«Zo goed uitgedacht, zo fraai van vorm en taal.» – Ezra de Haan

VoorplatEngelOver ‘Een engel aan de deur’ van Aly Freije in Pletterij, 19 september 2021:
(…) Ze rijgt woorden aan elkaar tot ze een huiveringwekkende zin worden, en dat terwijl het een weergave is van datgene wat zich in een hoofd afspeelt. We hebben het hier over het schrijven tussen de regels, een kunst die slechts heel weinig auteurs echt goed beheersen. (…) Uit iedere regel blijkt de volledige controle van de dichter over haar taal. Ze zet die naar haar hand als een gedresseerde hond, gebruikt alliteratie waar het haar uitkomt en breekt exact op het juiste moment de regels af om het juiste effect op de zin te bewerkstelligen. Zelf zegt ze het nog veel beter in haar gedicht Vervoegen: ‘Plaats een verliefde dichter aan een keukentafel/ ze weegt ingrediënten af, omarmt het rijm/ vervoegt het lijf, klopt schuimende woorden/ alsof het niet op kan.’ Zoals al uit mijn recensie blijkt zou je Aly Freije het best integraal kunnen citeren. Ieder gedicht is immers zo goed uitgedacht, zo fraai van vorm en taal… toch wil ik besluiten met te wijzen op Tussenruimte, een gedicht dat zich met het beste van K. Schippers kan meten en toch volledig poëzie van Aly Freije is. Naast de onmacht die iedereen overkomt als een geliefde ziek is, en de goedbedoelde clichés die dat op kan leveren, heeft een briljante ingeving van de dichter dit liefdesgedicht naar een hoger plan getild. Het is een gedicht om in te lijsten. Aly Freije bewijst met ‘Een engel aan deur’ niet alleen moeiteloos het niveau van haar debuutbundel te evenaren, ze weet er zelfs iets aan toe te voegen. Dichtbundels zoals zij ze schrijft kun je eindeloos blijven herlezen.
Ezra de Haan schreef en schrijft recensies voor o.a. Literatuurplein, Antilliaans Dagblad en Caraïbisch Uitzicht.
Lees hier de recensie
Klik hier voor de presentatie in Pletterij
Meer over ‘Een engel aan de deur’

Aly Freije – Een engel aan de deur. Gedichten

VoorplatEngelAly Freije
Een engel aan de deur

gedichten
Nederland
fotografie omslag Annemarie van Buuren
gebrocheerd in omslag met flappen,
58 blz., € 17,50
ISBN 978-94-93214-18-7
eerste uitgave september 2021

In haar dichtbundel ‘Door het vanggat’ en de novelle ‘De vloeivelden in’ ging Aly Freije op zoek naar de impact van ontheemd raken en cirkelde ze rond de betekenissen van leven met verlies. In deze nieuwe gedichten in Een engel aan de deur dringt ze daar dieper in door. In de spanning tussen spreken en zwijgen stuit ze op de draagwijdte van gemis en rouw. In flarden van stiltes duiken stemmen op. Tussen de polen van verwondering en wanhoop dwaalt ze door aangetaste landschappen, stuit op sporen, is ze op zoek naar een zeker evenwicht.

Wat doet het meisje aan een keukentafel
dat over ijsschotsen de overkant wil halen.
Ze trotseert gezichten, spreekt de honden toe, zingt
zigzagt langs scherpe randen, waagt de sprong…

Veel is in beweging, de fantasie stuwt voort, paarden draven, voertuigen versnellen, een luchtbed verandert in een watervliegtuig. En altijd zijn er de vogels, de gevleugelden die boodschappen overseinen.

Aly Freije publiceerde in 2009 de Groningstalige poëziebundel Wondpoeier, uitgeverij kleine Uil. Daarna volgde Nederlandstalig werk bij uitgeverij In de Knipscheer, in 2016 de poëziebundel Door het vanggat en in 2018 de novelle De vloeivelden in. Poëzie van haar hand verscheen in literaire tijdschriften als Het Liegend Konijn, Krakatau, Brakke Hond, Extaze, Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift (G), Meander en Tzum. Ze trad vooral veel op noordelijke podia op, o.a. bij Dichters in de Prinsentuin, Explore the North, Het Grote Gebeuren en Grasnapolsky.

De pers over haar eerder werk:
«Overrompeld worden door een gedicht. Wie de bundel ‘Door het vanggat’ leest zal deze ervaring meermalen meemaken (…). Wat Freije doet, is een mentale ruimte openen, een ruimte in je geest, waarin je dingen kunt ervaren die de feitelijke werkelijkheid te boven gaan.» – Nels Fahner in het Friesch Dagblad

«Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen zoals het romantisch-zwarte ‘Door het vanggat’ van Aly Freije.» –Ellen Deckwitz in De Morgen

«‘De vloeivelden in’ is een prachtig, indringend en aangrijpend prozadebuut(…). Op zeer poëtische en beeldende wijze weet Aly Freije het opgroeien van een uitzonderlijk meisje in de periferie van Nederland te beschrijven. Haar taalgebruik is prachtig, de natuurbeschrijvingen vaak adembenemend en de subtiele wijze waarop ze de ontwikkeling van de hoofdpersoon en haar innerlijke strijd beschrijft is uiterst bewonderenswaardig.» – Theo Jordaan in Alles over boeken en schrijvers

«Ik heb nog nooit gedichten over stiltes gelezen met zoveel geluiden en lawaai.» – Tonnus Oosterhoff

Meer over ‘Een engel aan de deur’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Prachtige tedere roman.» – André Oyen

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije op Lezers tippen lezers, 1 september 2018:
Na twee schitterende dichtbundels, ‘Wondpoeier’ (2009) en ‘Door het vanggat’ (2016), besloot Aly Freije zich aan proza te wagen. Het resulteerde in een boek dat ook heel poëtisch is. Het hoofdpersonage is Anna, dat in 1944 geboren wordt en opgroeit op de boerderij van haar ouders in Veendiep, een Gronings veenkoloniaal dorp ergens aan de grens met Duitsland, maar daar vertrekt als ze begin twintig is. Jaren later gaat ze terug in de hoop iets van zichzelf te hervinden. Op zoek naar dat meisje, dat daar als buitenstaander een weg probeerde te vinden in haar verwarrende gevoelens over liefde en identiteit, wordt ze opnieuw geconfronteerd met de dood. De auteur laat heel mooi en duidelijk zien hoe Anna evolueert van kind naar volwassene. (…) ‘De vloeivelden in’ is een prachtige tedere roman met het bestaan waarin het dagdagelijkse bestaan aan onzekerheid wordt gekoppeld. Het is een raamvertelling met verhalen en situaties gebaseerd op de jeugd van een jonge vrouw.
Lees hier de recensie
Aly Freije leest fragment uit ‘De vloeivelden in’
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

Uitluid van het voorjaar met ‘Woordfestijn’.

UitluidVoorjaarOp de langste zondag van het jaar 17 juni 2018 in de Pletterij Haarlem:
‘Woordfestijn’ wordt u aangeboden door Uitgeverij In de Knipscheer i.s.m. de Pletterij. Laat u verrassen door optredens van Aly Freije (Groningen), Edwin de Groot (Friesland), Clyde Lo A Njoe (Aruba, nu Amsterdam) en Pauline J. van Munster (Nijmegen, nu Den Haag) met hun nieuwe 2018-boeken. Met een muzikaal optreden van de Haarlemse singer-songwriter Bert Vissers.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Dit middagje nieuwe literatuur wordt aaneengepraat door radiomaker en uitgeverijredacteur Peter de Rijk, die in gesprek gaat met de auteurs voorafgaand aan hun optreden.

Aly Freije neemt u mee in haar adembenemende en intieme prozadebuut De vloeivelden in naar Oost-Groningen voor «een fijnbesnaarde karakterschets van een jeugd die nooit ophoudt, hoe oud je ook wordt» (Friesch Dagblad).

Edwin de Groot viel met zijn Friestalige poëzie al meermalen in de prijzen. Zijn op 17 juni te presenteren eerste Nederlandstalige bundel Zelfs een Tibetaan belandt uiteindelijk in zee verscheen in 2017 in het Fries. Het voor de poëzie toonaangevende Meander Magazine jubelde: «Een authentiek geluid in beeldend Nederlands, waardoorheen ‘it Heitelân’ verbeeld en verklankt wordt: aardse poëzie van grote kracht, mede door de soms heel bijzondere woordkeus.»

Liefhebbers van Edgar Allen Poe kunnen hun hart ophalen aan de grote roman Mallura van Clyde Lo A Njoe. Mallura is een plantagehouder die in korte tijd een innige verstandhouding met de markante schrijver heeft ontwikkeld. De lezer c.q. luisteraar waant zich door de sterke en levendige dialogen al snel in de eerste helft van de 19de eeuw en maakt de reconstructie mee van de schimmige dood van Edgar Allen Poe.

In De zoektocht naar Madeleine Merano van Pauline J. van Munster wordt op een klein idyllisch eiland een meisje vermist, de boze droom van elke ouder. Velen gaan op zoek, met hun eigen geheim als bagage… Zo prachtig verteld, dat de lezer het liefst zelf een kijkje zou willen nemen.

