Tag: De vriend van Matisse

Theo Monkhorst – President Nice. Roman

Theo Monkhorst
President Nice
roman
Nederland
Vormgeving omslag Ton Wienbelt
gebrocheerd in omslag met flappen,
256 blz., € 22,00
ISBN 978-94-93368-13-2
NUR 301
eerste druk 2024

Dit is geen sprookje. Integendeel, dit is fictie van het soort dat in een moderne staat ieder moment werkelijkheid zou kunnen worden.

In de meeslepende roman President Nice voert Theo Monkhorst de lezer binnen in een wereld die net zo angstwekkend is als actueel. Het sciencefictionachtige, dystopische scenario dat door de schrijver wordt ontvouwd heeft inderdaad niets met een toekomstfantasie te maken. Deze werkelijkheid staat om de hoek.

In een ingenieus plot, waarin we stap voor stap een afgrond naderen, raken drie protagonisten op een onontkoombare manier met elkaar verwikkeld: de rationele, Elon Musk-achtige technocraat Jean Nice, die zich vanuit zijn gevangeniscel tot presidentskandidaat weet op te werken; de bedachtzame, ethisch zuivere president Alexander, die met zijn rug tegen de muur een herverkiezing uit het vuur probeert te slepen, en verteller Peter, biograaf van Nice, die beide mannen en hun visies met een open, intellectuele blik beziet én hen tegen elkaar uitspeelt – om vervolgens zelf steeds verder in hun politieke web verstrikt te raken.

President Nice is een roman als een fatale, laatste dans in de moderne westerse geschiedenis, waarin de oude, analoge, democratische en menselijke wereld definitief in botsing lijkt te komen met een nieuwe, libertaire, digitale, gerobotiseerde werkelijkheid, waarin algoritmen en Artificial Intelligence de dienst uitmaken.

Met President Nice schreef Theo Monkhorst een universum van ideeën en een boek vol virtuoze dialogen. Hij schreef ook, misschien wel bovenal, een waarschuwing.

De Haagse schrijver Theo Monkhorst (1938) publiceerde romans, poëzie en toneelstukken. Zijn werk werd opgenomen in tal van literaire tijdschriften, waaronder Extaze. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verschenen in 2016 de roman De blijmoedige leugenaar en in 2018 de eerste delen in één band van zijn trilogie De zegen van weemoed,  in 2020 gevolgd door de een eeuw geschiedenis afsluitende roman Rozen en rook. Zijn dichtbundel Huis Huid verscheen in 2019 en zijn roman De Schrijver en de Luchtvrouw in 2021. In 2023 kwam De vriend van Matisse uit, een roman die veel aandacht kreeg. President Nice is zijn zesde roman bij Uitgeverij In de Knipscheer. Hij schreef eerder over het thema AI in de roman Rozen en rook (2020).

Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een rijk, mooi geschreven verhaal over grote thema’s.» – Jan Hendrik Bakker

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst in Den Haag Centraal, 22 februari 2024:

(…) Aan het begin van de vorige eeuw is Matisse een vroege dertiger, hij is nog geen beroemd kunstenaar en gaat in Noord=Frankrijk op zoek naar het zonlicht. Want dat licht heeft hij nodig voor wat er in zijn schildersbrein ligt te broeden. Op een dag klopt Matisse tijdens zon zwerftocht aan bij een oudere, alleenstaande boer die een rustig leven leidt. Deze Théodore zal de vriend van Matisse worden. En over Théodore gaat dan ook deze novelle. (…)  Matisse is duidelijk het type van de autonome, scheppende kunstenaar, een man met grote ambities en geldingsdrang. (…) Théodore is een filosofisch ingestelde weduwnaar die tevreden is met wat hij heeft en met de herinneringen aan zijn in het kraambed overleden vrouw. Hij bezoekt af en toe zijn geliefde dochter en haar man, een paar boerderijen verderop. (…) Zo komen het gekwelde romantische type en de naar harmonie en innerlijke vrede strevende mens naast elkaar te staan. (…) Het verhaal in deze novelle ontwikkelt zich rond de dochter van Théodore. (…) Matisse wil deze Jeanne graag portretteren, omdat hij onder de indruk is van  de schoonheid van de jonge vrouw. Tegelijkertijd is hij bezig met een schilderij dat de gloedvolle zonsondergang bij de kleine boerderij moet weergeven. (…) De ontknoping van het verhaal is tamelijk verrassend en zet het geheel in een breder perspectief dan de kleine geschiedenis die Monkhorst daarvoor heeft geschetst. ‘De vriend van Matisse’ is daarmee in elk geval een rijk, mooi geschreven verhaal geworden over grote thema’s, zoals liefde, schoonheid, zin van het leven en omgang met elkaar, zonder veel humbug en dicht bij het dagelijkse bestaan van een eenvoudige wereld in een andere tijd. (…) Een boek dat bekoort door zijn geschiedenis en personages. De zeggingskracht ervan zit in het doeltreffende verhaal dat vertelt over de dingen die echt tellen in het leven.

