Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Nieuwsblad Haarlem, 24 mei 2023:
“Het is een geschiedenis waar ook aspecten aanzitten waardoor je op een andere manier gaat kijken,” sprak burgemeester Jos Wienen nogal omzichtig nadat hij het eerste exemplaar van het boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ uit handen van uitgever Franc Knipscheer had gekregen. Dat gebeurde op 16 mei in de Janskerk. Het begon allemaal in 2013 met een tentoonstelling ’Hoezo, Haarlem en Slavernij’ in dezelfde Janskerk. Daar werd de basis voor het boek van Dineke Stam en Ineke Mok gelegd. (…) Het boek verbindt Haarlemse geschiedenis met het Nederlandse koloniale rijk. Het verhaalt over meer dan honderd Haarlemmers, meer dan honderd sporen in de stad en achttien buitenhuizen. Een van de dia’s die Dineke liet zien was het eigendomsbewijs van ene Nannie. Dineke: “Daarop staat dat Nannie gebrandmerkt is met de letters MI, die verwijzen naar de initialen van haar eigenaar. Zoals ook de West-Indische Compagnie haar logo zette op de lichamen van Afrikanen.” Het boek is dankzij bijdragen van vele fondsen voor slechts 19,50 euro te koop bij de Haarlemse boekhandel. (…)
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Dineke Stam
«Maakt zichtbaar wat er daadwerkelijk gebeurde. Door namen te noemen.» – Geerlof de Mooi
Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 20 mei 2023:
Haarlem draagt de sporen van slavernij. Dat blijkt uit het nieuwe boek van Ineke Mok en Dineke Stam. Ze willen het heersende perspectief op de geschiedenis, eurocentrisch als die is, doorbreken. Hoe? Door zichtbaar te maken wat er daadwerkelijk gebeurde. Door namen te noemen. En door de link met het heden te leggen. (…) Dineke Stam en Ineke Mok schreven er een boek over. Ze keken naar testamenten en kerkregisters. Ook spraken ze met nazaten van tot slaafgemaakten. (…) Ineke Mok: “Op de plantage St. Maria kwamen de tot slaafgemaakten in opstand. Zij waren vanaf het slavenfort Elmina naar Curaçao gebracht in opdracht van een Haarlemmer. Ze werden opgepakt. Tien mensen zijn gruwelijk geëxecuteerd. Wij noemen niet alleen de opstand. Wij noemen die namen. We brengen een eerbetoon aan het verzet.” (…) Dineke Stam: “We zeggen niet alleen: kijk, deze mensen zijn er rijk van geworden. We laten ook de mensen zien die er arm van zijn geworden. Die alles zijn verloren.” (…) “Racisme is een wit probleem. Zwarte mensen worden benadeeld, maar wij zijn degenen die moeten veranderen. Niet zij.” (…) Ineke Mok: “Er komt steeds meer kennis naar boven. Ook in andere steden. Amsterdam, Den Haag, Utrecht. Hier werd de slavenhandel georganiseerd, hier werden de winsten behaald. Dat verhaal moet verteld worden.” (…)
Lees hier het artikel/interview
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
«Op de fiets langs het duistere verleden van Haarlem.» – Geerlof de Mooi
Naar aanleiding van ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 19 mei 2023:
(…) Haarlemmers Yoshina Davelaar en Dineke Stam organiseren op Hemelvaartsdag de fietstocht ‘Dauwtrappen met Sporen van Slavernij’. (…) De gruwelen van de slavernij vonden ver weg plaats, maar de inwoners van Haarlem en Heemstede waren zich wel degelijk bewust van wat er gebeurde. En dat lieten ze horen ook, zegt Yoshina Davelaar. “Mensen lazen bijvoorbeeld ‘De Negerhut van Oom Tom’. Toen dat boek werd vertaald in het Nederlands, sloeg dat in als een bom. Steeds meer mensen begonnen zich af te vragen: wat gebeurt daar allemaal?” Een scala aan historische figuren en gebouwen passeren de revue tijdens de fietstocht. Aan de ene kant had je de rijke lieden, die dure buitenhuizen lieten bouwen met dubieus geld. Zoals bankier Henry Hope, die veel geld stak in slavenhandel. Hij liet het provinciehuis aan de Dreef bouwen. Maar je had ook dominee Nicolaas Beets, die stad en land afging om clubjes op te richten voor afschaffing van de slavernij.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
«Oud zeer dient opgerakeld te worden om recht te doen aan hen die zo bezeerd werden.»
Op 16 mei 2023 werd in het Noord-Hollands Archief in Haarlem het ‘Haarlemmers en de slavernij’ gepresenteerd. Uitgever Franc Knipscheer mocht namens de auteurs het eerste exemplaar overhandigen aan Jos Wienen, burgemeester van Haarlem. “(…) Het was eind 2016 toen Ineke Mok en Dineke Stam op bezoek kwamen op de uitgeverij met de idee een stadsgids te maken over sporen van slavernij in het Haarlemse. (…) We dachten aan een handzame publicatie, een gids eigenlijk, van zo’n 120 bladzijden met misschien wel 80 illustraties; de calculatie kwam toen al uit op een winkelprijs van € 34,50. Naarmate de tijd verstreek kwamen de schrijfsters in hun onderzoek steeds meer aspecten van en connecties met dat slavernijverleden op het spoor. Elk spoortje moest worden nagetrokken en geverifieerd en omschreven. Wat begon als een aardig en nuttig idee groeide uit tot een groot historisch onderzoek. De inzet daarbij was een wetenschappelijk oordeel; niet omwille van het véroordelen van nazaten. (…) En nu heb ik het eindresultaat in handen: bijna 1 kilo historie, een gewichtig boek over een ernstig onderwerp. We weten dat geschiedenis behalve trots kan geven ook pijn kan doen omdat het zichtbaar maakt wat in archieven verstofte en dreigde te vergelen. Maar ook oud zeer dient opgerakeld te worden om recht te doen aan hen die zo bezeerd werden. En om anno 2023 die geschiedenis van ‘Haarlemmers en de slavernij’ te vertellen bleken niet 120 maar 360 bladzijden nodig te zijn. En gelukkig werd die noodzaak gezien door diverse subsidiegevers, waardoor het boek ondanks de omvang, door velen gekocht en gelezen kan worden voor een fractie van de waarde, te weten € 19,50. (…)”
Lees hier de tekst bij de overhandiging
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
«Diepgravende studie brengt nieuwe feiten aan het licht over de verwevenheid van Haarlemmers met het slavernijverleden.» – Jaap Timmers
Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 9 mei 2023:
(…) Onderzoekers Dineke Stam en Ineke Mok leggen veel nieuwe informatie bloot uit openbare bronnen zoals testamenten en kerkregisters die grotendeels bewaard worden in het Noord-Hollands Archief. Ook spraken de schrijvers met nazaten van tot slaafgemaakten. (…) De verhalen zijn verbonden met zo’n honderd plekken in het centrum van Haarlem. Ook zijn achttien huidige of vroegere buitenplaatsen in Heemstede en Aerdenhout opgenomen. (…) Ineke Mok, een van de auteurs, zegt nadrukkelijk dat het niet de bedoeling is iemand persoonlijk verantwoordelijk te stellen voor de slavernijgeschiedenis. (…) Vrouwen hebben eveneens geprofiteerd van de slavernij. Sommigen waren er direct verantwoordelijk voor, onder wie de Haarlemse Louise Spiering. Zij had Surinaamse bezittingen. (…) Dominee en schrijver Nicolaas Beets uit Heemstede wordt genoemd als een van de weinige Nederlanders die openlijk pleitten voor afschaffing van slavernij. (…) Christiaan van Lennep (1828-1908) laat sporen na in ’Jeugdherinneringen’, waarin hij onversneden racistische dingen zegt over een man die was meegenomen uit Madagaskar naar huize Woestduin (tussen Vogelenzang en Heemstede). (…) Ineke Mok: “Het hoeft ons niet te verbazen dat rijke mensen zoals Teyler, Pauw of Kenau op enige wijze betrokken waren. We laten de verwevenheid zien van de slavernij met de toenmalige samenleving.” De schuldvraag blijft achterwege. “Wijzen heeft helemaal geen zin. We moeten er oog voor hebben dat de slavernij onderdeel van de geschiedenis is.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
«Haarlem verdiende flink aan die verfoeide slavernij.» – Jaap Timmers
Over tentoonstelling ‘Haarlemmers en de slavernij’ in Frans Hals Museum in Haarlems Dagblad, 5 mei 2023:
(…) Twaalf tot vijftien werken uit de Haarlemse collectie van het Frans Halsmuseum worden in juli en augustus getoond in het kader van de herdenking van het slavernijverleden in de Haarlemse gemeenschap. Veel gefortuneerde Haarlemmers verdienden hun geld aan slavernij, en zij staken dat in onder meer kunst en gebouwen. De herdenking, waarvan de voorbereidingen een jaar geleden begonnen, is op touw gezet door het Frans Hals Museum en de Stichting Keti Koti Haarlem. Het evenement schenkt aandacht aan de Haarlemse rol in de slavernijgeschiedenis. Burgemeester Jos Wienen zal namens de gemeente aanwezig zijn bij de herdenking. De voordvoerder: “We worden door de samenwerking met Keti Koti Haarlem en onderzoekers Ineke Mok en Dineke Stam, die binnenkort een lijvig boek over het slavernijverleden van Haarlem publiceren, veel bewuster van het slavernijverleden.” De tentoongestelde en aan slavernij gelinkte objecten zijn schilderijen en gebruiksvoorwerpen zoals zilverwerk. „Wij vinden het als museum belangrijk om stil te staan bij het slavernijverleden”, aldus een woordvoerder van het Frans Hals Museum. „Als stad zijn we nauw verbonden met de slavernij. Veel opdrachtgevers van kunstwerken of rijke Haarlemmers op portretten verdienden hun geld direct of indirect aan slavernij. Vaak door functies of investeringen in de West-Indische Compagnie (WIC) of de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC).”
Lees HDVerfoeide slavernijhier het artikel [ = pdf van krantpagina ]
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Met Hemelvaart dauwtrappen met ‘Haarlemmers en de slavernij’
Bericht ‘Met Hemelvaart dauwtrappen langs Sporen van Slavernij’ in Haarlems Dagblad, 6 mei 2023:
Liefhebbers van fietsen en de plaatselijke historie kunnen op donderdag 18 mei, Hemelvaartsdag, meedoen met ’dauwtrappen’ langs de sporen van slavernij. Dauwtrappen is voor dag en dauw fietsen en de zon zien opkomen. Deze anderhalf uur durende fietstocht voert langs de sporen van slavernij in en rondom Haarlem en Heemstede. Wie de overblijfselen van deze zwarte bladzijde in de geschiedenis wil bekijken, kan zich voor de fietstocht aanmelden. De start is om 9 uur vanaf Paviljoen Welgelegen, Dreef 3 in Haarlem. Deelname kost 15 euro. De route is onderdeel van het boek ’Haarlemmers en de slavernij’, geschreven door Ineke Mok en Dineke Stam, dat 16 mei 2023 verschijnt.
Aanmelden
Bron
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Uitnodiging boekpresentatie ‘Haarlemmers en de slavernij’
Op 16 mei 2023 wordt in het Noord-Hollands Archief vanaf 16.00 uur het boek ‘Haarlemmers en de slavernij’ van auteurs Ineke Mok en Dineke Stam officieel gepresenteerd. De boekpresentatie vindt plaats in de Janskerk bij het Noord-Hollands Archief te Haarlem. Hier hebben de auteurs vele uren aan hun onderzoek gewijd. Belangstellenden zijn van harte uitgenodigd bij deze feestelijke presentatie aanwezig te zijn. Wel graag aanmelden via deze link op de website van het Noord Hollands Archief, want het aantal zitplaatsen is beperkt. Locatie: Janskerk, Jansstraat 40, Haarlem. Inloop met koffie en thee vanaf 16.00 uur. Aanvang presentatie 16.30 uur: Waarom dit boek? Een gedicht, een lied, overhandiging twee eerste exemplaren en een persoonlijke bijdrage van de bekende Haarlemse verteller, Wijnand Stomp, alias Mister Anansi. Van 17.30 tot 18.30 uur is er gelegenheid het boek aan te schaffen en te laten signeren door Ineke Mok en Dineke Stam onder het genot van een drankje met hapje. Hopelijk tot ziens op 16 mei in het Noord-Hollands Archief te Haarlem! Attendeer kennissen en relaties op deze presentatie.
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Ineke Mok en Dineke Stam – Haarlemmers en de slavernij. Koloniale geschiedenis
Ineke Mok, Dineke Stam
Haarlemmers en de slavernij
koloniale geschiedenis
genaaid in omslag met flappen,
royaal formaat, 189 x 238 mm staand
360 blz., met honderden illustraties, geheel in vierkleuren
incl. wandel- en fietskaart
€ 19,50
eerste druk mei 2023
ISBN 978-90-6265-923-4 NUR 692, 693
Wie was de Surinaamse Petronella de Moor uit de Jansstraat? Hoe raakte Adriana Burlamacchi vanuit Bengalen verzeild in Haarlem? Welke rol speelden de Haarlemse broers Balthasar en Joseph Coymans in de slavenhandel? En hoe komt een Afrikaanse jongen op een werk van Frans Hals? De huizen en straten van Haarlem dragen de sporen van koloniale slavernij. Ruim honderd plekken in en rond de stad komen in beeld, met verhalen van slaafgemaakten en hun handelaren, rijke kooplieden, wegkijkende bestuurders, vrije mensen van kleur en uitgebuite zeelui. Voor dit onderzoek hebben de auteurs talloze archieven en museumcollecties tot in detail doorgespit. Ook spraken zij met Haarlemmers van wie voorouders in slavernij waren gehouden. Dit boek voegt met al deze persoonlijke verhalen van toen en nu een nieuwe laag toe aan de geschiedenis van Haarlem.
«Niemand hoeft mij meer te vertellen dat ik hier niet hoor, want mijn geschiedenis ligt ook in Haarlem.» – Bevon Niles, Haarlemmer geboren op St Maarten.
« Susanna Dumion woonde vlak bij mij. Door haar voel ik mij niet meer zo alleen.» – Jomecia Oosterwolde, geboren in Rotterdam, woont in Haarlem.
«Zoveel herinneringen aan mijn jeugd komen op door de vele namen van straten en plantages in Suriname.» – Shirley Khoeblal, geboren in Suriname.
Ineke Mok (1959) specialiseerde zich tijdens haar studie Nederlands in de relatie tussen macht en taal, waarna ze promoveerde op een onderzoek naar racisme en ‘ras’ in Nederlandse schoolboeken van 1876-1992. Bij de Anne Frank Stichting richtte zij zich op intercultureel onderwijs en Holocaust-educatie. Sinds 2008 werkt ze onder de naam Cultuursporen (www.cultuursporen.nl) als zelfstandig onderzoeker en ontwikkelt ze onderwijsprojecten. Op basis van eigen onderzoek schreef ze het educatieve stripboek Quaco, mijn leven in slavernij, waarvan in Nederland de derde druk is verschenen en dat ook in het Engels en Frans is vertaald. Op haar blog schrijft zij onder meer over de tot slaaf gemaakte Johanna en haar relatie met John Gabriel Stedman, de achttiende-eeuwse kroniekschrijver van de Surinaamse samenleving.
Dineke Stam (1958) is historica, afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Zij werkte als tentoonstellingsmaker in het Anne Frank Huis. Van 2001 tot 2005 was ze projectleider Interculturele Programma’s Erfgoedbreed bij de Nederlandse Museumvereniging. Sinds 2005 realiseerde ze als zelfstandige met haar bedrijf IMHP (Intercultural Museum and Heritage Projects, www.imhp.eu) tal van projecten rond gender & vrouwengeschiedenis, de Tweede Wereldoorlog & de sjoa en slavernij & koloniale geschiedenis. Daarnaast is zij vanuit het project Mapping Slavery co-auteur van de tweetalige gidsen over het slavernijverleden van Amsterdam (2014), New York (2017) en Nederland (2019).
Het onderzoek en deze publicatie zijn mede mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van de J.C. Ruigrok Stichting, het Jurriaanse Fonds, het Prins Bernard Cultuurfonds, het Mondriaanfonds, de Gemeente Haarlem, de Stichting Katholieke Openbare Bibliotheek, het NOT-fonds en dankzij een aanmoedigingsbijdrage van de Gemeente Heemstede.
Meer over ‘Haarlemmers en slavernij’
Meer over slavernij op deze site
‘Haarlemmers en de slavernij’ bestellen?
Behalve in o.a. boekhandels is het boek ook rechtstreeks te bestellen bij de uitgever.
Maak de winkelprijs van € 19,50 over op NL24 ABNA 0548 8139 06 op naam van Uitgeverij In de Knipscheer in Haarlem onder vermelding van code 923 de boektitel. Vergeet niet uw naam en adres op de overschrijving te vermelden. Wij zenden u het boek per omgaande toe.
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’