Over ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen op Cultuurhuis Heerlen, 2 juni 2023:
(…) Meryem gaat op zoek naar de kunstenaar Käthe Kollwitz en haar moederlijk verdriet. Ze heeft haar jongste zoon Peter tegen de zin van haar man, als oorlogsvrijwilliger naar Flanders Fields laten gaan. (…) De jongen sneuvelt meteen. Wat rest is een niet meer goed te maken spijt. (…) Käthe probeert die spijt en schuld te verwerken en in (…) het beeldhouwwerk Treurend Ouderpaar van Käthe blijft haar zoon leven. Maar het is niet voor niets dat het bijna 18 jaar duurt voor dat beeldhouwwerk haar lukt. (…) “Absurdisme is het vaandel van de mensheid.” schrijft Peter Lenssen in de taal die zo kenmerkend is voor hem. Die taal is rijk, guirlandesk en diep doorvoeld. Zoals Vlamingen en Limburgers kunnen schrijven. (…) Ik heb me in de 500 pagina’s laten onderdompelen. (…) Käthe en Karl Kollwitz hebben twee zonen. Hans moét in dienst maar Peter wíl naar het front. Als vrijwilliger. Vader is mordicus tegen. Moeder twijfelt. En dan ontrafelt de auteur haarfijn de psychologische communicatiepatronen in het gezin.(…) Wanneer moet je voor iets staan, wanneer moet je wijken?” Dat is de vraag die Peter Lenssen de lezer voortdurend stelt. (…) Lenssen sluit zijn verhaal af met de zin “Licht is overal”, herhaalde ze. ”Licht is overal.” En dat is op de een of andere manier een opluchting. Omdat het wáár is. Zoals zoveel in dit boek wáár is.
Jos Bours (1946) is neerlandicus, dramaturg, publicist en romanschrijver.
Lees hier de hele voordracht
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: eerste wereldoorlog
«Indrukwekkende roman: verbeeldingskracht laat verleden herleven.» – Niek Bremen
Over ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen op Cultuurhuis Heerlen, 2 juni 2023:
(…) ‘Het theater der herinneringen’ is een zoektocht naar de waarheid. Het is een reis door België en Duitsland (voordat de nazi’s het land definitief in de afgrond storten). (…) Peter Kollwitz, de zoon van de Duitse beeldende kunstenares Käthe Kollwitz, had het commando van luitenant Kiem aan de manschappen doorgegeven. Toen hij zich oprichtte trof hem een kogel. Hij werd door zijn kameraden omlaag getrokken in de veronderstelling dat hij gewond was. Is het werkelijk zo gegaan? Bij Meryem slaat de twijfel toe. (…) En dan gaat de verbeelding met haar op de loop. (…) Waarheid is, ontdekt ze, niet star en afgebakend, maar fluïde. In iedere waarheid zit ontwikkeling. Ook hier. Als mensen gaan praten, als de aarde spreekt, als brieven worden gevonden, dan komt de waarheid steeds dichterbij. Slechts weinigen onder ons wilden of durfden in de entourage van de Eerste Wereldoorlog het eerlijke verhaal vertellen. Dat was te moeilijk, onverteerbaar. Ja, het was onmenselijk om het hier over te hebben. (…) Toch slaagt de schrijver er wonderwel in om met zijn verbeeldingskracht het verleden te laten herleven. Neem in het theater van Peter Lenssen plaats, zoek een plekje voorin, en ik weet zeker dat je denkt: zo zou het geweest kunnen zijn, zo is het gegaan. (…) De indrukwekkende roman ‘Het theater der herinneringen’ laat zien wat het betekent om zonen op te offeren, toont het immense verdriet van de achterblijvers, die met dit verdriet moeten (door) leven. (…)
Lees hier de hele voordracht
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Bijzonder rijk en goed geschreven boek.» – André Oyen
Over ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen op Antwerpen leest, 1 juni 2023:
(…) De titel van zijn nieuwe boek ‘Het theater der herinneringen’ is uitermate goed gekozen omdat het een boek vol herinneringen is die het Turkse hoofdpersonage Meryem, gefascineerd door het werk en leven van de grote Duitse kunstenares Käthe Kollwitz,in diverse hoeken opdelft. (…) Meyrem leest alles wat ze te pakken krijgt over de kunstenares en deelt dat heel graag met de lezers. Käthe Kollwitz begon in de oorlogsjaren 1914-1918 met beeldhouwen. Op 23 oktober 1914 stierf haar 17-jarige zoon Peter Kollwitz, musketier in het Duitse leger, bij een aanval op Diksmuide in Vlaanderen. In april 1915 begon Käthe aan de uitwerking van de eerste plannen voor een gedenksteen voor het graf van haar zoon Peter. (…) Peter Lenssen weet de passie van Meyrem (waarschijnlijk ook die van hemzelf) voor het leven en werk van de kunstenares zo overtuigend weer te geven dat je als lezer automatisch meegesleept wordt in deze passie en dat zoeken zodat je meer wil te weten komen over Käthe Kollwitz. (…) Door Käthe Kollwitz. als centrumfiguur te gebruiken legt de auteur heel sterk de nadruk op de onzin van oorlog en onderdrukking zoals ook de ouders van Meyrem ook in Turkije gekend hebben. ‘Het theater der herinneringen’ is een bijzonder rijk en goed geschreven boek dat de lezer boeit maar ook doet nadenken.
