«Afschrikwekkend voorbeeld van hoe niet met ons culturele erfgoed moet worden omgesprongen.» – Jo Swaen

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt in NBD/Biblion, 14 november 2014:
In deze sleutelroman beschrijft de auteur (1953) hoe door de bezuinigingsdrift van de nationale overheid de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen uiteindelijk ophoudt te bestaan. Het boek is in feite een aanklacht tegen de bezuinigingsdrift waarbij zelfs cultureel erfgoed niet meer op overheidssteun kan rekenen. Het woord verkwanseling geeft goed aan hoe het met ons nationale erfgoed gesteld is. Vilein beschrijft Van Hartevelt hoe ondanks alle pogingen de bibliotheek te behouden, deze toch door politieke keuzes gedwongen wordt andere bestemmingen te vinden voor de collecties. Het boek mag dienen als afschrikwekkend voorbeeld van hoe niet met ons culturele erfgoed moet worden omgesprongen.
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

« * * * * * Hij stuurt de lezer naar adem happend naar het onafwendbare end.» – André Oyen

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt op Iedereenleest.be, 9 november 2014:
Hans van Hartevelt maakt als ex-baas van de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen in zijn roman ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van binnenuit een mooi portret van de ondergang van de KIT-bibliotheek. Hij schetst knap in zijn roman hoe de ondergang plaatsvond, en vooral hoe de nauw de verschillende betrokkenen daarin acteerden. Dat doet hij op een uiterst intelligente manier een flinke spanning opbouwend en af en toe wat satire invoegend. In dertig hoofdstukken stuurt hij de lezer naar adem happend naar het onafwendbare end. Dit stukje wansmakelijke politiek is pure horror die met meer integere bewindslui wellicht had kunnen voorkomen worden. Het is keiharde werkelijkheid maar de auteur weet het te presenteren als een roman. Een prachtige roman ook nog, want de man beschikt over een gouden pen. ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ leest als een thriller maar is eigenlijk meer een Griekse tragedie waarover hedendaagse bewindslui maar al te graag de regie voeren.
Lees hier de recensie of hier
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

Tropeninstituut: ‘Maak een wet waarin ontmanteling bibliotheek geregeld wordt’

VoorplatKroonjuweel75Roeland Muller in Nieuws & Maatschappij, Ritme van de Stad, op Amsterdam FM, 7 november 2014:
Onlangs verscheen het boek ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’, een boek van Hans van Hartevelt, voormalig directeur van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Hans van Hartevelt sprak met Ellen Walthuis in ‘Ritme van de Stad’ over het verlies van een enorme collectie.
Luister hier naar het gesprek
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een meeslepend relaas over de teloorgang van de bibliotheek, het kroonjuweel uit de titel. » – Jos Bloemkolk

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartvelt in Het Parool, 3 november 2014:
Het beulswerk werd verricht door een weinig zachtzinnige interimmanager. Als hij onder de naam Dick Sergeant het boek binnenkomt, worden de verhoudingen tussen politiek, directie, commissarissen, managers en personeelsleden nog meer op scherp gezet. Resultaat: een meeslepend relaas over de teloorgang van de bibliotheek, het kroonjuweel uit de titel. (…) Als je het terugleest, is het vanaf dag één duidelijk dat de uitkomst vaststond. Al die businessplannen, al die begrotingen – altijd met spoed – al die papierschuiverij: het was allemaal voor niks. We zijn naïef geweest.” (…) De werkelijkheid was nog botter en intimiderender dan in het boek. Dat wilde ik niet opschrijven, omdat het anders te ongeloofwaardig zou zijn geworden. Hij heeft zijn taak voortvarend uitgevoerd, maar de manier waarop, daarvoor heb ik geen begrip. Je kunt bikkelhard zijn en toch empathisch.” Jeroen van Helferen, het alter ego van Hans van Hartevelt, is ook niet altijd even zachtzinnig in het boek. “Ik deed wat Sergeant deed, alleen in het klein. Ik was, om een doorstart te maken, bereid de helft van het personeel weg te sturen, maar wel op een nettere manier. Ik heb mijn rol zelfs nog wat onsympathieker gemaakt, omdat dat beter was voor de roman.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

‘De werkelijkheid was natuurlijk gruwelijker en harder dan in het boek’

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt in interview met Jos Damen in IP, vakblad voor informatieprofessionals, nr. 07, oktober 2014 :
‘Op een hoorzitting van de vaste Kamercommissie betitelde Knapen het KIT als een ratjetoe. De regering viel, maar Knapen trok op zijn laatste werkdag toch de stekker uit het KIT. Onder zijn opvolger Ploumen ging geen andere wind waaien. Waarom niet? Dat is me een raadsel. We moesten wel het ene na het andere plan schrijven, om uiteindelijk in april te horen te krijgen: toch maar niet. (…) Of mensen in de roman herkenbaar zijn? Dat moet de lezer zelf maar uitmaken. Mijn roman is een sleutelroman genoemd, maar ook een apologie. Ik hoop echter dat mensen de roman lezen als meer dan een sleutelroman, want uiteindelijk probeer ik de zaak natuurlijk boven een specifieke bibliotheek uit te tillen. Ik heb geprobeerd uit te leggen wat er met 250 jaar cultureel erfgoed kan gebeuren, en ook welke processen daarbij spelen. De politiek speelde natuurlijk een grote rol.’ (…) ‘Ik hoop vooral dat mensen zich achter de oren krabben, want denk als bibliotheek maar niet dat je veilig bent. Verder hoop ik op wet- en regelgeving, want in de komende nieuwe bibliotheekwet staat veel over taken en bestuurslagen, maar niets over hoe er omgegaan moet worden met verweesde collecties. Een gemiste kans.’
Lees hier het interview
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een uit onmacht geschreven roman, een vlammend betoog; een thriller die de lezer tot verbijstering brengt.» – Ezra de Haan

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt op Literatuurplein, 31 oktober 2014:
Hans van Hartevelt was te veel schrijver en te zeer verbonden aan zijn bibliotheek dat hij de waarheid voor zich kon houden. In de vorm van een sleutelroman schreef hij de ervaring van zich af. Het levert een thriller op die de lezer tot verbijstering brengt. Op zich is het niet moeilijk om tot de conclusie te komen dat het boek over het befaamde Tropeninstituut gaat. (…) ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ is een boek dat met razende vaart geschreven lijkt te zijn. Vanaf de eerste regel word je meegesleept door de elementen die loskomen wanneer bekend wordt dat het instituut niet langer op subsidie kan rekenen. Wanhoop, woede en paniek. Het is alsof je er naast zit. Alsof een verborgen camera alles vastlegt. Kafkaiaanse toestanden, maar dan wel in Nederland, het land waarvan je dacht dat alles zo goed geregeld was. (…) Het is een uit onmacht geschreven roman, een vlammend betoog tegen bezuinigingen, de gevolgen ervan en de mensen die ervoor verantwoordelijk zijn.

Lees hier de recensie
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Van Hartevelt geeft in zijn roman knap weer hoe de ondergang plaatsvond.» – Jos Damen

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt in IP, vakblad voor informatieprofessionals, 30 oktober 2014:
Van Hartevelt geeft in zijn roman knap weer hoe de ondergang plaatsvond, en vooral hoe de nauw betrokkenen daarin acteerden. Dat doet hij op een slimme manier: de lezer kijkt mee door de ogen van een van de wat meer sympathieke hoofdpersonen, de wat brommerige Jeroen van Helferen, afdelingshoofd van het ‘KIOC’. In dertig hoofdstukken gaat het onafwendbaar de verkeerde kant op, in titels lopend van Rechtszaak via Nieuwe kansen tot De onttakeling. Ondertussen schetst Van Hartevelt portretten van de hoofdrolspelers, in wie de ingevoerde lezer zonder moeite kenmerken van de echte hoofdrolspelers Jan Donner, Bram van Ojik, Rudy Rabbinge, Jasper van Dijk en Ben Knapen herkent. Maar ze zijn het natuurlijk ook niet, want Van Hartevelt boetseert de werkelijkheid zodanig dat het verhaal overeind blijft, en componeert de figuren vooral om met zijn verhaal te laten zien dat in deze Griekse tragedie ieder zijn rol speelt, maar dat niet de personen, maar de achterliggende politieke werkelijkheid doorslaggevend is. (…) Deze roman verplichte literatuur voor iedereen uit de wereld van cultureel erfgoed.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

Cultuurgoed uitgekleed in Letterij

PosterA4_Opmaak 1.qxdVier jaar geleden liep ook Haarlem massaal uit voor de Schreeuw om Cultuur als protest tegen de aangekondigde subsidiekortingen op tal van culturele instellingen.
Letterij, het programma met schrijvers in de Pletterij, heeft op 6 november als titel ‘Cultuurgoed uitgekleed’. Hoofdgast is schrijver, en voormalig directeur van de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen, Hans van Hartevelt. Van hem verscheen onlangs de roman ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’, waarin een eeuwenoude bibliotheek ten prooi valt aan die bezuinigingspolitiek. Interviewer Peter de Rijk probeert Van Hartevelt een boekje open te laten doen over de rol van (falende) bestuurders, toezichthouders en bewindslieden in het einde van deze instelling. Met fragmenten uit de televisiedocumentaire ‘Het digitale geheugen’ van september 2014.

Frank van der Schaar, Manager Marketing en Communicatie Stadsschouwburg & Philharmonie Haarlem, kent het verhaal van Van Hartevelt. Hij licht toe wat de gevolgen kunnen zijn voor de kunstbeleving van de vele kortingen die de afgelopen jaren op zíjn instelling zijn afgekomen. Is er tijd genoeg om goed te kunnen overleven?

Het programma begint met de tweede editie van de Haarlemse dichters-estafette waarin schrijvers en dichters – geboren dan wel wonend in de Haarlemse regio, bekend en minder bekend, jong en ouder – zichzelf presenteren met tien minuten poëzie of met kort proza. Dit keer met Grim Bouwmeester, Sylvia Hubers, Jando, Rose Rodrigues Pereira.

Grim Bouwmeester werkt beroepshalve als tekstschrijver. Zijn gedichten werden gepubliceerd in de bloemlezingen Dichter in gedachten en De Haarlemse Dichtlijn 2013 alsmede zijn kort verhaal Zielendans.

Sylvia Hubers debuteerde ruim een kwart eeuw geleden met een bundel korte verhalen. De gedichten die zij als stadsdichter van Haarlem schreef (2009-2013) over stad en stedelingen, over liefde en over het stadsdichterschap zijn onlangs gepubliceerd in de bundel Niet over het Spaarne!

Jando is geboren in de Zaanstreek en is sinds 1992 Haarlemmer. Hij was prijswinnend dichter in dagblad Trouw (voor dichten in de geest van Martinus Nijhoff). Zijn werk wordt regelmatig gebloemleesd. Taalvlinders, zijn jongste bundel, verscheen in september 2014.

Rose Rodrigues Pereira is Haarlemse. Haar dichtersnaam verwijst naar haar joods-Portugese wortels als eerbetoon aan haar grootmoeder. Ze heeft inmiddels twee bundels op haar naam staan: Op het leven…! uit 2008 en Het heimwee van de wind uit 2011.

Aanvang 20.00. Toegang: € 5,00, tot 25 jaar € 3,00
Reserveren is gewenst, via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40.
Presentatie: Peter de Rijk (interview), Franc Knipscheer (presentatie).
Van 18.00 – 19.00 uur is er Roni’s Eetcafé. Eerlijk, heerlijk, vega en goedkoop: € 7,50 voor een complete maaltijd.
Combi Letterij € 10,00.

Meer over Letterij

«Een sleutelroman met de vaart en de spanningsboog van een thriller.» – Claudia Kammer

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt in NRC Handelsblad, 15 oktober 2014:
Van Hartevelt schreef een sleutelroman – zijn zevende roman – met de vaart en de spanningsboog van een thriller: ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’. Ook al speelt het verhaal zich af in een gefingeerde instelling, de personages en gebeurtenissen doen sterk denken aan het Tropeninstituut. Er is een bestuursvoorzitter die blijft geloven dat het mogelijk is het hele instituut bij elkaar te houden. En een voorzitter van de raad van commissarissen die niet wil dat het gerenommeerde instituut onder zijn toezicht ten onder gaat. En een interimmer die de reorganisatie er in hoog tempo doorjaagt.
Lees hier het interview
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een boek dat als voorbeeld dient zoals niét met ons culturele erfgoed moet worden omgesprongen.» – Jo Swaen

VoorplatKroonjuweel75Over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ van Hans van Hartevelt op Blik op de wereld, 8 oktober 2014:
In ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’ beschrijft Hans van Hartevelt, hoe door de bezuinigingsdrift van de nationale overheid, de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen uiteindelijk ophoudt te bestaan. Het boek is in feite een aanklacht tegen de bezuinigingsdrift waarbij zelfs cultureel erfgoed niet meer op overheidssteun kan rekenen. Het woord verkwanseling geeft goed aan hoe het met ons nationale erfgoed gesteld is. Vilein beschrijft Hans van Hartevelt hoe ondanks alle pogingen de bibliotheek te behouden, deze toch door politieke keuzes gedwongen wordt andere bestemmingen te vinden voor de collecties. Niet nadat veel pogingen werden gedaan om de collectie voor Nederland te behouden. Van Hartevelt’s boek mag dienen als voorbeeld zoals niet met ons culturele erfgoed moet worden omgesprongen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer