«Mooi tijdsdocument in een prettige en heldere stijl.» – Arjen van Meijgaard

Opmaak 1Over ‘Zwijglicht’ van Theo Stokkink op Extaze, 15 februari 2019:
Met ‘Zwijgplicht’ heeft Theo Stokkink een interessante en veelomvattende familiekroniek geschreven. Hij zet hiermee het werk voort van de Vlaamse schrijfster Elisabeth Marain die in 1994 was begonnen aan een trilogie over de Eerste Wereldoorlog, getiteld ‘De vluchtelingen’. Het derde deel is er echter nooit van gekomen en met haar toestemming heeft Theo Stokkink drie decennia later het laatste deel geschreven. Een belangrijke motivering daartoe was dat zijn moeder, Hélène Borret, de hoofdpersoon is van het grotendeels op historische feiten gebaseerde verhaal. (…) Naast zijn rijke leventje in Amsterdam heeft Theo Borret te maken met de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog die het neutrale Nederland zijdelings raken, al was het maar vanwege de vluchtelingen die vanuit Vlaanderen naar Nederland komen. (…) Om toch te voldoen aan de maatschappelijke druk die op homoseksuelen rust om als getrouwde man door het leven te gaan, huwt hij zijn huishoudster, een gewezen prostituee. Wat nog ontbreekt is een kind om het gezinsleven te vervolmaken. (…) De lezer voelt al aankomen hoe het echtpaar aan een kind kan komen. Het gezin zal worden aangevuld met een vondelinge, waarschijnlijk een wees, die met de vluchtelingenstroom is meegekomen. Hier komt Hélène het verhaal binnen. Gedetailleerd schetst Theo Stokkink het leven van de bovenklasse aan het begin van de twintigste eeuw. (…) De exodus van vluchtelingen uit Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog is waarschijnlijk niet bij veel mensen bekend. (…) Het is niet moeilijk de verbinding te leggen met onze tijd, waarin vluchtelingen huis en haard verlaten om elders een nieuw leven op te bouwen. (…) Samen met deze tragiek en de worsteling van Theo over zijn geaardheid kan het centrale thema het best samengevat worden met het begrip ‘identiteit’. In hoeverre wordt je identiteit bepaald door je geboorte, je opvoeding en je eigen keuzes? Daarover zwijgen is klaarblijkelijk niet de juiste oplossing, zeker niet als het zwijgen opgelegd wordt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink op deze site

«Schets van een milieu van notabelen waarin voor afwijkende normen geen plaats is.» – Ronald Ockhuysen

Opmaak 1Over ‘Zwijglicht’ van Theo Stokkink in Het Parool, 22 november 2018:
(…) Stokkinks historische familieroman ‘Zwijgplicht’ (…) verhaalt over een baby die ten tijde van de Eerste Wereldoorlog in Amsterdam wordt geadopteerd door een notaris en zijn vrouw. Het kind moet een groot geheim maskeren: de notaris is homoseksueel en zoekt anoniem kortstondig geluk bij snelle seks op duistere plekken – iets wat door het beruchte wetsartikel 248bis streng verboden is: homoseksueel contact met mannen onder eenentwintig jaar leidt in die tijd tot zware celstraffen. Behalve een reconstructie van een benauwde tijd is ‘Zwijgplicht’ ook Stokkinks persoonlijke zoektocht naar de geschiedenis van zijn moeder, de geadopteerde baby. Zij komt pas op haar 34ste, lang na het overlijden van haar vader, erachter dat zij geadopteerd is en slaagt erin, ondanks de door haar vader aan zijn vrouw en zijn familie afgedwongen zwijgplicht, haar Vlaamse zus en biologische vader te vinden. (…) Stokkink schreef in eerste instantie een non-fictieverhaal. Pas daarna liet hij zijn fantasie erop los. Dat leidt tot een schets van een milieu van notabelen waarin voor afwijkende normen geen plaats is. (…) Naast de verhaallijn over een schijnhuwelijk, een adoptiedochter en verboden verlangens gaat ‘Zwijgplicht’ over een Belgische vader op zoek naar zijn dochter. Die twee verhaallijnen maken ‘Zwijgplicht’ tot een roman over tasten naar de eigen identiteit en de hunkering ergens bij te horen – ook als de seksuele geaardheid niet voldoet aan het klassieke beeld. (…)
Lees hier of hier het artikel
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink op deze site

«‘Zwijgplicht’ geeft zicht op de keerzijde van fatsoen.» – Carinne Elion-Valter

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in Ponder*, nr. 42, juli 2018:
De roman ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink speelt zich af in Nederland rond WO 1 en in de decennia daarna. De roman verhaalt over de zoektocht naar de eigen naam van een Belgisch vluchtelingenkind dat de aangenomen dochter is van een homoseksuele notaris en zijn vrouw, een voormalig prosituee. (…) ‘Zwijgplicht’ is gebaseerd op historische feiten. (…) Alleen goede daden vermochten de brug te slaan tussen wet en werkelijkheid. Zo was ieder in deze roman slachtoffer van het masker van orde en regelmaat dat de 19de en begin 20ste eeuw droeg. Het is daarom te prijzen dat Theo Stokkinks verhaal zicht geeft op de keerzijde van fatsoen.
*] Mededelingenblad van de Stichting ter bevordering der notariële wetenschap
Klik hier voor het artikel
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Schitterend.» – Elisabeth Marain

