«Jopi Hart legt met zijn romans de vinger op het zeer van de Atlantische slavenhandel.» – Eric de Brabander

foto Michiel van Kempen

Over het werk van Joseph (Jopi) Hart  op Literatuurgeschiedenis, 17 december 2023:

(…) Otrobanda, een oude stadswijk die in de eerste helft van de afgelopen eeuw gekenmerkt werd door een groot aantal muzikale en kunstzinnige inwoners, speelt in elk van Jopi Harts romans een rol. (…) ‘Verkiezingsdans’ (2013) is (…) een roman over persoonlijke opoffering, corrupte politici, georganiseerde misdaad, liefde en seks die zich afspeelt op Curaçao. (…) Met de lafhartige moord op parlementariër Helmin Wiels haalde de werkelijkheid de fictie in. (…) In 2015 volgde ‘Kruispunt’. In deze psychologische thriller beschrijft Joseph Hart twee jonge mensen met totaal verschillende achtergronden, die naar Nederland verhuizen. (…) ‘De Wooncirkel’ (2017)  beschrijft de geestelijke ontwikkeling van de hoofdpersoon Armani. Ondanks de verschrikkingen van haar verleden is ze in staat is tot vergeving in een verdeelde gemeenschap die nog steeds met haar verleden worstelt. (…)  Hart hield frequent lezingen over de slavernij, de bron van alle sociale ellende en ongelijkheid op de Nederlands-Caraïbische eilanden. Teruglezende in Harts boeken lijkt het erop dat Jopi Hart een glazen bol moet hebben gehad, nu dat in Nederland het besef is doorgedrongen dat de Atlantische slavenhalers aan de basis liggen van het wantrouwen, het onbegrip dat bestaat tussen de verschillende delen van het Koninkrijk der Nederlanden.

Lees hier het portret
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Boeiende vertelstructuur in Antilliaanse literaire traditie.» – Wim Rutgers

VoorplatBlauweTomaten-75Over ‘Blauwe tomaten’ van Elodie Heloise in Antilliaans Dagblad, 8 juli 2023:
In de eerste helft van ‘Blauwe tomaten’ blijken mensen slachtoffer van het verleden, maar de tweede helft opent nieuwe perspectieven voor de toekomst, waar luide echo’s tot stilzwijgen gebracht worden. Was het eerste deel een toneel van strijd, het tweede deel bevat verzoening. Erkenning leidt tot heling. Familiaal geweld tussen ouders onderling en naar kinderen toe met alle ellende als gevolg, verbreden zich in het tweede deel van de roman naar sociale dimensies met scherpe tegenstellingen. (…) ‘Blauwe tomaten’ wordt verteld met felle contrasten, waarbij de personages bepaalde specifieke kenmerken vertegenwoordigen tussen negatief en positief, tussen schurken en helden, fout en goed, arm en rijk, lust tot macht en streven naar recht, woede en berouw, dader en slachtoffer. Zo worden potentiële karakters in feite gereduceerd tot typen met gepersonifieerde kenmerken. Zo staat de priester met zijn seksuele misbruik tegenover de nagenoeg heilige pastoor Bree. Zo verzinkt jurist Dimitri door tegenslagen tot een mensonterend choller-schap, waarvan hij echter ‘geneest’ als hij een taak opvat als verdediger van de rechtvaardige zaak ten bate van Kuida Próhimo. Zo komt Hannah ertoe het eiland nog een keer te bezoeken en verzoening te bewerkstelligen met haar dochter Dominique. (…) De ballast van het verleden dat de personages meedragen wordt geheeld. (…) De roman kent een boeiend en de lezer geboeid houdende caleidoscopische vertelstructuur in negen delen met elk een aantal korte hoofdstukken, waarin wisselende vertelperspectieven vanuit de verschillende personages geconcentreerd lezen vragen. Cursieve fragmenten geven achtergrondinformatie over verleden en gevoelsreacties over het heden, vanuit de diverse personages in de vorm van innerlijke gedachtestromen als monologue intérieur. Dat brengt me ten slotte tot een laatste vorm van echo’s, de impliciete invloed die hier en daar in het verhaal aanwezig is door de stemmen van onze literaire traditie. Dat zijn in het begin de echo’s van de oude passantenromans met hun beschrijvingen van aankomst, het grimmige welkom van de autoriteiten, de warmte en het wennen aan zo veel familie om je heen, maar ook zwakke echo’s van Joseph Hart en diens roman ‘De Wooncirkel’ waarin vergelijkbare problematiek als die rond Kuida Próhimo kritisch besproken wordt. Het naar een positief einde toe geschreven verhaal echoot eveneens als kenmerkend voor de Caribische literatuur, zoals Frank Martinus Arion die zag. Te midden van al die stemmen weet Elodie Heloise met ‘Blauwe tomaten’ haar eigen positie te verwerven door haar empathie en inlevende wijze van schrijven, die een lange echo voorwaarts verdient.
Lees hier of hier de recensie
Kijk hier naar de presentatie vanaf 1:23:00 op de tijdlijn
Meer over ‘Blauwe tomaten’
Meer over Elodie Heloise bij Uitgeverij In de Knipscheer

Uitgeverij In de Knipscheer en haar Top-10 voor Keti Koti 2023 over slavernij

VoorplatHaarlemmers en de slavernij-75Door de jaren heen is Uitgeverij In de Knipscheer actief geweest met boekenstands op Keti Koti-herdenkingen, of het nu bij de viering was in Het Amsterdamse Oosterpark bij (de onthulling van) het slavernijmonument of op het Surinameplein, ook in Amsterdam. Dit jaar heeft In de Knipscheer een boekentafel in het Frans Hals Museum in Haarlem gedurende het Keti Koti Event van 15.00 uur ’s middags tot 20.00 uur ’s avonds. Het kan eigenlijk niet anders omdat recentelijk het spraakmakende boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ verscheen met op de voorkant van het omslag een Afrikaans jongetje geschilderd door Frans Hals. Voor deze gelegenheid is uit het fonds aanvullend een negental, nog recente boektitels geselecteerd die alle slavernij tot thema hebben.

1. Ineke Mok, Dineke Stam Haarlemmers en de slavernij (koloniale geschiedenis) Suriname / Antillen, genaaid in omslag met flappen, royaal formaat, 360 blz., met honderden illustraties, geheel in vierkleuren incl. wandel- en fietskaart € 19,50 ISBN 978-90-6265-923-4

2. Fred de Haas Servus Macht, slavernij, uitsluiting en verzet (koloniale) geschiedenis gebrocheerd in omslag met flappen, 216 blz. geïllustreerd, € 19,50 ISBN 978-94-93214-16-3

3. Aart G. Broek Medardo de Marchena Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao (pamflet – essay) Curaçao, gebrocheerd, 140 blz., € 18,50 geïll. met een ets van Bert Kienjet ISBN 978-94-93214-51-4

4. Els Langenfeld Porto Marie. 1738 – 1795 – 1888 (novellen) Curaçao, genaaid gebrocheerd, 296 blz., € 19,50 ISBN 978-90-6265-816-9

5. Carel de Haseth Slaaf en Meester / Katibu di Shon (novelle Curaçao, tweetalig Nederlands-Papiaments) genaaid gebonden in stofomslag, 144 blz., € 18,50 ISBN 978-90-6265-835-0

6. Joseph Hart De Wooncirkel (roman) Curaçao, gebrocheerd met flappen, 328 blz. € 19,50 Eerste uitgave in het Nederlands 2017 ISBN 978-90-6265-971-5

7. Henna Goudzand Nahar De geur van bruine bonen (roman) Nederland / Suriname, gebrocheerd in omslag met flappen, 372 blz., € 23,50 ISBN 978-94-93214-17-0

8. Janny de Heer Gentleman in slavernij (roman) Nederland / Suriname, gebrocheerd, 336 blz., € 19,50 ISBN 978-90-6265-832-9

9. Lucia Nankoe en Jean Jacques Vrij Trouwportretten Surinaamse voorouders in beeld 1846-1950 genaaid gebonden, oblong, 156 blz., € 24,50 ISBN 978-90-6265-677-6

10. Barney Agerbeek Njai Inem Kroniek van een steen (roman) Indië / Indonesië, genaaid gebrocheerd met flappen, 176 blz. € 19,50 ISBN 978-90-6265-864-0

Meer over slavernij op deze site

Literair Café met Joseph Hart in Landhuis Bloemhof

Literair Cafe met Joseph Hart in Landhuis BloemhofJoseph Hart en Rudolf Crispulo te gast in Landhuis Bloemhof op 13 november 2018:
Tijdens dit meest recente ‘Literair Café’ dat in landhuis Bloemhof, Curaçao heeft plaats gevonden, was het thema ‘Geëngageerde literatuur’ en waren te gast Joseph ‘Jopi’ Hart uit het fonds van In de Knipscheer en Rudolf Crispulo, een schrijver die zelf zijn boeken uitgeeft, tot nu toe. In een gesprek met Bernadette Heiligers kwam zijn roman ‘Piká ‘i mi pueblo’ aan de orde. Crispulo schrijft in het Papiamentu, en is een van de twee auteurs die in dit millennium een literaire roman die geschikt is voor eindexamenkandidaten havo en vwo in het Papiamentu heeft gepubliceerd. Jeroen Heuvel ondervroeg Joseph Hart. Naast diens roman ‘Verkiezingsdans’ kwam vooral zijn meest recente roman ‘De wooncirkel’ ter sprake. Aan het eind van een Literair Café geven ‘drie wijzen’ een reflectie op de gasten van die avond. Het Literair Café in Landhuis Bloemhof is mede een initiatief van Elodie Heloïse.
Klik hier voor de aankondiging
Klik hier voor de reflectie van Jeroen Heuvel in de twee talen van Curaçao
Meer over Joseph Hart op deze site
Meer over Bernadette Heiligers op deze site
Meer over Jeroen Heuvel op deze site

«Aanklacht tegen de vroegere Nederlandse kolonisator.»

VoorplatWooncirkel-75Over ‘De Wooncirkel’ van Jospeh Hart op Ansiel, 9 april 2018:
Het zich in deze tijd afspelende Curaçaose verhaal gaat over de poging van een groep sociaal voelende (zwarte) Curaçaoënaars om, ondanks de tegenwerking van een corrupte politicus en een frauderende bankier, een landhuis te restaureren en geschikt te maken voor onder andere de opvang van achterstandskinderen. Dit heel aangrijpende en mooi geschreven boek is een aanklacht tegen de vroegere Nederlandse kolonisator, maar ook de zwarte Curaçaoënaar ontkomt evenmin aan kritiek. Joseph Hart is in elk van zijn sterk getinte politieke boeken een vurig pleitbezorger van het bewustmaken van de bevolking van hun Afrikaanse verleden, en ‘De wooncirkel’ is hier een schoolvoorbeeld van.
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een actueel en indrukwekkend boek.» – Walter Palm

VoorplatWooncirkel-75Over ‘De wooncirkel’ van Joseph Hart voor NBD | Biblion, 5 december 2017:
De buurtvereniging in de stadswijk Otrobanda op Curaçao geeft het idee om het vervallen stadsmonument Shon Janchi’s woonerf te restaureren en te benutten voor cursussen aan vroegtijdige schoolverlaters. Dit plan wordt doorkruist als zich een projectontwikkelaar aandient die daar een jachthaven annex hotel wil vestigen. Bovendien beweert de projecteigenaar dat hij erfgenaam is van dit stadsmonument. De hoofdpersoon Armani ontdekt via regressietherapie dat niet de projectontwikkelaar maar zij de erfgename is van dit stadsmonument. In haar regressietherapie herleeft Armani als zeventiende-eeuwse Dalila de gruwelijke trans-Atlantische overtocht in een slavenschip. Indringend is deze beschrijving. Een actueel en indrukwekkend boek. (…)
Lees hier de bespreking
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Joseph Hart trekt de lezer in zijn verhaal.» – Ko van Geemert

VoorplatWooncirkel-75Over ‘De wooncirkel’ van Joseph Hart in Parbode, december 2017:
(…) Armani ontwikkelt samen met anderen een project om de ruïne te restaureren en om te bouwen tot een verblijf om het alarmerend grote aantal schoolverlaters in Otrabanda op te vangen en te helpen. Maar er zijn nog anderen die ook hun oog hebben laten vallen op Kurá di Shon Janchi: rijke investeerders die op deze plek een vijfsterrenhotel met haven willen bouwen. De vraag is wie de eigenaar is van het pand. Kunnen de afstammelingen van de slaven die bij dit huis hoorden dat zijn? (…) Via regressietherapie dalen we af in het slavernijverleden van Armani en ervaren hoe de slaven vanuit Afrika met een slavenschip in Curaçao terecht zijn gekomen. We beleven de ontmoetingen tussen blanken en slaven en ontdekken dat haat en liefde een belangrijke rol spelen, waarbij kleurverschil vaak wegvalt. (…) De schrijver is een geboren leraar en verteller. Soms wordt zijn taal wel erg bloemrijk, daar moet je van houden. Joseph Hart heeft het vermogen om de lezer in zijn verhaal binnen te trekken en mee te laten leven met de hoofdpersoon. Ook de lezer met reserves met betrekking tot regressietherapie. In een tijd waarin het slavernijverleden steeds vaker onder de aandacht gebracht wordt, is De wooncirkel een geslaagde toevoeging.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Geëngageerde en visionaire schrijver.» – Jeroen Heuvel

VoorplatWooncirkel-75Bij de presentatie van ‘De Wooncirkel’ van Joseph Hart in Landhuis Bloemhof, 30 november 2017:
(…) Dit is een hedendaagse vrouw in Curaçao. Zij heeft een ideaal plan voor de herwaardering van de voortijdige schoolverlaters (dropouts). Dit thema is te herkennen als de meest fervente wens van Jopi [Joseph Hart], oud-inspecteur van onderwijs en vooral ex-leraar, die met levenwekkend enthousiasme in zijn lessen over Shakespeare kon spreken. Dit hoofdpersonage beleeft, om te kunnen genezen van haar frustratie nadat het ideale plan getorpedeerd is, via regressietherapie de twee meest recente incarnaties, beide keren weer als vrouw. (…) In de 19de eeuw leefde de vrouw in Otrobanda, geboren uit tot slaaf gemaakte mensen, in de kurá van Shon Janchi. Heel interessant schetst de auteur haar situatie: slavin, weliswaar huisslavin, verzorgster van de shon, en gaandeweg ook levensgezel van hem en moeder van zijn kind. Een leven van zorgzaamheid en liefde, niet sentimenteel-romantisch, maar bewust zo getransformeerd vanuit de vroegere obstakels. (…) In de 17de eeuw leefde ze als een vrouw in Afrika, werd daar tot slaaf gemaakt en verscheept naar Curaçao. Dit slavernij-deel beschrijft de auteur als mensonterend. Dus in grote lijnen heeft de auteur op de tekentafel: de vrouw was twee levens geleden mishandeld, vreselijk mishandeld; één leven geleden heeft ze die onmenselijke mishandelingen omgevormd tot zorgzaamheid en liefde, en in het huidige leven is er opnieuw zware tegenslag. Zoals één geest reïncarneert in verschillende personages, reïncarneren anderen ook, en meestal incarneren ze weer bij elkaar, in dezelfde groepen, of woonerven. (…)
Lees hier de inleiding van Jeroen Heuvel bij de Curaçaose presentatie van ‘De Wooncirkel’
Bekijk hier de foto’s van de presentatie (met dank aan Elodie Heloise, Landhuis Bloemhof)
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie van ‘De Wooncirkel’ op Curaçao

VoorplatWooncirkel-75Donderdag 30 november 2017 om 19.00 uur is het zo ver. Dan wordt ‘De Wooncirkel’, de hertaalde versie van het Engelstalige boek The Yard (2010), op Landhuis Bloemhof gepresenteerd.
Jeroen Heuvel zal namens uitgeverij In de Knipscheer de introductie verzorgen. De auteur Joseph Hart zal uiteraard zelf ook het woord voeren. En er zal gelegenheid zijn het boek te kopen en/of te laten signeren. De avond wordt afgesloten met een interactieve discussie waarbij uw kennis over de slavernij en het continent Afrika de inzet zal zijn. In De Wooncirkel staat de geschiedenis van de slavernij met haar naweeën centraal. Het boek is de Nederlandse uitgave van het boek The Yard dat de auteur in 2010 in het Engels uitbracht. Uitgeverij In de Knipscheer pakte de Engelse versie op en vroeg de auteur het boek te hertalen naar het Nederlands. Landhuis Bloemhof is een combinatie van museum en galerie. In de kunstgalerie worden regelmatig thema exposities gehouden. Het museum annex galerie, is tegenwoordig ook een hommage aan de laatste bewoonster van de plantage, May Henriquez. Zij was een getalenteerd beeldhouwster en het atelier waarin zij tot de jaren ’70 werkte, is bewaard gebleven in originele staat.
Klik hier voor de uitnodiging
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer
Kijk hier naar ‘The making of the Tula monument Curacao by Nel Simon in 1996-1997’, het beeldhouwwerk dat het boekomslag en de uitnodiging siert

«Rake typeringen van de Curaçaose maatschappij.» – Fred de Haas

VoorplatWooncirkel-75Over ‘De wooncirkel’ van Joseph Hart in Antilliaans Dagblad, 2 november 2017:
Het zich in deze tijd afspelende Curaçaose verhaal gaat over de poging van een groep sociaal voelende (zwarte) Curaçaoënaars om, ondanks de tegenwerking van een corrupte politicus en een frauderende bankier, een landhuis te restaureren en geschikt te maken voor onder andere de opvang van achterstandskinderen. De plek staat bekend als de ‘Kurá di Shon Janchi’ (De Tuin van Johannes), een woonerf waar ‘meesters en slaven’ vroeger samenwoonden. (…) De vroegere Nederlandse kolonisator krijgt er in het boek van verschillende kanten flink van langs. De Nederlanders zouden er door hun arrogante houding vooral de oorzaak van zijn dat de bevolking zo’n negatief zelfbeeld heeft ontwikkeld, een zelfbeeld dat nog werd bevestigd door de leer van de katholieke kerk die gehoorzaamheid en geloof predikte. (…) Ook de zwarte Curaçaoënaar ontkomt, evenmin als de blanke protestant en de Nederlander, niet aan kritiek. Een kritiek die bovendien afkomstig is uit de eigen klasse. (…) Het boek staat vol met dat soort rake typeringen van de Curaçaose maatschappij die Joseph Hart kent als geen ander, een samenleving die genadeloos maar met veel mededogen door hem wordt gefileerd. Joseph Hart is overigens wel een vurig pleitbezorger van het bewustmaken van de bevolking van hun Afrikaanse verleden. (…) Om aan dit gebrek aan bewustzijn tegemoet te komen, heeft de schrijver een poging gewaagd om het slavernijverleden op te roepen door de hoofdpersoon een regressietherapie te laten ondergaan waardoor we, naar men beweert, honderden jaren kunnen teruggaan in de geschiedenis. De hoofdpersoon, Armani, reïncarneert tijdens verschillende therapeutische sessies onder andere als Dalila en Malaika totdat ze uiteindelijk terechtkomt op Curaçao als de persoon ‘Armani’ en ‘geneest’ van haar traumatische ervaringen in heden en verleden. (…) Essay-achtige stukken wisselen af met – vaak mooie – sfeertekeningen. Het staat buiten kijf dat Joseph Hart kan schrijven. (…)
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘De wooncirkel’
Meer over Joseph Hart bij Uitgeverij In de Knipscheer