, werd een baken op zijn tochten, een toevluchtsoord en uitvalsbasis in één. Geen bijster interessante plek, maar het ging hem om de mensen. (…) Met Djaman, een man van Ruys’ leeftijd, bouwt hij in de loop van de tijd een onuitgesproken maar steeds hechtere band op. (…) Ruys en Djaman delen vooral herinneringen aan vorige ontmoetingen, ze zijn naar elkaar toegegroeid, kunnen zwijgend naast elkaar zitten zonder dat het ongemakkelijk wordt. Ze staan midden in het leven, maken juist geen grootse plannen en observeren hun omgeving zonder te oordelen. (…) Het blijkt uiteindelijk lastig te kunnen aangeven wat hun vriendschap precies inhoudt, misschien is het juist wel waardevoller als dat niet kan. Het is een gevoel, of zou het iets met de stille kracht te maken hebben die in Indonesië onderdeel is van het dagelijks leven? ‘De Madurese vriend’ blijft je constant verleiden verder te lezen. De lezer reist mee, wacht samen met Ruys op de bus die door het landschap toert, zonder dat er grote dingen gebeuren. De kracht zit hem in de herinneringen aan zijn andere reizen en ontmoetingen met passanten en bekenden die de schrijver verweeft in deze laatste reis naar Pasir Putih. (…) Hij stelt de aankomst deze keer bewust uit, Djaman zal namelijk niet meer op hem staan te wachten, omdat hij er niet meer is. Maar juist doordat Djaman door het verhaal heen met ‘je’ en ‘jij’ aangesproken wordt, is hij steeds aanwezig. Een verfijnde melancholie klinkt overal in door, een aangename weemoedigheid om wat voorbij is, maar daardoor des te meer gekoesterd wordt.
Lees hier de recensie ‘Meeslepend verslag van een vriendschap’
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het universum gezien vanuit Pasir Putih.» – Will Derks

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys op Indies Tijdschrift, 10 juli 2023:
(…) In Pasir Putih, noteert Kees Ruys in de openingspagina’s van het boek, ‘ligt de eeuwigheid te suffen op een oude mat’ – een schitterend beeld dat bol staat van betekenis: saai, heet, groezelig, vadsig, muf, inert, armetierig en onveranderlijk. (…) Ruys komt er thuis, iedere keer opnieuw, hoe mysterieus dat voor hemzelf ook is. En het raadsel wordt nog versterkt door de aanwezigheid van een zekere Djaman, de Madurese vriend uit de titel, die zo ongeveer de incarnatie is van het nietszeggende vlek waar hij woont: hij is uiterst karig met woorden en gebaren, hij heeft nergens een mening over en leest nooit een krant of een boek (vermoedelijk is hij analfabeet), hij heeft meestal geen duidelijke bezigheden, hij is ‘geruisloos’ en ‘misschien zelfs wel een beetje saai’. Toch zou zonder hem de betovering van Pasir Putih meteen verdwenen zijn, aldus Ruys, die door het boek heen Djaman regelmatig direct aanspreekt in de jij-vorm. Hij is cruciaal voor de aantrekkingskracht van die plek, en dat terwijl tegelijkertijd Djaman, zoals Ruys nadrukkelijk meedeelt, hem ‘wezensvreemd’ is. (…) Ruys snapt van die fascinatie na al die jaren eigenlijk nog steeds weinig of niets en met De Madurese vriend doet hij een poging om althans tot een bepaalde mate van inzicht te komen. (…) Het dragende model van dit boek is dan ook het verhaal dat op alle punten in zijn ontwikkeling een afslag kan nemen naar een ander verhaal. Ruys brengt zo als het ware het universum in kaart, gezien vanuit Pasir Putih. (…) Ruys kan over al die ontmoetingen en observaties wel weer een aardig verhaal vertellen, terwijl hij bovendien zo dwalend en meanderend Djaman soms wat naderbij komt en een glimp lijkt op te vangen van diens ‘ware’ aard. (…) Want het gaat zeker ook over het land in dit boek, over Indonesië, en over de relatie die Ruys gedurende ruim vier decennia heeft opgebouwd met deze poreuze en uitermate gastvrije samenleving. (…)
Lees hier verder
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Persoonlijk verslag van reizen naar Javaanse badplaats Pasir Putih, in 1947 nog oorlogszone.»

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys voor NBD Biblion, 7 juli 2023:
‘De Madurese vriend’ is een persoonlijk verslag over de reizen van de auteur naar een vriend op Madoera. Langzaam reizend nadert de schrijver de Javaanse badplaats Pasir Putih, sinds de jaren zeventig zijn vaste pleisterplaats in Indonesië. Hij trekt zich terug in herinneringen en denkt aan ontmoetingen die tot ontdekkingsreizen leidden, met de armste mensen die hij in zijn leven heeft gekend, maar ook de meest gastvrije en roekeloze. Maar boven alles denkt hij aan Djaman, zijn oudste vriend in Indonesië, die hem bij elk bezoek opwachtte met de mededeling dat hij hem al in een droom zag naderen. Ook schetst het boek een beeld van de ontwikkeling van het kustplaatsje sinds Nederlandse mariniers er in 1947 voet aan wal zetten om het in een oorlogszone te veranderen. Intiem en beeldend geschreven. Voor een breed tot geoefend lezerspubliek. Met kaarten. Kees Ruys (1955) is een bekende Nederlandse auteur. Hij schreef tientallen boeken. Het boek maakt deel uit van de serie: ‘De randgebieden’.
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Humor geeft net die draai aan een verhaal waardoor het prettig blijft om te lezen.» – Peter de Rijk

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys in Schrijven Magazine, juni 2023:
In zijn artikelenreeks ‘Wat doet een redacteur? wijdt Peter de Rijk zijn 17de aflevering aan humor in de literatuur. In dit artikel wordt de roman ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys genoemd: “Niet voor niets benoemde Kees Fens humor als ‘de cursivering van het ernstige proza’. (…) Waar het uiteindelijk om gaat is dat de humor en ernst elkaar gestalte geven. (…) Een kleine glimlach kan voldoende zijn. Goede voorbeelden hiervan kwam ik de roman ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys tegen. Hierin wordt een mannenvriendschap beschreven. Vaak wordt daarin weinig gesproken, nog meer gezwegen en worden pijnlijke onderwerpen als ziekte of vreemdgaan vaak door middel van geintjes of bloemrijke beschrijvingen ter sprake gebracht. Zo verklaart een vriend zijn onthouding van drugs, zolang zijn vriendin er bij is, met de woorden: ‘Ze is zo zuiver dat ik me al schuldig voel als ik mijn haar niet heb gewassen.’ En wanneer zijn doodsoorzaak door de andere vriend wordt uitgelegd met een hartaanval, hoort die ‘Uitstekend, gozer’, in zijn hoofd. ‘Soms moet je onkruid gewoon bloemen noemen.’ ”
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«***** Weergaloos verhaal over vriendschap.» – Jan Stoel

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys in Bazarow, week 24, 13 juni 2023:
(…) De Madurese vriend is meer dan een reisverhaal of -verslag. De reis is een metafoor voor de zoektocht, de ‘persoonlijke’ reis naar wat de vriendschap met Djaman voor Kees Ruys heeft betekend én wat de impact van Indonesië op zijn leven is geweest. Djaman vertelt dat hij steeds voelde dat Kees Ruys naar Indonesië kwam, zag hem in een droom naderen. De twee hebben letterlijk die vriendschap naar elkaar niet uitgesproken, maar hun vriendschap is diep. Zwijgen vertelt meer dan spreken. (…) Afstand en nabijheid wisselen elkaar af. Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief van Kees Ruys. Hij richt zich in de jij-vorm direct tot Djaman. Een afscheidsbrief? Daardoor wordt het verhaal nog persoonlijker en komt Djaman en alles wat ze samen hebben meegemaakt nog dichterbij. (…) Je voelt wat er speelt, je verbeeldingskracht wordt aan het werk gezet, de auteur vult niet alles in, laat ruimte voor je eigen interpretatie, voor het maken van je eigen verhaal. (…) Ruys geeft middels Djaman een inkijk in de cultuur van Indonesië (en de verschillen tussen de verschillende eilanden) en doet dat op een manier die al je zintuigen prikkelt: je hoort het kabaal van de straat, je ruikt de geuren, je ervaart de magie, de ‘stille kracht’. (…) En Ruys is een meer dan begaafd stilist en zet je aan het denken. (…) Ruys heeft een weergaloos boek geschreven dat je raakt, dat verwondering en verbazing oproept, dat nazindert. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Prachtig reisboek over een mooi land en boeiende mensen.» – André Oyen

VoorplatMadureseVriend-75Over ‘De Madurese vriend’ van Kees Ruys op Ansiel, 14 mei 2023:
(…) Persoonlijk hou ik heel erg van reizen op een manier die je heel veel contact met de inheemse bevolking oplevert. En dat charmeert me juist uitermate in de reisverhalen van Kees Ruys. (…) Maar dit reisverslag lijkt meer als een afscheidsbrief aan vriend Djaman. (…) ‘De Madurese vriend’ is een prachtig reisboek waarin je als lezer kennis maakt met een mooi land en boeiende mensen.
Lees hier het signalement
Meer over ‘De Madurese vriend’
Meer over Kees Ruys bij Uitgeverij In de Knipscheer