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink door Elisabeth Marain in een e-mail aan de auteur, 15 april 2018:
Op vakantie in Frankrijk nam ik de tijd om jouw boek eindelijk te lezen! Ik vind het geweldig geschreven, boeiend, accuraat en met veel liefde voor de familie. Ik ben blij dat het verhaal van jouw moeder de beste invulling heeft gekregen. Jouw woord van dank in het boek is te veel eer bewezen aan mijn schuchtere poging om de bijzondere lotgevallen van de familie de Sobrie onder woorden te brengen. Gelukkig is dat nu wel en schitterend gebeurd. Ik hoop dat het boek veel aandacht zal krijgen, want ook de andere thema’s in het boek zijn dat waard.
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Goed evenwicht tussen fictie en non-fictie.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Ansiel, 10 april 2018:
De Vlaamse auteur Elisabeth Marain liet zich in 1994 inspireren door ‘ de groote oorlog’. In ‘Cyclus der legenden’ worden we geconfronteerd met het schrijnend leed van de Belgische vluchtelingen die vanuit hun door Duitsers bezette land een veilig onderkomen zochten in het neutrale Nederland. (…) Na twee delen haakte de schrijfster jammer genoeg af. In het derde deel zou de zoektocht naar Hélène worden beschreven, maar tot publicatie is het nooit gekomen. Met haar toestemming heeft Theo Stokkink dertig jaar later de draad opgepakt, nu vanuit een Nederlands perspectief. (…) In het eerste deel van het boek ligt de nadruk behalve op de geschiedenis van Hélene en ook op de homoseksualiteit van Theo en op de verscheurdheid, schaamte en dilemma’s die dat begin vorige eeuw met zich mee zich mee bracht. De liefde moest altijd in het verborgene plaatsvinden en door een nieuwe wet lag zelfs gevangenisstraf op de loer. Bovendien was er altijd de angst voor ontdekking waarmee je dan schaamte en blaam over je familie zou uitstorten. Liefde, schaamte, angst, onbegrip en onmacht strijden om voorrang en taal voor dit soort zaken vinden ze nauwelijks. Theo Stokkink weet het evenwicht goed te bewaren tussen fictie en non-fictie en maakt er één groot factionverhaal van. Dat de pijnlijke geschiedenis van een zoekgeraakte baby het verhaal van zijn eigen moeder is, maakt het boek des te aangrijpender.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

Theo Stokkink – Zwijgplicht

Opmaak 1Theo Stokkink
Zwijgplicht

Historische roman
België – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen
geïllustreerd, 444 blz., € 24,50
ISBN 978 90 6265 980 7
Presentatie 19 november 2017

De historische familieroman Zwijgplicht is gebaseerd op waargebeurde feiten en op personen die in werkelijkheid hebben bestaan. De Vlaamse schrijfster Elisabeth Marain begon met ‘De vluchtelingen’ in 1994 een trilogie over de Grote Oorlog. In 1996 verscheen het tweede ‘In ballingschap’. In het derde deel zou de zoektocht naar Hélène worden beschreven, maar tot publicatie is het nooit gekomen. Met haar toestemming heeft Theo Stokkink dertig jaar later de draad opgepakt, nu vanuit een Nederlands perspectief.

In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog is Theo Borret privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is zich van zijn homoseksuele geaardheid bewust en ook van het onmogelijke daarvan. Alleen in heimelijke nachtelijke omzwervingen langs allerhande lugubere ontmoetingsplekken in de stad, kan hij zich uitleven. Hij beseft dat voor de maatschappelijke positie die hij ambieert en de druk van zijn familie een schijnhuwelijk zal moeten sluiten. Als ultiem bewijs van het bestaan van een gezin zal er ook een kind moeten zijn. Theo werkt inmiddels als kandidaat op het kantoor van een notaris die zelf nauw betrokken raakt bij de opvang van uit België gevluchte kinderen.

Op een vluchtelingenboot van Antwerpen naar Rotterdam raakt aan het begin van de oorlog een Vlaamse baby zoek. In de complete chaos die in de vluchtelingenopvang ontstaat weet de notaris in een opvangcentrum in Amsterdam de dan amper 3 weken oude ‘vondeling’ te reserveren voor adoptie voor zijn kandidaat-notaris. De identiteit van de baby is niet bekend. Het meisje groeit op met de naam Hélène. In 1922 overlijdt ‘vader Theo’ als Hélène acht jaar oud is. Ze krijgt in de loop van de jaren steeds meer twijfels over haar ouders. Vragen daarover stuiten op een zwijgplicht die de kandidaat-notaris zijn familie heeft opgelegd. Intussen is ook de Belgische familie is op zoek naar de verloren baby.

Artikel 248bis van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht wordt in 1911 als onderdeel van de Zedelijkheidswet ingevoerd en komt pas in 1971 te vervallen. Het luidde: De meerderjarige, die met een minderjarige van hetzelfde geslacht wiens minderjarigheid hij kent of redelijkerwijs moet vermoeden, ontucht pleegt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar. De toenmalige grens voor meerderjarigheid van homoseksuelen was 21 jaar, terwijl de minimumleeftijd voor heteroseksuele contacten 16 jaar was. Tegen het discriminerende artikel werd alom geprotesteerd. In totaal zijn ongeveer 5000 homoseksuelen vervolgd op basis van dit artikel.

Theo Stokkink (1941) was dertig jaar programma maker bij de Nederlandse publieke omroep. In die periode heeft een groot aantal radio – en tv programmaseries (zeer uiteenlopend van vorm, karakter en onderwerp), ontworpen en gepresenteerd. Daarna trainde hij ruim tien jaar lang programmamakers in een groot aantal Aziatische en Afrikaanse ontwikkelingslanden. Hij heeft elf non-fictie boeken (waarvan vijf gerelateerd aan programma-series), twee romans en een verhalenbundel op zijn naam staan, waaronder de roman ‘Aanvechtingen’ bij Uitgeverij In de Knipscheer.

Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer