Jacques Thönissen – Devah

Jacques Thönissen
Devah

Roman. Nederland
Ingenaaid, 320 blz.,
ISBN 978-90-6265-652-3 € 19.50
Eerste druk 2010

Ik bracht de foto dichter bij mijn ogen en focuste op het verlegen
lachend meisje op de achtergrond. Haar gezichtje lichtte op, en als door mijn oog ingezoomd, vergrootte het zich uit, kwam als het ware op mij af. Ik draaide de foto om. De datering stond in pa’s typische, aan de voet afgeplatte blokschriftletters. Devah 22-8-85, las ik. 22 augustus: mijn geboortedag, 1985: toen werd ik acht. Mijn mond viel open.

Een net afgestudeerde student aan de kunstacademie treft op een rommelmarkt een tekening van een jong meisje aan, gesigneerd door zijn vader. Wanneer hij zijn vader met het portret confronteert, valt deze dood neer. Om de identiteit van het meisje te achterhalen begint de ik-persoon een zoektocht die hem door verschillende Oost-Europese landen voert. Daarbij wordt hij gestuurd en geïnspireerd door Sirene, een figuur uit zijn droomwereld, met wie hij van kinds af aan is meegegroeid naar volwassenheid.

Devah is een boek waarin de herinnering wedijvert met droombeelden, en droombeelden aanschurken tegen de werkelijkheid van het heden. Wie vergeten was wat het magisch realisme ook alweer inhield, wordt met Devah op zijn wenken bediend. Thönissen toont het, ontvouwt het.

Aruba is sinds een halve eeuw het tweede vaderland van Jacques Thönissen. Na zijn carrière in het onderwijs als o.a. leraar Spaans aan en directeur van het Augustinus College in San Nicolas, wijdt hij zich aan het schrijven met drie Arubaans-Caraïbische romans: Tranen om de ara, Eilandzigeuner en De roep van de troepiaal. Vanaf 2000 schrijft hij tevens drie kinder- en jeugdboeken die ook in het Papiaments zijn verschenen.

Alejo Carpentier – Tijdoorlog

ALEJO CARPENTIER
Tijdoorlog

Guerra del tiempo. Tres relatos y una novela
Cuba, 3 verhalen en 1 novelle
Vertaling uit het Spaans Arthur H. Seelemann
Gebonden, 212 blz., € 17,90
ISBN 978-90-6265-481-9
Eerste druk 2000

Tijdoorlog is een door de fameuze Cubaanse schrijver Alejo Carpentier zelf samengestelde verzamelbundel, bestaande uit drie verhalen over het thema tijd en de novelle De achtervolging.

Terug naar de oorsprong is het schitterende achterstevoren vertelde verhaal van een man wiens leven niet verloopt van baby naar oude man, maar van oude man naar baby en de moederschoot. Als eerbetoon aan Carpentier werd de in 1998 verschenen biografie van Gabriel García Márquez genoemd naar dit verhaal.

In Zoals de nacht staat een Griek voor zijn inscheping naar Troje waar hij Helena van Sparta wil helpen bevrijden. Een Spanjaard vertrekt naar Peru voor een rechtvaardige en goede zaak. Een Fransman gaat met een civiliserende taak naar de oerwoudgebieden boven Mexico, maar zijn fiancée ziet dat anders. Driemaal een afscheid, in verschillende tijden, met dezelfde houding en gevoelens bij de protagonisten.

In het picareske De weg naar Santiago is Juan van Antwerpen eerst muziekstudent en soldaat van de Spaanse koning, dan verruilt hij de wapenrok voor het pelgrimskleed en gaat te voet op weg naar Santiago de Compostela. In Spanje aangekomen bedenkt hij zich en reist hij naar de verleidingen van de Nieuwe Wereld. Ook daar vindt hij niet wat hij zocht en hij keert terug…

De zeer bijzondere novelle De achtervolging speelt tussen 1930 en 1940 in Havana, een woelige tijd met veel presidenten achterelkaar, strijd om de macht, radicale studentenbewegingen, opkomst van het Cubaanse communisme, moordpartijen enz. Een Cubaanse student moet aanslagen plegen maar valt ten slotte zelf ten offer aan geweld. Een wonderlijke rol speelt Beethovens derde symfonie, de ‘Eroica’.

Eerder verschenen van Carpentier, die algemeen wordt beschouwd als Cuba’s grootste auteur van romans, verhalen en essays, in Nederlandse vertaling Heimwee naar de jungle, De guillotine op de voorsteven, Barokconcert, De methode en Het koninkrijk van deze wereld.

Alejo Carpentier werd in 1904 op Cuba geboren als zoon van een Franse architect en een Russische moeder. Na enige tijd architectuur gestudeerd te hebben, wijdde hij zich verder aan journalistiek, politiek en culturele zaken. Zo was hij een van de oprichters van het tijdschrift Avance. Hij zat korte tijd in de gevangenis wegens zijn verzet tegen de Cubaanse dictator Machado. Vanaf 1966 woonde hij in Parijs, waar hij tot zijn dood in 1980 een belangrijke diplomatieke functie had. In 1977 kreeg hij de Premio Cervantes, de grote Spaanse prijs voor de letteren.

Boeli van Leeuwen – De taal van de aarde

Boeli van Leeuwen
De taal van de aarde

Curaçao – Verhalen
Genaaid gebonden, met stofomslag 160 blz., € 13,50
ISBN 90 6265 443-6
Eerste druk 1997
UITVERKOCHT

`Wie afkomstig is van de aarde,
blijft tot de aarde behoren en spreekt
de taal van de aarde.’

Vijf spirituele verhalen van Boeli van Leeuwen over de Man van Nazareth, over de denkers Freud, Darwin en Marx, over de kunstenaars Cornelis Zitman en Gabriel García Márquez en over andere `helden’ die hem inspireerden.

Het schrijversleven van Boeli van Leeuwen (1922) valt uiteen in een drietal perioden. Als pas getrouwde 24-jarige debuteert hij in 1947 op Curaçao met de novelle De Mensenzoon en de dichtbundel Tempels in de woestijnen.
In de periode 1959-1966 publiceert hij zijn drie grote romans De rots der struikeling, Een vreemdeling op aarde en De eerste Adam. Na bijna 20 jaar, als hij zijn werk als topambtenaar heeft beëindigd, schrijft hij de romans Schilden van leem (1985), Het teken van Jona (1988) en de bundel korte verhalen Geniale Anarchie (1990) en bevestigt daarmee zijn unieke en authentieke schrijverschap. Ook al kan Boeli van Leeuwen zich enkele decennia niet wijden aan het schrijven van romans, wel is hij in die perioden en tot op de dag van vandaag blijven schrijven.
In 1996 verschenen twaalf ‘reis’verhalen voor het eerst in boekvorm onder de titel De ruïne van een kathedraal.

De pers over De taal van de aarde
«Met De taal van de aarde voegt Boeli van Leeuwen wederom een fascinerend deel toe aan zijn oeuvre. Interessant en kenmerkend dankzij het hoge filosofische gehalte. Het boek biedt de lezer zowel een moment van bezinning als ontspanning.» – Mark Weenink in Alerta

«Zijn verdienste is dat hij telkenmale de sluier die zijn menselijke motieven verbergt, probeert open te scheuren. Hij kan daarbij in beweeglijkheid wedijveren met Beethoven, Kierkegaard, Dostojewski en Van Gogh en in verbeelding met Márquez.» – Ron Elshout in Bzzletin

«De schrijver geeft door zijn uitbundige ‘on-Nederlandse’ taalgebruik en door zijn aforistische uitspraken het Nederland nieuwe, ruimere dimensies en mogelijkheden; hij heeft een eigen, karakteristieke stijl. Dat is het belang van Boeli van Leeuwen als Nederlandstalig Curaçaos auteur.» – Wim Rutgers

«Pagina’s zou ik moeten citeren. Eindelijk weer eens een in het Nederlands geschreven roman die ons eraan herinnert wat literatuur betekenen kan.» – Ton Bogaard in Brabant Pers

Sony Labou Tansi – Het teken van Martial. Roman

Sony Labou Tansi
Het teken van Martial
Oorspronkelijke titel La vie et demie
Kongo
Afrikaanse Bibliotheek
Vertaling Hetty Renes
Nawoord Jan Kees van der Werk
Gebonden, 198 blz.,
ISBN 90-6265-263-8
Eerste uitgave oktober 1987

In Het teken van Martial breekt de hel los. Sony Labou Tansi (Kongo, 1947) schept een surrealistisch beeld van het Afrikaanse drama. Met ‘tropisch elan’ en bijtende humor beschrijft hij de kroniek van het lijden van het volk van Katamalanasië onder de tirannie van de willekeur, uitgeoefend onder protectie van ‘de vreemde mogendheid die de leiders levert’.
Martial, een van de tegenstanders van de ‘Voorziene leider’, weigert dood te gaan. Hij doolt voort, strijkt als een schaduw langs de levenden en kwelt op zijn beurt de Voorziene leider.
In een weelderige taal verhaalt Sony Labou Tansi ons de absurde en verschrikkelijke avonturen van Chaïdana, de dochter van de vermoorde verzetsman Martial. Hij koppelt scherpe satire aan literaire science fiction en hanteert een volstrekt eigen taal die een revolutionair geluid aan de Afrikaanse letteren toevoegt.
Sony Labou Tansi spot met de censuur van het goede fatsoen”«Hoe wilt u dat ik anders praat dan in een taal van vlees en bloed, in een tijdperk waarin de mens, meer dan ooit, zijn zinnen op de dood van het leven gezet heeft?»

«Een carnavaleske maskerdans van het niveau van Gabriel García Márquez. Een tragikomedie van de eerste orde.» – Le Monde

«Een vreselijke fabel die virtuoos de regels van de Afrikaanse literatuur omver heeft geschreven. Sony Labou Tansi is de meest getalenteerde schrijver van zijn generatie.» – Jeune Afrique
Meer over Sony Labou Tansi