Over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’ van Diana Lebacs in Antilliaans Dagblad, 7 januari 2023:
(…) De roman kan gelezen worden als een pleidooi voor zuiverheid in de politiek en het menselijk bestaan in het algemeen. (…) Op het congres ontmoet Benaro een persoon die ‘als twee druppels water’ op de minister-president van zijn eiland Curaçao lijkt. Dat leidt dan tot het dubbelgangersmotief, dat uitgangspunt is voor het diepere thema van deze roman: is het via experimenten en kuren mogelijk om een dominant conflictmodel zoals in politiek en sociaal-maatschappelijk leven gebruikelijk is, om te buigen naar een harmoniemodel? Of is zo’n gedachte niet meer dan een sprookje waar in de dagelijkse realiteit geen mogelijkheden toe zijn? (…) Met ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’ heeft Diana Lebacs een sprookjesachtig verhaal geschreven met een dominante moraal. Ze heeft met de ‘dama di anochi’ en de ‘dubbelfiguur’ twee verhaallijnen uitgezet die elkaar in het hoofdpersonage Benaro kruisen. De roman eindigt met een sterk aangezette expliciet geformuleerde moraal, waar het eiland Cura-çao naar een veronderstelde betekenis van het woord, weer het oorspronkelijke eiland van ‘genezing’ wordt. De roman heeft zo een karakter gekregen van een sprookjesachtige queeste op zoek naar harmonie en heling in een tot op het bot getroebleerde maatschappij, veroorzaakte door een koloniaal verleden en een corruptief heden. (…)
Wim Rutgers was van 2007 t/m 2021 buitengewoon hoogleraar Caraïbische letterkunde aan de UNA op Curaçao.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’
Meer over Diana Lebacs op deze site
Tag: Diana Lebacs
«Als een dichter, spelend met woorden op zoek naar het wezen van de woorden.» – Jeroen Heuvel
Over het idioom van Diana Lebacs op Caraïbisch Uitzicht, 30 november 2022:
(…) Voor wie schrijft Diana haar volwassenenboeken (‘De langste maand’, ‘Duizend leugens bruidstaart’ en ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’)? Voor mensen die Curaçao kennen en het Nederlands beter dan het Papiamentu beheersen, of voor de groep lezers in Nederland die Curaçao niet kennen? Het zal voor mensen uit de laatste groep zijn, omdat Diana de woordjes Papiamentu die in de tekst voorkomen steeds vertaalt of uitlegt en omdat ze aardig wat beschrijvingen geeft van ons eiland of onze gewoontes, die voor de meeste mensen van Curaçao overbodig zijn. (…) Krachtig is het begin van de roman ‘Duizend leugens bruidstaart’, wat de openingszinnen ervan aan te halen rechtvaardigt. ‘Het dorp leek iets te missen. Niet omdat de zon onbarmhartig scheen, niet omdat er geen ziel te bespeuren viel in de enkele straatjes, de kinderen niet voor de huizen speelden of de ouders aan het werk waren. Nee, tastbaar afwezig waren de mannen! In het dorp met nog geen vijfhonderd inwoners, weggezonken in de schoot van ruige heuvels en robuuste bergen, woonden slechts vrouwen en kinderen. (…)’ Prachtig idioom. (…) In dit probeersel van een -subjectief- onderzoek naar Diana’s idioom, heb ik gekeken naar mogelijke papiamentismen, Curaçaos Nederlands en ander aardig eigen taalgebruik. Diana beheerst het Nederlands goed. Ze gaat creatief om met de taal. Mijn conclusie is dat ze, als een dichter, spelend met op zoek gaat naar het wezen van de woorden. Ze durft Nederlands soms zo te schrijven dat het de wenkbrauwspier triggert. Daar is zij taalkunstenaar voor.
Lees hier het artikel op Caraïbisch Uitzicht
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer
Overzicht van de getoonde boeken op OOGST
Tijdens ‘Oogst’, de Caraïbische boekpresentatie op 20 november 2022 in Podium Mozaïek, kwamen op het grote scherm in een ‘loop’ de omslagen voorbij van de meer dan 30 titels van Caraïbische auteurs die Uitgeverij In de Knipscheer uitgaf sinds de vorige boekpresentatie in Podium Mozaïek op 8 september 2019. Daarin ook omslagen van boeken van auteurs die in die periode zijn overleden: uit Suriname Mala Kishoendajal, Sakoentela Hoebba en Saya Yasmine Amores (ofte wel Candani) en (een paar maanden geleden nog maar) Diana Lebacs uit Curaçao. Hun laatste titels lagen uiteraard op de verkooptafel in de foyer van Podium Mozaïek.
