Over ‘Als de aloë sluimert’ van Quito Nicolaas in Ñapa (Amigoe), 2 april 2016:
Een groot deel van de 42 gedichten houdt verband met de Arubaanse strijd voor zelfbestuur. Een pijnlijke strijd, zoals bijvoorbeeld blijkt uit Het Jaar van de Maan, waarin Nicolaas de gevoelens van Aruba jegens Curaçao verwoordt. (…) Nicolaas is blij met de zelfstandigheid van Aruba, schrijft hij in Verlangen. (…) Tegelijkertijd vindt hij dat er nog veel is om voor te vechten. ‘Mijn Land, je kinderen roepen je op al die barricades, uit een ivoren toren die in Palo Marga werd geboren,’ constateert hij in Natievorming. Met name bij dergelijke gedichten is de uitgebreide uitleg van vertaler Fred de Haas een welkome toevoeging. Nicolaas maakt veelvuldig gebruik van termen, waar een hele geschiedenis aan vast zit. De ivoren toren en Palo Marga verwijzen naar de protesten tegen de plannen voor een dragrace circuit, die uiteindelijk resulteerden in de val van de eerste regering na de status aparte, legt De Haas uit in een voetnoot. Nicolaas schrijft ook over andere ontwikkelingen. Afro-Arubaan gaat bijvoorbeeld over migranten, die ondanks hun belangrijke bijdrage aan de opbouw van Aruba gediscrimineerd worden.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
Tag: fred de haas
«De rijkdom van deze dichtbundel komt volledig tot zijn recht.» – Ezra de Haan
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Literatuurplein, 2 maart 2016:
Met ‘Als de aloë sluimert is een belangrijk deel van de poëzie van Quito Nicolaas eindelijk in vertaling verkrijgbaar. Het levert een gedichtenbundel die meer inzicht geeft in de geschiedenis van en het leven op Aruba dan menig dikke roman zou kunnen bewerkstelligen. (…) De voorbeeldige vertaling, het uitgebreide voorwoord en het notenapparaat van Fred de Haas, en ook de uitleg met betrekking tot de schrijfwijzen van het Antilliaans zorgen ervoor dat de rijkdom van deze dichtbundel volledig tot zijn recht komt. Ook voor de niet-Papiamentstalige Nederlander. De gedichten van Quito Nicolaas kenmerken zich door hun toon. De dichter legt niets uit, let vooral op de schoonheid van de taal en verwacht dat de lezer begrijpt wat hij tussen de regels door vertelt. Waar een dichter als Walter Palm het regelmatig van de alliteratie moet hebben, kiest Nicolaas, in de originele Papiamentstalige gedichten deels voor het eindrijm, maar nog vaker voor de woorden zelf en de beelden die ze oproepen. Een gedicht als ‘Golven’, uit de afdeling ‘Creolisering’ in deze bundel, wordt ook echt door golven gedragen. Steeds weer komt de tekst in beweging door de gedachten die Nicolaas er aan toevoegt. Als water dat golft, omslaat, terugstroomt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’
«Een sterke tweetalige bundel.» – André Oyen
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Ansiel, 4 november 2015:
In deze mooie selectie bruist de geschiedenis, cultuur en levensstijl van een Caribisch volk. Het is een sterke tweetalige bundel waarin de lezer ook wordt vertrouwd gemaakt met termen als ‘landskind’ en ‘creolisering’. De woorden doordesemd van nostalgie en verlangen nemen je mee naar de spirit en schoonheid van Aruba!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
AFM-Radio in gesprek over ‘Als de aloë sluimert’ met Quito Nicolaas (Aruba)
Op maandag 21 september 2015 is auteur Quito Nicolaas live te gast in het boekenuur van 16.00 tot 17.00 uur in het programma ‘Kunst & Cultuur’ van Radio AmsterdamFM. Hij wordt geïnterviewd door Peter de Rijk en Bert van Galen. Quito Nicolaas werkt vanaf de jaren tachtig (eerst vooral als essayist, later als dichter en prozaschrijver) aan een omvangrijk literair oeuvre, voor het overgrote deel in het Papiaments. Vertaler Fred de Haas maakte een thematische keuze van 42 gedichten uit 5 van Nicolaas’ Papiamentstalige bundels. De inhoud van de gedichten geeft er blijk van dat de auteur de gebeurtenissen, zeker ook de politieke, op zijn geboorte-eiland nauwlettend heeft gevolgd en nog steeds volgt. Dankzij de vertalingen onder de titel Als de aloë sluimert kan deze poëzie nu ook weerklank vinden bij een Nederlandstalig lezerspubliek. De uitzending kan (op de 4de etage van de OBA, op loopafstand van Centraal Station) door belangstellend publiek worden bijgewoond.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
Quito Nicolaas – Als de aloë sluimert. Gedichten
Quito Nicolaas
Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha. Gedichten
Aruba / Nederland
Tweetalig Nederlands-Papiaments
Keuze, inleiding en vertaling Fred de Haas
Paperback, 152 blz. € 18,50
Presentatie 13 september 2015
ISBN 978-90-6265-894-7
Quito Nicolaas (San Nicolas, Aruba, 1955) vertrekt in 1972 naar Nederland om er Cultureel werk, Politicologie en Internationaal recht te gaan studeren. Hij debuteert als dichter in 1980 met het gedicht ‘E Dia di Mañan’ in Kontakto Antiyano. Na zijn studie keert hij in 1981 voor enkele jaren terug naar Aruba (waar hij de politieke aanloop naar de Status Aparte van Aruba meemaakt) om zich in 1984 definitief te vestigen in Nederland. Sindsdien werkt hij, eerst vooral als essayist, later als dichter en prozaschrijver aan een omvangrijk literair oeuvre, voor het merendeel in het Papiaments. In 2001 is hij een van de initiatiefnemers van de in 2003 opgerichte schrijversgroep Simia Literario.
Hoewel Quito Nicolaas niet de ambitie heeft om de geschiedenis in te gaan als ‘politiek’ dichter, zijn de echo’s van politieke en sociale ontwikkelingen in zijn geboorteland in zijn poëzie luid en duidelijk. Zijn gedichten ademen behalve vreugde over de autonome status c.q. de afscheiding van Curaçao en de speciale band met Nederland, ook nauw verhulde wanhoop over de kwaliteit van het politieke en sociale beleid van de opeenvolgende Arubaanse regeringen. Fred de Haas maakte een thematische keuze van 42 gedichten uit 5 van Nicolaas’ Papiamentstalige bundels en vertaalde ze naar het Nederlands onder de titel Als de aloë sluimert. De inhoud van de gedichten geeft er blijk van dat de auteur de gebeurtenissen op zijn geboorte-eiland nauwlettend heeft gevolgd en nog steeds volgt.
‘Het bijzondere van deze selectie is dat de lezer iets meer te weten komt van de geschiedenis, cultuur en levensstijl van een Caribisch volk, dat, ofschoon verbonden met de geest van Europa, niet zonder meer aansluiting heeft met de Europese manier van denken en voelen’, aldus Quito Nicolaas in zijn Woord Vooraf
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
«Aangenaam verrast door ‘Cas di biento’.» – Wim Rutgers
Over ‘Cas di biento / Doorwaaiwoning’ van Olga Orman in Antilliaans Dagblad, 11 juni 2015:
(…) Een uitgave met 28 gedichten, verdeeld over vier afdelingen, die in het Nederlands vertaald of misschien beter gezegd ‘hertaald’ werden door Fred de Haas die ook de inleiding en noodzakelijke aantekeningen verzorgde. Wie het werk van Olga Orman de laatste jaren heeft bijgehouden, door middel van de diverse publicaties, zal aangenaam verrast worden door ‘Cas di biento’ waarin het werk van de dichteres zich in de context van een complete bundel vervolledigt en verdiept. (…) De inhoud kan met de modeterm ‘identiteitspoëzie’ gekarakteriseerd worden. In de tien gedichten van Cas di biento / Doorwaaiwoning in de eerste afdeling ‘mijn land, mijn taal’ gaat Olga Orman terug naar haar wortels en geeft ze haar visie en standpunt op taalterrein waarbij ze, terugdenkend aan haar jeugd en haar ouders, haar moedertaal Papiamento en haar eiland in verleden en heden verdedigt en verheerlijkt. In de tweede afdeling ‘Onderweg’ met zes gedichten verinnerlijkt zich haar zoektocht, zoals in het slotgedicht van deze afdeling, in de vertaling van Fred de Haas: ‘Reisverhaal // Ik vertel zoveel verhalen / zing, verzin, vertel verhalen, welk verhaal blijf ik herhalen, / aldoor zingen en verhalen, / rij aan rij? / dat is het reisverhaal / van MIJ!’. (p. 63) In de vijf gedichten in de derde afdeling, zijn ‘Leven en dood’ een onvermijdbare ‘tweelingdracht / van dag en nacht en / tweezaam vormgegeven’, waarna de laatste groep van zeven gedichten verzameld onder de titel ‘bloeiend leven’ harmonie uitdrukt van de mens in de eilandelijke natuur en vooral de mens met zichzelf in zijn bestaan. Zo geeft de hele bundel een compositie waarin de ‘dichter-ik’ een weg zoekt in de ruimte, ten opzichte van het geboorteland en de moedertaal, en de tijd die de mens gegeven is te leven en van dat leven ten volle te genieten.(…)
Lees hierhier de recensie of in Antilliaans Dagblad
Meer over Olga Orman bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Mooie, spontane poëzie, en virtuoos vertaald.» – Stefaan van den Bremt
Over ‘Cas di biento / Doorwaaiwoning’ van Olga Orman, 18 mei 2015:
Fred de Haas studeerde Frans, Spaans en Portugees. Hij was o.a. werkzaam in het onderwijs op de voormalige Nederlandse Antillen en maakte naam als vertaler en essayist. Hij vertaalde werk van auteurs als Jorge Luis Borges en Pablo Neruda, uit het Frans o.a. Maryse Condé en uit het Papiaments tal van Arubaanse en Curaçaose schrijvers, onder wie Elis Juliana, Quito Nicolaas en Olga Orman. Als muzikant (gitarist en zanger) bestudeerde hij de Zuid-Amerikaanse muziek en treedt hij sinds 1982 op met zijn muziekgroep Alma Latina. Fred de Haas is getrouwd met de van Aruba afkomstige harpiste Mayra de Haas.
Stefaan van den Bremt (België), lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, is een erkend dichter van een respectabel aantal bundels (waarvan deels vertalingen verschenen in het Duits, Frans, Engels, Italiaans en Spaans) en vertaler van een 15-tal werken uit het Frans (o.m. Maryse Condé), Spaans (o.a. Octavio Paz, Pablo Neruda en Nicolás Guillen,) en Duits (Bertolt Brecht en Franz Kafka). Zijn werk werd meermalen bekroond, o.a. met de prijs voor het beste literaire debuut en met de Belgische staatsprijs voor literair vertaalwerk. Stefaan van den Bremt is getrouwd met beeldend kunstenares Solange Abiatti.
Meer over Olga Orman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Fred de Haas bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Stefaan van den Bremt bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Zeer mooie gedichten van Olga Orman.» – André Oyen
Over ‘Cas di biento / Doorwaaiwoning’ van Olga Orman op Ansiel en Iedereenleest.be, 5 april 2015:
Na haar studie (in Nederland) was Olga Orman (Aruba) jarenlang als leerkracht werkzaam op Curaçao. Vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw begon zij haar gevoelens en gedachten in de vorm van gedichten tot uiting te brengen. De gedichten die in deze tweetalige bloemlezing zijn verzameld onder de titel ‘Cas di biento / Doorwaaiwoning’ zijn voornamelijk geschreven in Nederland en voor een deel in Aruba en Curaçao. Fred de Haas vertaalde de zeer mooie gedichten van Olga Orman en schreef ook een ook een zeer verhelderend voorwoord waarin leven en werk van deze bijzondere auteur in het juiste perspectief wordt geplaatst.
Lees hier de recensie of hier
Meer over Olga Orman bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Het ritme van haar gedichten neemt je als lezer mee.» – S.M.J. Angenent
Over ‘Cas di biento/Doorwaaiwoning’ van Olga Orman voor NBD/Biblion, 4 maart 2015:
Alle gedichten in deze tweetalige bundel ademen een grote liefde uit voor Aruba, waar ze in haar jeugd regelmatig met haar vader de natuur introk, en waar duidelijk haar hart nog ligt. Het ritme van haar gedichten neemt je als lezer mee, zelfs wanneer je het Papiamento niet machtig bent. De Nederlandse vertaling is van Fred de Haas, die achterin ook een aantal verklarende noten biedt. Aanrader.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Cas di biento/Doorwaaiwoning’
Olga Orman – Cas di biento / Doorwaaiwoning. Gedichten
OLGA ORMAN
Cas di biento / Doorwaaiwoning
Gedichten. Aruba, Nederland
Vertaling en voorwoord Fred de Haas
Gebrocheerd, 112 blz., € 17,50
maart 2015
ISBN 978-90-6265-870-1
Op 14-jarige leeftijd verliet Olga Ursinda Orman (1943) haar geboorteland Aruba om verder te studeren in Nederland. Hiermee trad zij in het voetspoor van vele andere Antilliaanse jongeren die de eilanden van hun geboorte – meestal tijdelijk verwisselden voor een studieverblijf in Nederland. In die tijd waren de zes Caribische eilanden Aruba, Curaçao, Bonaire, Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba nog verenigd binnen het Koninkrijk der Nederlanden onder de naam Nederlandse Antillen. Na haar studie was zij jarenlang als leerkracht werkzaam op Curaçao.
De gedichten die in deze tweetalige bloemlezing zijn verzameld onder de titel Cas di biento / Doorwaaiwoning zijn voornamelijk geschreven in Nederland en voor een deel in Aruba en Curaçao. Zij stralen een grote betrokkenheid en verbondenheid uit met het wel en wee van haar geboorteland Aruba.
Haar gedichten verschenen in Bentana Habri (2004), in Met de wil elkander bij te staan (2004), in Fruta Hecho / Rijpe vruchten (2006), op de CD Cosecha / Oogst (2006), Kinderen van het heelal (2008), Symbiose tussen pen en penseel (2008), Topa ontmoet Tula (Amrit, 2012) en in de bundel Wie ik ben / Ta ken mi ta (In de Knipscheer, 2011).
Meer over Fred de Haas bij Uitgeverij In de Knipscheer