Haarlem had Lennaert Nijgh, Haarlem heeft Jaap Fischer/Joop Visser en Boudewijn de Groot én Haarlem heeft Bert Vissers (van de Haarlemse groep Bender). Bert Vissers verzorgt als singer-songwriter de entr’actes tussen de diverse optredens. Hij brengt zijn Nederlandse liedjes vol levenslust, soms vrolijk en onbevangen, soms ontroerend en melancholiek.

Na afloop van het programma is er napraat en signeren de auteurs voor de liefhebbers hun (nieuwe) boeken die ter plekke kunnen worden aangeschaft.
Datum zondag 17 juni 2018
Locatie Pletterij Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
Aanvang 14.30 uur. Zaal open 14.00 uur. Pauze circa 15.15 uur. Einde 16.30 uur. Zaal dicht 18.00 uur.
Toegang gratis, maar uw komst wel aanmelden op Pletterij.nl/agenda [of via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40]
Bereikbaarheid en parkeren
Op zondag is het nu nog gratis parkeren aan de Lange Herenvest.
15 minuten lopen vanaf het NS station.
Bus 2, 3, 5, 73 en 75 ( Connexxion) vanaf NS station tot de Turfmarkt, reistijd 8 minuten + 2 minuten lopen.
Parkeergarage De Kamp is op 4 minuten lopen afstand.
Route via openbaar vervoer planner.
Meer over Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij

«We zien kleuren waar we die niet verwachten.» – Cor Gout

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije op Extaze, 25 mei 2018:
‘De vloeivelden’ in begint met een geboorte. Niet die van het hoofdpersonage Anna, die in 1944 ter wereld komt en opgroeit op de boerderij van haar ouders in Veendiep, Oost-Groningen, maar van een kalfje. (…)
We staan met de laarzen vastgezogen in de Groningse klei, we zien het leven, stug en zwaar, voor ons opdoemen, we snuiven de geuren op. En wanneer Anna’s vader de droge vervening van de veenlaag wegsteekt en Anna dieper in de bodem graaft, zien we kleuren waar we die niet verwachten. (…) Dit deel I toont ons Anna als natuur, in haar natuurlijke leven, haar leven thuis en in de directe omgeving daarvan. (…) Deel II brengt ons en Anna in beweging. Letterlijk met neef Derk op de benzinetank van zijn motor. (…) Nu de wereld groter en inzichtelijker is geworden, beweegt Anna zich ook naar de volwassenheid, waarbij hoort het accepteren van tegenslag en leed en daarmee om kunnen gaan. Haar vader die na een ernstige ziekte was ‘vertrokken’, een eufemisme voor ‘overleden’. (…) In de beweging ligt ook het ontluiken van sexuele gevoelens besloten, vooralsnog verward en verontrustend. Die beweging is niet lineair maar circulair en wordt aangestuurd door Anna’s tocht naar het jeugdinternaat, waar Rob haar in zijn kamer naar muziek laat luisteren. (…) Helen komt later. In deel III (…).
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het is een gave zo te kunnen schrijven.» – Marjo van Turnhout

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije op Leestafel, 7 mei 2018:
(…)Anna is de dochter van een boer. (…) Haar vader kreeg een akelige ziekte en overleed, waarna haar moeder doorging met boeren.
Maar Anna, die het gymnasium had afgerond, wilde naar de stad. Nu is ze terug in het land van haar jeugd, in gezelschap van Helen. Ze beseft dat ze niet alles verwerkt heeft. En de as van haar ouders bevindt zich nog in het crematorium. Herinneringen borrelen op, aan de ziekte van haar vader, later aan die van haar moeder. Aan haar puberteit, de jongens, en het ontdekken van haar eigen voorkeur. (…) Dat dit debuut geschreven is door iemand die al eerder dichtbundels publiceerde is niet verbazingwekkend. De poëzie druipt er van af! Op deze manier wordt de sfeer van het boerenland voelbaar. Ook de sfeer van de jaren vijftig is zeer herkenbaar. Nergens wordt het verhaal expliciet, en toch is alles duidelijk. Het is een gave zo te kunnen schrijven. (…)
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Fraai geschreven.» – Nels Fahner

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije in Friesch Dagblad, 7 april 2018:
(…) Meteen aan het begin van het boek worden al je zintuigen aangesproken: het gaat over warmte, licht, geluid. Hier is een dichter aan het woord. (…) Het is eigenlijk een soort coming of age-verhaal. Op zichzelf zijn de gebeurtenissen ndie worden verteld niet heel spectaculair; het gaat over vriendinnen, over een zieke vader, over een jongen die haar meeneemt het bos in, waarbij je je afvraagt of hij wel te vertrouwen is. De natuur spiegelt de sfeer van het verhaal, die nu eens weids, dan weer onheilspellend is. (…) Het hele verhaal door hangt er een soort paradoxale sfeer, gevoed door een groot besef van vergankelijkheid. Je beseft opeens weer wat een tweeslachtige tijd de puberteit is. Je staat overal voor open, de wereld ligt ook voor je open, maar tegelijkertijd ben je nog enorm kwetsbaar en naïef. (…) ‘De vloeivelden in’ is een ode aan Groningen, en een fijnbesnaarde karakterschets van een jeugd die nooit ophoudt, hoe oud je ook wordt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Seksuele zoektocht boeiend en overtuigend beschreven.» – Mirjam Scholten

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije voor NBD | Biblion, 7 april 2018:
De raamvertelling schetst de jeugd van Anna, opgroeiend in de jaren vijftig, op een boerderij aan de rand van de veenkoloniën vlakbij Duitsland. Ze doorloopt het gymnasium, waarvan de laatste periode wordt gedomineerd door de dodelijke ziekte van haar vader. Hij sterft na een akelig ziekbed. Moeder neemt het bedrijf over. Het is een tijd waarin seksualiteit onbesproken blijft, dus zeker ook homoseksualiteit. Anna is juist haar seksuele identiteit aan het ontdekken. Ook over de dood wordt in de jaren na de oorlog gezwegen. Toch ervaart ze thuis ook ruimte en vrijheid. Maar de stad lokt. Als ook moeder ernstig ziek wordt, komt Anna terug naar huis om haar tot het laatste te verzorgen. Een flink aantal jaren later gaat ze opnieuw naar de plek van haar jeugd, met Helen, haar geliefde, en herbeleeft ze haar jeugd. Een boeiend en in weerwil van de geringe omvang van het verhaal toch behoorlijk gelaagde roman. Vooral de seksuele zoektocht is boeiend en overtuigend beschreven, passend in het tijdsgewricht. Prozadebuut van de schrijfster na twee bundels met opvallende poëzie.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«**** Uitstekend debuut.» – Theo Jordaan

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije op Alles over boeken en schrijvers, 9 februari 2018:
Aly Freije is een Groningse dichteres die in 2016 al was opgevallen met haar bundel ‘Door het vanggat’. En nu is er het prozadebuut van Aly Freije ‘De vloevelden in’. Een zeer opvallend en uitstekend debuut. (…) Anna is een boerendochter die opgroeit in het uiterste noordoosten van Groningen tegen de Duitse grens. Het was een jeugd die haar leven ingrijpend heeft getekend en ervoor heeft gezorgd dat ze net de twintig gepasseerd, het ouderlijk huis heeft verlaten. Enige tientallen jaren later bezoekt ze haar geboortegrond. Herinneringen worden opgeroepen van een meisje dat als buitenstaander opgroeide op het weerbarstige Groningse platteland. Ze worstelde met haar homoseksualiteit en tot overmaat van ramp overlijden haar beide ouders op jonge leeftijd. Op zeer poëtische en beeldende wijze weet Aly Freije het opgroeien van een uitzonderlijk meisje in de periferie van Nederland te beschrijven. Haal taalgebruik is prachtig, de natuurbeschrijvingen vaak adembenemend en de subtiele wijze waarop ze de ontwikkeling van Anna en haar innerlijke strijd beschrijft is uiterst bewonderenswaardig. Hier lijkt een schrijfster aan het woord die door de wol geverfd is. Die al vele boeken op haar naam heeft staan. Echter, het tegendeel is waar. ‘De vloeivelden in’ is het prozadebuut van deze Groningse schrijfster.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Onheilspellend.» – Joep van Ruiten

VoorplatVloeivelden1_Opmaak 1.qxdOver ‘De vloeivelden in’ van Aly Freije in Dagblad van het Noorden, 9 februari 2018:
Na twee bundels met opvallende poëzie zette Aly Freije zich aan het schrijven van proza. ‘De vloeivelden in’ vertelt over afscheid nemen en een jeugd in de Veenkoloniën. (…) ‘De vloeivelden in’ begint in het waddengebied, maar vertelt daarna vooral over twee cruciale jaren in de ontwikkeling van een meisje, Anna, dat in een kanaaldorp op verschillende grenzen stuit. Op de eerste plaats woont ze aan de rand van de Veenkoloniën in Westerwolde en het Oldambt – Duitsland begint een paar kilometer verderop. Op de tweede plaats groeit ze op een in boerengezin dat moeite heeft het hoofd boven water te houden. (…) De sfeer in haar boek heeft iets bedreigends en onheilspellends. Deels komt dat door de leegte die Freije beschrijft. Maar het komt ook door de dood, het zwijgen daarover en een bijbehorend gevoel van eenzaamheid.
Lees hier het artikel/interview
Aly Freije leest een fragment op de site van Dagblad van het Noorden
Meer over ‘De vloeivelden in’
Meer over Aly Freije bij Uitgeverij In de Knipscheer