Kijk hier naar de ruim 30 Caraïbische titels van In de Knipscheer van 2020, 2021 en 2022. De titels verschijnen op uw scherm met een interval van 20 seconden.
Meer over ‘Oogst 2022’.
Lijst van Caraïbische boekuitgaven sinds 2020
Sinds de vorige Caraïbische boekpresentatie in Podium Mozaïek in 2019 zijn bij Uitgeverij In de Knipscheer de volgende titels uit en over Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen verschenen. Uit deze oogst wordt het programma OOGST op 20 november 2022 in Podium Mozaïek samengesteld. U kunt de samenstelling van het programma en de optredende schrijvers volgen op deze website.
2022
Walter Palm – De vele gezichten van mijn pen. Literaire memoires
Giselle Ecury – Door jou mag ik er zijn. Gedichten
Boeli van Leeuwen – Wie denk je dat ik ben? Een biografische bloemlezing
Ini Statia – In naam der liefde. Gedichten in drie talen.
Eric de Brabander – Handen wassen. Roman
Diana Tjin – Noem me Calimero; of Carmen zo je wilt. Roman
Diana Lebacs – Dame van de avond en het berouw van Benaro. Roman
Annel de Noré – Berichten uit het verleden. Pemba doti. Roman
Marius Atmoredjo – loslaten zullen ze nooit meer. gedichten
Michiel van Kempen – Pionier en Rebel. Het leven van Albert Helman 1903-1996. Biografie
Chesley Rach – Het huis van de dans. Roman
Frank Ong-Alok – De Muziek van André Ong-Alok. Bladmuziek + CD
2021
Astrid H. Roemer – Ik ga strijden moeder. Gekozen gedichten
Papiamentu Pika. Erotisch woordenboek
Bernadette Heiligers – Van zo ver gekomen. Roman
Kees Broere – Irma. Een mikado van boze goden. Roman
Aart G. Broek – Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao. Pamflet / Essay
Annel de Noré – Exit. Gedichten
Carla van Leeuwen – Because en andere gedichten. Gedichten
Fred de Haas. Servus. Macht, slavernij, uitsluiting en verzet. Geschiedenis
Jit Narain – Een mensenkind in niemandsland. Gedichten
Eric de Brabander – Het geluid van naderend onweer. Verhalen
Eric de Brabander – E bida infinito di Doña Lisa. Novela
2020
Henna Goudzand Nahar – De geur van bruine bonen. Roman
Michiel van Kempen – Het eiland en andere gedichten. gedichten
Sakoentela Hoebba – Een schoolvakantie. Jeugdroman
Henry Toré – De eed. Roman
Saya Yasmine Amores – Bánsuri ke gam / Het verdriet van de fluit. gedichten
Ronny Lobo – De bouwval. Roman
Clyde Lo A Njoe – Het dossier van de drakendoder. Roman
Diana Tjin – De catalograaf. Een liefdesgeschiedenis. Roman
Meer over OOGST 2022
‘De langste maand’ van Diana Lebacs vertaald in de het Engels
This satirical novel is set in the heady atmosphere of carnival on the tropical Dutch Caribbean island of Curaçao, where the contradictions of postcolonial existence come to a boil that is furious, often bitingly funny, and sometimes almost intolerably tragic. And through it all, the story manages by way of a genuinely African derived rhythm to offer a message of hope. The heroine of the novel is Bir, a woman in her late sixties, the mama grandi with her ancient wisdom, a solid root of the community, dispensing medicinal herbs, advice, and motherly love. The flavor of the island is unmistakable: it is an authentic Curaçaoan story by noted Curaçaoan author Diana Lebacs. Not only is it Curaçaoan in its subject matter but in the way the story is told. It is serious but full of humor, from gentle irony to slapstick, with a lot of social satire in between. Founding Fictions of the Dutch Caribbean: Diana Lebacs’ The Longest Month (‘De langste maand’), originally written in Dutch, is suitable for courses on Caribbean and postcolonial literature, women’s writing, and for readers of fiction in general.
Diana Lebacs, author, artist, and educator, was born in Curaçao. She died in 2022. Most known for her children’s literature and young adult novels written in Papiamentu and Dutch, she has also written poetry and drama. Lebacs has received international recognition for her books. ‘The Longest Month’ is her first novel for adults. Olga E. Rojer, PhD, is associate professor of German and Dutch Caribbean Studies at American University in Washington DC. The Longest Month is her third translated volume in the Founding Fictions of the Dutch Caribbean series published by Peter Lang. Joseph O. Aimone, PhD, now retired from academic life, collaborated with Olga E. Rojer on the Founding Fictions of the Dutch Caribbean series, including this volume.
Eerder verschenen in deze reeks Cola Debrot’s «My Black Sister», Boeli van Leeuwen’s «A Stranger on Earth» en Carel de Haseth’s «Slave and Master (Katibu di Shon)».
Bestel hier ‘The Longest Month’
Meer over ‘De langste maand’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Founding Fictions of the Dutch Caribbean
Meer over Founding Fictions of the Dutch Caribbean op deze site
«Een thrillerachtige dystopische roman in vlotte, lichtvoetige stijl geschreven.»
Over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’ van Diana Lebacs voor NBD /Biblion, 20 oktober 2022:
Een thrillerachtige dystopische roman over maatschappij, wetenschap en politiek. Het verhaal speelt zich af in Curaçao en volgt het verhaal van Benaro, een ambtenaar die na bijna drie decennia trouwe dienst naar een afgelegen eiland wordt gestuurd om een congres bij te wonen over het zuiveren van drinkwater met diamant en het klonen van mensen. Hoewel het hem allemaal ongelofelijk voorkomt, ontdekt Benaro een mogelijk complot en politieke intrige rondom zijn baas en diens broer. In vlotte, lichtvoetige stijl geschreven. Voor een brede tot literaire lezersgroep. Diana Lebacs (Willemstad, 1947 – Curaçao, 2022) was schrijver, acteur, jeugdauteur en zangeres. Ook was ze geruime tijd lerares op Curaçao en doceerde jeugdliteratuur aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen. Lebacs speelt een belangrijke rol bij de groei van de Nederlands-Antilliaanse jeugdliteratuur en wordt voor ‘Nancho van Bonaire’ bekroond met de Zilveren Griffel. In 2011 behoorde zij tot de eerste lichting studenten die aan de UNA slaagt voor Master Education Papiamentu.
Meer over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer
Een ode aan Pachecco Domacassé en Diana Lebacs.
Programma rond het echtpaar Domacassé-Lebacs in Bijlmerpark Theater, woensdag 19 oktober 2022:
Afgelopen jaar ontvielen ons kort na elkaar twee grootheden uit de Curaçaose kunst- en cultuurwereld: theater- en filmmaker Pachecco Domacassé en schrijfster en actrice Diana Lebacs. Beiden waren verantwoordelijk voor verschillende hoogtepunten uit het culturele leven van het eiland en maakten zich hard voor de anti-kolonialistische bewustwording van de eigen identiteit én het gebruik van het Papiaments. Domacassé vernieuwde in jaren zeventig het Antilliaanse theater door zijn stukken in de volkswijken van Curaçao op te voeren, Lebacs schreef tal van kinderboeken waaronder het met zilveren griffel bekroonde Nancho van Bonaire. Domacassé en Lebacs waren lange tijd met elkaar getrouwd en werkten ook geregeld samen. In samenwerking met het Bijlmer Parktheater en Vereniging Antilliaans Netwerk brengt de Black Achievement Month een ode aan deze twee pioniers tijdens een avond waarin hun leven en werk op gepaste wijze geëerd wordt. Op het programma staat de film Boka Sarantonio uit 1985 van Pachecco Domacassé, een magisch verhaal over de onhebbelijkheden van een kleine Curaçaose vissersgemeenschap waarin Diana Lebacs naast Rina Penso en Eligio Melfor een van de hoofdrollen speelt. Daarnaast zullen er verschillende gasten spreken over het werk en de impact van deze twee kunstenaars. Uitgeverij In de Knipscheer is aanwezig met het werk van Diana Lebacs voor volwassenen, waaronder haar nieuwste roman Dame van de avond en het berouw van Benaro. Locatie: Bijlmerpark Theater, Anton de Komplein 240 , 1102 DR Amsterdam. Inloop vanaf 19.00 uur. Programma van 20.00 uur tot 22.00 uur. Tickets
Meer informatie
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer
10de Caraïbische Letterendag op 8 oktober 2022
Op zaterdagmiddag 8 oktober vindt (van 13.00 tot 17.00 uur) de 10de Caraïbische Letterendag plaats. Deze lustrumviering vindt plaats in het HNI (voorheen NAi) in Rotterdam. Na ruim twee jaar uitstel vanwege corona viert de Werkgroep Caraïbische Letteren eindelijk een nieuwe editie, gewijd aan de grote voorlopers. Bij deze gelegenheid verschijnt de bundel ‘Dat wij zongen’ (Uitgeverij Das Mag) met essays van 21 auteurs (waaronder Ken Mangroelal, Astrid H. Roemer, Tommy Wieringa, Eric de Brabander, Ruth San A Jong) over 20 groten die hen voorgingen (onder wie Albert Helman, Pierre Lauffer, Boeli van Leeuwen, Michaël Slory, Shrinivási, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Bernardo Ashetu, Bea Vianen). Het eerste exemplaar van ‘Dat wij zongen’ wordt aangeboden aan de grootste levende Nederlands-Caraïbische dichter: Jit Narain. In gespreksronden, geleid door Raoul de Jong en Julien Ignacio, komt een groot aantal schrijvers uit de bundel ‘Dat wij zongen’ aan het woord. Verder zijn er intermezzi: Charlotte Doornhein herdenkt de onlangs overleden Diana Lebacs; Raoul de Jong leest voor uit zijn succesroman ‘Jaguarman’; Michiel van Kempen vraagt aandacht voor de ten onrechte onbekende Antilliaanse antikoloniaal Medardo de Marchena van auteur Aart G. Broek en een mystery guest zet Ronald Snijders – winnaar van de Boy Edgarprijs – in de schijnwerpers. De presentatie is in handen van Sarita Bajnath, van het AT5-boekenprogramma ‘Leesoffensief’.
Meer over ‘10de Caraïbische Letterendag’
Meer over ‘Dat wij zongen’
«Een meermin die zich in beide werelden thuis voelt.» – Jeroen Heuvel
Reacties op het overlijden van Diana Lebacs:
Jeroen Heuvel besteedt in zijn In Memoriam in het ‘Antilliaans Dagblad ‘niet alleen aandacht aan haar schrijverschap en aan haar rol als voorvechtster voor de emancipatie van het Papiamentu, maar ook aan haar verdiensten voor het toneel als actrice en regisseuse. De Curaçaose auteur Ronny Lobo (met evenals Diana Lebacs Surinaamse wortels) wijst in zijn In Memoriam in ‘De Ware Tijd Literair’ o.a. op de innige banden die Lebacs met Suriname (en Surinaamse schrijvers) onderhield. “Het valt nog te bezien hoe wij de leegte die Diana achterlaat, gaan opvullen. Wij zullen in ieder geval haar literaire nalatenschap, waaronder haar kinderboeken, lesmateriaal in het Papiaments en haar laatste roman ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’, die persklaar is, zoveel mogelijk koesteren.”
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees hier het IM van Jeroen Heuvel
Lees hier/a> het IM van Ronny Lobo
Lees hier het IM op Caraïbisch Uitzicht
Lees hier het bericht van NOS-correspondent Dick Drayer
Diana Lebacs op Curaçao overleden
Op de dag dat haar jongste roman klaarligt bij de drukker, komt het bericht dat Diana Lebacs (Curaçao, 1947) vrij onverwacht is overleden op 11 juli 2022. Op 12 september zou ze 75 zijn geworden. Op 14 april mailde ze nog de laatste aanvulling door op haar nieuwe roman Dame van de avond en het berouw van Benaro en meldde ze me dat haar man Pacheco Domcassé op 22 maart dit jaar was gestorven. Haar afkomst is typerend voor het Nederlands koloniaal verleden: Diana Lebacs had een Curaçaos-Indonesische vader en een Surinaamse moeder. De Surinaamse schrijfster Thea Doelwijt is een nicht van haar. Diana Lebacs debuteerde in 1971 met de jeugdroman Sherry, het begin van een begin. Haar tweede jeugdroman Nancho van Bonaire uit 1975 werd bekroond met een zilveren griffel. Haar eerste roman voor volwassenen De langste maand kwam in 1994 uit en was een van de laatste boeken die Jos Knipscheer († 1997) voor de uitgeverij redigeerde. Pas in 2017 verscheen haar tweede roman voor grote mensen Duizend leugens bruidstaart. In dat jaar kwam ze ook op bezoek in Nederland.
Sta me toe deze herinnering op te halen. Op 1 oktober 2017 vond in de OBA Amsterdam de Caraïbische Letterendag Junior plaats, het grootste festival van Caraïbische kinderboekenschrijvers ooit georganiseerd in Nederland. Ook Uitgeverij In de Knipscheer was die dag present met een boekenstandje. Die dag zou ze in een zaaltje aldaar een prijs ontvangen en ik spoedde me naar dat zaaltje om die zo terechte feestelijke bijeenkomst mee te maken. Toen zij het woord nam bleek niet zij het feestvarken, maar ondergetekende die op voorspraak van de Antilliaanse dichters en schrijvers bij de uitgeverij benoemd werd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Zo was Diana Lebacs.
Maar ere wie ere toekomt. Op 22 augustus 2020 werd op de honderdste geboortedag van Pierre Lauffer aan Diana Lebacs de Chapi di Plata, de Pierre Laufferprijs, toegekend.
franc knipscheer
Haarlem, 12 juli 2022
Klik hier voor het Chapi di Plata-feest
Meer over ‘Dame van de avond en het berouw van Benaro’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer