Tag: emancipatie

«Er is geen toekomst te bouwen op het verleden dat is opgeslagen in een peperduur gebouw.» – Aart G. Broek

Over ‘Medardo de Marchena Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ en ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’ in Antilliaans Dagblad, 9 november:

(…)  De Marchena pleit ervoor om eerst eens te laten zien waartoe je zelf in staat bent vóór je anderen om hulp van enigerlei aard vraagt. Het komt mij voor dat hij zich omdraait in zijn graf, wanneer hij weet zou hebben van de bouw van een slavernijmuseum in Amsterdam voor zo’n honderd miljoen euro. Zijn eigen mensen – op de eilanden en in de diaspora – behoeven ondersteuning voor de uitbouw van deugdelijk onderwijs om het lang bestaande emanciperen te versterken. Om heden ten dage zo optimaal mogelijk te kunnen meedraaien in een veeleisende wereld is de beheersing van een fikse reeks basisvaardigheden vereist. Er is geen toekomst te bouwen op het verleden dat is opgeslagen in een peperduur gebouw in de haven van Amsterdam. De Marchena eiste investeringen van de nazaten zélf in hun verdere emancipatie, zoals velen van zijn tijdgenoten en mensen die na hem kwamen verlangden én realiseerden. Te denken valt onder meer aan Willem E. Kroon, Manuel Fray, Moises F. da Costa Gomez, Pierre A. Lauffer, Ernesto Petronia, Ornelio ‘Kees’ Martina, Joceline Clemencia, Elis Juliana, Frank Martinus Arion, Gilbert Wawoe, Etienne Ys, Gibi Bacilio,  Jandino Asporaat en Lucille George-Wout. (…) De idee dat er door ene Rutte een komma werd gezet om eindelijk te kunnen beginnen aan persoonlijke en sociale heling, aan emancipatie en vooruitgang is schaamteloos. Het is een vernedering van inspirerende geesten als De Marchena en van de talloze yu’i tera (landskinderen) die hem voorafgingen en die na hem kwamen. Zij zijn geen verzetshelden, maar heldhaftige emancipators.

Deze beschouwing is tevens opgenomen op ‘Caraïbisch Uitzicht’, 9 november 2024.
Meer over ‘Medardo de Marchena – Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Lees hier het artikel

«Bevrijd de nationale herdenking van het slavernijverleden van raciale ketenen.» – Aart G. Broek

Aart G. Broek over aankondiging van de conferentie “The National Slavery Museum: Building Bridges” op donderdag 10 oktober 2024:

Deze dag staat in het teken van het erkennen van onze gedeelde geschiedenis en de blijvende impact van slavernij op de huidige sociale, culturele en juridische systemen. De conferentie vindt plaats op donderdag 10 oktober 2024, met inloop vanaf 9:30 uur en het programma start om 10:00 uur en duurt tot 12:30 uur in De Duif, Prinsengracht 756, Amsterdam. Het programma is kosteloos, maar alleen toegankelijk na aanmelding. Onder de aankondiging van de conferentie op Caraïbisch Uitzicht plaatste onderzoeker Aart G. Broek onderstaande reactie: «Building Bridges? (…) Geketende en gevluchte slaven, schrijvers en vakbonden, vrouwen in alle mogelijke hoedanigheden, georganiseerde groepen en moedige dwarsliggers, religieus bevlogen rekkelijken en preciezen, wetenschappers en politici spanden en spannen zich in om werk- en leefomstandigheden te verbeteren. Met succes. Zij vormen voorbeelden om zich aan op te trekken en vooral ook om alert te blijven. Emancipatie is geen kleur gebonden behoefte maar een algemeen menselijk verlangen. Vandaag de dag met plezier aan de slag kunnen gaan, is in ieder geval de krachtige inspanning van voorgaande generaties met een waaier aan etnische diversiteit. Een indrukwekkende vooruitgang. Daar mogen we wel bij stilstaan, maar behoeft dit een specifiek zwarte huidkleur te krijgen? Kleurloos stilstaan bij emancipatie is wel zo gepast en ondermijnt het racisme in plaats van het te voeden. Bevrijd de nationale herdenking van het slavernijverleden van raciale ketenen (en lees: ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’, Haarlem: In de Knipscheer, 2024)»

Bron
Meer over ‘Je wordt zelf niet wit door anderen zwart te maken’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«‘De door de regering aangeboden excuses zijn het begin van een lange weg.’ Deze zinsnede van koning Willem-Alexander in zijn jongste kersttoespraak is een gotspe.» – Aart G. Broek


Presentatie over ‘Medardo de Marchena’ van Aart G. Broek in Pletterij, 5 maart 2023:
Dit boek over Medardo de Marchena is opmerkelijk: het bevat een pamflet (‘Onwetendheid of De vorming van een volk’) dat even opzienbarend is als ‘Wij slaven van Suriname’ uit 1934 van Anton de Kom: Suriname heeft Anton de Kom, maar Curaçao blijkt in Medardo de Marchena zijn evenknie te hebben! Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij op de Nederlands-Caribische eilanden. De slaven verloren de status van bezit en zouden gaandeweg volwaardige burgers worden. Ruim 65 jaar later schreef Medardo de Marchena in 1929 (!) in het Papiaments een schotschrift, waarin hij onomwonden stelde dat van de beoogde emancipatie niets terecht was gekomen. Vooral de katholieke kerk krijgt er van langs. Het kwam De Marchena duur te staan. Gebrandmerkt als ‘staatsgevaarlijk’ bracht hij de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Een poging om hem van overheidswege op te nemen in een psychiatrische inrichting mislukte. Dat pamflet is onlangs herontdekt en nu eindelijk door Aart Broek vertaald in het Nederlands.
Kijk hier naar de presentatie vanaf 1.12.25 op de tijdlijn
Meer over Medardo de Marchena
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer presentaties van Uitgeverij in de Knipscheer in Pletterij
Kijk ook naar De Epiloog-livestreams en podcasts Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij

5de druk ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn verschenen

VoorplatDubbelbloed3dedruk-75Etchica Voorn
Dubbelbloed
biografische roman
Suriname – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
178 blz., € 17,50
Eerste druk 2017
Vijfde druk 2022
ISBN 978-90-6265-969-2

Van de met de OPZIJ Literatuurprijs 2018 bekroonde debuutroman ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn uit 2017 is zojuist de vijfde druk verschenen. De roman komt meer en meer voor op leeslijsten van onderwijsinstellingen in uiteenlopende vakgebieden als Nederlands en Maatschappijkunde. Het boek wordt als een eye-opener gezien voor witte Nederlanders en is daardoor uitermate geschikt als discussie en argumentatie in het voortdurende racismedebat.
Meer over ‘Dubbelbloed’

«Nergens neemt haar boosheid bezit van haar.» – Kees de Kievid

VoorplatDubbelbloed3dedruk-75Over ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn op Boekenbijlage, 6 december 2020:
‘Dubbelbloed’ is een roman over kleur. Niet alleen zwart en wit, want die kleuren zijn bij mensen uitermate zeldzaam, maar over alles daar tussenin. (…) Etchica Voorn is de dochter van een Creoolse vader uit Paramaribo en een Nederlandse moeder uit Drenthe. Geboren in Nederland, werd ze hier met allerlei bedoelde en onbedoelde uitingen van racisme geconfronteerd. Maar niet alleen hier. Ook in Suriname, waar ze op latere leeftijd op bezoek gaat, wordt ze scheef aangekeken en met het denigrerende ‘bakra’ (witte) aangeduid, zelfs door haar oma. (…) De worsteling van Voorn met haar afkomst is indrukwekkend weergegeven. Nergens neemt haar boosheid over kleuropmerkingen bezit van haar. En opmerkingen zijn er genoeg; Voorn verhaalt er beeldend en enigszins laconiek over. (…) Een tweede belangrijk onderdeel van ‘Dubbelbloed’ is de zoektocht naar familie, vooral die uit Suriname. Het heeft voor Etchica een echt doel, naast de vraag waarbij te horen, wil ze zichzelf in alle facetten leren kennen. Haar vader heeft ze nooit echt gekend, terwijl ze nu alles van hem wil weten en eigenlijk nog meer over haar Surinaamse oma. (…) Bijzonder mooi zijn in die relatiesfeer de cursief gedrukte stukken, waarmee Voorn in de huid van haar oma en vader is gekropen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Dubbelbloed’

«Zorgvuldig vertelde roman over feminisme, emancipatie, migratie en identiteit.» – Wim Rutgers

Voorplat catalograaf-75Over ‘De catalograaf’ van Diana Tjin in Antilliaans Dagblad, 14 november 2020:
(…) De grote lijn van het verhaal in ‘De catalograaf’ is gauw verteld. Edgar van Rijn is catalograaf en gaat na een werkzaam leven met pensioen, “een wanhopig makend uitzicht op een toekomst zonder enig perspectief”. Talrijke en uitvoerige terug-verwijzingen in de tijd tonen een onevenwichtig gezin van een katholieke vader en joodse moeder die de jonge Edgar – te – weinig houvast bieden. Vader Van Rijn (…) is erg traditioneel ten opzichte van zijn echtgenote die hij het liefste in de keuken ziet, waartegen de moeder zich aanvankelijk lijdzaam maar vasthoudend en effectief verzet. (…) Feminisme en emancipatie blijken daarom belangrijke motieven in het verhaal. (…). Vrouwen slaan zich op verschillende manieren door het leven in zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Twee andere motieven zijn migratie en identiteit. (…) De ondertitel, ‘een liefdesgeschiedenis’ (…) duidt op de dubbele liefde voor zijn werk als catalograaf en een tenslotte gevonden geliefde aan het eind van het verhaal. Diana Tjin heeft met haar derde roman, ‘De catalograaf’, in bijna vijftig korte hoofdstukken van gemiddeld nog geen vijf pagina’s een zorgvuldig vertelde roman geschreven die zorgvuldige lezing vraagt en verdient. (…) Zijn aanvankelijk gevreesd “wanhopig makend uitzicht op een toekomst zonder enig perspectief” als pas gepensioneerde aan het romanbegin krijgt perspectief aan het eind. Dat levert tot besluit een drievoudig onverwacht slot op, maar dat leest u zelf wel.
Prof. dr. Wim Rutgers is als buitengewoon hoogleraar Caraïbische letterkunde verbonden aan de universiteiten van Aruba en Curaçao.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De catalograaf’
Meer over Diana Tjin bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Dit boek zou verplichte lectuur moeten worden op de middelbare school.» – Estefanía Pampín Zuidmeer

VoorplatDubbelbloed3dedruk-75Over ‘Dubbelbloed’ van Etchica Voorn op La Chispa, 2 september 2020:
Etchica Voorn, geboren in Nederland, kind van een Surinaams-creoolse vader en een Nederlandse moeder, besloot een boek te schrijven over haar zoektocht naar haar eigen identiteit. Want wie ben je eigenlijk als je telkens beoordeeld wordt op je huidskleur en afkomst? Wat doen die vooroordelen met je als mens? En waar voel je je nog thuis? In haar debuut ‘Dubbelbloed’ beschrijft ze de zoektocht naar die antwoorden. Een onderwerp dat zeer actueel is gezien de Black Lives Matter-beweging en het huidige racismedebat. (…) Voorn biedt het mooie, helende inzicht dat je je dubbele afkomst juist ten volle moet omarmen: “Dubbel staat voor én-én, én de kracht, én de schoonheid én de wijsheid van twee culturen. Niks half. Dubbel.” En dat is precies wat Voorn doet. De vruchten plukken van wat haar achtergrond te bieden heeft. De dubbele verrijking. Het beste van twee wereld samensmelten in jezelf. Dit boek zou verplichte lectuur moeten worden op de middelbare school. Zodat kinderen kunnen nadenken over hun eigen afkomst, en zichzelf ten volle accepteren. Maar ook over de bestaande vooroordelen, en wat ze met mensen doen. Want alleen door de kracht van vooroordelen te begrijpen, kunnen ze bestreden worden. Ook zou dit boek door iedereen gelezen moeten worden die niet gelooft dat racisme in Nederland bestaat. Racisme is soms duidelijk, en soms ook subtiel, maar altijd destructief en pijnlijk. ‘Dubbelbloed’ is een boek dat ogen opent, en harten. (…)
La Chispa is een journalistiek platform over Latijns Amerika.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Dubbelbloed’

«De kanteling vond plaats in de manier van denken. Over álles.»

VoorplatKantelaars-75Over ‘Kantelaars van de Sixties’ van Patrick Bakkenes op Tribune, 30 april 2020:
Vraag Patrick Bakkenes (34) uit IJsselstein iets over de jaren zestig en de anekdotes en bespiegelingen vliegen over tafel. Hij schreef er een boek over, ‘Kantelaars van de Sixties’, dat onlangs uitkwam. (…) Een generatie die taboes doorbrak, maatschappelijk, politiek, cultureel. (…) Zoveel wat wij nu kennen stamt uit die jaren. (…) De effecten zijn nog altijd merkbaar. Het was een revolutie van de geest. (…)
Lees hier verder
Meer over ‘Kantelaars van de Sixties’

«Het boek is een aanvulling op de geschiedenis van Suriname.» – Helen Wijngaarde

Over ‘Gentleman in slavernij’ van Janny de Heer in Wi rutu, juli 2014:
Janny de Heer beschrijft het leven van Johann Dieterich Horst, die op 20-jarige leeftijd in 1827, na een kort verblijf in Amsterdam, op zoek gaat naar het geluk in de verre kolonie Suriname. Hoe moet het leven van deze jongeman, erfgenaam van Schlüersburg, het geboortelandgoed van zijn moeder, zijn geweest in een maatschappij waarin slavernij een geaccepteerd systeem was? (…) Tijdens haar verblijf in Suriname volgt Janny de Heer de voetsporen van Horst en maakt een boottocht langs verschillende plantages (of wat daar nog van over is) waar hij gewerkt en gewoond heeft. (…) Het boek is een aanvulling op de geschiedenis van Suriname. De lezer krijgt bijzondere informatie over o.a. het dagelijks leven op de plantages, de procedure rond manumissie aanvragen en de aanloop tot de afschaffing van de slavernij.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Gentleman in slavernij’

«De auteur beschrijft Horst als een integer, diepvoelend mens.» – Hilde Neus

Over ‘Gentleman in slavernij’ van Janny de Heer in De Ware Tijd Literair, 4 januari 2014:
Johann Dieterich Horst is van nature een goed mens en kan zich moeilijk verenigen met het slavernijsysteem. Zijn vele aanvaringen met planters die een slechtere inborst hebben maken dat wel duidelijk. Deze roman is een gefictionaliseerde biografie. Horst heeft werkelijk bestaan en zijn stamboom is ook nagetrokken. (…) De Heer neemt ook de kolonisering van de boeren in Groningen op in haar roman en schetst zo de ellende van de vele ziektes die daarmee gepaard gingen. Ook de aanloop naar de emancipatie op 1 juli 1863 komt aan bod.

Meer over ‘Gentleman in slavernij’