Lees hier de recensie of op Ansiel
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Inspirerend boek over twee vrouwen.»
Over ‘Het theater der herinneringen’ van Peter Lenssen in De Limburger, 28 mei 2023:
Tweeënhalf jaar werkte auteur Peter Lenssen uit Heerlen aan zijn roman ‘Het theater der herinneringen’. (…) Het is een inspirerend boek geworden over twee vrouwen: de Turkse Meryem Yildiz en de beroemde Duitse kunstenares Käthe Kollwitz. “Altijd al had ik in mijn achterhoofd ooit iets met mijn fascinatie voor Käthe Kollwitz te doen”, vertelt Lenssen. “Ik heb Kollwitz-musea bezocht en antiquariaten afgestruind om boeken over haar te vinden. En nu is mijn roman klaar. Ik ben er trots op!” (…) In ‘Het theater der herinneringen’ combineert hij twee verhalen. Het verhaal van de Turkse Meryem die op haar zesde met haar ouders vanuit Istanbul in Berlijn, en later in Heerlen, terechtkomt, én dat van Käthe Kollwitz, die aan het begin van de Eerste Wereldoorlog haar zoon Peter verliest. “Het zijn bijna klassieke verhalen over mensen die door een speling van het lot een deel van hun identiteit, hun bestaansgrond, kwijtraken en vervolgens op zoek gaan naar hun herkomst, de bron waaruit ze putten, om uiteindelijk zichzelf te hervinden. Käthe Kollwitz werkte achttien jaar aan haar beroemde ‘Ouderpaar’, twee beelden die in West-Vlaanderen zijn opgesteld, een eerbetoon aan haar gestorven zoon. Meryem ontsluiert in haar zoektocht naar Käthe en het ontstaan van het monument het geheim van haar eigen ouders en de leegte die ze ervaart. Twee vrouwen, werelden van elkaar verwijderd, en toch niet.” (…)
Bron
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Uitnodiging voor boekpresentatie nieuwe roman Peter Lenssen
Op vrijdag 2 juni 2023 vindt in het Cultuurhuis in Heerlen de presentatie plaats van Het theater der herinneringen, de vierde roman van Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer. De roman vertelt het verhaal van twee bijzondere vrouwen: De Turkse Meryem Yildiz én Käthe Kollwitz. Meryem verhuist op zesjarige leeftijd met haar ouders vanuit Istanbul naar Berlijn, leert daar haar man Erik kennen en komt in Heerlen terecht. Na een aantal jaren laat ze zich van hem scheiden en vervult ze een oud verlangen: de roep van haar grote voorbeeld Käthe Kollwitz volgen en uitzoeken wat er met haar in de Eerste Wereldoorlog omgekomen zoon gebeurde en met het Ouderpaar: de beelden van een moeder en een vader, die zij schiep als universeel monument voor alle oorlogsslachtoffers. Daarvoor reist zij Käthe Kollwitz achterna naar de slagvelden in de Westhoek van Vlaanderen. Tijdens die tocht realiseert zij zich steeds meer dat zij heel veel van Käthe Kollwitz weet, maar nauwelijks iets van haar eigen familie. Wat is het geheim van hun vertrek uit Istanbul? Waarom zag ze haar familie daarna nooit meer? In het programma zal Peter Lenssen aan de hand van een fotoreportage iets vertellen over het ontstaan van de roman. Aan de presentatie werken verder mee Niek Bremen, Jos Bours, redacteur Peter de Rijk en, als muzikale noot, het koortje Trettal. Komt allen! U bent van harte welkom. Inloop vanaf 19.30 uur, aanvang programma 20.00 uur. Locatie: Sittarderweg 145, 6412 CD Heerlen.
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Peter Lenssen – Het theater der herinneringen. Roman
Peter Lenssen
Het theater der herinneringen
roman
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
506 blz., € 24,50
eerste druk mei 2023
ISBN 978-94-93214-93-4
In Het theater der herinneringen, zijn vierde roman bij Uitgeverij In de Knipscheer, gaat hoofdpersoon Meryem, gefascineerd door het werk en leven van de grote Duitse kunstenares Käthe Kollwitz, naar de Westhoek in Vlaanderen om op de militaire begraafplaats in Vladslo haar levenswerk te zien, de beelden van het beroemde ouderpaar dat rouwt om de in de Eerste Wereldoorlog verloren zoon. Het wordt een zoektocht naar passies en achtergronden, de zin van oorlog en liefde, en uiteindelijk, het droevige verhaal van haar eigen familie. Waarom verhuisden haar ouders toen ze zes was halsoverkop vanuit Istanbul naar Berlijn? Waarom zag ze haar familie daarna niet meer?
En als ze jou wegvoeren
Dan zal ik staan
Dan zal ik zorgen
Dan zal ik schrijven…
Peter Lenssen schreef het spraakmakende debuut ‘Toplöss/Mijnverdriet’, daarna de monumentale roman ‘Bitterdagen’. Met de prijswinnende roman ‘Pleisterplaats Belleville’ brak hij een lans voor de vrijheid van het woord. De roman ‘Genoeg geweest’ handelt over een volksziekte van deze tijd: de psychische en sociale verloedering die het gevolg is van het verdwijnen van privacy. Het theater der herinneringen geeft gezicht aan wat oorlog en verdriet betekenen voor mensen die achterblijven.
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een paar weken geleden ben ik begonnen aan een nieuwe roman.» – Peter Lenssen
Peter Lenssen over zijn nieuwe roman in Buiten de Orde, 20 december 2019:
Peter Lenssen, voor zijn jongste roman ‘Pleisterplaats Belleville’ in 2018 genomineerd voor de Halewijnprijs en in 2019 bekroond met de Reinaerttrofee, is dit jaar begonnen aan zijn nieuwe roman, waarin de Eerste Wereldoorlog – of Grote Oorlog, zoals deze oorlog in een aantal buitenlanden wordt genoemd – een prominente rol speelt. Hij kondigt de nieuwe roman [werktitel: ‘De zelfmoordbestanden’; red.] voorzichtig aan in de column ‘Mannen’ in het tijdschrift ‘Buiten de Orde’ van de Vrije Bond. “(…) Een roman schrijven is een lastige opgave. Ik heb altijd wel enigszins in gedachten wie de antagonisten zijn en wat de verhaallijnen zullen worden, maar vooral in het begin is het zoeken naar de juiste toon en sfeer die ik wil oproepen. Sommige keuzes hebben het aangewezen effect, andere zitten wat ik beoog juist in de weg. Een en ander betekent dat ik de eerste twintig, dertig pagina’s soms wel tien keer moet herschrijven. Een van de dingen waar ik de afgelopen tijd tegenaan ben gelopen betreft het masculiene karakter van de geschiedschrijving, (…)”
Lees verder op Columns+
Of klik hier
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Mooi tijdsdocument in een prettige en heldere stijl.» – Arjen van Meijgaard
Over ‘Zwijglicht’ van Theo Stokkink op Extaze, 15 februari 2019:
Met ‘Zwijgplicht’ heeft Theo Stokkink een interessante en veelomvattende familiekroniek geschreven. Hij zet hiermee het werk voort van de Vlaamse schrijfster Elisabeth Marain die in 1994 was begonnen aan een trilogie over de Eerste Wereldoorlog, getiteld ‘De vluchtelingen’. Het derde deel is er echter nooit van gekomen en met haar toestemming heeft Theo Stokkink drie decennia later het laatste deel geschreven. Een belangrijke motivering daartoe was dat zijn moeder, Hélène Borret, de hoofdpersoon is van het grotendeels op historische feiten gebaseerde verhaal. (…) Naast zijn rijke leventje in Amsterdam heeft Theo Borret te maken met de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog die het neutrale Nederland zijdelings raken, al was het maar vanwege de vluchtelingen die vanuit Vlaanderen naar Nederland komen. (…) Om toch te voldoen aan de maatschappelijke druk die op homoseksuelen rust om als getrouwde man door het leven te gaan, huwt hij zijn huishoudster, een gewezen prostituee. Wat nog ontbreekt is een kind om het gezinsleven te vervolmaken. (…) De lezer voelt al aankomen hoe het echtpaar aan een kind kan komen. Het gezin zal worden aangevuld met een vondelinge, waarschijnlijk een wees, die met de vluchtelingenstroom is meegekomen. Hier komt Hélène het verhaal binnen. Gedetailleerd schetst Theo Stokkink het leven van de bovenklasse aan het begin van de twintigste eeuw. (…) De exodus van vluchtelingen uit Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog is waarschijnlijk niet bij veel mensen bekend. (…) Het is niet moeilijk de verbinding te leggen met onze tijd, waarin vluchtelingen huis en haard verlaten om elders een nieuw leven op te bouwen. (…) Samen met deze tragiek en de worsteling van Theo over zijn geaardheid kan het centrale thema het best samengevat worden met het begrip ‘identiteit’. In hoeverre wordt je identiteit bepaald door je geboorte, je opvoeding en je eigen keuzes? Daarover zwijgen is klaarblijkelijk niet de juiste oplossing, zeker niet als het zwijgen opgelegd wordt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink op deze site
«Schets van een milieu van notabelen waarin voor afwijkende normen geen plaats is.» – Ronald Ockhuysen
Over ‘Zwijglicht’ van Theo Stokkink in Het Parool, 22 november 2018:
(…) Stokkinks historische familieroman ‘Zwijgplicht’ (…) verhaalt over een baby die ten tijde van de Eerste Wereldoorlog in Amsterdam wordt geadopteerd door een notaris en zijn vrouw. Het kind moet een groot geheim maskeren: de notaris is homoseksueel en zoekt anoniem kortstondig geluk bij snelle seks op duistere plekken – iets wat door het beruchte wetsartikel 248bis streng verboden is: homoseksueel contact met mannen onder eenentwintig jaar leidt in die tijd tot zware celstraffen. Behalve een reconstructie van een benauwde tijd is ‘Zwijgplicht’ ook Stokkinks persoonlijke zoektocht naar de geschiedenis van zijn moeder, de geadopteerde baby. Zij komt pas op haar 34ste, lang na het overlijden van haar vader, erachter dat zij geadopteerd is en slaagt erin, ondanks de door haar vader aan zijn vrouw en zijn familie afgedwongen zwijgplicht, haar Vlaamse zus en biologische vader te vinden. (…) Stokkink schreef in eerste instantie een non-fictieverhaal. Pas daarna liet hij zijn fantasie erop los. Dat leidt tot een schets van een milieu van notabelen waarin voor afwijkende normen geen plaats is. (…) Naast de verhaallijn over een schijnhuwelijk, een adoptiedochter en verboden verlangens gaat ‘Zwijgplicht’ over een Belgische vader op zoek naar zijn dochter. Die twee verhaallijnen maken ‘Zwijgplicht’ tot een roman over tasten naar de eigen identiteit en de hunkering ergens bij te horen – ook als de seksuele geaardheid niet voldoet aan het klassieke beeld. (…)
Lees hier of hier het artikel
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink op deze site
«Heel degelijke roman over verzwegen feiten.»
Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in Winq., nr. 88, mei 2018:
In het Amsterdam van net voor de Eerste Wereldoorlog probeert notaris Theo Borret zijn homoseksualiteit zo goed mogelijk verborgen te houden. Schaamte voelt hij niet echt, maar wel sociale druk en het gevaar van de nieuwe wet, artikel 248bis, die minderjarigen moet beschermen tegen zedenbederf – trek hier een ironische wenkbrauw op. Misschien dat een huwelijk voor de schone schijn een oplossing is, al was het maar met zijn huishoudster, die na een korte periode in de prostitutie ongewenst zwanger is geworden. Dan verzeilt een Belgisch gezin, op de vlucht voor de oorlog, in Theo’s leven. ‘Zwijgplicht’ is een kruising tussen een faction-roman – de historisch correcte details zijn overal! – en een familiegeheimenroman. In dit geval de familie van de auteur, want Theo Stokkinks moeder kwam er pas laat achter dat zij geadopteerd was. Het resultaat van deze kruising is een ouderwets vertelde maar heel degelijke roman. in de knipscheer, 442 pagina’s, 24,50 euro
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer