«De verheffing van het Sarnámi tot een literaire taal die voornaam en klassiek mag heten.» – Michiel van Kempen

In memoriam Jit Narain in De Groene Amsterdammer (rubriek Het einde), 13 maart 2024:
De dichter, arts en landbouwer Jit Narain creëerde in zijn poëzie de ruimte voor zijn Brits-Indische voorouders en de Surinaamse hindoestanen tussen wie hij leefde. (…) Met zijn lyriek gaf hij de hindoestanen ook hun symbolische plaats in de natie Suriname. (…) De etnische waakzaamheid verliet hem nooit. Niet gezien worden was voor hem een doorgegeven verdriet, dat was begonnen bij de neerbuigende houding van conservatieve hindoe-priesters en de talen waarmee zij over de hoofden van de mensen heen spraken. Door de stedelingen werd dat gevoel versterkt, en in Nederland – na zijn ‘tweede migratie’ – werd het er niet beter op en kreeg het verdriet de sociologische naam ‘discriminatie’. Het leven van de hindoestaan zag hij als doorsijpeld met het zweet van de landbouw, de tranen van het verlaten Bharat (India) en de vervreemding in Nederland. Hij zag wat verplaatsing met kinderen deed: ‘Mijn taal begrijp je, je zult die niet spreken.’ (…) Vanaf 1977 verschenen er uitgaven in een literaire taal die in geschreven vorm voorheen niet bestond, van auteurs als Chitra Gajadin, Raj Ramdas, Rabin Baldewsingh en in hun kielzog later Cándani en Raj Mohan. Maar qua diepgang en taalvirtuositeit moesten zij allen hun meester erkennen in Jit Narain. (…) Op zondag 25 februari 2024 is Jit Narain gecremeerd, niet ver van zijn huis op houtstapels aan de Saramacca. Die rivier komt uit in de grote oceaan die het continent van zijn Indiase voorouders verbindt met zijn geboorteland en met het land aan de Noordzee dat hem zijn tweede taal bezorgde. Sarnámi en Nederlands, de talen waarin hij zoveel prachtigs heeft nagelaten.
Lees hier het I.M. in De Groene Amsterdammer of  hier
Meer over Jit Narain bij Uitgeverij In de Knipscheer

Elly Stolwijk over haar vaders dwangarbeiderschap in WO II

EllyStolwijk-300Van 22 tot 25 juni 2023 vindt in Schoorl SchoK plaats. De bijdrage van Elly Stolwijk aan de Schoorlse Kunsten is het voorlezen van 2879 (het is geen geregisseerde voorstelling). 2879 is het verhaal dat ze schreef over het dwangarbeiderschap van haar vader gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal zal in 2024 in boekvorm verschijnen onder de titel ‘Voet in voet oog in oog’. Tijdens SchoK leest zij 43 zinnen van 492 woorden, afgewisseld met vrijere stukken tekst, de cursieven (tezamen 95 pagina’s). De lange zinnen zijn scènes uit het leven van een dwangarbeider. Het aantal van 492 woorden per zin is ingegeven door de 492 dagen die haar vader in de metaalgieterij of achter de metaaldraaibank moet hebben doorgebracht. De cursieven bieden enig inzicht in het onderzoek dat Elly Stolwijk de afgelopen 11 jaar heeft gedaan. De flexibiliteit van de cursieven gaf haar tijdens het schrijven over de dwangarbeid de mogelijkheid zowel dichterbij te komen als afstand te nemen. De locatie is de woonkamer van Heereweg 205 te Schoorl. In de voortuin staat een bordje dat verwijst naar de ingang aan de achterkant van het huis, d.w.z. via de achtertuin (duinkant) aan de Oorsprongweg. Elly Stolwijk begint met voorlezen op vrijdag 23 juni, om 12.00 uur. Ze stopt om 17.00 uur. Af en toe is er een korte pauze. Op zaterdag 24 juni, om 12.00 uur, gaat ze verder vanaf waar ze gebleven was, en als het verhaal ‘rond’ is begint ze opnieuw. Ook op zaterdag stopt ze stop om 17.00 uur. Dee inloop is vrij. Eenieder kan op elk moment binnenkomen of opstappen, dat maakt niet uit.
Bekijk hier het programma van SchoK
Meer over Elly Stolwijk bij Uitgeverij In de Knipscheer

Laurens Jz. Coster kiest gedicht van Els de Groen

Groen Omslag def2Uit ‘Wakker vallen’ van Els de Groen op Laurens Jz. Coster, 20 februari 2019:
Laurens Jz. Coster plaatst sinds jaar en dag onder redactie van Raymond Noë iedere werkdag een gedicht op het gelijknamige blog. Het gedicht wordt ook geplaatst op Neerlandistiek.nl. Op 20 februari 2019 is het gekozen gedicht ‘Geld’ van Els de Groen uit het door haarzelf geïllustreerde poëziedebuut ‘Wakker vallen’ dat eind 2018 verscheen.

Geld

Ooit betaalden bakkers
hun hemden met hun broden
kleermakers een kleerkast
met zelfgemaakte pakken
en schrijnwerkers tapijten
met eigen meubilair.

We ruilden tot het geld kwam
waarmee je brood kon kopen
en hemden, meubels, kleden
en liefde, trots en vriendschap
onschuld, aanzien, eer.
Zo werden we bekochten

huichelaars en hoeren
hielenlikkers, horigen
handlangers, gehoornden
die zichzelf inruilen
en als de koersen dalen
met lege handen staan.

Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De bundel heeft me meermaals overtuigd van Els de Groens dichterschap.» – Romain John van de Maele

Groen Omslag def2Over ‘Wakker vallen’ van Els de Groen op MeanderMagazine, 15 februari 2019:
(…) Er zijn pretentieloze gedichten die me echt aanspreken, zoals ‘Waarheid’. (…) Els de Groen is vaak een pragmatische dichteres, zoals blijkt uit ‘Hiernamaals’. (…) In een gedicht als ‘Randstad’ treedt ze echter als een geëngageerde, principevaste observeerster naar voren. (…) Niet alleen de ‘Randstad’ werd gekalanderd, ook het leven van de nijvere inwoners van de kuststrook werd door de mangel gehaald. Els de Groen illustreert dit in het gedicht ‘Kijkers’ [met] een tafereel dat behoorlijk kritisch is, maar ook een pragmatische houding verraadt. (…) Het pragmatisme van Els de Groen is niet haar algemeen richtsnoer, het is een dichterlijke houding om soms ongemakkelijke inhouden door te geven. (…) ‘Meisjes’ illustreert niet alleen een verworven inzicht, maar ook dat er verschillende waarheden bestaan, niet in de zin zoals politici en populisten het woord misbruiken, maar in de fenomenologische context die elke vorm van verstehen meebepaalt. (…) De bundel heeft me meermaals overtuigd van Els de Groens dichterschap. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Luchtige reflecties op het leven in een spel met taal.» – E. Miranda

Groen Omslag def2Over ‘Wakker vallen’ van Els de Groen voor NBD / Biblion, 21 januari 2019:
Een bundel met gedichten die luchtige reflecties op het leven vormen. De gedichten worden vergezeld door kleurrijke illustraties van de schrijfster zelf. Deze bieden extra visuele verdieping en hier en daar een verrassend detail voor de oplettende kijker. Terugkerende onderwerpen zijn algemene, dagelijkse, vaak actuele zaken uit de hedendaagse maatschappij. De gehele bundel zou in zekere zin gezien kunnen worden als een gepoëtiseerde versie van een krant. De stijl kenmerkt zich door een spel dat de schrijfster speelt met taal en door de ideeën die de gedichten verwoorden en die oproepen om herkenbare zaken vanuit een ander perspectief te bekijken. (…) Bestemd voor een algemene doelgroep. De Groen heeft veel reiservaring en was enkele jaren actief in de politiek. Zij ontving voor een interviewproject met kinderen (voor de Kinderkrant van het Algemeen Dagblad) de Jantje Betonprijs. (…)
Klik hier voor de recensie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Els de Groen leest bij Adr. Heinen in de Poëzieweek

Groen Omslag def2Els de Groen leest uit ‘Wakker vallen’ bij Boekhandel Adr. Heinen, op 3 februari 2019:
De Poëzieweek 2019 vindt plaats van 31 januari t/m 6 februari 2019. Het thema is vrijheid. Tijdens de Poëzieweek staan de dichters in het volle licht. Ook bij Boekhandel Adr. Heinen in Den Bosch. Zo komt schrijfster Els de Groen op zondag 3 februari bij Heinen voordragen uit haar nieuwste boek ‘Wakker vallen’, een literaire en filosofische neerslag van vele jaren reizen, met 84 gedichten en tientallen olieverfschilderijen. ‘Prachtig’, noemde Wim Daniëls haar debuut. Althans, na 49 kinderverhalen, boeken voor oudere jeugd en romans, reportages en essays voor volwassenen is ‘Wakker vallen’ het dicht- en schilderdebuut van Els de Groen. Kom luisteren en genieten! Locatie: Boekhandel Heinen, Kerkstraat 27, 5211 KD Den Bosch. Toegang gratis, maar welk graag vooraf aanmelden info@heinen.nl . Aanvang 14.30 uur.
Meer informatie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Els de Groen leest in de Poëzieweek

19 ElsGroen-gedichten75

Programma rond ‘Wakker vallen’ van Els de Groen in Bibliotheek Oss, op 31 januari 2019:
De Poëzieweek 2019 vindt plaats van 31 januari t/m 6 februari 2019. Het thema is vrijheid. ‘Wakker vallen’ gaat over dagelijkse en heel herkenbare dingen, ver weg maar ook dichtbij. En het is een uitbundig spel met de taal. Britten en Fransen vallen verliefd (fall in love, tombent amoureux), Nederlanders vallen in slaap. Wakker vallen doet niemand. Waarom eigenlijk niet? Waarom sluiten we vriendschap als we openen bedoelen? En waarom is vogelvrij allerminst vogelveilig? Taal is boeiende materie. Wie de woorden ook maar een tikje kantelt, verandert het perspectief en daarmee zijn kijk op de wereld. Op donderdag 31 januari draagt Els de Groen in de Bibliotheek Oss voor uit de bundel ‘Wakker vallen’. Ook aanwezig die avond is Gert-Jan van der Steen, de Osse grafische vormgever met wie Els nauw samenwerkte. Zangeres, liedjesschrijfster en gitarist Dineke de Velde Harsenhorst, verweeft haar liedjes nauw met de teksten van Els de Groen. ‘Wakker vallen’ gaat over dagelijkse en heel herkenbare dingen, ver weg maar ook dichtbij. En het is een uitbundig spel met de taal. Britten en Fransen vallen verliefd (fall in love, tombent amoureux), Nederlanders vallen in slaap. Wakker vallen doet niemand. Waarom eigenlijk niet? Waarom sluiten we vriendschap als we openen bedoelen? En waarom is vogelvrij allerminst vogelveilig? Taal is boeiende materie. Wie de woorden ook maar een tikje kantelt, verandert het perspectief en daarmee zijn kijk op de wereld. Locatie: Raadhuislaan 10, 5341 GM Oss. De avond begint om 20.00 uur, toegangskaarten zijn 5 euro voor leden van de bibliotheek en 7 euro voor niet-leden via online kaartverkoop.
Meer over dit programma
Klik hier voor de affiche
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Els de Groen exposeert ‘Wakker vallen’

Groen Omslag def2Wakker vallen’ in Bibliotheek Oss, van 08 januari 2019 tot 10 februari 2019:
Auteur Els de Groen debuteert met ‘Wakker vallen’ als dichter én als schilder, want naast de 84 gedichten bevat het boek meer dan dertig olieverfschilderijen van de auteur zelf, die alle in de bibliotheek van Oss te zien zijn. Op haar dertiende verhuisde Els de Groen van Den Haag, waar haar ouders een fietsenwinkel hadden, naar het Brabantse Grave. Daarna woonde, werkte of studeerde ze in Boxtel, Den Bosch, Eindhoven, Waalwijk, Tilburg, Sprang en Oss. Zoals ze als kind vaak verhuisde, zo zou ze als volwassene ver en veelvuldig reizen. Meestal om informatie voor haar boeken te verzamelen. Ze was ooggetuige van de politieke omwentelingen in de Sovjet-Unie en de landen in Oost-Europa, reisde door Joegoslavië tijdens de Balkanoorlog en nam haar intrek in een Bulgaars getto om het dagelijks leven van bewoners te kunnen beschrijven. Vanwege haar kennis van Oost-Europa werd haar gevraagd zich te kandideren voor het Europees Parlement. In die periode bezocht ze o.a. Gaza en de Westbank. Locatie: Raadhuislaan 10, 5341 GM Oss.
Meer over de expositie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Linguïstische hoogstandjes in eigenzinnige kijk op samenleving.» – André Oyen

Groen Omslag def2Over ‘Wakker vallen’ van Els de Groen op Lezers tippen lezers, 9 januari 2019:
Els de Groen is schrijver, publicist en beeldend kunstenaar. (…) Met de bundel ‘Wakker vallen’ debuteert zij officieel als dichter. Els de Groen is een multitalent dat moeiteloos alle literaire genres op een intense en boeiende manier weet aan te pakken. Met ‘Wakker vallen’ brengt ze een bundel gedichten waarin het intellect en de creativiteit zowel in de taal, de inhoud als de vormgeving zit. Bij meer dan 30 gedichten maakte Els de Groen olieverfschilderijen die in deze uitgave in kleur te bewonderen zijn. (…) Het titelgedicht is heel confronterend, want het is een duidelijk afzetten tegen standaardmeningen, die mensen ventileren om het zichzelf makkelijk te maken. Els de Groen geeft in deze mooie bundel via linguïstische hoogstandjes een eigenzinnige kijk op tendensen in onze huidige samenleving.
Klik hier voor de recensie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Els de Groen bij Poëzie Podium Den Bosch

VoorplatWakkervallen-75Op woensdag 9 januari 2019 programmeert Bosch’ Poëziepodium 4 dichters (Kevin Groen, Bas Maris, Valerie Saoirse, Els de Groen) en muzikaal kleinkunst-talent Bas van de Ven op het toneel van Hangop in de Willem Twee aan de Boschdijkstraat 100. Schrijfster Els de Groen (1949) past met het grootste gemak in de shortlist meest geëngageerde schrijfsters van Nederland. Alleen het predicaat schrijfster zou haar te kort doen. Naast 5 jaar als Europarlementariër gewerkt te hebben, is Els de Groen betrokken geweest bij veel maatschappelijke ontwikkelingen, in vele gedaanten, zoals die rondom vluchtelingen, de multiculturele samenleving, mensenrechten en verzet tegen rechts-extremisme. Onlangs verscheen haar bundel ‘Wakker vallen’. Een eerste uitstapje van proza naar poëzie. Aanvang 19.30 uur. Toegang gratis.
Klik voor meer informatie
Meer over ‘Wakker vallen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer