“Zin om te schrijven.” Koos van den Kerkhof onverwacht overleden.

koos_van_den_kerkhof_bew_kl_2Deze zondag vernam ik dat in de nacht van zaterdag op zondag 14 november 2021 dichter en redacteur Koos van den Kerkhof (11 april 1946) onverwacht is overleden aan een gescheurde aorta. Als dichter debuteerde hij in 1978 bij de toenmalige Limburgse uitgeverij Corrie Zelen. Vanaf die tijd zit zijn naam in mijn geheugen, vanwege de samenwerking die Uitgeverij Corrie Zelen, de Rotterdamse uitgeverij Flamboyant/P en Uitgeverij In de Knipscheer in die jaren hadden op het gebied van vertegenwoordiging van hun fondsen naar de boekhandel toe. Pas in 2000 kwam het tussen hem in zijn hoedanigheid van redacteur en de uitgeverij tot een sindsdien ononderbroken samenwerking. De debuutroman De bruine zeemeermin van de toen in Paramaribo woonachtige auteur Annel de Noré was het eerste boek dat hij, al actief als schrijfdocent, voor In de Knipscheer redigeerde. Hij had antropologie gestudeerd en die gevormde belangstelling voor andere culturen gecombineerd met zijn dichterstalent voor taal maakte dat hij fascinatie had voor het schrijven van Surinaamse en Antilliaanse auteurs. Hij was begin deze eeuw een aantal jaar stadsdichter van Venlo; een aantal van die stadsgedichten is opgenomen in de bundel Oud zink, die in 2008 bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen. Enkele jaren later was hij gastdocent aan de Schrijversvakschool Paramaribo van Ruth San A Jong. Zijn laatste boek waaraan hij voor de uitgeverij werkte betrof de samenstelling en bezorging van een bloemlezing uit het poëtisch werk van Astrid H. Roemer Ik ga strijden moeder, die op het punt van verschijnen staat. Koos heeft de presentexemplaren nog net kunnen bewonderen. Onze laatste e-mailwisseling dateerde van een paar uur voor zijn overlijden:

Beste Franc, (…) Ik vond de kussenenvelop met twee exemplaren van Ik zal strijden moeder op de deurmat. Dank daarvoor. Mooi omslag met de handen, bijzonder mooie kleur ook. Ik heb met plezier en overgave aan de selectie gewerkt en het essay en de verantwoording geschreven. Het was een stimulerende opdracht. Ik kreeg erdoor zin om te schrijven. (…) Niets bepaalt wat ik schrijf dan mijn eigen verhaal en dat verhaal verandert steeds zoals alle deeltjes in mijn lichaam. Onlangs schreef ik onverwacht twee eerste versies van gedichten. Afbeeldingen van het werk van de Amerikaanse schilder Joan Mitchell brachten me ertoe terug te keren naar technieken die ik al vaker heb toegepast. (…). En ik mailde om 19:38 terug: Dag Koos, Ik hoop dat ze zullen leiden tot een bundel. Het is de tragiek van de redacteur: werk van anderen gaat voor.

Die anderen zullen hem dankbaar zijn: Barney Agerbeek, Peter Andriesse, Orchida Bachnoe, Alfred Birney, Eric de Brabander, Cándani [Yasmine Amores], Aly Freije, Els de Groen, Edwin de Groot, E. de Haan, Jopi Hart, Hans van Hartevelt, Elodie Heloise, Hanneke van der Hoeven, Hein van der Hoeven, Ernst Jansz, Mala Kishoendajal, Roni Klinkhamer, Helen Knopper, Frank Kraaijeveld, Karin Lachmising, Els Launspach, Diana Lebacs, Joan Leslie, Clyde R. Lo A Njoe, Ronny Lobo, Djordje Matic, Arjen van Meijgaard, Henriette de Mezquita, Quito Nicolaas, Annel de Noré, Frank Ong-Alok, Fred Papenhove, Glenn Pennock, Hans Plomp, Ton van Reen, Astrid H. Roemer, Arjen Sevenster, Brigitte Spiegeler, JP den Tex, Jacques Thönissen, Diana Tjin, Edith Tulp, Hans Vaders, Etchica Voorn, Bert Vuijsje, Karel Wasch, Rogi Wieg, Kristien De Wolf en de velen die ik zonder twijfel nu vergeet.

franc knipscheer
Haarlem, 14 november 2021

Meer over Koos van den Kerkhof bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Spanning en ernst in vlot en mooi geschreven boek.» – André Oyen

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Lezers tippen lezers, 12 januari 2019:
(…) Simone Jastein besluit om zich in te schrijven voor een reis van drie maanden door de Sahara naar West-Afrika. Ze was eigenlijk in therapie maar verwacht na enkele sessies dat een grote reis haar meer zal bieden dan wat psychologisch gepeuter. (…) Midden in de oorlog in Liberia vindt ze niet de man van haar leven maar wel zichzelf. Edith Tulp richt zich voornamelijk op de innerlijke wereld van Simone en ze blijft zich voortdurend afvragen wat haar personage drijft en waarom ze soms keuzes maakt die niet goed voor haar zijn. De vraag wat mensen drijft wordt in vele romans gesteld, maar het is goed dat Tulp de vraag op eigen wijze beantwoordt. ‘Alleen dapper te zijn’ snijdt op een doordachte manier thema’s aan, zoals het belang en het nut van vrijwilligerswerk in Afrikaanse landen. In haar taalgebruik benadrukt Tulp regelmatig de benarde levensomstandigheden van de Afrikanen. Een vlot en mooi geschreven boek dat spanning en ernst brengt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Beklemmend avontuur in Afrika.» – Anita Zijlstra

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Leeskost, 20 oktober 2018:
Simone Jastein is het helemaal zat: haar beschermde opvoeding in het kakkineuze Bergeijk, haar stomme journalistieke werk in Amsterdam voor een meisjesblad, om nog maar te zwijgen over haar relaties. (…) In een opwelling besluit ze de boel de boel te laten en op reis te gaan. Maar ook in het reisgezelschap, met wie ze onvoorbereid drie maanden door West-Afrika trekt, voelt ze zich een buitenstaander. (…) Op hun beurt vinden ze Simone maar een verwend nest. Ook chauffeur Thijs en reisleider Koen hebben weinig oog voor haar. (…) Aanpakken en overleven is hun devies. (…) Maar pas na een zandstorm die haar bijna het leven kost besluit ze zich aan te passen en raakt ook zij in de ban van kleurrijk Afrika. (…) De altijd nukkige Koen en de onzekere Simone blijken toch gevoelens voor elkaar te hebben. (…) Als hij besluit naar het door oorlog geteisterde Liberia te gaan staat haar besluit vast: ze pakt haar koffer in. (…) Het wordt uiteindelijk het grootste avontuur van haar leven, waarbij ze met alles en iedereen afrekent. De omschrijvingen van Afrika in het boek zijn prachtig (…).
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Tulp schrijft met humor en zelfspot.» – Rob Cobben

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp in De Limburger, 9 oktober 2018:
Edith Tulp maakte in 2016 indruk met haar romandebuut ‘De Bushsoldaat’. Ook haar tweede roman, ‘Alleen dapper te zijn’, speelt in Afrika, het continent waar Tulp frequent is geweest. Hoofdpersoon is Simone, een depri journaliste die zichzelf opnieuw hoopt uit te vinden tijdens een groepsreis door de Sahara. Dat valt natuurlijk niet mee. Ze ligt voortdurend overhoop met haar medereizigers. Ook het contact met de reisleider verloopt niet echt soepel. Maar de twee groeien naar elkaar toe en krijgen een hartstochtelijke relatie, die bij terugkeer in Amsterdam onder hoogspanning komt te staan. De vriend vertrekt naar het door oorlog geteisterde Liberia om daar te gaan werken. Impulsief volgt Simone hem korte tijd later, niet wetend wat haar te wachten staat. ‘Alleen dapper te zijn’ is een lijvige roman (476 bladzijden) maar leest vlot weg. Tulp schrijft met humor en zelfspot. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Coming of age-roman over een dertiger.» – Marjo van Turnhout

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Leestafel, 22 september 2018:
Dertiger Simone Jastein doet haar werk, een vragenrubriek bijhouden in een meidenblad, met tegenzin. (…) Relaties met mannen lopen fout, en het contact met haar ouders is slecht. De psychiater zegt dat ze depressief is, en als dan een lid van de groep met wie ze gesprekstherapie doet – ook al met tegenzin – het heeft over een reis van drie maanden, naar Afrika, dan neemt ze een besluit. (…) De groep bestaat uit de twee reisleiders/chauffeurs Koen en Thijs, en de medereizigers zijn een echtpaar en twee vrouwen. En Simone. (…) Simone, die in het begin het liefst naar huis zou zijn gegaan, blijkt zich evenwel na een traumatische ervaring goed te kunnen aanpassen. Ze geniet steeds meer van de omgeving, de bevolking, en eh, ja, van die ene reisleider, Koen. Maar drie maanden in een groep, dat stelt de onderlinge verhoudingen op scherp. Het loopt maar net goed af als ze in Liberia komen, een land in oorlog. De reis eindigt, en zowaar: Koen bekent haar zijn liefde. Maar dat het nu koek en ei wordt, dat is niet het geval. Er volgt nog een hele moeilijke tijd voor Simone eindelijk weet wie ze is. Misschien vreemd om dit boek over een dertiger een coming of age te noemen, maar het is het wél, zoals het ook een reisverslag is. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Eindelijk iemand die buiten de grenzen denkt.» – Peter de Rijk

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Paperback Radio, 12 september 2018:
Paperback Radio is het boekenprogramma van Amsterdam FM dat dagelijks van 14.00 uur tot 15.00 uur is te beluisteren. Op die woensdagen is Peter de Rijk de vaste gesprekspartner/presentator. Afgelopen week verscheen haar tweede roman ‘Alleen dapper te zijn’. Edith Tulp reisde als journalist regelmatig af naar het donkere continent, schreef voor publieks- en vakbladen maar koos uiteindelijk toch voor de vrijheid van de literatuur. De boeken die ze schreef doen eerder aan Engelse of Amerikaanse auteurs denken, zo vlot, zijn ze, humoristisch maar ook aan aangrijpend. Tulp is een nieuwe stem in de Nederlandse literatuur. Eindelijk iemand die buiten de grenzen denkt. Haar debuutroman ‘De Bushsoldaat’ (2016) beleeft inmiddels een tweede druk. Edith Tulp leest in de uitzending enkele passages uit ‘Alleen dapper te zijn’.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Interessante roman over de drijfveren van een jonge vrouw.» – Anna Husson

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Hebban, 15 september 2018:
Het is geen nieuw fenomeen meer: alles achterlaten en een maandenlange reis ondernemen met als doel om jezelf terug te vinden. Vol spanning en adrenaline waagt Simone zich aan een soortgelijke reis naar Afrika. (…) Via de belevenissen van Simone wordt de lezer aan het denken gezet over verschillende maatschappelijke thema’s. Eén van de belangrijkste is het belang en het nut van vrijwilligerswerk in Afrikaanse landen. Simone heeft een diepliggend verlangen om nuttig werk te doen en mensen te helpen, maar door haar familieachtergrond vindt ze het moeilijk om alles wat ze meemaakt volledig te ervaren. Je merkt dat er een groot verschil is tussen hoe Simone over vrijwilligerswerk denkt en de harde werkelijkheid van Afrika. In haar taalgebruik benadrukt Tulp regelmatig de benarde levensomstandigheden van de Afrikanen. (…) Het boek is een aanwinst in de literaire wereld omdat Tulp de situatie in Afrika onder de aandacht heeft gebracht en dat is hard nodig. (…) ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp is een interessante roman over de drijfveren van een jonge vrouw. Tulp heeft een goede poging gedaan om de innerlijke worstelingen van haar hoofdpersoon met de maatschappelijke situatie in Afrika te verbinden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Ook dit boek is onderhoudend en goed geschreven.» – Miriam Grootscholten

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp op Afrika Nieuws, 12 september 2018:
De uit balans zijnde Simone Jastein gaat in therapie maar verwacht na luttele sessies dat een letterlijke reis voor het moment meer soelaas zal bieden dan een tocht naar haar innerlijk. Ze pakt het meteen groots aan en gaat geheel onvoorbereid met een groep overlanders door de Sahara naar West-Afrika. Haar medereizigers zijn tot Simones teleurstelling helemaal geen avonturiers, doch mensen die allemaal hun reden hebben om deze reis aan te gaan. (…) De hoofdpersoon zelf, de verwende Simone, ligt aanvankelijk niet lekker in de groep. Ook de nukkige reisleider Koen Eisenga lijkt haar alleen maar lastig te vinden. Vanaf aanvang is al duidelijk dat er iets broeit tussen die twee. (…) Terug in Amsterdam vertrekt hij al weer met een hulporganisatie naar Liberia. Simone gaat hem achterna. Het doel van al haar ondernemingen wordt uiteindelijk bereikt middenin de oorlog in Liberia. In een levensbedreigende situatie waarin alleen het instinct nog werkt, komt Simone weer tot zichzelf. Dat Edith Tulp kan schrijven heeft ze eerder bewezen. (…) Ook dit boek is onderhoudend en goed geschreven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hoe de hoofdpersoon denkt over vrijwilligerswerk in Afrika en de werkelijkheid wordt duidelijk.» – Vera ter Beest

VoorplatAlleenOver ‘Alleen dapper te zijn’ van Edith Tulp voor NBD / Biblion, 9 september 2018:
Om onder haar therapie uit te komen, besluit Simone impulsief mee te gaan op een groepsreis door de Sahara. Haar reisgenoten vinden haar verwend. Als ze in West-Afrika is, zondert Simone zich tijdens de reis af van de groep en houdt zich niet aan de regels. Dat komt haar duur te staan. Door een zandstorm, waarbij ze bijna om het leven komt, verandert haar houding en weet ze zich steeds beter te redden met weinig middelen in het nieuwe back to basic bestaan. Ze denkt er zelfs aan zich aan te sluiten bij een NGO. Ze zweert de mannen af, maar valt dan toch als een blok voor een van de reisleiders. Of, valt ze voor zijn avontuurlijk leven? De schrijfster (1960) reist regelmatig naar Afrika. Haar debuutroman ‘De bushsoldaat’ belichtte de ontwikkelingssamenwerking in Oeganda. Ook in deze roman, geïnspireerd op haar eerste reis door het continent, komt dit thema weer naar voren. Het verschil tussen hoe de hoofdpersoon denkt over vrijwilligerswerk in Afrika en de werkelijkheid wordt duidelijk. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Fictie wordt tot waargebeurde herinnering.»

VoorplatAlleenEdith Tulp leest fragment uit haar nieuwe roman ‘Alleen dapper te zijn’ [ 3/3 ], video 6 september 2018:
Een reis die de auteur in 1989 maakte dwars door de Sahara naar West Afrika vormt de inspiratie voor deze roman, haar tweede na haar debuutroman ‘De bushsoldaat’. ‘Alleen dapper te zijn’ is vrijdag 7 september 2018 gepresenteerd in Amsterdam. In deze derde video leest Edith Tulp een romanfragment waarin de hoofdpersoon Simone verdwaald raakt in een zandstorm. Ze is alleen, maar vreest de eenzaamheid en hallucineert een jeugdherinnering. ‘Nu ik dit zelf lees, is het voor mij als een herinnering geworden; dat is fictie.’
Bekijk hier de video 3/3 van 04.40 met romanfragment
Bekijk hier de video 2/3 van 04.01 over het schrijverschap
Bekijk hier de video 1/3 van 06.40 met Edith Tulp over haar nieuwe roman
Meer over ‘Alleen dapper te zijn’
Meer over de presentatie
Meer over Edith Tulp bij Uitgeverij In de Knipscheer