Lees hier ‘Kleine geschiedenis in grote thema’s’
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Elke bladzijde opnieuw genieten van de pennenvruchten van Theo Monkhorst.» – Kees de Kievid

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst op Boekenbijlage 16 februari 2024:

(…) Een schrijver en een schilder. (…)  We mogen hier het aantekenschrift van Théodore en het schilderdoek van Henri Matisse als uiterst belangrijk omschrijven. Op papier en doek komt hun innerlijk te liggen, open en bloot. (…) De twee zijn ook elkaars tegenpolen: de gezapige rust en beslotenheid van het dorp, de ingetogenheid van Théodore, tegenover de uitbundigheid, speelsheid en vrijheid van Matisse. Overeenkomst is te vinden in beider creativiteit: de aantekeningen en de schilderwerken. Théodore’s overpeinzing zegt het eigenlijk al: “Iets maken wat nog niet bestaat, dacht hij, misschien ligt daarin het geheim. Deze gedachte maakte hem nog nieuwsgieriger naar de jonge man die zo onverwachts was verschenen.” Op deze manier wordt de lezer geconfronteerd met twee wordingsprocessen: de aantekeningen van Théodore en de doeken van Matisse. Hoewel die laatsten misschien wat spectaculairder zijn, blijkt dat de auteur dieper in gaat op Théodore dan op Henri.
Het is bewonderenswaardig hoe de auteur in de huid van de mensen van zo’n honderdtwintig jaar geleden is gekropen en hoe waarheidsgetrouw hij die tijdsperiode onder woorden brengt. Dit is niet het eerste boek van Monkhorst. Wie hierdoor meer van hem wil lezen… ik kan het aanbevelen.

Lees hier de recensie ‘Relatie tussen dichter en schilder’
Meer over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Theo Monkhorst rasschrijver.» – Johannes Thoen

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst, 30 december 2023:
Met ‘De vriend van Matisse’ bewijst de Haagse schrijver Theo Monkhorst ten overvloede dat hij een rasschrijver is. Dat deed hij vrij recent al met de romans ‘De zegen van weemoed’ en ‘Rozen en rook’. Drie absolute aanraders. Theo Monkhorst verdient meer bekendheid en misschien, maar dat is deels aan hemzelf, een grotere uitgever.

Johannes Thoen schrijft regelmatig over boeken op Facebook in zijn ‘serie (2023) over schrijvers en gelezen boeken’. Deze bijdrage dateert van 3 december 2023; Thoen schreef eerder over werk van Theo Monkhorst.

Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Mooi hoe Monkhorst met fantasie en vervolgens met gedegen onderzoek naar het leven in die tijd een roman heeft geconstrueerd.» – Hein van der Hoeven

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst op Elders, 27 november 2023:

Het boek voert de lezer naar het Noord-Franse platteland zoals dat er in 1903 moet hebben uitgezien. Het verkeer gaat per paard, per ezel en in bijzondere gevallen per koets. Van trein en tram nog geen spoor in deze uithoek aan de grens met België. Hier woont de hoofdpersoon van de roman: een boer op leeftijd die bevriend raakt met de jonge, toen nog net niet doorgebroken schilder Henri Matisse (1869–1954). (…) Naast zijn agrarische bezigheden schrijft boer Théodore. Hij noteert zijn overpeinzingen op papier en bewaart die voor zichzelf. Ze worden in de roman cursief weergegeven. Mooie gedachten. (…) Matisse komt naar de streek van de boer om er te schilderen. Matisse komt te logeren bij de boer, ze raken bevriend. Logé en gastheer gaan het gesprek aan over de liefde van de boer voor zijn dieren en de passie van de schilder voor de schilderkunst. (…) Matisse schildert ter plaatse de ondergaande zon en voltooit daarmee zijn eerste expressionistische schilderij. Dat wordingsproces beschrijft Monkhorst. ‘Dit werk van Matisse leek uit vloeibaar zonlicht gegoten te zijn; licht dat alle kleuren feller maakte, dat pijn deed aan de ogen.’ (…)  De boer heet voluit Théodore le Nid du Moine. (…) Schiet je Frans tekort, dan gaat er wellicht een lichtje branden bij het lezen van de slotregels. ‘Het huis van zijn vriend in het lege land tussen Champagne en Vlaanderen heeft hij (= Matisse) nooit weer bezocht. Er woont nu een schrijver, nazaat met dezelfde naam, zonder varkens en kippen.’ Mooi hoe Monkhorst zich verbeeld heeft dat de jonge Matisse ooit in zijn huis moet hebben rondgelopen en met die fantasie en vervolgens met gedegen onderzoek naar het leven in die tijd een roman heeft geconstrueerd.

Bron
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Relatie tussen beeld, woord en klank prachtig beschreven.» – André Oyen

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst op Ansiel november 2023:

Theo Monkhorst (1938) publiceerde romans, poëzie en toneelstukken. Bij Uitgeverij In de Knipscheer kwamen in 2016 de roman ‘De blijmoedige leugenaar’ en in 2018 de eerste delen in één band van zijn trilogie ‘De zegen van weemoed’ uit, in 2020 gevolgd door de afsluitende roman ‘Rozen en rook’. Zijn dichtbundel ‘Huis Huid’ verscheen in 2019, en zijn roman ‘De Schrijver en de Luchtvrouw’ 2021. Zijn nieuwe roman ‘De vriend van Matisse’ speelt zich af in het jaar 1903 ten noordoosten van Parijs. Het hoofdpersonage is de boer Théodore. (…) Op een dag raakt de jonge schilder Henri Matisse er verzeild als hij een plaats zoekt waar zijn paard water kan drinken en Théodore, de boer, hem gastvrij ontvangt. Matisse raakt geïnspireerd door de dochter van Théodore. Als hij haar portret wil schilderen ontstaat er onrust in de landelijke gemeenschap. Maar ook een bijzondere relatie tussen de schilder en zijn model. De auteur heeft op een prachtige manier de relatie tussen beeld, woord en klank beschreven. Het is een boek dat je een warm gevoel bezorgt tijdens het lezen.

Bron (4) Facebook
Meer over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Theo Monkhorst is een minder bekende, maar wel degelijk zeer begaafde Haags schrijver.» – Daan Lameijer

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst op Literair Nederland, 9 november 2023:

De lijst beroemde Haagse schrijvers loopt lekkâh lang door. Van Birney, Brakman en Bomans tot Campert, Carmiggelt en Couperus. En zo kun je het alfabet nog driemaal moeiteloos door allitereren met literators. Een minder bekende, maar wel degelijk zeer begaafde ‘Windhapper’ luistert naar de naam Theo Monkhorst (1938). Van zijn hand verscheen reeds menig roman, poëziebundel en toneelstuk. Met ‘De vriend van Matisse’ rondt Monkhorst een project af dat hij in Noord-Frankrijk begon, begin 2023. Een roman over de impressionist, fauvist en beeldhouwer die in de leer gaat bij een boer. De schilders vervlochtenheid met zowel het fauvisme als impressionisme kenmerkt ‘De vriend van Matisse’. Enerzijds vertelt Monkhorst zijn verhaal met lichte toets, anderzijds smijt hij met ferme verfstreken over Matisses, die een vrouw tot muze kiest. En niet zomaar een… de dochter van de landpachter bij wie hij inwoont. Die keuze leidt in het kleine Noord-Franse gehucht tot de nodige onrust. Toevalligheidje: de boer heet Theodore, zoals Monkhorst. De boer vreest weliswaar voor het welzijn van zijn kind, maar Monkhorst kan er gerust vanuit gaan dat zijn geestelijke kind (‘De vriend van Matisse’) een gunstig lot tegemoet gaat.

Bron
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De woeste energie van een zonsondergang.» – Anneke Groen

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst in Argus (jrg. 8, nr. 16), 25 oktober 2023:

Théodore geboren in 1840, woont in een kleine boerderij in het niemandsland tussen Champagne en Vlaanderen, ten noordoosten van Parijs. (…) Zijn dagtaak bestaat uit het persen en bottelen van cider en het houden van varkens en kippen. Maar het liefst schrijft hij, in zijn vrije tijd noteert hij alles wat in hem opkomt. (…) Rond deze aantekeningen schreef de Haagse schrijver Theo Monkhorst ‘De vriend van Matisse’, een prettig leesbaar en interessant verhaal waarin fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen en waarin het kabbelende leven op het platteland wordt omwoeld door de komst van een onverwachte bezoeker. (…) “Mijn naam is Matisse. Ik woon in Bohain en zoek het licht.” Het is het begin van een bijzondere vriendschap. Matisse wil de zonsondergang schilderen en dat betekent dat hij moet blijven overnachten, het is te ver om terug te gaan naar Bohain. In hun gesprekken maakt Théodore kennis met begrippen als schoonheid en passie  en dat er ook een andere wereld bestaat dan die hij kent. (…) Matisse op zijn beurt krijgt inzicht in het denken van mensen die hem totaal vreemd zijn. Mensen die zich uitsluitend bezighouden met hun boerenbedrijf en daar kennelijk gelukkig mee zijn en er een goede boterham mee verdienen. Hijzelf is niet gelukkig , kan nauwelijks leven van zijn schilderkunst en is nooit tevreden over wat hij heeft geschilderd. (…)

Bron
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Centraal staat een portret van een jonge vrouw.»

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst in Amsterdams Dagblad,  3 oktober 2023:

Wat is de relatie tussen een huis in het niemandsland tussen Champagne en Vlaanderen en drie romans die Theo Monkhorst de laatste vijf jaren heeft geschreven? (…) Waarom schreef Monkhorst die romans op het moment in zijn leven dat hij ze schreef  (…)  en speelt zijn nieuwe roman in een tijd zonder elektriciteit? Kortom: Waarom schrijft een schrijver wat hij schrijft op het moment van schrijven? (…)  In ‘De vriend van Matisse’ staat een portret van een jonge vrouw centraal. (…) De jonge Henri Matisse schildert het portret in het jaar 1903 als hij te gast is bij een boer op het Franse platteland. (…)
Bron
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Monkhorst beschreef een mens van vlees en bloed.» – Peter de Rijk

Over ‘De vriend van Matisse’ van Theo Monkhorst in  Straatjournaal (nr. 307, oktober 2023), 30 september 2023:

Met de titel ‘De vriend van Matisse’ weet Theo Monkhorst ons nieuwsgierig te maken. Meteen vragen we ons af wie die vriend van de beroemde Frans kunstenaar wel mag zijn. En ook welk verband er met de kunstschilder is die deel uitmaakte van de fauvisten en voor wie de kleurrijke schilderijen van Vincent van Gogh enorm belangrijk waren. Je verwacht dat het een andere schilder betreft, maar het blijkt een ‘simpele’ boer te zijn. (…) Wanneer Matisse Théodore voorstelt om zijn dochter Marianne te schilderen ontstaat er een nieuwe situatie. Wat betekent het om haar vast te leggen? Staat haar echtgenoot dat wel toe, een vreemde man zal haar immers urenlang aanstaren en wie weet met welke gevolgen… Opvallend goed, en prettig leesbaar, zijn de beschrijvingen van de boerderij, het land en de dieren in deze roman. Dat Monkhorst een eeuwenoud huis bewoont in de omgeving waar het boek zich afspeelt, merk je aan alles wat hij daarover schrijft. Het is levensecht en je gaat ervan houden, net zoals je van de vriend van Matisse gaat houden. Monkhorst beschreef een mens van vlees en bloed.
‘Straatjournaal’ is sinds 1996 de (maandelijkse) straatkrant van Noord-West Nederland.
Lees hier de recensie
Meer  over ‘De vriend van Matisse’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer