Frank Martinus Arion – Pagina 6 – Uitgeverij In de Knipscheer

Nieuw werk van Astrid H. Roemer in 2015

Vrijdag 22 mei 2015 was Astrid H. Roemer na lange tijd weer even in Nederland voor ‘Was Getekend, hommage aan Astrid H. Roemer’. Bij die gelegenheid las ze enkele nieuwe gedichten. Het gedicht ‘Op een zomerhit’ verscheen vervolgens in nummer 3 | 2015 van De Gids. ‘Op poes Steffi’, het tweede gedicht uit dezelfde nog te publiceren cyclus ‘tragikomsiche gedichten’ werd op 6 oktober 2015 geplaatst op het digitale supplement van het literair tijdschrift Extaze. Tegelijk werd in het oktobernummer van Extaze (15) een voorpublicatie afgedrukt uit een nog te verschijnen roman Olga en haar driekwartsmaten, die zij in Schotland schreef. Op 25 oktober werden nog twee nieuwe, nog niet eerder gepubliceerde gedichten voorgelezen onder de noemer ‘Bij het overlijden van geliefde auteurs’ mede naar aanleiding van de dood van Frank Martinus Arion: ‘Steffi huilt’ en ‘Hoop’. Deze gedichten worden met toestemming van de auteur geplaatst op het blog Caraïbisch Uitzicht en, hieronder, op de site van Uitgeverij In de Knipscheer.

Steffi huilt

Het geeft niet Poes
het geeft niet dat we
sterven
Want weet je Poes
dood is het landgoed dat
we bij geboorte erven
Het geeft niet Poes ook al
is het om te huilen
Het is ons slot: leven opent het
en wij sluiten.

Hoop

Hoe heet het wachten
dat niet wordt beëindigd.

Het wachten dat ophoudt omdat die
wacht door de dood wordt overvallen.

Is er een naam voor onvervuld
wachten.

Een wachten vergelijkbaar met
bloeiende rozenstruiken waarvan niet één
roos wordt geplukt door een gretige
hand.
Een oceaan die onophoudelijk golft en
geen strand voelt.
Vergelijk het met een albatros die na
jaren in de wind geen hooggebergte
vindt om te landen.

Er moet een naam worden gevonden voor
het wachten dat zich verzamelt
in mij tot wanhoop
en instort
en niets achterlaat dan een plek
waar het is gebeurd met
dat opgestapelde wachten op jou.

Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees hier het gedicht ‘Op Poes Steffi’ op ‘Extaze’
Meer over Extaze 15 ‘Verwantschap’ [Jrg. 4, nr. 3]

‘De wereld heeft gezicht verloren’, film van Cindy Kerseborn over Astrid H. Roemer

Met Bea Vianen behoort Astrid H. Roemer tot de belangrijkste vrouwelijke schrijvers van Suriname. Bea Vianen wordt in november 2015 tachtig jaar, Astrid H. Roemer is 68.
Over Astrid H. Roemer gaat op 7 december in Theater van ’t Woord de documentaire film ‘De wereld heeft gezicht verloren’ in première, waarmee regisseur Cindy Kerseborn haar drieluik over Nederlandse schrijvers uit de West (Edgar Cairo, Frank Martinus Arion, Astrid H. Roemer) afsluit. Astrid H. Roemer leek al een decennium van de aardbodem verdwenen, maar Cindy Kerseborn ging op zoek en vond haar.
Meer over deze film
Meer over Cindy Kerseborn op deze site
Meer over Astrid H. Roemer op deze site

«In de zes maanden die ik in het archief doorbracht was het bijna elke dag bingo.» – Jos de Roo

Jos de Roo over ‘Praatjes voor de West’ in de OBA, 27 september 2015:
Op maandag 27 september 2015 was auteur Jos de Roo te gast in het boekenuur van het programma ‘Kunst & Cultuur’ op Radio Amsterdam-FM. Na afloop van het interview wordt in een filmpje van 2 minuten door Rob Zwetsloot de kern van De Roo’s literatuurgeschiedenis ‘Praatjes voor de West’ nog eens samengevat: de betekenis van de Wereldomroep op de ontwikkeling van de Antilliaanse en Surinaamse literatuur in de jaren veertig en vijftig, toen de Wereldomroep in Nederland studerende Antillianen en Surinamers uitnodigde om eigen verhalen voor te lezen. Onder hen Frank Martinus Arion, Boeli van Leeuwen, Jules de Palm en de latere president van Suriname Johan Ferrier. Jos de Roo promoveerde in 2014 op 72-jarige leeftijd op dit onderzoek: ‘In de zes maanden die ik in het archief doorbracht was het bijna elke dag bingo.’
Luister hier naar de radio-uitzending
Meer over ‘Praatjes voor de West’

Frank Martinus Arion (1936-2015): Nederland, Suriname, Curaçao

Foto: Nicolaas Porter

De eerste keer dat ik Frank Martinus Arion ontmoette was denk ik 1977 of 1978. In die jaren gaven we o.a. werk uit van de Surinaamse schrijver Edgar Cairo, toen een kersvers auteur bij een beginnend uitgever. Bij een van de recensies die in 1977 over Adoebe lobi / Alles tegen alles van Edgar Cairo geschreven werd was door de betreffende krant een foto geplaatst van … Frank Martinus Arion. Ik vond dat zelf een uiterst pijnlijke vergissing. Niet lang daarna kwam ik op een literaire manifestatie Frank Martinus tegen, toen al een gelouterd auteur bij De Bezige Bij van 2 of 3 grote romans, waaronder Dubbelspel. In het gesprek probeerde ik die blunder van die krant niet ter sprake te brengen, maar Arion begon er zelf over, met een glimlach van oor tot oor, toonde zich erg geïnteresseerd in Edgar Cairo (Arion woonde, werkte en trouwde toen in Suriname) en complimenteerde de uitgeverij met waarmee we bezig waren. Eind 1981 werd Frank Martinus Arion indirect auteur bij In de Knipscheer: de uitgeverij nam het fonds Antilliaanse bibliotheek/Biblioteka Antiyano over van Uitgeverij Flamboyant/P, inclusief Arions in 1978 uitgegeven dichtbundel Stemmen uit Afrika. Zo’n dertig jaar later, die ene keer dat ik een paar dagen op Curaçao was in 2007, zou ik hem uitgebreider kunnen ontmoeten. Ik heb met mijn gastheer van die dag, Richard Doest, aan zijn tuinhek gestaan en aangebeld, maar juist die week bleek Arion niet op het eiland. In 2008 levert hij zijn koninklijke onderscheiding uit 1992 in “omdat dat Antillianen zijn gedegradeerd tot minderwaardige koninkrijksburgers.” En nu, in 2015, lees ik over zijn eerste pennenvrucht in Jos de Roo’s literatuurgeschiedenis Praatjes voor de West: “Vooral ‘De Antilliaanse student in Leiden en Den Haag’, het eerste verhaal uit 1956, is opmerkelijk omdat het propageert dat de Antilliaanse student in Nederland de Europese cultuur in zich moet opzuigen en eruit blijkt dat de auteur mede-oprichter is van een Antilliaanse vereniging die de integratie in Nederland moet bevorderen.”
Franc Knipscheer

NB.
Op internet verscheen een aantal prachtige In Memoriams opgedragen aan Frank Matinus Arion. Lees ook Michiel van Kempen , Elodie Heloïse , Aart G. Broek

Jos de Roo geïnterviewd over zijn literatuurgeschiedenis ‘Praatjes voor de West’

Over ‘Praatjes voor de West’ van Jos de Roo op Amsterdam FM-radio, 28 september 2015:
Een jaar geleden promoveerde Jos de Roo tot doctor in de letteren aan de Universiteit van Amsterdam op de dissertatie Praatjes voor de West over zijn onderzoek naar het belang van De Wereldomroep voor de ontwikkeling van de Antilliaanse en Surinaamse literatuur van 1947-1958. De Wereldomroep liet in die jaren Antilliaanse en Surinaamse auteurs verhalen schrijven en voorlezen. Dankzij dit initiatief kregen jonge, toen onbekende schrijvers als Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion, Jules de Palm en John Leefmans de kans hun eerste stappen te zetten in hun schrijverscarrière. Jos de Roo ontdekte een aantal alleen op schrift bewaard gebleven verhalen (173 van de in totaal 267 literaire bijdragen) in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep. Deze maand verschijnt de met 100.000 woorden ingekorte handelseditie van dit stoeptegeldikke proefschrift, nog steeds 472 pagina’s tellend. Het boekenuur in het programma Kunst & Cultuur op Amsterdam FM-Radio wordt live vanuit de Openbare Bibliotheek Amsterdam uitgezonden tussen 16.00 en 17.00 uur. De uitzending kan (op de 4de etage van de OBA, op loopafstand van Centraal Station) door belangstellend publiek worden bijgewoond. Op de dag van de opname/uitzending overleed Frank Martinus Arion op Curaçao. Tijdens de uitzending was dit in de studio nog niet bekend.

Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over Frank Martinus Arion bij Uitgeverij In de Knipscheer

Jos de Roo – Praatjes voor de West

B. Jos de Roo
Praatjes voor de West
De Wereldomroep en de Antilliaanse
en Surinaamse literatuur 1947-1958
Paperback, 14 x 21 cm, 472 blz., 24,50
ISBN 978-90-6265-892-3
Presentatie 13 september 2015

Praatjes voor de West waren een onderdeeltje van de radio-uitzendingen van de Wereldomroep naar de West (Suriname en de Antillen) in de periode 1947-1958. De uitzendingen bestonden uit een algemeen Nederlands programma van twee uur of meer en een West-Indische rubriek van 15 tot 30 minuten. De Wereldomroep liet voor een deel van deze rubriek Antilliaanse en Surinaamse auteurs verhalen schrijven en voorlezen. Dankzij dit initiatief kregen jonge, toen onbekende schrijvers de kans hun eerste stappen te zetten in hun schrijverscarrière. Jos de Roo ontdekte een aantal alleen op schrift bewaard gebleven verhalen (173 van de in totaal 267 literaire bijdragen) in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep. De inventarisatie werd vervolgens door hem geanalyseerd en beschreven tegen de achtergrond van het latere literaire werk waarmee deze auteurs bekend werden.
In 2014 promoveerde B. Jos de Roo op deze uitgebreide, 250 000 woorden tellende dissertatie, die enthousiast werd ontvangen in de Antilliaanse en Surinaamse literatuurcritici. Jeroen Heuvel schrijft in Antilliaans Dagblad: ‘Er is niet genoeg aandacht te geven aan het proefschrift van B. Jos de Roo waarmee hij doctor is geworden. (…) Dit werk van deze schatgraver van de Antilliaanse orale en geschreven literatuur is van enorme waarde.’ En Els Moor in De Ware Tijd Literair: ‘Een interessant boek, gelukkig niet geschreven in van die bijna onleesbare wetenschappelijke taal, zoals de meeste dissertaties.’

Uit dit academisch proefschrift is deze (met meer dan 100 000 woorden ingekorte) gelijknamige handelseditie samengesteld. Jos de Roo vraagt zich in Praatjes voor de West af wat de betekenis was van de Wereldomroep voor de ontwikkeling van de Surinaamse en Antilliaanse literatuur. De tijd waarin o.a. Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion, Jules de Palm en John Leefmans begonnen te schrijven, was er eentje van grote veranderingen: politiek (na de Tweede Wereldoorlog), maatschappelijk (migratie) en cultureel. De hoofdstukken over deze auteurs, die voor de Wereldomroep oorspronkelijke literaire bijdragen schreven, openen met een korte biografische schets. Daarna wordt nagegaan of de thematiek van deze verhalen in hun latere werk terugkomt en zo ja hoe, welke invloed de verhalen hadden op de ontwikkeling van deze schrijvers en welke plaats de Wereldomroepverhalen innemen binnen het oeuvre van de schrijver.

Een uniek naslagwerk en leeservaring voor elke liefhebber van de Antilliaanse en Surinaamse letteren.
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over John Leefmans bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.» – Ezra de Haan

Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Antilliaans Dagblad, 19 januari 2015:
De grote Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen gaf ruiterlijk toe dat, ook hij, ooit poëzie had geschreven. (…) Hij, en ook Frank Martinus Arion, waren zich er vast van bewust dat die poëzie de kraamkamer van hun latere oeuvre was. Daar was het ooit begonnen. Wanneer je, met de boeken van Van Leeuwen in gedachten, Tempels in woestijnen leest, herken je de taal. Net zoals je de toets en de kleur van een schilder herkent. Deze gedichten komen onmiskenbaar van de hand van Boeli van Leeuwen. Je leest strofen en voorziet de werken die later zijn geschreven: De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde, De eerste Adam, Schilden van Leem, Het teken van Jona. Hij is in staat tot het spelen van heerlijke preludes.
Lees hier de bespreking in de krant
Meer over ‘Tempels in woestijnen’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Letterij over Frank Martinus Arion

Letterij brengt in haar programma van donderdag 5 februari 2015 een hommage aan Frank Martinus Arion, de meest succesvolle Nederlandstalige Caribische schrijver van onze tijd. Het was alweer 2006 toen zijn beroemde roman Dubbelspel gratis werd uitgedeeld aan bijna 600.000 bibliotheeklezers. Documentairemaker Cindy Kerseborn maakte onlangs de film Frank Martinus Arion: Yu di Kòrsou (Landskind), waarvan een verkorte versie op 14 januari van dit jaar op NPO 2 te zien was. Aan de film werken o.a. mee Igma van Putte-De Windt, Jos de Roo en Walter Palm. Letterij vertoont 5 februari de integrale versie. Arion geeft in zijn romans een veelvormig en realistisch beeld van de Antilliaanse samenleving en cultuur. Daarin is hij niet zuinig met kritiek en gul met eilandliefde, die dan ook in de documentaire doorklinken. Arion praat over zijn werk, maar ook over de ‘moedige vrouwen’ in zijn romans en over het Antilliaans machismo. Na afloop is er een nagesprek tussen regisseur Cindy Kerseborn en Peter de Rijk, die Frank Martinus Arion een paar jaar geleden uitgebreid interviewde.

Voor de pauze staat de vierde aflevering van De Haarlemse dichters-estafette op het programma met optredens van Asis Aynan, Bies van Ede, George Moormann en Lidwiene Vermeij.

De geboren Haarlemmer Asis Aynan is een Nederlandse schrijver van Marokkaanse familie. Hij studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schrijft voor NRC Handelsblad en Het Parool en is mede-initiator van De Berberbibliotheek. Zijn meest recente boek is de verhalenbundel Gebed zonder einde, waarover Geert Mak verzuchtte: ‘En wat kan die Amsterdamse Berber mooi schrijven: wild, geestig, erudiet, warm en zeldzaam eerlijk!’

Dichter Bies van Ede laat in Haarlem veel voetstappen achter. Over Haarlem schreef hij een vijftal historische jeugdromans. Hij was enige tijd eindredacteur van het Haarlems Dagblad en maakt deel uit van het Haarlemse Ampzing Genootschap. Als dichter heeft hij een vijftal bundels op zijn naam staan. Maar hij is vooral bekend als schrijver van vele tientallen jeugdboeken. Met Paul van Loon maakte hij het horrorgenre in Nederland populair. In juni 2007 ontving Van Ede de Penning van Verdienste van de stad Haarlem wegens zijn betekenis voor de (jeugd)literatuur.

George Moormann was in 2004 de eerste stadsdichter van Haarlem. Hij is behalve dichter en beeldend kunstenaar, redacteur en uitgever van het jaarlijkse periodiek De Zingende Zaag dat dit jaar haar 25-jarig bestaan viert. Voorts is Moormann verbonden als docent essay aan de Schrijversvakschool Amsterdam. Hij schreef onder meer in Tirade, het literaire tijdschrift waarvan Moormann zes jaar redacteur was, over de relatie beeldende kunst en poëzie.

Lidwiene Vermeij, geboren in Haarlem, is dichter en beeldend kunstenaar. In 2007 was zij de eerste stadsdichter van Enschede. Haar gedichten verwerkt zij meestal in kunstenaarsboeken en laat op die manier woord en beeld samenkomen. Behalve in haar bundels De Pruik van Bach, Enschede de stad in gedichten, Stilte huist in niets, publiceert ze poëzie in verzamelbundels van uitgeverijen en als onderdeel van kunstenaarsprojecten én in De Haarlemse Dichtlijn 2014.

Aanvang 20.00. Toegang: € 5,00, tot 25 jaar € 3,00
Reserveren is gewenst, via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40.
Presentatie: Peter de Rijk (interview), Franc Knipscheer (presentatie).
Van 18.30 – 19.30 uur is er Roni’s Eetcafé. Eerlijk, heerlijk, vega en goedkoop: € 7,50 voor een complete maaltijd.
Combi Letterij € 10,00.
Meer over Letterij

Ronny Lobo – Bouwen op drijfzand (2de druk)

RONNY LOBO
Bouwen op drijfzand. Roman
Curaçao
Gebrocheerd, 344 blz., € 19,50
ISBN 978-90-6265-830-5
september 2013
Tweede druk 2015

Bouwen op drijfzand is het debuut van Ronny Lobo die, net als zijn alter ego in het boek, architect is. Met Erich Zielinski en Frank Martinus Arion als inspirators moest de auteur wel tot een roman komen waarin zijn liefde voor het Caribisch gebied en zijn andere passie, die van de architectuur, samensmolt. Hoeveel ratio blijft er overeind als passie de leiding neemt? Dat is een van de vele vragen die in deze bijzonder inventieve roman aan bod komt.

«Ronny Lobo is de jongste loot aan de Curaçaose literaire stam. Hij is architect en heeft uit zijn ambacht geput voor zijn boek. Op een idyllische plek verrijzen plots spookachtige heipalen van een verlaten project voor een hotel. De bouw is gestaakt na de opstand van 30 mei 1969, die Willemstad in brand zette.» – Jean Mentens in De Volkskrant

«Ronny Lobo, een met de Cola Debrotprijs onderscheiden architect, schreef een roman waarin zijn beroep een belangrijke rol speelt. (…) Jaloezie en achterdocht nemen steeds grotere vormen aan in een driehoeksverhouding waarvan vele andere spelers in dit boek niet eens op de hoogte zijn. (…) Ronny Lobo speelt niet alleen een spel met zijn personages maar ook met de lezer die keer op keer wordt verrast.». – Ezra de Haan op Literatuurplein

«Ik zag bij de tweede lezing hoe knap het verhaal is opgebouwd en hoe belangrijke elementen daarin worden voorbereid en uitgebouwd. (…) Een ode aan het cultureel en artistiek verantwoorde bouwen: de architect en de professionele architectuur.» – Wim Rutgers in Antilliaans Dagblad

«Het boek leest makkelijk weg. De taal is eenvoudig en de auteur weet beeldend te schrijven. (…) Bovendien is het de schrijver gelukt om in de psyche van de mens (de personages) te kruipen en hun zwakheden bloot te leggen, vooral dat roem en rijkdom geenszins gelukkig maken.» – Jerry Dewnarain in De Ware Tijd Literair

«Genieten van de ‘rode draad’ én de rijkdom aan details.» – Wim Rutgers

Over de drie romans van Eric de Brabander in Kristòf, 22 december 2014:
‘De supermarkt van Vieira’ vertelt het historische verhaal van de kaping van het luxueuze Portugese passagiersschip Santa Maria door een aantal Portugese dissidenten die daarmee publieke aandacht vragen vóór en protesteren tégen de dictatuur van de Spaanse dictator Franco en de Portugese dictator Salazar. Hoofdpersoon João leeft met een persoonlijke schuld door het ‘per ongeluk’ doden van een Angolese dwangarbeider en met de woede dat zijn vader door het fascistische bewind is vermoord. Hij sluit zich bij de kaping aan om een dubbele rekening uit het verleden te vereffenen. Zo lees ik deze roman als een verhaal van schuld en boete oftewel misdaad en wraak. Maar in zekere zin is er ook sprake van schuldeloze schuld als in een klassiek drama, want terwijl João zijn schuld delgt en zich wreekt, maakt hij zich opnieuw schuldig ten opzichte van zijn eigen gezin dat hij voor de rest van zijn leven in de steek laat.
Lees hier het artikel
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij in de Knipscheer